Þjóðviljinn - 26.01.1980, Blaðsíða 1

Laugardagur 26. janúar 1980 — 21. tbl. 45. árg.
Kreditkortin enn til umræöu:
Reynsla Svía
er neikvæð
„Sátta-
tillögu ”
Benedikts
a far illa
tekið
Steingrímur Hermannsson og Tómas Arnason tilkynntu Benedikt Gröndal fyrir hádegi i gær niöurstööu
þingfiokks og framkvæmdastjórnar Framsóknarflokksins i fyrrakvöld: Þvert nei viö „kratasáttum"
Ljósm. — eik.
SPRENGJUSTEFNA
KRATA ENN Á NÝ
Stefnir Alþýðuflokkurinn að þvi að skapa öngþveiti?
„Sáttagrundvöllurinn” sem
Benedikt Gröndal ætlaöi aö opna
„allar dyr” meö og koma nýrri
hreyfingu á stjórnarmyndunar-
möguleika, hefur mælst afar illa
fyrir. Alþýöubandalagiö og
Framsóknarflokkurinn hafa
hafnaö honum sem umræöu-
grundvelli, en Sjálfstæöisflokkur-
inn samþykkti aö ganga til stjórn-
armyndunarviöræöna meö hliö-
sjón af honum, en þó meö miklum
fyrirvörum. Benedikt Gröndal
geröi á fundi meö blaöamönnum i
gær ráö fyrir aö skila umboöi sinu
til forseta I dag aö loknum þing-
flokksfundi Alþýöuflokksins.
Framsóknarflokkurinn telur
grundvöll Alþýöuflokksins skref
afturábak og hefur lýst undrun
sinni á efni hans, en afstaða Al-
þýöubandalagsins kemur fram
neðar á siöunni. Framsóknar-
menn hafa hinsvegar boöist til
þess aö leggja fram nýjan grund-
völl, en Benedikt Gröndal hafnaöi
þvi aö leiöa stjórnarmyndunar-
viöræöur á grundvelli heildartil-
lagna annars flokks. Af oröum
Benedikts á fundinum i gær mátti
skilja, aö Alþýöuflokkurinn ætlaöi
sér ekki aö taka þátt i stjórnar-
myndunarviöræðum undir stjórn
Steingrims Hermannssonar.
Benedikt Gröndal taldi i gær að 2-
3 möguleikar á myndun meiri-
hlutastjórnar væru enn fyrir
hendi; þaö er samstjórn Alþýöu-
bandalags, Framsóknarflokks og
Sjálfstæöisflokks, samstjórn
Framsóknar og Sjálfstæöisflokks,
og þá ef allt um þryti, þjóöstjórn
fjögurra flokka.
Alþýöuflokkurinn sprengdi
vinstri stjórn i haust og hefur siö-
an hótaö aö sprengja hverja þá
rikisstjórn, sem hann ætti sæti I
þar til hann næöi fram sinum
málefnagrundvelli fram. Al-
mennt álit manna i stjórnmála-
heiminum i gær var, aö umræöu-
grundvöllur Benedikts heföi veriö
enn eitt sprengjutilræöið af hálfu
Alþýöuflokksins og væri annaö-
tveggja hrein pólitisk afglöp eba
markviss viöleitni til þess aö
skapa hér þvilikt öngþveiti i
stjórnmálum aö minnihlutastjórn
Alþýbuflokksins gæti hangiö
áfram viö völd i skjóli sundur-
lyndis annarra flokka á Alþingi.
