Þjóðviljinn - 14.10.1970, Blaðsíða 1
Miðvikudagur 14. október 1970 — 35. árgangur — 233. tölublað.
Hættir Emil
við
að hætta?
EINS OG greint hefur verið frá
í útvarpi og ölliuan biöðum —
nema Alþýðublaöinu — hefúr
Emil Jónsison titkynnt að hann
muni ek'ki veröa í framtboði í
naestu þingkoaningum. Eru
þegar hafnar miklar væringiar
í Reykjaneskjördæmi um eft-
irmanninn, einkanlegia í Haifn-
arfirði, en Atþýðuifiloklksmönn-
um þar finnst sjálfsagt aðþeir
fái að ráða sseti Bmdls. Hefur
Stefán Júlíusson ritihöfundur
talið sig sjálifikjörinn anfitalka
Emiits, en andiróðurinn gietgn
honum er þegair hafinn, m. a.
á þeirri forsendiu að hann sé
of vinsitrisinnaður! Kom þetta
í Ijós þegar Alþýðuflokksfé-
lagið í Hafn arfirði kaus full-
trúa á floklkslþing fyrir
sikömimu. Stjómin hafð: lagt
til að Stefén yrði einn af sex
fuUtrúum félagsins, en hiann
kdlféll og hafnaði neðarlega á
varamannalistanum með 12 ait-
kvæði af um 40 sem fundinn
sóttu. Var þar um að ræða
skipulagðan samþlástur með
tilliti til þingkosninganna.
ABRIR ÞEIR sem þátt taka í
þessum hanasiaig AJþýðuflckkis-
ins í Hafnarfirði eru Stefán
Gunnlaugsson stjómarráðsfull-
trúi og Kjartan Jóhannsson
verkfræðingur. Er þegar orðið
svo heitt í kdlunum að menn
eru famir að tala um að fá
EmM til að hætta við að hætta.
Krafa fulltrúafundar FFSÍ:
Oskertan samnings-
rétt án lögbindingar
Fulltrúafundur aðildarfélaga
Farmanna- og fiskimannasam-
bandsins var haldinn s.l. laugar-
dag að Bárugötu 11 í Reykjavík.
Á þessum fundi var eftirfarandi
ályktun gerð:
■ „Með lögum um ráðstafanir í
sjávarútvegi o.frv. frá 19. des.
1968, voru kjör sjómanna skert
stórkostlega, svo þess eru eng-
in dæmi, að svo harkalegar
ráðstafanir hafi átt sér stað
gagnvart nokkurri launastétt í
landinu.
■ Samningsbundnum viðskípta-
kjörum var allt í einu breytt
svo í óhag sjómönnum, að ekki
verður lengur við unað. Þrátt
fyrir einhuga varnarbaráttu
hefur ekki tekizt að haldahlut
sjómanna þannig, að lífskjör-
in rýrni ekki ár frá ári.
■ Fari svo að umrædd lög verði
ekki felld úr gildi, hafasam-
tökin ekki aðra leið en að
sækja hlut sinn við samninga-
borðið. Samtökin krefjast ó-
skerts samningsréttar án lög-
bindingar um kaup og kjör.
Ræða endur-
skoðun stjórnar-
skrár Islands
f bvöld (miðviku'dagskvöld)
efnir Lögfræðmgafélag fslands
tdl fundar, og er þar ætlunin að
ræða mál, sem lengi hefur ver-
ið ofarlegia á baugi, en það er
endurskoðun sitjórnairskrárinnar.
Frjmmælandi á fundi Lög-
firæðinigia'félagsíns . verður dr.
Gunnar Thoroddsen, sem hefur
mjög fjallað um þetta' mál og
nú nýlega sett fram þá skoðun,
að ný stjórnarskrá ætti að taka
gildi á 1100 ára aJfmæll fslands-
hygigðar árið 1974.
Fundurinn verður haldinn i
átthagasial Hótel Sögu og hefst
kl. 20,30.
■ Þar sem með f jölmörgum Iaga-
setningum hefur vcrið kippt
stoðum undan grundvelli þeim,
sem lögin um verðlagningu
sjávarafurða voru byggð á,
telja samtökin nauðsyn á end-
urskoðun umræddra Iaga“.
