Alþýðublaðið - 25.09.1979, Blaðsíða 1

Utanríkisráðherra á þing S.Þ.
Benedikt Gröndal, utanrikis-
ráðherra, hélt vestur um haf s.l.
föstudag til þess að sækja 34. alls-
herjarþing Sameinuðu þjóðanna
og mun hann sitja þingið til 28.
þ.m.
Rdðherra mun taka þátt i hinni
almennu umræðu þingsins og er
ráðgert að hann ftytji ræðu sfna
þriðjudaginn 25. þ.m.
Jan Mayen-viðræður 22 og 23 okt.
Akveöiö hefur veriö aö fram- fari fram dagana 22. og 23. októ-
haldsviöræður tslendinga og ber n.k. f Reykjavflc.
Norðmanna varðandi Jan Mayen
Danskurinn segir frá galdrabragði herstöðvaandstæðinga
Níðstöng herstöðvaandstæö-
inga er viða umtöluð. Danska
blaðið Aktuelt skýrir frá þessu
galdrabragði þann 20. september
s.l. Segir þar að íslenskir
NATO-andstæðingar hafi rist
rúnir á prik og sett afhöggvinn
hesthaus á toppinn. Þetta sé
gömul galdrakúnst og tQ þess ætl-
uð að koma dauða og djöfuldóm
yfir fjandmenn með yfirnáttúru-
Vladimir Bukovsky skýrir
frá ofsóknum sovéskra
yfirvalda
Samtök um vestræna samvinnu
(SVS) hafa boðið Vladimir Bu-
kovsky, hinum heimskunna, so-
vézka andófsmanni, hingað til
lands, og mun hann tala á al-
mennum fundi i Súlnasal Hótel
Sögu sunnudaginn 7. október
næstkomandi kl. 2. .
Bukovsky mun m.a. fjalla um
lífsreynslu sína og um þaö hvern
lærdóm fólk á Vesturlöndum geti
dregið af ástandinu I Sovétrlkjun-
um. Hann flytur mál sitt á ensku.
Að ræöunni lokinni svarar hann
fyrir spurnum.
Samtök um vestræna sam-
vinnu, sem bjóða Bukovsky til Is-
lands, halda fundinn ásamt Varö-
legum kröftum. Þá segir Aktuelt
frá klögumálum hesteigandans á
svæðinu, og að lögreglan hafi
fjarlægt niöstöngina vegna
hræðslu hestastóösins I nágrenn-
inu.
Lesendum slnum til augna-
yndis lætur Alþýðublaðið dönsku
fréttaskýringamyndina fylgja.
—G.SV.
bergi, en fundurinn er öllum op-
inn.
Fullan þriðjung ævi sinnar hef-
ur Bukovsky, sem nú er 36 ára
gamall, verið lokaður inni I fang-
elsum, þrælkunarbúðum og geð-
Framhald á 3. slðu.
Félagsmálaráðherra vinnur nú að samkomulagi um:
NÝ LÖG UM LÁN
TIL HÚSBYGGJENDA
greiðslubyrði lána takmörkuð við hóflegt hlutfall ráðstöfunartekna
Rlkisstjórnin stefnir nú að lengri lánum og vaxtahækkun.
Þessa dagana standa yflr
samráösfundir rikisstjórnar-
innar með ASl og BSRB, um
nýja stefnumörkun i hdsnæðis-
málum. Rætter um þaudrögað
nýrri hiisnæðismálaiöggjöf sem
lögö var fyrir rikisstjórina fyrr I
þessum mánuði. Þetta eru til-
lögur sem samstarfsnefnd frá
rikisst jórnarflokkunum hefur
unnið að uppá siðkastið.
1 samstarfsnefndinni áttu sæti
Guömundur Vigfússon, deildar-
stjóri í Húsnæðismálastofnun,
Georg H. Tryggvason aðstm.
félagsmrh. og Þráinn Valdi-
marsson, framkvstj. Fram-
sóknarflokksins. Tillögur
nefndarinnar eru að verulegu
leyti reistar á greinargerð og út
reikningum starfshóps, sem
vann að athugun þessaramála á
vegum félagsmálaráöuneytis-
ins s.l. vetur, og send hefur
verið ráöherrum.
Sem fyrr greinir eru stjórn-
völd nú að leita álits launþega-
samtakanna á þessum hug-
myndum. Aö þvi loknu er vonast
til að stjórnarfrumvarpum nýja
húsnæðismálalöggjöf verði lagt
fyrir alþingi nú á fyrstu dögum
þess, og stefnt er að þvi að þaö
verði afgreitt fyrir þinghlé.
Lánsfé háð húsnæðis-
þörf
I tillögum samstarfsnefndar er
lagt til að falliö verði frá þeirri
skipan að fjárhæð nýbygginga-
lána sé hin sama til ailra lán-
takenda. I staðinn veröi sú til-
högun tekin upp að tengja láns-
fjárhæö hverju sinni raunveru-
legri húsnæðisþörf umsækj-
anda.
