Alþýðublaðið - 03.01.1979, Blaðsíða 1

alþvðu-
Miðvikudagur 3. janúar 1979 1. tbl. 60. árg.
Forsætisráðherra í áramótaávarpi:
Samstilltur þjóðarvilji
það sem mest á ríður
Ólafur Jóhannesson
forsætisráðherra flutti
að venju ávarp á
gamlárskvöld í útvarp
og sjónvarp. í
ávarpinu vék for-
sætisráðherra að þeim
breytingum sem átt
hafa sér stað i þjóð-
félaginu á sl. sextiu
árum, i tilefni af sextiu
ára afmæli fullveldis
íslands.
Forsætisráöherra komst m.a.
svo aö oröi:
„Lífsskilyrði landsmanna
hafa tekið meiri stakkaskiptum
en nokkurn gat óraö fyrir.
Getan til aö nýta náttiirugæöi
lands og lagar hefur margfald-
ast, hver hönd er marggild i
starfi af aukinni kunnáttu og
tæknivæöingu. Iþessu efni hafa
félagslegt framtak og hugvit og
frumkvæöi Utsjónarsamra ein-
staklinga lagst á eitt meö
árangri, sem i engu gefur eftir
bvi, sem þekkist i þeim grein-
um, sem náttúrufar býður, að
tslendingar leggi sérstaklega
stund á.
Þjóöin hefur tvöfaldast og rif-
lega þaö, mannsævin hefur
lengst svo nemur þriöjungi,
hlutur litilmagnans hefur veriö
réttur, skilyrðum uppvaxandi
kynslóöar til þroska og mennt-
unar hefur fleygt fram. Þaö má
vissulega finna aö mörgu, og
meö gildum rökum má benda á
ýmislegt sem betur má fara, en
meösanngirni veröur þviekkiá
móti mælt, aö þjóöin býr viö
frelsi og velmegun eins og best
gerist. Þvi til sönnunar þarf
ekki aö benda á annað en fulla
atvinnu ár eftir ár á sama tima
og hver einasta nálæg þjóö
hefur átt viö verulegt atvinnu-
leysi aö striða um árabil. Þess
mættu menn minnast í hinu
hefðbundna erfiöleikatali og
barlómsvæli.
Arið 1918 var þaö siöur en svo
sjálfgefið, aö hlutskipti full-
valda Islands yröi á þessa lund.
Ekkert þaö lá fyrir, sem tryggt
gæti, að Islendingum ætti eftir
aö reiða betur af en flestum, ef
ekki öllum, þeirra mörgu
Evrópuþjóöa, sem fengu stjórn
mála sinna I eigin hendur sam-
timis íslendingum i lok fyrri
heimstyr jaldar."
Forsætisráöherra komst svo
að oröiö aö til sé leið til sam-
ræmingar hagsmuna, samráö
mismunandi aöila, sem hafa
hver um sig ákveðiö verksviö og
sjálfstæöan ákvöröunarrétt, en
hafa komist aö þeirri niöur-
stöðu, aö sameiginleg
ákvarðanataka sé þeim öllum
fyrir bestu, og setja sér sam-
ráös- og samstarfsreglur aö
fenginni reynslu. Þessi háttur á
meðferð kjaramála se sam-
eiginlegur þeim löndum i
okkar álfu, þar sem mest festa
riki i verölagi ogþróun lifskjara
sé jákvæðust. Að slikri skipan
þurfi aö stefna hér á landi.
Henni verði ekki náöi i einu
stökki, heldur meö þrotlausri
viöleitni, óbifanlegri þolinmæöi
og gagnkvæmum skilningi og
góövilja.
A öörum staö I áramótaávarpi
sinu komst Ólafur Jóhannesson
svo aö oröi, aö einstaklingar og
þjóðfélagshópar þurfi aö kunna
sér hóf, ef vel ætti aö fara,
þekkja sin takmörk og viöur-
kenna rétt og þarfir annarra.
Einhugur og samstilltur þjóöar-
viljiséþaö, sem mest á riöi. Viö
heföum ekki efni á nýrri
Sturlungaöld meö öllum hennar
óþurftarmönnum og óhæfu-
verkum. Viö bvrftum ekki öfgar
og orðagjálfur oflátunga,
heldur máíamiölun og meöal-
hóf.
