Alþýðublaðið - 05.02.1983, Blaðsíða 1
alþýðu
Laugardagur 5. febrúar 1983
.*v-r
5?il
19. tbl. 64. árg.
Miklar verðhækkanir undanfarið:_
Rafmagn, sími, póstburðar-
gjöld og heita vatnið
hækka langt umfram
síðustu hækkanir launa
BorgarfUttrúj Alþýðuflokksins sat hjá við
afgreiðslu Landsvirkjunarsamningsins
ekki þátt í undirbúningi að þessu
lagafrumvarpi um Landsvirkjun,
hvorki í smáu né stóru og við átt-
um ekki fulltrúa í þeirri viðræðu-
nefnd þriggja aðila; þe. Reykja-
víkurborgar, Akureyrar og ríkis.
Síðan kemur til undirritunar
þessa þriggja aðila og þá hefur
okkur ekki á neinu stigi verið
kynnt efni samningsins. Hinir
flokkarnir í minnihlutanum, Alþ-
ýðubandalag og Framsókn hafa
báðir átt menn í þessurn
viðræðum og fylgst náið með
framvindu málsins. Á þeirn
grundvelli hafa þeir síðan mótað
Sigurður E. Guðmundsson
„Við Alþýðuflokksmenn
eigum engan þátt í
tilurð þessa samnings”
- „fengum ekki að kynna okkur efni hans”-
— segir Sigurður E. Guðmundsson
Þegar Landsvirkjunarsamn-
ingurinn svokallaði kom til af-
greiðslu í borgarstjórn Reykja-
víkur á fimmt udagsk völd, sat Sig-
urðurE. Guðmundsson, borgar -
fulltrúi hjá við atkvæða-
greiðsluna. Alþýðublaðið hafði í
gær samband við Sigurð E. Guð-
mundsson og spurði hann á
hverju afstaða hans til samnings-
ins byggðist.
„Skýringin á því að ég sat hjá
við afgreiðslu þessa máls er ein-
faldlega sú, að okkur alþýðu-
flokksmönnum var ekki gefinn
neinn kostur á því að fylgjast með
gerð þessa sainnings. Við tókum
afstöðu sína.
Ég get sagt það eftir að hafa
kynnt mér málið á þeim stutta
tíma sem liðinn er frá því að ég
fékk þetta efni í hendur að það er
sitthvað í samningnum sem við
jafnaðarmenn vildum hafa á
annan veg, en við áttum ekki
nokkurn þátt í tilurð þessa plaggs
og áttum þess heldur ekki kost að
fylgjast með framvindu
viðræðna. Upplýsingar um svo
vetgamikil mál voru þannig allt ol
seint fram komnar og þess vegna
ekki um annað að gera fyrir mig
en að sitja hjá við aígreiðsluna“
sagði hann.
Miklar verðhækkanir hafa kom-
ið til framkvæmda á síðustu dögum
og er það einkennandi eins og fyrri
daginn að verðhækkanir cru langt
umfram síðustu launahækkanir í
desember, sem voru tæplega 8%.
Af nauðsynjum sem mestu munar
fyrir almcnnt launafólk má nefna
póst og símagjöld, heita vatnið, raf-
magnið, auk þess sem öll þjónusta
Reykjavíkurborgar hefur verið
stórhækkuð, jafnvel umfram áætl-
aða þörf í fjárhagsáætlunum borg-
arinnar.
Póst- og símamálastofnunin fékk
á síðustu dögum heimild til að
hækka sína þjónustu um 14% þ.e.
um það bil tvöfalda kauphækkun í
desember. Símaþjónustan hækk-
aði nú um mánaðamótin um þessa
tölu en verð póstþjónustu hækkar
samsvarandi 1. mars. Stofngjald
síma er nú komið í hátt í þrjú þús-
und með söluskatti og er þá ekki
með í dæminu kostnaður vegna
talfæranna sjálfra og uppsetningu
þeirra. Umframskrefin hækþa úr
80 aurum í 91 eyri og afnotagjald af
heimilissíma hækkar á ársfjórðungi
úr 339 krónum í 387. FÍutnings-
gjald milli húsa á sama gjaldsvæði
hækkar úr 1046 krónur f 1193. Við
þessi síðastnefndu gjöld bætist síð-
an söluskattur.
