Þjóðviljinn - 07.02.1971, Blaðsíða 1

Sunnudagur 7. febrúar 1971 — 36. árgangur — 31. tölublað.
Benzínverðið hærra hér til-
tölulega en á Norðurlönduæ
Þjóðviljanum barst í gær eft-
irfamandi firéttatilkynning frá
Félaigi íslenzkira bifreiðaeigenda,
þair sem sýnt er fram á með
|<S>-
Arnarholtsmálið enn á dagskrá borgarstjórnar
Ekki einangra geðsjúka heldur
aðstoða þá í eðlilecu umhverfi
□ Það er nauðsynlegt að eyða meiri tíma í að athuga
Arnarholtsmálið áður en ákvörðun verður tekin, sagði
Margrét Guðnadóttir prófessor á borgarstjórnarfundi í
fyrradag, er rætt var um Amarholtsmálið, en það hefur
nú verið á dagskrá borgarstjórnar og heilbrigðisnefndar
borgarinnar síðustu mán-uði, enda mun ekki' vanþörf á að
taka málefni þessa vistheimilis til gagngerðrar athugun-
ar og endurskoðunar. Það kom fram í ræðu sem Steinunn
Finnbogadóttir hélt á borgarstjómarfundinum að vistfólk
á þessu vistheimili væri jafnvel beitt refsingum og að
læknisþjónusta væri þama ófullnægjandi.
Fyrir fiundi boirgarstjórnar í
fyrradag lá tillaga frá heillbrigd-
isnefnd borgarinnar svohijóðandi:
„Heilbrigöismálar^ Reykjavík-
urborgar samþykkir, ad haldið
skuli áfram þeirrl uppbyggingu,
sem þegar er haíi n í Amairholti
með það fyrir au.gum, að þar
verði í firamtíðinni rekið hjúkr-
unarheimili fyrst og fremst fyri-r
andiega fatiað fólk, 100-120 ein-
statolinga. H eil -bri gðismál ai-á ð
samþykkir að stðfln'a að twí, að
hjúkrunarheimilið verði Wuti af
geðdeild Borgarspífcal ains og fel-
ur borgarlækni að leita effcir við-
urkenningu ráðherra á heimiilinu
skv, sjúkiraihúsaiögum. Jafnframt
felist heilbrigðismállairáð á tillög-
ur borgarlæknis um endurbaetur
á núverandi rekstri í Amarholti,
eins og þær koma fram í grein-
argerð hans frá 14. janúar 1971“
Tillaga þessi var samlþykkt með
samhljóöa atkvæðum,. Margrét
Guðnadóttir sat hjá, en gerði svo-
hljóðandi grein fýrir afstöðu
sinni:
„Undirrituð er sammála meiri
hfluta heilbri gðisnuálaráðs um
nauðsyn bess að hefja nú þegar
framkvæmdir við byggingu vist-
heimilis fyrir geðsjúka. sérstak-
lega þá sjúklinga, sem borgin
hýsir nú í mjög lélegu húsnæði
að Amarhoiti á Kjaiarnesd. Á
fundi sem borgarlæknir og for-
maður heiibrigðismálaráðs héldu
þa,nn 18. desemiber att. með yfir-
læknum geðspítala og endurhæf-
ingarstöðva á Reykjavfkursvæð-
inu kom fram mjö'g eindiregin
andstaða próf. Tómasar Helga-
sonar, yfirlæknis á Kleppsspítala,
gegn staðsetningu vistheimdlis
fyrir geðsjúka Reykvikinga að
Amarholti. Áleit próf. Tómas að
slíkt vistheimili ætti að vera í
Reykjavík nærri sjúkrahúsum og
atvinnudífi borgairinnar og vanda-
mönnum vistmanna.
Undirrituð álítur að taka beri
jyþýðubandalagið
í Vestm«inteyjum
Alþýðubandalagið í Vest-
mannaeyjum gengst fyrir al-
mennum fundi í Alþýðuhúsinu
í dag og hefst hann klukkan 2.