Aö lokum komst forsætis-
ráöherra svo aö oröiö f ára-
mótaávarpi sinu:
„Ég held, aö þaö væri heilla-
vænlegt, ef viö gætum tileinkaö
okkur þaö lffsviöhorf, að til væri
þó alltaf einn, sem þekkti öll
okkar verk, stór og smá, og
hvort sem unnin eru á opin-
berum vettvangi eða f einrömi
— hvaösem ööru liöi, þá væriþó
alltaf einn, sem þekkti öll okkar
verk, sæi þau iréttuljósi oggæti
þvi metið þau aö veröleikum á
réttum forsendum. Ég held, aö
slikt lifsviðhorf hlyti að hafa
holl áhrif á breytni okkar. Slik
vitund hlyti aö veröa hvatning
til umhugsunar áður en verk er
unniö.SHk trú hlyti aö veröa til
þess, aö menn vönduöu betur til
verka sinna en eila. En i þessu
fyrirheiti felst einnig viss
áfrýjunarréttur til æöra dóms.
Dómar manna um verk ann-
arra, hvort heldur er samtiðar-
manna eöa forvera þeirra, eru
stundum ósanngjarnir eöa jafn-
vel rangir. Þeir dómar eru oft
byggöir á misskilningi eða van-
þekkingu, vilsýni eöa hlut-
drægni, svo ekki séu lakari
hvatir nefndar. Þeir sem dæma
þekkja ekki alltaf verkin i raun
og veru, þá er gott til þess aö
hugsa, að þaö er alltaf a.m.k.
einn, sem veit betur. Aö þaö er
þó aÚtaf einn allsherjar sjáandi,
sem þekkir verkin og getur
kveöiö upp um þau réttan
dóm.
Hugsum til þess þú og ég um
þessi áramót, aö til er sá, sem
þekkir verkinþfnog mfn. Þaö er
góð ieiöarstjarna á komandi
ári.”
—L
Yfiriýsing frá Plastprenti h.f.
„Nýveriö hefur f þremur dag- jafnframt boöiö fram alla þá aö-
blööum veriö vakin athygli á, aö stoö sem Neytendasamtökin
mistaliö kynni aö vera i einni telja nauðsynlega og æskilega.
tegund af heimilispokarúllum Lns niöurstaöa Neytendasam-
frá Plastprent h.f. Vegna þessa takanna liggur fyrir mun Plast-
máls hefur Plastprent h.f. beöiö prent h.f. biöa meö frekari yfir-
Neytendasamtökin aö gera itar- lýsingar af sinni hálfu. Plast-
lega könnun. Fyrirtækiö hefur prent .h.f. Eggert Hauksson”.
Jafnaðarmenn
Gerizt áskrifendur að málgagni ykkar
— Alþýðublaðinu, strax í dag
Plastpokamálið:
Verðlagsstjóri lætur rann-
saka málið
Milli jóla og nýjárs
geröu Neytendasamtökin
könnun á magninnihaldi
Plastfix nr. 15 frá Plast-
prenti h.f. vegna
áskorunar i Dagblaðinu
þann 18, desember s.l.
óánægður neytandi sagð-
ist hafa verið snuðaður
um 2 plastpoka. Neyt-
andinn átti samkvæmt
pakkningum að fá 50
plastpoka en fékk að-
eins 48. Taldi neyt-
andinn hér vera um ó-
eðlilegan verslunarmáta
að ræða. Einnig fullyrti
þessi neytandi/ að þetta
mál hlyti að varða verð-
lagsstjóra, því 96 pokar í
stað 100/ svöruðu til lið-
lega 4% hærri álagningar
og væri því um verðlags-
brot að ræða.
Niöurstaöa könnunar Neyt-
endasamtakanna leiddi hins
vegar I ljós aö einn poka vantaöi
i pakkningarnar en ekki 2 og þvi
um 2% hærra verö aö ræöa en
leyfilegt er.
Vegna niðurstööu þessarar
könnunnar, haföi Alþýöublaöiö
samband viö skrifstofu Verö-
lagsstjóra og innti Gisla Isleifs-
son deildarstjóra eftir þvi hvort
hann teldi að hér væri um verð-
lagsbrot aö ræöa.
Sagði Gisli aö komiö heföu
fram mjög skiptar skoöanir um
þaö hvort hér væri um verölags-
brot aö ræða eöa neytendamál,
og þvi spurning hvort málið ætti
Framhald á bls. 3
Kaupmáttur á þríðja ársfjórðungi 78
Með því hæsta sem þekkst hefur. Konur enn
lægri í launum en karlar þrátt fyrir lög um
launajafnrétti
I desemberhefti Frétta-
bréfs kjararannsóknar-
nefndar kemur fram, að
vinnutími verkamanna á
3ja ársfjórðungi 1978 hafi
að meðaltali verið 52
stundir. Hjá verkakonum
hafi sambærileg tala verið
43,8 stundir og 50.4 stundir
hjá iðnverkamönnum.