Því var samiþykkt að kreifjast
þess, að yfirmenn þeir, sem eiklki
nú þegar haifa frítt fæði ,þegar
þeir eru til sjós, fái sömu kjör
oig aðrir sem vinna fjarri heim-
ilum sínum.
Bandaríska sþnvarpið
sést enn í Reykjavík
Að undanfömu hafa blflða-
menn Þjóðviljans haft spum-
ir af því að sjónvarpsei'gendur
haf: nað Keifilavfkurstöðinná á
sjónvarpstæki sán án teljandi
truflana. Hefur gengið sivo
langt að samikamuhús hér i
bænum hafia boðdð giestum sín-
um að horfa á Keflavfkur-
sjónvarpið á fimmtudagskvöld-
um, þegar ísienzka sjónvarpið
sendir ekki út.
Þjóðviljinn aifilaði sér nokk-
urra upplýsinga um þetta má:
í gær. Sigurður Þorkelsson hjá
Landssímanum tjáði frétta-
manni Þjóðviljans, að Sæ-
mundur Óskarsson verkfraeð-
ingur Landssiimans hefði gert
einhverjar athugandr á sendi-
styrkledka sjónvarpsstöðvar
hernámsliðsins á sínu eigin
sjónvarpstaski í Hvassaleiti. —
Sagði Sigurður að Sæmundur
vær: væntanlegur heim frá út-
löndum í þessari viku oggætu
þá niðurstöður mælinga hans
Tegið fyrir hvenær sem vera
skal. Sigurður sa-gðist hinsveg-
ar ekki hafa orðið var við
nokkrar breytingiar á send-
ingum bandairíska sjómvarps-
ins, þær væru mjög óökýrar,
ef þær næðust á annað borð,
en það væri aðedns með mjög
sterkum tækjum og með því
að stilla loftnetið sérstaklega.
Það er alltaf snjór á mynd-
inni, saigði Sigurður. Ef ein-
hver hefiur áhuga held ég að
hann megi sjá snjóinn.
Blaðafulltrúi hernámsliðs-
ins var þessu naast spurðurum
miálið. Hann fékk þé sipum-
ingu hvort einhverjar breyt-
ingar hefðu verið gerðar á út-
sendinguim bandaríska sjón-
varpsins. Hann sa.gði að ekki
væru vonir til þess að her-
inn fengi fjármagn til þeissað
auka styrkleika sendinganna.
Engar breytingar hefðu áttsér
stað að undanfömu. Hann var
síðan spurður hvort hann hefði
ekki heyrt um að útsendinigar
sjónvarpsins sæjust í Reykja-
vik og skýrði bHaðamaður frá
fréttum í þá átt. Hann sagði
að sér kæmi það á óvart —
það hlyti að stafa af breyti-
'legum loftslagsskilyrðum. Hann
sagði að þetta væri í fyrsta
sinn, sem sér hefðu borizt
spumdngar af þessu tagd. —
Venjulega hríngdi fólk og
bæði um aukinn styrk sendi-
stöðvarinnar, en blaðafulltrú-
inn sagði, að hann svaraði
þeim spurningum þannig, að
ekkí væri til þess ætlazt að
herinn sæ: Reykjavík eða
Keflavfk — þar sem sjónvarp-
ið sést greinilega — fyrirsjón-
varpsefni. Hann saigðti að lok-
um, að sendirinn í Keflavik
væri 250 vött, fjórðungur af
styrfcleika sendisins fyrir
Reykjarvik.
E:ns og kunnugt er héther-
námsliðdð lokun Keflavfkur-
sjónvarpsins um það bil er
hið Menzka tók við. Var ætl-
unin að gera það með sérstök-
um ráðstöfunum sem kæmuí
veg fyrir að sendingar þess
sæjust uta<n vallarins. Þessar
ráðstatfanir hafa ekki dugaðog
því er enn kratfizt etfnda á
gefnum loforðum. Islenzku
ríkissitjórninni ber skylda t!l
þess að sjá um að hemáms-
iiðið standi við fyrinhedt sín.