Stefnt er að þvi að lánshlutfall
nýbyggingarlána, veröi a.m.k.
30% af byggingarkostnaði áriö
1980. Slöan hækki þaö um 5% á
ári, uns það hefur náð 80%
byggingarkostnaöar árið 1991.
Vaxtalaus lán vegna
sérþarfa
Hugmyndin er að útlánaflokk-
ar Byggingarsjóös rikisins veröi
9 talsins: Almenn nýbyggingar-
lán til einstaklinga, lán tfl bygg-
ingar stofnana eða heimila, sér-
stök viöbótarlán til einstaklinga
meö sérþarfir, lán til kaupa á
eldra húsnæöi, lán til meiri
háttar viöhalds eða stækkunar á
eldra húsnæði, lán til orkuspar-
andibreytinga á húsnæði, lán til
útrýmingar heilsuspillandi hús-/
næðis, lán til tækninýjunga I>
byggingariðnaöi og lán til fram-1
kvæmdaaöila I byggingariðn-
aöi.
ldrögunurn er lagt til að árs-
vextir af öllum lánum úr
Byggingarsjóði rikisins skuli
vera 3,5%, nema af viöbótarlán-
um vegna sérþarfa, sem veröi
vaxtalaus. Auk þess er gert ráð
fyrir aö vextir af skammtlma-
lánum til framkvæmdaaöila I
byggingariönaöi, verði ákveðnir
hverju sinni I samræmi viö al-
menna vexti af sambærilegum
lánum.
t drögunum er gert ráð fyrir
að lánstlmi hinna ýmsu lána
verði mismunandi. Lánsömi á
nýbyggingarlánum og lánum til
útrýmingar heilsuspillandi hús-
næðiseráætlaður21ár. Slðaner
gert ráö fyrir 16 árum á lánum
til sveitarfélaga og félagasam-
taka vegna stofnana eöa heim-
ila, svo og á lánum til kaupa á
eldra húsnæði. Lagöur er til 11
ára lánstlmi á lánum til við-
halds og endurnýjunar húsnæðis
og til orkusparandi breytinga,
einnig á viöbótarlánum til ein-
staklmga meö sérþarfir. Aætl-
að er aö lán til tækninýjunga
verði til 5 ára og framkvæmda-
lán til 2ja ára.
Hvað langtlmalánunum við-
vlkur er áætlað aö þau verði full
verðtryggð m.v. lánskjaravisi-
tölu, afborgunarlaus fýrsta ár-
iö, en endurgreiðist sffian með
jöfnum greiöslum vaxta og af-
borgunar auk veröbóta. Viöþað
er miðað að greiðslubyröi af-
borgana og vaxta samsvari
nokkurn veginn eölilegri húsa-
leigu á leiguhúsnæði.
90% lánað til 33 ára
Einna athyglisverðast i þess-
um drögum samstarfsnefndar
eru hugmyndirnar um íbúöa-
byggingar á félagslegum
grundvelli. En þar kemur fram
aö að þvi skuli stefnt aö unnt
verði að fullnægja þriðjungi ár-
legrar Ibúðarþarfar lands-
manna með húsnæði byggöu á
félagslegum grundvelli. Enn-
fremur að lán verði 90% af
byggingarkostnaöi til 33 ára,
fullverðtryggð en með aðeins
0,5% ársvöxtum.
Þrátt fyrir ofangreint er teki&
mið af ráðstöfunartekjum lág-
launafólks. Þaö er gert 1 þeim
tilgangi aö tryggja sem best að
greiöslubyröi lánanna veröi
aldrei umfram hóflegt hlutfall
af ráöstöfunartekjunum.
1 drögunum er stefnt að þvl að
allt láglaunafólk skuli hafa jafn-
an rétt til aö eignast lbúö I
verkamannabústaö, óháð aðild
að tilteknum verkalýösfélögum.
Þetta gildir einvörðungu um þá
sem ekki eiga Ibúö fyrir eða
samsvarandi eign I ööru formi.
Um leigulbúðir sveitarfélaga
kemur fram aö þær skuli aöeins
ætlaöar til útleigu fyrir lág-
launafólk, einstæöar mæður eða
aðra þjóöfélagshópa sem þarfn-
ist, vegnafélagslegra aöstæöna,
sérstakrar húsnæöisfyrir-
greiðsluaf hálfu hins opinbera.
Sem fyrr segir hefur rflús-
stjórnin I hyggju aö koma drög-
um samstarfsnefndar I frum-
varpsform og leggja fyrir
alþingi nú á fyrstu dögum þess.
Verði frumvarpiö samþykkt ó-
breytt I meginatriöum, má ljóst
vera að hér veröur um gifur-
lega hagsbót að ræða.