.Veitustofnanir fengu einnig
fram hækkun á töxtum sínum í vik-
unni. Gjaldskrá Rafmagnsveitunn-
ar hækkaði um rúm 21% en gjald-
skrá Hitaveitu um 18,5%. Þess ber
að geta, að þessar þjónustustofn-
anir borgarinnar höfðu farið fram á
miklu meiri hækkanir eða 32,2% til
hitaveitu en 28% til rafmagns-
veitunnar. Forstjórar orkustofn-
ana bæjarfélaga rétlæta hækkun á
töxtum sínum nú með því að
Landsvirkjun hafi fengið mikla
hækkun nýlega, en taxti hennar til
almenningsveitna hækkaði 1. fe-
ibrúar um 29%. Sú hækkun
heildsöluverðs þýðir engu að síður
„aðeins" 16.5% kostnaðarauka
t.d. hjá Rafmagnsveitu Reykjavík-
ur að mati Iðnaðarráðuneytisins.
Fyrir utan þessar hækkanir má
minna á að Reykjavíkurborg hefur
nýlega hækkað mjög gjöld þjónust-
ustofna sinna, svo sem sundlauga,
strætisvagna, gjalda fyrir dagvistun
á dagheimilum og leikskólum.
Vakin er athygli á því að allar
þessar hækkanir nú koma nú fram
rétt áður en vísitöluhækkun launa
verður hinn 1. mars n.k. og taka
þannig fyrir fram þá launahækkun
sem þá verður.
Ólafur G. Einarsson
Ólafur G. Einarsson, þingflokks -
formaður Sjálfstæðisflokksins,
þegar Alþýðublaðið spurði hann
hvort stjórnarandstöðuarmur flok-
ksins væri einhuga um að fella
bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnr.
Sem kunnugt er hefur Sigurlaug
sagt í samtali við Alþýðublaðið að
hún teldi hæpið að fella bráða-
birgðalögin, en atkvæðagreiðsla
um þau fer væntanlega fram næst
komandi mánudag. Sjálfstæðis-
menn í stjórnarandstöðu hafa verið
mjög tvístígandi í afstöðu sinni til
þeirra og meðal annars munu þeir
hafa boðið stjórninni að sitja hjá
við atkvæðagreiðsluna gegn því að
samið yrði um kosningar og kjör-
Ölafur G. Einarsson, form þingflokks Sjálfstæðisflokksins
„Sigurlaug með yfir-
lýsingar í véfréttastiT
— veit ekki annað en að i fullu gildi sé það
sem við sjálfstæðismenn í stjómarand-
stöðu höfum sagt um bráðabirgðalögin
„Ég veit ekki annað en að í fullu
gildi sé það sem við Sjálfstæðis-
menn í stjórnarandstöðu höfum
sagt um bráðabirgðalögin, um að
við séum á móti þeim. Sigurlaug
Bjarnadóttir hefur verið með
yfirlýsingar í véfréttarstíl, en ég
veit ekki nánar um það“ sagði
Alþýðuflokkurinn
mótmælti um-
framhækkun
dagvistargjalda
Á borgarstjórnarfundi á fimmtu-
dag s.l. var rætt um hækkun á vist-
gjöldum á dagheimilum og leik-
skólum borgarinnar, en eins og
kunnugt er notuðu borgaryfirvöld
sér það að hækka þessi gjöld 50%
umfram fjárhagsáætlun.
