Alþýðublaðið - 10.04.1984, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 10. apríl 1984 71. tbl. 65. árg.
Afl þeirra hluta sem gjöra skal
Aðalfundur Fulltrúaráðs Al-
þýðuflokksins í Reykjavík verður
haldinn að Hotel Esju þriðjudag-
inn 17. apríl. Fara fram venjuleg
aðalfundarstörf en auk þess verða
lagðar fram tillögur um breyting-
ar á reglugerð fulltrúaráðsins.
í tengslum við aðalfundinn efn-
ir fulltrúaráðið til hádegisverðar-
fundar næsta laugardag, 14. apríl
í menningarmiðstöðinni við
Gerðuberg kl. 12.
Ræðumaður dagsins verður
Jon Baldvin Hannibalsson, þing-
maður, en hann mun fjalla um
„afl þeirra hluta, sem gjöra skal.
Upplýsingar er að fá í síma 29244
kl. 12-17, en að öðru leyti verða
fundirnir nánar auglýstir í blað-
inu.
Fiskirækt — fram-
tíðaratvinnugrein
ef skilningur eykst og fjármagn fœst
I mörg ár og áratugi hafa
nokkrir bjartsýnir einstaklingar
gert tilraunir með fiskrækt af
ýmsu tagi. Seiðarækt hefur verið
algengust, en hin síðari ár hefur
áhuginn beinst meira að eldi á
matarfiski. Það hefur verið reynt
með hafbcit og kvíaeldi.
Flestir frumherjanna hafa átt
við mikla erfiðleika að stríða,
m.a. vegna skilningslausra, og
jafnvel fjandsamlegra yfirvalda,
og vegna þess, að litlu sem engu
fjármagni hefur verið varið af
hálfu ríkisvaldsins til að styðja við
bak þessara manna.
Af þessum sökum hefur fisk-
rækt átt mjög undir högg að
sækja hér á landi, þrátt fyrir það,
að víða eru aðstæður með þeim
bestu, er þekkjast. Á sama tíma
hafa aðrar þjóðir gert viðamiklar
áætlanir um uppbyggingu fisk-
ræktar og eflingu hennar á öllum
sviðum.
íslendingar hafa fyrir augum
frábæran árangur Norðmanna,
ekki bara við eldi vatnafiska,
heldur og sjávarfiska. Þeir hafa
gífurlegar tekjur árlega af sölu á
laxi, og munu auka þær tekjur til
mikilla muna á næstu árum.
í Kanada og Bandaríkjunum er
einnig í undirbúningi stórfelld
fiskrækt. Þar er helsti hvatinn
stöðugt rneiri mengun sjávar og
vatna, svo og stöðugt vaxandi
markaður fyrir fiskmeti vegna
hollustu þeirrar fæðu.
Hér á landi er orðið mjög brýnt
að móta einhverja stefnu í fisk-
Framhald á bls. 3
Borgarstjórn:
Gagnrýni Alþýðubanda-
lags til málamynda!
segir Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri Tímans
Megn óánægja mun ríkja
meðal Alþýðubandalagsmanna
vegna samstarfs Sigurjóns Péturs-
sonar og Sjálfstæðismanna í
stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur og
nágrennis. Á síðasta borgar-
stjórnarfundi gerðist það að
Sigurjón Pétursson borgarfulltrúi
Alþýðublandalagsins fór í smiðju
til „erkifjendanna“ og fékk að
láni tvö atkvæði til að tryggt yrði
að hann kæmist í stjórn spari-
sjóðsins en ekki sameiginlegur
fulltrúi Alþýðuflokksins, Fram-
sóknarflokksins og Kvennafram-
boðsins. Davíð Oddsson og
Markús Örn Antonsson munu
hafa lánað Sigurjóni atkvæði sín.
Ekki fylgir sögunni hvað þeir eiga
að fá í staðinn eða hvaða loforð
Sigurjón þurfti að veita í fyrra
þegar sömu viðskiptin áttu sér
stað við sama tækifæri.
Þórarinn Þórarinsson ritstjóri
Timans er hins vegar ekki í vafa
um hvað viðskipti þessi snúast
um. í harðorðum leiðara nú um
helgina segir hann meðal annars:
„Það hefur eðlilega vakið
athygli, að þótt Alþýðubandalag-
ið sé stærsti stjórnarandstöðu-
flokkurinn í borgarstjórn Reykja-
víkur, fer þar sáralítið fyrir hon-
um. Það kemur tæpast fyrir, að
hann gagnrýni borgarstjórann
eða meiri hlutann öðru vísi en
áhugalaust og kraftlaust. Þessi
gangrýni er bersýnilega framsett
til málamynda.
