Þjóðviljinn - 16.07.1970, Blaðsíða 10

47 þúsund brezkir hafnarverkamenn
hafa nú byrjað allsherjarverkfall
Goðafoss við bryggju í Keykjavíkurhöfn í gaer. Skipið fer héðau út á land og lestar fullferini af
freöfiski til Bandaríkjanna.
NÝI GOÐAFOSS KOMINN
Fyrsta skip af 3 sem Aalborg Væft smíðar fyrir Eimskip
□ Goðafoss, nýjasta vöruf 1 utningaskip Eimskipafélags-
ins, kom í gærmorgun til. Reykjavíkur, en það var smíðað
í Álaborg og afhent Eimskip 3. júlí. Er Goðafoss 2953
brúttólestir, næststærsta skip félagsins og með mest frysti-
rými. Skipstjóri er Magnús Þorsteinsson, sfcipverjar eru
Fintumibudagur 16. júlí 1970 — 35. órgangur — 157. tölublað.
Leikklúbbur stofn-
aði harðærisnefnd
heldur skemmtanir á Vestfjörðum
LGNDON 15/7 — Fulltrúar
hinna 47 þúsunda hafnar-
verkamanna Stóra-Bretlands
höfnuðu í dag tilboði at-
vinnurekenda um kauphækk-
un og þar með var skollið á
fyrsta allsherjarverkfall í
brezkum höfnum í 44 ár.
Verkfaliið hefur þegar vald-
ið verðhruni á kauphöllinni
í London.
Á hverjum. degi fara vörur
fyrir urn 40 m.iljónir punda um
brezkar hafnir og getur verkfall-
ið því haft gífurfiegar efnaihags-
legar afleiðingar. Hin nýja stjórn
íhaldsmanna er reiðubúin til að
gn'pa til neyðairráðstafaina og lála
hermenn skipa upp varningi sem
talinn er lífsnauðsynlegur, og má
búast við slífcuim aðgerðum inn-
an 24 stunda að sögn embættis-
manna.
25 þúsrind verkamenn hurfu
fta vinnu þegar í dag, enda. þótt
forystuimenn veriklýðssaimtakainna
fjöguima hefðu frestað vinnu-
stöðvun þar til launatilboðið
h'efði verið rætt. Meðan rætt var
um tiilboðið í bækistöðuma verk-
iýðsfélaganna fóru hundruö
verkaimanna í kröfu.göngu útifyr-
ir og kröfðust algjörs verkfails.
FuitVrúar hafnarverkamainna
ræddu ti'lboð frá formanni Sam-
bands flutningaverkamanna, Jon-
es. Hann leggur til að bráða-
birpðasamkömula.g sem' náðist á
m á nud agskvöl d vei'ði la©t lii
girundvaiilar frekairi samningavið-
ræðurn og að fulltniar verkl ýðs-
félaganna fái umboð til að gera,
saimnin'ga m.a. um tæfcnilegar
uimbætur í höfnunum og sfcyldi
verkfailli frestað á meðan.
Jones fcvaðst búast við löngu
verkfaflli. Hann og fuililtrúar a.t-
innnurekenda áttu báðir fund
weð Robert Carr vininumáJairáð-
herra í dag. Fréttin uiti1 verk-
fallið olli þegar verðhruni á
kauphölMnni í London — verð-
bréf féllu um 7.5 stig og pundið
hefur ekiki verið skráð lægra
gagnvart döliar í níu mónuði.
Meiri aðsókn að
Hí en áður
Rúmlega 400 nýjar umsóknir
um skólavist i Iláskóla íslands
22 talsins.
Gnðafoss kom á ytri höfnina í
Reykjavík um sjöleytið í gær-
morgun og lagðist að bryggju
á tíunda tímanum. Skipið var af-
hent Eimskipafélaginu 3. júlí og
er fyrsta skipið af þrem sem
félagið samdi um smíði á hjá
Alborg Væi-ft A/S í Álaborg á
s.l. ári. Skipinu var hleypt af
stokkunuim 27. febrúar og fór í
reynsluferð 26.—27. júní.