Þingsályktun flutt um mengun frá álbrœðslunni
HREINSITÆKJUM VERÐI
KOMIÐ UPP TAFARLAUST
□ Meðal fyrstu þing-
málanna er tillaga til
þingsályktunar um ráð-
stafanir til að takmarka
mengun frá álbræðsl-
unni í Straumi. Tillagan
er þannig: Neðri deild
Alþingis ályktar að
skora á ríkisstjórnina að
mæla svo fyrir að tafar-
laust verði komið upp
fullkomnum hreinsunar-
tækjum í álbræðslunni
við Straumsvík til þess
að takmarka mengun
Landbúnaðarráðstefna
Landbúnaðarnefnd Alþýðubandalagsins boðar til ráðstefnu um
landbúnaðarmál mánudaginn 26. október n.k.
Þeir Alþýðubandalagsmenn, sem þátt vilja taka í ráðstefnunni,
eru beðnir að gefa sig frarn við skrifstofu Alþýðubandalagsins,
Laugavegi 11. — ALÞÝÐUBAND A L AGIÐ.
er. —
tillög-
og Geir
svo sem kostur
riutningsmenn
annar eru
Kjartansson
Gunnarsson.
•I greinargerð s.egja flutnings-
menn:
1. október s. 1. birtist í dag-
blaðinu Tímanum greinargerð frá
Ingólfi- Davíðssyni grasafræðingi,
þar sem hann skýrði frá athug-
unum sínum á gróðri í Hafnar-
firði og í Straumsvtk. Var grein-
argerðin á þessa leið:
„Síðari hluta ágúst fór undir-
ritaður nokkrar ferðir til Hafnar-
fjarðar að skoða garða. Trjá-
gróöurinn var óvenju vesæll að
sjá, einfcuim reyniviðartegundir,
en einnig birkd, víðir, hegigur,
hlynur og jafnvel ribsrunnar.
Lautfið var víða með þornaða,
sérkennilega rauðbrúna jaðra.
Ungir heggsprotar voru sums
staðar vanskapaðir, dökkir og
kringvafðir í endana. Hlynblöð
hvítrákótt. Börkur á nokkrum
reynitrjám skorpinn og óvenju
dökkur. Toppar víða þurrir og
visnir, einkum á stórum reyni-
trjám, og sömuleiðis greinar of-
an til á trjánum Trén laufguð-
ust seint í vor og sum felldu
laufið í byrjun júlí, þótt þau
virtust laufiguð að eðlilegum
hætti í fyrstu.
Mavnús V1SSU sendl es nokkur syms-
S horn utan til rannsóknar og
Ég skoðaði laufið og fann ekki
í því neinar skemmdir af völd-
um sveppa, og til frekari full-
sendi ég nokkur
fundust þar heldur ekki sveppir
í laufinu, en allt benti ti'l þess,
að um einhvers konar sviðnun
væri að ræða, helzt loftborna.
Samkvæmt efnagreiningu reynd-
ust sýnishorn trjálaufa úr Haifn-
arfirði menguð af flúor. Við
sumarbústað rétt hjá Straums-
vík reyndist flúormengunin
mildu melri, bæði í laufi og
grasi. Bendir það til, hvaðan hún
er komin í hafnfirzku garðana.
Lítur ekki vel út með trjárækt
Hafnfii-ðinga, ef slíku fer fram
til lengdar. Flúormengun gæti
og hæglega borizt til Reykjavíkur
frá Straumsví'k, þó mistur þaðan
leggi eðlilega oftar og meir yfir
Hafnartfjörð. Hreinsitæki í verk-
smiðjunni virðist augljós nauð-
syn“.
I viðtali við Þjóðviljann 3.
okt. s. 1. greindi Ingólfur Davíðs-
son frá þvi, að efnagreining, sem
framikvæmd var í Rannsókna-
stotfnun iðnaðarins á sýnishom-
um af hinu mengaða svæði,
hefði leitt í ljós, að flúorinnihald
í hlyni hafi verið 49 p p. m.