Innan Alþýöuflokksins mun
vera mjög mikil óánægja meö til-
lögur flokksins. Kjartan Jóhanns-
son og Sighvatur Björgvinsson
munu vera aöalhöfundar
„sprengjusáttanna” en aðrir
þingmenn eöa áhrifamenn innan
flokksins litiö komiö nærri. Þá er i
verkalýðsarmi flokksins óánægjá
mikil. Alþýöuflokkurinn viröist
ekki geta hugsaö sér að stjórna
meö öörum en sjálfum sér, og til
að mynda munu „Stefaniu-hug-
leiðingar” hafa strandaö á þvi aö
mikil átök eru um ráöherraem-
bætti milli þeirra sex ráöherra
sem sitja I starfsstjórninni, en
ráöherrum krata myndi fækka
um helming i samsteypustjórn
þriggja flokka. Þá er þaö einnig
taliö Alþýðuflokknum fjötur um
fót aö ef hann eigi kost á forsætis-
ráöherra þá muni Kjartan
Jóhannsson krefjast embættisins
af Benedikt Gröndal.
—ekh.
Neytendasamtökin hafa sent
frá sér fréttatilkynningu þar sem
segir aö samtökin telji sér skylt
aö benda á þá neikvæöu reynslu
sem fengist hefur eftir áralanga
notkun kreditkorta f Sviþjóö. Seg-
ir ennfremur aö Neytendasam-
tökunum hafi borist fjöldi fyrir-
spurna um notkun kreditkorta og
fyrst fara eigi af staö meö þessa
starfsemi hér á landi eigi neyt-
endur heimtingu á aö fá sem
gleggstar upplýsingar bæöi um
kosti hennar og galla.
í fréttatilkynningunni er vitnað
til Consumer Review, sem gefið
er út af Alþjóðasamtökum neyt-
endafélaga, en þar birtist á siö-
asta ári útdráttur úr júníhefti
sænska neytendablaösins Rád og
rön. Þar segir:
„Vegna nýrra laga (þ.e. i Svi-
þjóö), sem takmarka mjög kaup
með afborgunarskilmálum, hafa
auglýsingar á lánakortum aukist
verulega. Þetta hefur gerst á
sama tima og æ fleiri lenda i
vandræöum vegna skulda. Frá
þvi á árinu 1973 til 1978 hefur
dómsmálum fjölgað um 83%.
Astæðan er fyrst og fremst aukin
notkun á lánakortum. Þau lána-
kort, sem eingöngu er hægt aö
nota i ákveönum verslunum
veröa nú sifellt algengari. Þess
háttar kort geta verið óhentug
fyrir neytendur, vegna þess aö
þeir sem hafa þau undir höndum
fara siöur i aðrar verslanir, sem
kannski bjóöa vörur sinar á lægra
veröi. Einnig er sú hætta fyrir
hendi, aö kostnaðinum vegna
þessara viöskipta sé velt yfir á
neytendur og aö þaö bitni lika á
þeim, sem greiöa út i hönd.”
í frétt Neytendasamtakanna
segir ennfremur aö hagræðiö viö
greiöslufyrirkomulag meö lána-
kortum sé augljóst en ókostirnir
liggi siöur I augum uppi.
Sósialdemókratar i Sviþjóö
hafa lagt til að notkun kreditkorta
verði bönnuöþar i landi, þar sem
hún auki verulega á verðbólguna
og Bandarikjamenn eru uggandi
yfir umsvifum þessa greiðslu-
fvrirkomulags.
— AI
Þingflokkur Alþýðubandalagsins hafnar grundvelli Alþýðuflokksins
Gagnslaus gegn verðbólgu
Engin
málamiðlun
10-12%
kauplækkun
Harkaleg
árás á bændur
Erlend
stóriðja
> Valdaafsal
til Seðlabanka
»Byggðasjóður
lagður niður
Önnur atriði
óframkvæmán-
leg eða stór-
hættuleg
Þingflokkur Alþýöubandalagsins hefir
haft til athugunar nýjar tillögur Alþýöu-
flokksins um stjórnarmyndunargrundvöll.
Tillögur þessar bera I heild vott um mikla
óbilgirni, ekki sist þar eö gefiö er I skyn aö
viö gerö þeirra hafi veriö höfö hliös jón af til-
lögum annarra flokka úr fyrri stjórnar-
myndunarviöræöum og hér sé þvi um til-
raun til málamiölunar aö ræöa. Svo er alls
ekki I reynd, a.m.k. ekki aö þvi er Alþýöu-
bandalagiö varöar, og tillögurnar viröast
heidur ekki liklegar til aö ná miklum
árangri til lækkunar veröbólgu.