Þegar borgarstjórinn og
borgarstjórnarmeirihlutinn lögðu
Framhald á bls. 2
Rekið á eftir
húsnæðisfrumvarpi
„Þetta er allt á mikilli uppleið hjá
okkur, nú má tala um 3 húsnæðis-
samvinnufélög í Iandinu og stefnir í
að þau verði 4 eða 5 fljótlega. Og í
undirbúningi er stofnun Landssam-
bands húsnæðissamvinnufélaga.
Við erum búnir að koma upp góð-
um tengslum við norræn húsnæðis-
samvinnufélög, okkur er boðið í
haust á ráðstefnu unt þessi mál í
Þrándheimi og það er verið að at-
huga möguleikann á því að næsti
stjórnarfundur NBO, sem eru
Norðurlandasamtök húsnæðis-
samvinnufélaga og aðila í félagsleg-
um byggingunt, verði haldinn á ís-
landi næsta vor“, sagði Jón Runar
Sveinsson í samtali við Alþýðublað-
ið í gær.
Um helgina hélt húsnæðissam-
vinnufélagið Búseti stórfund i
Háskólabíói, en um 750 manns
munu hafa setið fundinn. Á fund-
inum vareftirfarandi ályktun sam-
þykkt:
„Stórfundur húsnæðissam-
vinnufélagsins Búseta, haldinn í
Háskólabíói 8. apríl 1984, beinir
eftirfarandi áskorun til Alþingis:
1. Alþingi tryggi að húsnæðis-
frumvarp félagsmálaráðherra er nú
bíður afgreiðslu þingsins, verði að
lögum á þessu þingi og að við af-
greiðslu frumvarpsins verði tryggð
réttindi húsnæðissamvinnufélaga
til lána úr hinum félagslega bygg-
ingarsjóði.
2. Á yfirstandandi Alþingi verði
búseturéttur viðurkenndur í lögum
og ótvíræð ákvæði um búseturétt
felld inn í húsnæðislöggjöfina.
3. Bæði húsnæðissamvinnufé-
lögin og verkamannabústaðakerfið
eigi ótvíræðan rétt á að minnsta
kosti 90% lánum, til að minnsta
kosti 43 ára.
4. Tryggt verði aukið fjármagn til
hins félagslega lánakerfis, þannig
að lán til húsnæðissamvinnufélaga
verði ekki á kostnað þeirra félags-
legu íbúðarbygginga sem fyrir eru í
landinu“.
Sérlegur gestur á fundinum var
IvarO. Hansen, framkvæmdastjóri
Sambands húsnæðissamvinnufé-
laga í Noregi. Ávörp á fundinum
fluttu Jón Arnþórsson, formaður
Búseta á Akureyri, Arnór Péturs-
son, Guðríður Haraldsdóttir, félagi
einstæðra foreldra, Rúnar Þor-
steinsson, Ásdís Ingólfsdóttir og
Reynir Ingibjartsson, starfsmaður
Búseta. Fluttur var leikþátturinn
„Eignalaust fólk“ eftir Jón frá
Pálmholti, Baldvin Halldórsson las
upp úr Sjálfstæðu'fólki þar sem
segir frá byggingarsögu Bjarts í
Sumarhúsum, Djassbandið Fress
og þjóðlagatríóið Hrim komu fram
og Nýja strengjasveitin bauð
fundargesti velkomna í anddyrinu
með notalegum tónum. Bryndís
Schram var fundarstjóri. Öll vinna
í tengslum við fundinn var endur-
gjaldslaus.
Á fundinum gengu 60 manns í
Búseta og eru félagsmenn hús-
næðissamvinnufélaga orðnir um
2500, þar af rúmlega helmingur
undir þrítugu.
Þess má að lokum geta að öllum
alþingismönnum og ráðherrum var
boðið á fundinn. 3 fulltrúar mættu
frá Alþýðuflokki, Bandalagi
Jafnaðarmanna og Framsóknar-
flokki, en enginn kom frá Sjálf-
stæðisflokki, Alþýðubandalagi eða
Kvennalistanum.
Ríkisstjórnin strand í húsnæðismálum
Stjórnarflokkarnir eiga nú í
megnustu vandræðum með hús-
næðisfrumvarp Alexanders Stef-
ánssonar, félagsmálaráðherra. Fyr-
ir liggur að allar veigamestu for-
sendurnar að baki frumvarpsins eru
brostnar og hefur Þorsteinn Páls-
son, formaður Sjálfstæðisflokks-
ins tekið þann pól í hæðina að fjalla
ekkert um frumvarpið í félagsmála-
nefnd neðri deildar, en hann er for-
maður nefndarinnar.