Goðafoss er stálskip með
tveimur þilförum, er ná eftir
því endilöngu og svoneifndu
skutþilfari (poop-deck). Er all-
ur styrMeiki miðaður við að
nota megi skdpið hvort heldiur
sem er opið eða lokað hlífðar-
skip.
MEST FRYSTIRÝMI
Yfirbygging skipsins er öliL aft-
ast á því, en frarnan við hana
tvær vörulestir, báðar einangr-
aðar til flutninga á frystum vör-
um og að rúmmáli samanlagt
um 150 þús. teningsfet, sem er
meira frystirýmd en í öðium
skipum Eimskipafélagsins, næst-
mest er frystirými í lestum
m.s Brúarfoss, um 100 þús.
teningsfet. Tvö stór lestarop eru
á skipinu 6x17 m hvort, lokað
með einangruðum McGregor
lestaiihlerum úr stáli, en lestar-
opum á milliþilfari er lokað með
einangi-uðum stálhlerum, opnuð-
um með vindum og fcrönum.
Lestarnar eru einangraðar með
glerull en klæddur innan með
áli og trélistum til hlífðar, við
kælingu þeirra er notaður loft-
blástur og má haifa mismun-
andi mikinn kulda í hvorri lest
og á hvoru miLliþilfari innan
lestanna. Kælivélarna.r eru frá
Th. Sabroe í Árósum og geta
haldið 25 gráðu frosti í lestun-
um þótt sjávarhiti sé 32 gráður
Framhald á 7. síðu.
Er harðærisnefndin farin að
standa fyrir skemmtunum úti
á landi til upplyftingar lands-
lýð í erfiðu ári? Þannig hefur
eflaust margur spurt sjálfan sig
síðustu daga, því að í útvarp-
inu hafa hljómað auglýsingar
um dansleikj á Vestfjörðum og
lýkur auglýsingunum þannig:
„Fjölmennið til styrktar harð-
ærisnefnd".
Nei alls ekki, sagði Jón Arn-
alds form. h a rðæ risnef ndar er
Þjóðviljinn innti hann eftir
þessu í gær. Við höfum að
sjálfsögðu engan einkarétt á
þessu nafni sem kennt er við
harðæri, og höfum baira ánægju
af ef það getur eitthvað lífgað
upp fyrir vestan, því þar er víst
kal eins og víðar. Þótt ein-
hverjir hafj haldið að við vær-
um þama á ferð með þessa
dansleiki þá held ég bændur
ruiglist ekfcert í ríminu.
Þessar umræddu skemmibanir
eru haldnar á vegum Litia leik-
klúbbsins á ísafirði, og Finnur
Magnósson form. klúbbsins gaf
okkur skýringu á þessu undar-
lega fyrirbæri að klúbburinn
tekur sér nafn harðærisnefnd-
ar. Við fórum mjög illa út úir
síðasta leikári fjárhagslega og
stöndum uppi með yfir 100 þús.
kr. skuld, sagði Finnur.
• Við stoínuðuim því sérstaka
fjáröflunamefnd til að reyna að
bjarga málunum við og fannst
tilvalið að kalla han.a harð-
ærisnefnd, því þetta hefur ver-
ið sannkallað harðæri hjá okk-
ur í leikklúbbnum ekki síður
en bændum. Sjálfsagt hafa ein-
hverjir ru.glað þessu saman við
samne'fnda stjórnskipaða nefnd
sem á að bjarga bændunum,
og tii mín hringdi maður sem
hafði lent í veðmáli út af þessu
og hélt sá að við værum að
skemmta fyrir nefndina íyrir
sunnan.
Við höfum haldið tvær
skemmtanir, á Ísaíirði sl. laug-
ardag og í Bolungarvik á sunnu-
dag, og hafa þær báðar veirið
mjög vel sóttar. Við sýnum
þama stuttan einþáttung Við
þj'óöveginn og svo á eftir er
dansleikur, þannig að þetta er
með kiabarettsniði. Næstu
skemmtanir hjá okkur verða á
Fl-ateyri á föstudag og á Þing-
eyri á sunn.udag.