(P. p. m merkir einn hluti af
milljón eða 1 mg í 1 kg). í
reyni 50 p. p. m og í furu 19
p. p. m. Til samanburðar má
geta þess, að venjulega hafa
Austurbæjarbíó:
Býður upp á morð til dægrastyttingar
-k Austurbæjarbíó hóf í gær
sýningar á bandarísku mynd-
in" ■ „Green Berets“ þar sem
á andar'‘kan hátt er greint
frá morðingjasveitunum banda-
rísku sei^ kunnar eru að end-
emum mui allan heim. Mynd-
in sem 'nVusturbæjarbíó sýnir
hefur fengið hraklegar undir-
tektir víðá um lönd; myndin
var sýnd nokkrum sinnum í
Kaupmannahöfn, en var tek-
in út af sýningarskrá mjög
fljótlega vegna þrálátra mót-
mæla. 1 Svíþjóð gekk filman
milli kvikmyndahúsa, en eng-
inn þorði að taka hana til
sýningar. I Frankfurt am Ma-
in var myndin sýnd í nokkur
skipti — einnig þar gafst kvik-
myndahússeigandinn upp sök-
um þrálátra mótmæla iunan
og utan kvikmyndahússins.
★ Það hefur einkum vakið at-
hygli við kvikmynd þessa að
þar er reynt að gera morð-
ingjasveitir þessar að góðum
strákum. Einn gagnrýnamdi
sagði frá því að morðin væm
gerð að skemmtiefni '— á-
heyrendur á einum stað hefðu
hlegið þegar bandarísku her-
mennirnir myrtu menn úr
Þjóðfrelsishemum.
Vietnamhreyfingin hefur gert
sérstaka samþykkt um mynd-
ina og Þjóðviljinn skorar á
forráðamenn Austurbæjarbíós
að hætta tafarlaust sýningum
á myndinni.
Álykitun. Víetnamhreyfingarinn-
ar fer hér á etftir:
„Víetnamihreyfingin vill með
þessari tilkynninigu skora á for-
ráðamenn Austm'bæjairbíós að
hætta við sýninigar á myndirini
„The Green Berets". Til stuðn-
ings þessari áskorun viljum við
benda á að hún er hreinn lygia-
F'rambald á 3. síðu.
aðeins mælzt 5—10 p, p. m. i
trjátegundum hér á landi.
Þessi frásögn Ingólfs Daviös-
sonar grasafræðings vakti mikia
athygli. Hins vegar brá svo via,
að iðnaðarráðuneytið og forstöðw-
maður Rannsóknastotfnunar iðis-i
aðarins, Pétur Sigurjónsson;
lögðu á það mikið kapp að reyna
að gera rannsóknir og niðurstöð-
ur Ingólfs Davíðssonar tortryggi-
legar Eru þau viðhrögð þeim
mun furðulegri sem rannsóknir
Ingólfs staðfesta aðeins það, sem
áður var vitað. Álbræðslur ertí
engin nýlunda í veröldinni, og
það er alkunna, að við slíka
framleiðslu myndast úrgangsetfni,
sem spilla umhverfinu, og koma
þar einkum til tjöruefni, bi-enni-
steinssambönd, áloxýðryk. krýó-
lít, flúorvetni, kolsýra og kolsýr-
ingur. Flúorvetnið er talið hafa
mest áhrif á umhverfið. og þau
áhrif eru vel kunn. Þegar leyft
var að koma upp álbræðslu í
Straumsvik, var mönnum því vel
ljóst, hvað af því mundi hljótast
fyrir umhverfið, ef ekki yrði
komið upp hreinsitækjum Þetta
var m. a. viðurkennt í frumvarpi
til laga um lagagildi samnings
milli rikisstjómar Islands og
Sviss Aluiminium Ltd., um ál-
bræðslu við Straumsvík, sem
lagt var fram á 86. löggjafar-
þingi, 1965—’66 Þar var á bls.
217—218 fjallað uim mengun, og
á síðari blaðsíðunni var sagt, að
samkvæmt reynslu erlendis megi
búast við því, að flúormagn í
grasi og lautfi verði 30—50 p. p.
m. innan þriggia kflómetra fja>-
Framhald á 9. síðu.
Suðurnes
Alþýðubandalag Suðuav
nesja heldur fund í Tjarn-
arlundi, Keflavík, fimmtu-
daginn 15. okt. n.k. kl. 20.30.
Fundarefni:
Undirbúmngur kosninga.
Vetrarstarfið o.'fl.
srgózmm.