Sigurður E. Guðmundsson
borgarfulltrúi Alþýðuflokksins
mótmælti harðlega þessum aukaá-
lögum, sem liann kallaði „skatt-
lagningu á barnafólk“ í Reykjavík-
urborg. Aðrir fulltrúar minnihlut-
ans í borgarstjórn gagnrýndu einn-
ig meirihlutann fyrir að fara þarna
langt fram úr sínum eigin fjárhags-
áætlunum, sem þeir hefðu sam-
þykkt fyrir nokkrum vikum.
Sigurður E. Guðmundsson lét
færa til bókar á fundinum, að al-
þýðuflokksmenn mótmæltu harð-
lega þessum hækkunum. í gildandi
fjárhagsáætlun hefði 10% hækkun
verði lögð til grundvallar og hefði
hún því átt að vera fullnægjandi.
Þessi hækkun nú væri langt um-
fram það og því bæri að líta á hana
Frh. á bls 3
Stofnun áhugafélags um
i kjor-
dæmamálinu í undirbúningi
í undirbúningi er stofnun
áhugafélags um hagsmuni dreif-
býlisins í kjördæmamálinu og að
sögn Svcins Benónissonar, for-
manns nýstofnaðs Alþýðuflokks-
félags á Hvammstanga, ríkir mik-
ill áhugi meðal landsbyggða-
manna á landinu öllu fyrir stofn-
un félagsins. Sagði Sveinn að veð-
ur og færð hefði tafið fyrir form-
legri stofnun, en fyrirhugaður
væri umræðufundur f lok febrúar
á Akureyri og reikna mætti með
greinargerð frá aðstandendum
um stefnu félagsins á næstunni.
„Áhuginn er mikill og ég reikna
með að menn komi úr öllum kjör-
dæmum á fundinn og við höfum
boðið öllurn þingmönnum.
Sennilegast verða svo sérstakir
fundir á Austfjörðum og Vest-
fjörðum. Það er okkur mikið
kappsmál að þingmennirnir fari
ekki að rusla kjördæmamálinu í
gegn án þess að um það hafi farið
ítarleg umræða. Við erum hrædd-
ir um að svo kunni að fara.
Formleg stefnuskrá hefur ekki
verið samin, en það liggur í aug-
um uppi að efst á blaði er sá vilji
okkar að samkomulag í kjör-
dæmamálinu hafi ekki í för með
sér að ísland hverfi frá því að vera
lýðveldi en upp komi í staðinn
borgríki e.k. lénsskipulags.
Fræðimenn hafa bent á að ef
dreifbýli haldi ekki sinum mis-
mun þá víkur lýðræðið fyrir
stjórn borgarkjarna.
Ef landsbyggðin heldur ekki
þessum mismun og þingmenn
hennar fækka eitthvað að ráði, þá
gefur auga Ieið að við tekur fólks-
flótti til þéttbýlisins, þar sem hús-
næðísleysi er mikið fyrir.“
Að sögn Sveins nær áhuginn
fyrir þessum sjónarmiðum út fyr-
ir öll flokkamörk. lnnan Sjálf-
stæðisflokksins og Frantsóknar-
flokksins væru þessi sjónarmið
stcrk og af öðrum þingmönnum
mætti nefna að Karvel Pálmason
og Helgi Seljan væru miklir
áhugamenn um stofnun félagsins.
dag. Olafur vildi ekki tjá sig nánar
um bráðabirgðalögin, en
aðspurður um þau ummæli Sigur-
laugar að sérframboðið á Vest-
fjörðum væri sameiningarlisti sagði
hann að það væri af og frá.
„Ég er alls ekki sammála þessu.
Þegar unnið er að framboði tveggja
Sjálfstæðisflokkslista í kjördæmi er
það auðvitað sundrung en ekki
sameining."
Hvers vegna var Sigurlaug ekki á
lista uppstillingarnefndarinnar?
„Ég er ekki rétti maðurinn til að
svara því, en ég veit ekki betur en
að það hafi einfaldlega ekki komið
frarn tillaga um að hafa hana á li-
stanum. Þarna var tekin ákvörðun
með lýðræðislegum hætti og ég get
lítið sagt um óánægju einstakra
manna.
