Lesbók Morgunblaðsins - 19.11.1994, Blaðsíða 1

O R G U N
Stofnuö 1925
40. tbl. 19. NÓVEMBER 1994 - 69. árg.
Barbara
Árnason á
yngri árum
BARBARA systir mín unni íslandi hugástum.
Með tímanum varð hún íslendingur í húð og
hár. Þau hjónin, hún og Magnús Arnason eigin-
maður hennar, voru sérlega vinmörg. Þeir vin-
ir voru líka traustir. Það hrærði mig mjög að
Eins og títt var um
listnema bjó Barbara við
kröpp kjör í London. En
hún var þrautseig.
Árið 1936 bar svo við að
hún hlaut dálítinn
námsstyrk. Hún afréð að
verja honum til
íslandsferðar, hugðist
sækja þangað innblástur.
Eftir ALAN MORAY
WILLIAMS
SJÁLFSMYND Barböru frá því
hún var ung. Myndin birtist á fors-
íðu Lesbókar í mai 1982.
sjá hve margir komu, þótt nístingskalt væri,
þegar Barbara var borin til grafar hinn 9.
janúar 1977. Það snart mig líka djúpt að
lesa eftirmælin sem birtust í Morgunblaðinu
og víðar.
Ég veit að margir íslendingar eiga hlýjar
minningar um Barböru. Þeim kann að þykja
fróðlegt að lesa eftirfarandi minningabrot,
sem ég hef tekið saman um æskuár hennar
í Englandi m.a. og ritstjórar Morgunblaðsins
buðu mér góðfúslega að birta.
Ef segja skal frá uppvaxtarárum Barböru
vérður ekki hjá því komist að færa Úrsúlu
tvíburasystur hennar til sögunnar. Svo ná-
komnar voru þær hvor annarri. Þær fædd-
ust hinn 19. apríl árið 1911 í Petersfíeld,
sem er smábær í grennd við Portsmouth.
Foreldrar okkar voru báðir kennarar við
Bedales-skólann, kunnan heimavistarskóla
sem hýsti bæði pilta og stúlkur. Faðir minn
var prestssonur, sá yngri tveggja sona.
Hann hafði gengið í einkaskóla og síðan í
Cambridge-háskóla og tók þar M.A.-próf í
fommálum. Hann var íþróttamaður mikill,
auk þess gæddur leikhæfíleikum og fékkst
við að sviðsetja leikrit. Mestan áhuga hafði
hann þó á fornleifafræði. Móðir mín átti
ættir að rekja til prentiðnaðarmanna og var
systir hins nafnkunna útgefanda Sir Stanley
Unwin. Kennslugrein hennar í Bedales var
hússtjómarfræði og kenndi hún hana með
Froebel-aðferðinni svonefndu. Annars voru
helstu áhugamál hennar bókmenntir, mynd-
list og tónlist. í æsku hafði hún stundað
nám í Dresden og var hraðmælt á þýsku.
Hún hafði lagt stund á listmálun og náð
góðum árangri en hætti að mála þegar hún
gifti sig. Trúar- og stjómmálaskoðanir for-
eldra minna vom af ólíkum toga. Faðir
minn var í ensku þjóðkirkjunni, biskupa-
kirkjunni, og íhaldsmaður, en móðir mín
átti ættir að telja til fríkirkjufólks og fijáls-
lyndra.
Eftir heimsstyijöldina fyrri hættu foreldr-
ar mínir kennslu og settust að úti í sveit,
skammt frá Southampton. Faðir minn lagði
fyrir sig stjórnunarstörf og var skipaður
yfírmaður Rauða krossins í Hampshire.
Móðir mín gerðist húsmóðir og annaðist
BARBARA heima hjá sér íStoneham.
okkur systkinin, tvíburasysturnar og mig,
sem var fjórum árum yngri en þær.
Húsið sem við fengum til íbúðar þama í
Hampshire var allsérstakt. Þetta var eitt
þeirra stórhýsa sem nýríkir létu teikna eftir
ítölskum höllum og reist vom hér og hvar
um landið í byijun 19. aldar. Hús þessi
vom afar dýr í rekstri og urðu mörgum ef
ekki flestum ofviða. Fólk flutti úr þeim og
með tímanum níddust þau niður.
Húsið sem við bjuggum í nefndist North
Stoneham House. Herbergin voru nokkuð á
annað hundrað talsins ef allt var tekið með
í reikninginn. En á þeim ámm sem við
bjuggum þar voru einungis 20 þeirra búin
húsgögnum. Húsið var ekki búið neinum
nútímaþægindum. Upphitun var engin nema
kolaeldur í arni og lýst var upp með kertum
og olíulömpum. Tvær gamlar konur höfðust
við í hliðarálmu einni en við sátum í ’höfuð-
álmunni. í henni voru meðal annars löng
súlnagöng og viðhafnarsalir og átti hvort
tveggja ítalskar fyrirmyndir. En í súlunum
var gervimarmari. í einum salnum gat að
líta gervipípuorgel. Þar var líka „bókasafn“
eitt merkilegt. Bækurnar í því safni vom
ekki til aflestrar. Þetta vom nefnilega bóka-
kilir sem límdir höfðu verið á veggina. Allar
þessar misheppnuðu falsanir stöfuðu frá
fyrsta eigandanum, þeim sem lét byggja
húsið. Hann hlýtur sjálfur að hafa verið
undarlega innréttaður. En svo langt var nú
um liðið að ekki fóm lengur neinar sögur
af honum. Og húsið var rifíð á heimsstyijald-
arámnum síðari.
Móður minni var sannarlega vorkennandi
að halda heimili í þessum rykfallna hjalli.
Við höfðum tæpast efni á heimilishjálp því
mikill hluti af launum föður míns fór í leig-
una. Systur mínar þurftu í mörgu að snú-
ast heima fyrir. Þær urðu sjálfar að sauma
utan á sig, og ég held þær hafi fengið harla