Rétt þykir aö þegar I staö komi fram af-
staöa Alþýöubandalagsins til nokkurra
veigamestu atriöa þessara tillagna Alþýöu-
flokksins.
1. t tillögunum er gert ráö fyrir aö visitölu-
bætur á laun verbi lögbundnar viö 5% á
þriggja mánaöa fresti út áriö, án tillits til
verölagsþróunar. Samkvæmt þessu
myndu laun lækka um 3-4% frá gildandi
veröbótareglum. Kauplækkunin héldi svo
áfram út áriö og i árslok gæti hún samkv.
þessu numiö aö minnsta kosti 10-12%.
2.1 tillögunum er gert ráö fyrir gjör-
breyttum reglum um útflutningsbætur á
landbúnaöarvörur. Ljóst er, að hér er
vegið á hinn harkalegasta hátt aö hags-
munum bænda, og hlutur þeirra myndi
skeröast um marga miljarða þegar á
þessu ári. Otflutningur á ýmsum land-
búnaöarafuröum yröi beinlinis útilokaö-
ur.
3. 1 tillögunum er lögð áhersla á stóriöju-
rekstur i samvinnu viö útlendinga.
4. Lagt er til aö rikisstjórnin afsali sér i
hendur Seölabankanum fullnaöarvaldi um
ákvöröun vaxta, gengisskráningu, bindi-
skyldu og aöra þætti peningamála.
5. 1 tillögunum felst að Byggðasjóður yrði i
reynd lagður niöur.
6. Gert er ráö fyrir byggingu hinnar um-
deildu flugstöövar á Keflavlkurflugvelli.
Aiþýöubandalagiö er andvigt þeim atriö-
um, sem hér hafa veriö nefnd og mörgum
fleiri f tillögum Alþýöuflokksins og telur þau
ýmist óframkvæmanleg eöa stórhættuleg
eins og nú er ástatt i islenskum atvinnu- og
efnahagsmálum.
Ekki aðili
að viðræðum
Af hálfu Alþýöuflokksins hefur komið
fram, að i þeim stjórnarmyndunar-
viöræðum sem nú fara fram undir forystu
Benedikts Gröndals.eigi samtimis aö kanna
mismunandi kosti á stjórnarmyndun, ýmist
meö eöa án þátttöku Alþýðubandalagsins.
ÞingRokkur Alþýöubandalagsins telur slikt
óhæf vinnubrögöog telur t.d., aö þeir flokk-
ar, sem aö svokallaöri Stefaniustjórn vilja
standa, þ.e. Alþýðuflokkur, Sjálfstæðis-
flokkur og Framsóknarflokkur, verði einir
aö gera þab upp sin á milli, hvort slik stjórn
verður mynduö.
Alþýðubandalagiö telur sig þvi ekki aðila
að þeim stjórnarmyndunarviðræöum sem
nú fara fram um myndun Stefaniustjórnar,
enda óeölilegt að það sé tengt slikum viö-
ræöum, þar sem ekki er gert ráð fyrir þátt-
töku þess.
Alþýðubandalagiðer hins vegar reiöubúiö
aö ræöa viö form. Alþýðuflokksins eins og
aöra forystumenn flokkanna um stjórnar-
myndunarvandamáliö, og um þátttöku i
rikisstjórn, enda sé þá um aö ræöa þann
málefna-grundvöll sem viöunandi er fyrir
Alþýöubandalagiö.
1 þvi sambandi varðar mestu, eins og
itrekað hefur komiö fram af hálfu flokksins,
0að ekki verði um að ræða skerð-
ingu á kaupmætti almennra
launa;
#að marktækur árangur náist
varðandi hjöðnun verðbólgu;
#að samstillt átak verði gert til að
efla innlenda atvinnuvegi og
auka framleiðni þeirra;
#að staðið verði fast gegn erlendri
ásælni.