Nú blossar upp slík óánægja í
hverju kjördæminu á fætur öðru
innan Sjálfstæðisflokksins. Getur
þú með góðri samvisku sagt að
Sjálfstæðisflokkurinn niuni ganga
heill og óskiptur til næstu kosn-
inga?
„Ég læt í ljds þá von að svo geti
orðið, en vissulega eru til staðar
vissir þættir sem enn hafa ekki ver-
ið gerðir upp og þá á ég sérstaklega
við afstöðuna til ríkisstjórnarinnar.
Það er ekki endanlega búið að
ganga frá framboðslistum kjördæ-
ntanna, nema á Vestfjörðum og við
bíðurn eftir ákveðnum athöfnum
sem leitt geta af sér að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi eina og sömu af-
stöðuna til ríkisstjórnarinnar.
Ekki búið að ganga endanlega
frá framboðslistunum segir þú.
Þýðir það að ef Sjálfstæðismenn ív
stjórn skipti ekki um skoðun þá
kunni að koma til breytinga á
listunum, t.d. á Vesturlandi og
Norðurlandi vestra?
„Það gefur auga leið að þeir
þurfa að koma til móts við þing-
flokk Sjálfstæðisflokksins með ein-
hverjum hætti og meðan það er
ekki gert er ástandið ekki nógu
gott. Eg skal ekkert unt það segja
hvort breytingar kunni að vera
gerðar á listunum, en eftir stendur
að stjórnarliðar úr Sjálfstæðisflok-
knum verða að koma til móts við
þingflokkinn“ sagði Ólafur.
Alþýðublaðið hafði einnig sam-
band við Geir Hallgrímsson, form-
ann Sjálfstæðisflokksins, en hann
vildi engu við málið bæta.
Bæjarsjóður Vestmannaeyja getur ekki greitt laun:
TENGIST ERFIÐRI
STÖÐU ÚTVEGSBAN KANS
Fram kom í dagblaðinu Tíma-
num í gær, að bæjarsjóður Vest-
manneyja gæti ekki lengur staðið
í skilum með laun bæjarstarfs-
manna. Höfðu þeir nú í vikulok
ekki fcngið útborguð laun og mót-
mælti starfsfólk á bæjarskrifstof-
um þessu harðlcga og veitti
bæjaryfírvöldum frest til mánu-
dags til að gera upp launin. Við
þetta bætist síðan, að bærinn hef-
ur ekki greitt ýmsum lánadrottn-
um sínum víxla og reikninga í síð-
asta mánuði, þannig að ýmsir
kröfuhafar eru farnir að ókyrrast
vegna þessara vinnubragða.
Mjög slæm staða mun nú vera
skv. heimildum blaðsins á rck-
starreikningi og mikill yfirdrátt-
ur á bankareikningi Bæjarins hjá
Utvegsbankanum.
Alþýðublaðið leitaði í gær
skýringa á þessari slæmu fjár-
hagsstöðu bæjarins og segja
heimildarmenn bláðsins, að fjár-
hagsvandi bæjarsjóðs tengist tals •
vert erfiðleikum Útvegsbank-
ans, en hann er eini bankinn í
Vestmannaeyjum og hefur vart
bolmagn til að sinna féþörf
bæjarsjóðs eins og þörf er á. Það
að auki kemur inn í þetta afar
slæm fjármálastjórn bæjarfélags-
ins frá því að meirihluti sjálfstæð-
ismanna tók þar við á síðastliðnu
sumri. Nefna heimildarmenn
blaðsins það þessu til sönnunar
að þetta sé í fjórða sinn nú sem
bæjarsjóður greiðir ekki út laun á
réttum tíma frá því að núverandi
meirihluti tók við, en þá var öll
fjármálastjórn sett undir bæjar-
stjóra, en ekki ráðinn sérstakur
fjármálastjóri eins og mörg
bæjarfélög hafa gert á undan-
förnum árujm.