Talsmenn lágvaxtastefnunn-
ar hafa öðru fremur bent á hús-
byggjendur máli slnu til fram-
dráttar. Svo mun hinsvegar
ekki veröa, ef nefndar hug-
myndir verða aö lögum. Veröi
tillögurnar um ibúöir á félags-
legum grundvelli að lögum, yröi
það viðurkenning á þvlaðu.þ.b.
þriðjungur húsbyggjenda þarf á
félagslegri fyrirgreiöslu að
halda I húsnæðismálum.
—G.Sv.
Um kosningarnar i Sviþjóð:
Urslitin nokkur vonbrigði
fyrir sósíaldemókrata
- þrátt fyrir fylgisaukningu
Kosningaúrslitin i Sviþjóð
hljóta að vera sóslaldemókrötum
þar I landi og raunar jafnaðar-
mönnum um allan heim, talsverð
vonbrigði. Að visu vann flokkur-
inn nokkuð á og er enn langstærsti
flokkurinn i Sviþjóð — rúmlega
helmingi stærri en sá er næst
kemur þ.e. hægri flokkur Gösta
Bohmans. En eitt prósent at-
kvæðaaukning er mun minni
fylgisaukning en sósialdemókrat-
ar höfðu gert sér vonir um og
möguleikar á rikisstjórnarmynd-
un ekki fyrir hendi, þvi borgara-
flokkarnir héldu meirihluta sin-
um — með naumindum. þó.
Sjaldan eða aldrei fyrr hafa
sænskir jafnaðarmenn lagt jafn
hart að sér og fyrir þessar
kosningar. Svlþjóö hefurum ára-
tuga skeið verið Mekka jafnaöar-
stefnunnar og sósíaldemókratar
farið þar meö völd I fjölda ára-
tuga. Siöustu þrjú árin hefur hins
vegar setið borgaraleg stjórn, en
sósfaldemókratar veriö utan
stjórnar. Sllkri stöðu eiga þeir
ekki að venjast og þvi var lagt
ofurkapp á aö leggja borgara-
flokkana að velli og ná valdaað-
stöðu á nýjan leik. Kosninga-
maskina flokksins er geysiöflug
og hún var sett á fulla ferö nokkr-
Olaf Palme leiðtogi sænskra jafn-
aðarmanna.
um mánuðum fyrir kosningar.
Skilyröi fyrir hagstæðum
kosningaúrslitum þöttu góð I her-
búðum sóslaldemókrata. Þessi
þrjú ár sem borgaraflokkarnir
hafa stjórnaö I Svlþjóð hafa ekki
verið uppgangsár I sænsku þjóð-
lifi. Þvert á móti.
Mikið atvinnuleysi
Atvinnuleysi er nú meö mesta
móti. Um þaö bil 100 þúsund
manns ganga atvinnulausir og
helmingur þeirra er ungt fólk,
sem er aö stlga sln fyrstu skref
inn á vinnumarkaðinn. Skuldir
viö útlönd hafa hrannast upp, auk
þess sem veröbólgan er á fljúg-
andi ferð upp á viö. Vandamál
innflytjenda I Svlþjóð, sem slfellt
fer fjölgandi og eru hvaö helst frá
Finnlandi, Tyrklandi og Júgó-
slavlu eru meiri en nokkru sinni
fyrr og eru tungumálaerfiðleikar
og aölögunar vandamál yfirleitt
mjög mikil.
Frá 1976 hafa tvær rikisstjórnir
borgaraflokkanna verið viö völd.
Tvö fyrstu árin var Thorbjörn
Fálldin foringi miðflokksins for-
sætisráöherra, en slöastliöiö ár
hefur Ola Ullstein (frá frjálslynd-
um) haldið um stjórnartaumana.
Rtkisstjórn Ullsten er minni-
hlutastjórn og byggir á hlutleysi
hægri flokksins og miðfloldcsins,
auk sóslaldemókrata. Það hefur
þvl ekki rikt nein eindrægni eða
stefnufesta hjá borgaraflokk-
unum þessi þrjú valdaár.
Oftsinnis áður fyrr voru sósial-
demókratar gagnrýndir fyrir það
frá hægri, að rlkisumsvif væru of
mikil i Sviþjóð. Sögðu borgara-
flokkarnir að miðstýrmgin og
skrifræðið hefði verið á þann hátt
I stjórnartiö krata að enginn ein-
staklingur hefði með góðu móti
getaö um frjálst höfuð storkið
vegna hramma rlkisapparatsins.
1 valdatið borgaraflokkanna hef-
ur rlkisbáknið þó þanist út meira
en nokkru sinni fyrr.
Klofinn borgaraarmur
Fyrir þessar kosningar gátu
borgaraflokkarnir ekki komið sér
niður á sameiginlega stefnuskrá.
Þeir voru þverklofnir um mörg
mikilvæg málefni. Hægri flokkur-
Framhald á 3. siöu.