Frumvarpið hefur verið í hönd-
um félagsmálanefndar um alllangt
skeið nú. Frumvarpið var sent fjöl-
mörgum aðilum til umsagnar og
hafa umsagnir fyrir löngu borist frá
flestum þessara aðila, ásamt breyt-
ingartillögum. Nefndin hefur auk
þess kallað marga aðila til við-
ræðna um frumvarpið. En nefndin
sem slík hefur sáralitið farið yfir og
rætt veigamestu vafaatriðin í frum-
varpinu, það er og hefur verið slíkt
feimnismál að Þorsteinn Pálsson
hefur ekki treyst sér út í nákvæma
yfirferð og helst kosið að það lægi
í þagnargildi.
En nú hefur meirihluti nefndar-
innar skilað frá sér áliti og gert sig
klára í aðra umræðu, án þess að
nefndin hafi í raun fjallað um þau
atriði fruntvarpsins sem viðkvæm-
ust þykja, vaxtamál, fjármögnun,
stöðu Búseta og fleira. Mun ríkja
nokkur ágreiningur meðal stjórnar-
flokkanna um afgreiðslu málsins.
Sjálfstæðismenn vildu helst ekki fá
frumvarpið til umræðu aftur á yfir-
standandi þingi, en nú munu þeir
hafa gefist upp og telja að það saki
ekki að það komi fram hversu fjár-
hagslega botnlaust frumvarpið er.
Alexander og Framsóknarmenn all-
ir geti þá sjálfir sér um kennt.
Hvað sent um frumvarp þetta
verður liggur fyrir að ríkisstjórnin
er algjörlega strand í húsnæðismál-
unum. Engin framtíðaráætlun ligg-
ur fyrir um hækkun lánshlutfalls.
Fjárhagsstaða byggingarsjóðanna
er slík að með óbreyttu stefnir allt i
greiðsluþrot þeirra. Alls óvíst er um
lán til þeirra og ef þau fást er láns-
fjárþörfin svo mikil og vaxtamunur
sömuleiðis að grípa yrði til ráða
sem hefðu í för með sér að greiðslu-
byrði lántakenda yrði óbærileg.
Þvert gegn lögum er framlag ríkis-
ins nú 17% í stað 40%.
Ríkisstjórnin stendur á gati hvað
fjármögnun húsnæðislánakerfisins
varðar, það hefur verið rakið ítar-
lega áður. Skyldusparnaður átti að
gefa af sér 45 milljónir króna, en
staðan er það sem af er árinu slík að
hún er neikvæð upp á 30 milljónir.
Atvinnuleysistryggingasjóður átti
að færa 115 miíljónir í sarpinn, en
stjórn sjóðsins hefur þegar sent frá
sér greinargerð þar sem fram kemur
að sjóðurinn er alls ekki aflögufær
um túskilding. Lífeyrissjóðirnir
áttu að útvega lánsfé upp á 525
milljónir, en byggingasjóðirnir
standa nú þannig gagnvart lífeyris-
sjóðunum að til þeirra hafa farið í
afborganir og vexti það sem af er
árinu 190 milljónir, en til baka hafa
farið 140 milljónir, neikvæð staða
upp á 50 milljónir króna. Alls má
tala um 800 milljón króna gat í hús-
næðismálunum einum sér.
Nú liggja fyrir hjá Byggingasjóði
verkamanna á milli 1700 og 1900
umsóknir fyrir þetta ár, þar af 800
umsóknir frá fólki sem telst vera í
algjörri neyð. Þó er útlitið þannig í
dag að ekki eru horfur á að nýjar í-
búðir verði byggðar og að lánveit-
ingum verði frestað. Þessi sorgar-
saga öll staðfestir að núverandi rík-
isstjórn hefur tekið við af fyrri
stjórn við að koma húsnæðismál
unum í hnút. Ef frumvarp Magnús-
ar H. Magnússonar frá 1979 hefði
ekki verið eyðilagt, ef það hefði
komist til framkvæmda eins og það
var fram lagt, væri nú svo komið að
lánshlutfall væri 55% af áætluðum
byggingarkostnaði og færi hækk-
andi um 5% á ári. Nú er hlutfallið
hins vegar einungis 29% og málið
allt í rjúkandi rúst.