Ræðumenn á fundinum verða
Lúðvík Jósepsson, alþingismaður
sem ræðir um sjávarútveg og
atvinnumál, Magnús Kjartans-
son, ritstjóri sem fjallar um
stjórnmálaviðhorfið og Garðar
Sigurðsson, kennari sem ræðir
um bæjarmál.
Að loknum ræðum þeirra
verða almennar umræður og
fyrirspurnum svarað.
sjónarmdð Tómaisar til greina, þair
sem hann hefur reynzt manna
áhugasaiinastur um þau málefni
geðsjúkra, sem hér um rasöir og
hefur lamga renyslu af því fólki,
sem hilýtur varanlega örorku a-f
geösjúkdómum. Húsakynni sem
nýtileg eru í Amadholti nú,
mætti nýta betur með öðru móti,
t.d. sem sikóla og uppeddiisheimdli
fyrir unglin-ga, sem þ-urfa á hjálp
að halda, enda er jörðin Amar-
holt upphafllega fengin félags-
málaráöi til afnota.“
Margrét Guðnadöttir, varaborg-
arfulliltrúi Alþýðubandalagsdns,
gerdi borgarstjórn grein fyi-ir
bókun sinni í heil'brigðisnefnd. Ég
er að sjálifsögðu sammála því,
að nauðsynlegt er að bæta að-
stöðu tiil meðferðar geðsjúkra. En
geðsjúiklinga á ekiki að einangra
frá öðru fólki, sagði Margrét, og
þess vegna teldi óg eðlille-gra að
heimili hliðstætt því í Arnar-
holti væri í Reykjavík. Tómias
Helgason, sem er kunnugri með-
ferð geðsjúklin-ga, en fllestir aðrir
fslendingar télur að heimili af
þessu ta-gi eigi að vera í Rvík
og ég tel eð'lilegt að tre3>ista áliti
sdíks sértfræðings.
Þá gerði Margrét læknisiþjón-
ustuna í Arnarholti nokfcuð að
umtalsefni og Baigði’ áherzlu á
nauðsyn endurbóta í þeim efn-
um. Mangnét sagði í því sam-
bandi að það gæti verið örðuigt
að fá gott starfeiflóllk úr Reylcja,-
vík til þess að sinna læknisiþjón-
ustunni í Amarholti.
Að iokum lagði Margrét til að
aðeins yrði d-okað við og miáliS
athugað betur. Fyrr í ræðu sinni
hafði Ma-rgrét lýst stuðningi við
sérstakar tilllögur Steinunnar
Finnibogadóttuir, en þær eru efit-
irfarandi:
„Samþykktin orðist svo:
Borgarstjómin féllst á tillöguir
bongaxlæknis,, eins og þær koma
firam í gireinargerð hans frá 14,
janúar 1971 um uppbyggingii
í Arnarholti og endurbætur A
rekstri þar og em efnislega á þó
leið. að reist verði byggin-g til í-
búðar handa þeim vistmönnum,
Atvinnuleysið í janúar:
Jókst í kaupstöðum
minnu í kauptúnum
sem nú dveljast i útbyggingu
staðarins ásamt eldhúsi og borð-
stofu, að möguleikar vistmanna
til starfa verði auknir og vinnu-
Fram-hald á 6. síðu.
samanburði að benzínverð er
hærra hér á landi en á Norður-
löndunum samanborið við laun
verkamanna í þessum löndum:
Gerð hefur veri’ð athugun á
benzínverði til neytendia á Norð-
urlöndum í samanburði við ís-
land. Miðað er við verð í októ-
ber 1970. i
Til þe&s að slíkur sam-anburð-
ur sé raunhæfur, vegna mismun-
andi lífskjara, þá er miðað við
verkamannalaun, eins og þau
geirasit hæst í þessum löndum og
hvað það tekur langan tíma fyr-
ir verkamanninn að vinn-a fyrir
' 'i um benzínlítra.
maðurinn á íslandi. er 8,1 mín-
útu að vinna fyrir einum benz-
ínlítra í samanburði við sænska
verkamanninn, sem er ekki nema
3,8 mínútur, danski verkamað-
urinn 4,4 mínútur og norski
verkama'ðurinn 4,9 minútur. Ef
þessu er breytt í prósentur, þá
keTnur í ljós, að benzínverð á
íslandi er 65,3% haerra en í
Danmörku, 84,1% hærra en í
Noregi og 113,2% haerra en í
Svíþjóð.