Töluverð stytting hefur
orðið á vinnutíma verka-
og iðnaðarmanna frá fyrra
ári eða um 2,1 stundir hjá
verkamönnum og 1,7 stund
hjá iðnaðarmönnum. I
Fréttabréfinu segir að
vinnutimi þessara hópa
hafi ekki orðið styttri á 3ja
flramótin friðsæl
en snjóþung
Árið' 1979 heilsaði
landsmönnum að þessu
sinni með miklu fann-
fergi. í Reykjavik var sá
snjór sem kyngdi niður
aðfaranótt gamlársdags
með þvi mesta, sem
snjóað hefur i um hálfa
öld. Viða mátti sjá fólk í
stórræðum við að moka
bila sina út úr bilastæð-
um, og þeir sem ekki
voru vel búnir til vetrar-
aksturs átti i erfiðleik-
um við að komast á milli
staða á bílum sinum.
Aö ööru leyti voru áramótin
meö þeim friösælustu sem lög-
reglan man eftir. Ekki var um
neinar óspektir eöa stórvandræöi
aö ræöa, sem lögreglan þurfti aö
hafa afskipti af.
Hjá slökkviliöinu og á slysa-
varöstofunni var sömu sögu aö
segja. Allt var meö rólegasta
móti.
Brennurvoru viöa I Reykjavik,
og mun sú stærsta hafa veriö i
Breiöholtinu, og þrátt fyrir ófærö-
ina var töluvertaf fólki viöbrenn-
ur borgarinnar. —L
ársf jórðungi síðan 1974, en
þá hófust þessarv mæl-
ingar. Samanveginn
vinnutími þessara þriggja
hópa var 50 stundir á 3ja
ársfjórðungi 1978 á móti
51,7 stundum á 3ja árs-
fjórðungi 1974.
I almennri verkamannavinnu
var lægsta verkamannakaup á
3ja ársfjóröungi i fyrra liölega 973
kr., en þaö hæsta rúmar 1056.
Sem fyrr var þaö fiskvinnan sem
var með lægsta timakaupiö, en
verksmiðjuvinna þaö hæsta. 1
fiskvinnunni voru meöal vinnu-
stundir á viku 54,8 en i verk-
smiöjuvinnunni 47,4 stundir.
Hjá iðnaöarmönnum voru flug-
virkjar meö hæst timakaup á
þessu timabili eöa 1770 kr., en
þeir sem vinna viö brauö- og
kökugerö voru lægstir meö rúmar
1202 kr. Brauð og kökugeröar-
menn unnu aö meöaltali 54,9
stundir á viku en flugvirkjar 49,5.
Þaö vekur athygli viö lestur
Fréttabréfs Kjararannsóknar-
nefndar að verkakonur eru flokk-
aðar sér, og viröast koma út með
mun lægri laun heldur en karlar,
þrátt fyrir margumtöluö lög um
jafnrétti. Þannig koma konur i
fiskvinnu út með rúmar 950 kr. á
timann á móti 973 hjá körlum, og
konur i verksmiöjuvinnu meö 918
kr. á móti 1056 hjá körlum.
A 3ja ársfjóröungi 1978 hækkaöi
vfsitala framfærslukostnaöar um
9% frá 2. ársfjóröungi ársins.
Visitala vöru og þjónustu hækk-
aöi á sama tima um 9.5%. Hins
vegar hækkaöi greitt timakaup
hjá verkamönnum um 13,5% hjá
iönaðarmönnum um 12,1% og um
15,3% hjá verkakonum. Af þess-
um tölum er ljóst aö töluverð
kaupmáttaraukning hefur oröið
frá 2. ársfjóröungi og reyndar er
kaupmáttur á 3ja ársfjórðungi
1978 með þeim hæsta, sem þekkst
hefur og kaupmáttur verka-
kvenna hefur t.d. aldrei mælst
hærri- - L
Hamingjuósk til
Ingvars og Páls
að hafa aukið við bróðurkærleika sinn,
umburðarlyndinu.
Það var svo og er víst enn,
hjá Islands beztu sonum:
að kæti fyllast kristnir menn
þá kennt er heiðingjunum.
Fyrst kratar hafa kennt þeim eitt
kristilegt umburðarlyndi.
Er því betra en ekki neitt,
að eiga nóg af vindi.
Nú er framsókn nóttin dimm
og nákaldur sálarkriki.
Því kratar hafa feykt út fimm
sem fúnuðu taði af priki.
Nóga eiga kratar nýja menn
og nýja siði i brúkið.
Þið Ingvar og Páll eruð eftir enn,
og eflaust líka f júkið.