Þetta hefur þannig farið mjög
vel af stað hjá okkur og allt
útlit fyrir að haræ'risnefndin
okkar, sem stendur fyrip þess-
um skemmtunum, ætli að tafcast
að rétta okkur úr kútnum. Von-
andi gengur það eins vel hjá
harðærisnefndinni fyrir sunnan
að sinna sínu hlutverki. Litli
leikiblúbbuirinn er búinn að
stairfa í fimm ár, sagði Finnur,
og þótt barðæri hafi verið að
undanförnu, þá ætlum við ekki
að gefast upp. — Það er alveg
áreiðanlegt.
Sprettuleysi
og ónýt tún
Það er alvarlegt , ijtlit hjá
bændum hér í Þingeyjarsýslu,
sagð; Hermóður Guðmundsson
bóndi í Ámesi er Þjóðviljinn
ræddi við hann fyrir skömmu.
Hér er sprettuleysi og ónýt tún
svo við sjáum ekki frarn á ann-
að en stórfelidan niðursfcurð í
haust. Allu-r gróður er mánuði
seinni til en venjulega og tún-
in svo að ekkert getur bjargað
þeim á þessu ári úr þessu, jafn-
vel þótt veðurfar verðj gott
það sem eftir er sumars.
Danskir arkitektar á íslandi
Unnu að rannséknum
á gömlum byggingum
□ Sautján nemendur við arkitektadeildina í Listahá-
skóla Kaupmannahafnar hafa ferðazt um ísland undan-
farnar þrjár vikur ásamt kennara sínum. Rannsökuðu þau
og gerðu uppdrætti að gömlum þyggingum á þremur stöð-
um: á ísafirði, Bernhöftstorfunni svokölluðu við Lækjar-
götu og að Þverá í Laxárdal í Suður-Þmgeyjarsýslu.
Nokkrir dönsku arkitektanna, sem hér dvöldu við rannsóknir
gær. — Lengst til vinstri situr kennari þeirra Henrik Glalm
Örn Stefánsson. — (Ljósm. Gunnar).
næsta misseri höfðu borizt síð-
asta innritunardaginn, sem var
í gær. Aðsókn að deildunum
virðist í fljótu bragði nokkuð
jöfn, en þó einna mest í heim-
speki- lækna- og verkfræðideild.
Aðsóknin er nokkru meiri en
á síðasta ári, og eru þó ekki
öll kurl komin til grafar enn,
þar sem margiir stúdentar, sem
dveljast utam Reykjavíkur senda
umsóknir sínar bréflega á síð-
ustu stundu. Al'lair umsó'knir eru
teknar gildar, sem dagsettar eru
15. júli, svo og aðrar síðbún-
ari ,en lögð hefur verið mikil
áherzla á, að stúdentar sendi
inn umsáknir sínar sem fyrst,
svo að undirbúningsstarf fyrir
haustið geti hafizt hið fyrsta.
Félagsmál hæsti
útgjaldaliöur
Reifcningar bæjarsjóðs Kópa-
vogskaupstaðar og fyrirtækja
hans fyrir árið 1969 voru sam-
þykfc'tir við síðarj umræðu á
fundi bæj'arst.iórna,r 10. júlí si.,
að því er segir i frétt frá bæj-
arskrifst'ofunní í Kópavogi.
Tekjur bæjarsjóðs reyndust
alls tæpl. 119,5 miij. k,rón,a
(103,5 milj.) þar af útsvör 90
milj. (79 milj.).
Hæstu útgj,aldialiðir eru fé-
lagsmál 31,1 milj. k,r. (25,4),
Gatna- og holræsaigerð 25,7 milj.
(26 milj.). FræðsLumál, rekstr-
srkostn. nettó kr. 14.7 miilj.
(14,9 milj). F-ræðsiumál stofn-
kostn. nettó 13 milj. (9,3 milj.).
Tölurnar í svigunum eru úr
reifcnimgum ársins 1968.