Hér er gerður samanlrjrður á
oktantölu, söluverði miðað við
gen-gi, verkamannalaunum og
Hér kemur í ljós að verfca- verðd breytt í vinnustundir:
Verkamanna- Verði henzin
Oktan- Sölu- laun hæst lítra breytt í
LAND tala verð (isL kr.) vinnustundir
ísland 93 13,30 98,50 8,1 min.
Noregur 92 15,86 194,70 4,9 mín.
Svíþjóð . 94 14,97 239,20 3,8 mín.
Danmörk 93 15,86 198,90 4,4 min.

Kristján
Svavar
Vietnamhreyfingin:
Útifundur klukkan 18.30
& Víetnamhreyfingin efnir
til útifundar vegna útfærslu
hernaðarreksturs Bandaríkja-
stjórnar í Indókína, innrásar
í Laos og Kambodju. Hefst
fundurinn klukkan 18.30 í
dag, en ekki 8.30 eins og mis-
ritaðist í blaðinu í gær.
Fundurinn verður hald-
inn á Hagatorgi, við Bænda-
höllina, og verða þar flutt
stutt ávörp. Ræðumenn verða
KRISTJAN sigvaldason
stud. , phil. og SVAVAR
GESTSSON blaðamaður.
9 Að loknum útifundinum
á Hagatorgi verður farin
mótmælaganga til bandaríska
sendiráðsins og afhent form-
Ieg mótmælaorðsending.
# Við bandariska sendiráðið
flytur RAGNAR STEFÁNS-
SON stutta ræðu.
(Frá Víetnamhreyfinigunni).
□ 31. Ijanúar sl. voru^
skráðir 1329 atvinnuleysingj-
ar á öllu landinu og hafði
tala þeirra aukizt um 96 frá
31. desember sl. Þær breyt-
ingar urðu í mánuðinum, að
atvinnuleysingjum fjölgaði í
kaupsitöðunum um 157 en
fækkaði í kauptúnunum um
61.
Siglufjörður er en-n með hæsta
tölu atvinmdeysingja af kaup-
stöðunum, þar eru 189 á skrá óg
hafði fjölgað um 6. Mest fjölg-
un hafði hins vegar orðið 'á
Akureyri eða úr 90 í desember-
lok í 180 í janúarlok. I Reykja-
vfk fjölgaði úr 114 í 157 og á
Sauðárkróki úr 90 í 98. I Ólafs-
firði fækkaði úr 80 á skrá í 68
en á Húsavík fjölgaði um einn,
úr 67 í 68. I Neskaupstað eru
29 á skrá (31), 28 á Seyðisfirði
(6), 15 í Hafnarfirði (7), 4 á hvor-
um stað Akranesi og ísafirði og
3 í Kópavogi en enigir eru skráð-
ir atvinnulausir í Vestmannaeyj-
um pg Keflavík.
Af kauptúnum er Vopnafjörð-
ur með flesta atvinnuleysingja
á skrá, 67 (69), en í aftirtöldum
kauptúnum eru skráðir fileiri en
10 atvinnuleysingjar á hverjum
stað: Hofsós 50 (53), Þórshöfn
Framihald á 11. síöu.
Shepard og Mitchell klifu gígfjall í gær
Fundu tunglfararnir grjót
sem er jaf ngamalt tunglinu?