Það eru ektki lengur þeir tím-
ar að kennari við Listaiháslkólann
geti sagt við nemendur sína: Nú
förum við til Islands! Nemendiur
hafa fengid aukin áhirif innan
st.iórn skólans og kennsluifyrir-
komulag er nú frjálslegra. Frek-
ar er litiið á kennsluna sem saim-
starf nemenda og kennara en áð-
ur. Það var Henaik Glahn, kenn-
ari arkitektanemanna dönsku sem
miælti eitthvað á þessa leið. Og
hann bætti við: Nemendurnir
fengu sjálfir áhuga á að koma
hingað til að rannsaka gamlar
bygginigar og tel ég áramgur férð-
arinnar vera betri, heldur en ef
þeim hefði verið sfcipað að fara
hingað.
Einn íslenzkur namiandi er í
deildinni, Stefán örn Stef'ánsson
og sagði Glaihn að liíikllega hefði
ekkert orðið úr ílerðinni, ef að-
stoðar Stefáns hefði etoki notið
við.
Nemendurnir kváðust hafa
fengið hugmyndina að Islands-
ferð strax uim jólaleytið og farið
að viða að sér gögnum og mynd-
um a£ gömlum byggingum hér.
Að vísu væru næg verkefni í
Danmörkiu, en það hefði ailllitaf
örvandi áhrif í slíku rannsóknar-
sta,rfi að kynnast nýju umihverfi,
öði-um byggin-garmáta og mis-
munandi lífsskilyrðum fólks
Nemendur við sfcólann fara
einu sinni á námstímiabil inu í
námsferð, oft innan Danmerkur.
eða til hinna Noröuriandan na,
Þetta er fyrsti hópurinn frá slkól-
anum sem kemur til íslands, og
eru nemendurnir á öðru ogþriðja
námsári. Lengst hafa nemendur
sfcólans farið til Ind'iands, til að
kynnast fornri byggingariist. Eru
námsferðimar kositaðar aif skól-
anum að V:i hluta.
Nemendurnir skiptu sér hér í
þrjá hópa og við val staðanna
tóku þeir tillit tll þess áhuga sem
íslenzkir arkitefctaa- ha-fa á því að
varðveita ákveðin hús eða húsa-
raðir, og hafa orðið umræður um
alla þessa staði hérlendis.
Einn hópurinn fór til Isafjarð-
ar og kannaði hvernig bærinn
byggðist upp, afllt frá 1790-1970
Gerðu þeir uppdrætti af bænuim
á ýms-um tímuim og af göimlum
verzlunarhúsum sem standa enn
í miiðbænum. 1 skýringartextuim
eru ýmsar fróðlegar athugasemd-
ir, sumar hverjar byggðar á sam-
töluim við Isfirðinga. Namend-
urnir lialda síðan áfram rann-
sóknum eftir að heim kemur.
Annar hópur rannsakaði húsin
við Lækjargötu, miilli Banka-
strætis og Amtmiarnnsstígs. Virt-
ist þeiim að ástæða væri til að
vernda þessi hús, ekki aðeins eitt
og eitt sem þá yrðu eins og við-
undur innan um nýtízkulegar
byggingar og bílastæði — heldur
heildarsvipinn. Bentu þau á að
finna þyrfti nýtt notagildi fyrir
þessi hús. Hafði einum dottið í
iiug að þarna væri rétti staður-
inn fyrir tilraunáleikhús. Með því
í þrjár vikur og héldu utan í
og við hlið hans situr Stefán
móti yrðu þessir staðir virkir í
bæjarlífinu en etoki aðeins dauð-
ir safngripir.
Þriðji hópurinn skoðaði torfbæ-
inn Þverá í Laxárdal, en þar
heifur verið búið þar til fyrir
þremur árum. Hefur aldrei ver-
id gerð uppmæling á bænum
fyrr. Einn nemandanna úr þess-
um hópi sagði að sér hefði þótt
merkilegast að fá vitneskju um
þá saimbýlishætti sem ríktu i
sveitum á Islandi áður fyrrj
baðstofulífið — og einnig fjar-
Framhald á 7. stíðu.