HOUSTON 6/2 — Þeir Mitchell og Shepard fóru í annan
leiðangur sinn um tunglið í morgun, þre’m stundum fyrir
áætlun. Voru þeir 4 st. 15 mín. úti við og klifu m.a. um
100 m hátt gígfjall og fundu þar stórar hvítar blakkir,
sem geta verið jafngamlar tunglinu. Geimfararnir áttu að
hefja heimferð sína kl. 18.47 í kvöld.
Geimfararnir hvíldu sig í 6*4
klukkustund eftir ferð sína um
tunghð í gær, sem gekk ágæt-
lega.. Báðu þeir um að þeir yrðu
vaktir fyrr en gert haifði verið
ráð fyrir til að geta farið út úr
tunglferjunni og var svo gert.
Héldu þeir af stað átján mín-
útur yfir átta í morgun, en það
er þrem stundum fyrr en áætl-
að var að fengnu leyfi frá geim-
ferðastöðinni i Houston.
Litsjónvarpsvél, sem þeir
Mitchell og Shepard komu fyrir
í gær fyrir utan tunígllferjuna
sýndi þá koma út. Þeir hlóðu
tunglkerru sína ýmsum mynda-
vélum og mælitækjum, m. a.
segulmagnsmæli sem þair mæla
með segulsvið tungls á leið sinni
upp á um 100 metra háan gfg,
sem var helzta markmið far-
arinnar.
Hitinn var 52 stig í dögun á
tumglinu, en þegar sól fer þar
hæst verður hitdnn 120 gráður.
Lendingarstaður og göngutími
voru valdir með tilliti til þess
að forðast svo óþolandi hita.
Þeir félagar rnunu fyrst staðar
milli þrdggja smárra gíga, sem
hver um sig var ca 20 m i
þvermál og Mitchell skýrði frá
þvi að þar væri miklu meira um
grjót en við lendingarstaðinn.
Kvörfcuðu þeir í Houston jrfir
því, að geimförum dveldist of
lengi á tunglinu. Er þeir héldu
áfram fóru þeir yfir dal, sem
þakinn var fíngerðu brúnu ryki,
og var þar miklu svalara. Mitéh-
ell hrósaði mjög tunglkerrunni,
saigði hana renna „eins og drátt-
arvél yfir plægðan akur“.
Kl. fimm mifnútur yfir tíu
voru tun-glfararnir við tind gigs
þess sem að var stefnt, en hann
er um 80 m á dýpt. Þaðan áttu
þeir m. a. að henda grjóti niður
og ljósmynda skriðuna. Meðan
þeir klifruðu upp tóku menn í
Houston eftir þvi, að hjartsláttur
þeirm gerðist mjög tíður og
fengu þeir fyrirskipun um að
hvíla sig á leiðinni ög hætta
ekki á neitt. Á tindinum hvíld-
ust þeir í þriðja sinn meðan
þeir tíntíú úpp grjót eftir að hafa
ljósmyndáð það á sínum stað.
Grjót og hnullungar fóru stækk-
andd etftir því sem nær dró
fjalldnu. Sérfræðingar fengu
mikinn áhuga á stórum hvítum
steinblökkum, sem Shepard kvað
þá félaga sjé uppi á gígfjallinu.
Sú stærsta er 3,5 m á lengd og
í henni glitrandi krystallar.
Jarðfræðingar búast við þvi að
blakkir þessar séu á aldur við
tunglið — 4,6 miljarðar ára.
Að svo búnu héldu þeir Shep-
ard og Mitchell affcur til tungl-
Framhald á 11. síðu.
Alþýðubandalagið
í Kópavogi
Alþýðubandalagið í Kópavogi
verður með rabbkvöld í félags-
heimild Kópavogs, neðri sal, n.
k. fimmtudag kl. 8,30. Fjöl-
breytt dagskrá. M. a. verður Jón-
as Árnason með kynningu á
þjóðlögum, ásamt fledru. Allt
æskufólk er sérstaklega hvatt til
að mæta. Allir velkomnir. —
Nánar auglýst eftir helgi. —
Stjórnin.
\
l
f
i