Alþýðublaðið - 26.05.1984, Blaðsíða 1
alþýðu
blaöiö
50
I
Laugardagur 26. maí 1984 101. tbl. 65. árg.
íhaldið í Hafnarfirði:
Vildu ekki hækka
laun unglinganna
Bæjarfulltrúar Alþýðuflokks-
ins í Hafnarfirði lögðu til að
hækkuð yrðu verulega laun til
starfsmanna vinnuskólans í
Hafnarfirði, en þar starfa ungl-
ingar á aldrinum 14—15 ára,
stundum líka eldri. Meirihluti
bæjarstjórnar — sjálfstæðis-
menn og óháðir borgarar — voru
þessu mótfallnir og felldu tillögu
þess efnis, sem bæjarfulltrúar Al-
þýðuflokksins, Hörður Zóphan-
íasson og Guðmundur Árni Stef-
ánsson fluttu á bæjarstjórnar-
fundi s.l. þriðjudag.
Alþýðuflokksmenn lögðu til að
tímalaun 15 ára unglinga yrðu
rúmar 50 krónur á tímann og er
það í samræmi við það, sem gerist
t.a.m. í Kópavogi í vinnuskólan-
um þar. íhaldsmeirihlutanum í
bæjarstjórninni þótti það hins
vegar of gott fyrir unglinga bæj-
arins og ákvað að launin á tímann
skyldu vera 40 krónur fyrir 15 ára
unglinga.
Ungmenni í Hafnarfirði verða
því að bíta í það súra epli að vera
með 10 krónum lægri laun á tím-
ann en gerist t.a.m. hjá jafnöldr-
um þeirra í Kópavogi. Þannig
sýndu bæjarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins og óháðra borgara hug
sinn til hafnfirskrar æsku.
Það fer engum ofsögum af „af-
rekum“ íhaldsins þessa dagana.
Óttinn við hið
óþekkta verstur
Dagana 22. til 25. maí var lialdin
námsstefna í Reykjavík. Var fjallað
um hlutverk almannavarna í nátt-
úruhamförum og annarri vá á frið-
artímum. Námsstefnuna sóttu um
30 þátttakendur frá 10 aðildarríkj-
um NATO, auk þess tóku um 20 ís-
lendingar þátt í námsstefnunni.
Voru það bæði vísindamenn og
starfsmenn almannavarna.
Fjallað var um náttúruhamfarir,
umfang þeirra og afleiðingar, ham-
faramat og ráðgjöf vísindastofnana
við almannavarnayfirvöld. Einnig
var fjallað urn skipulag og viðbún-
að vegna náttúruhamfara og fyrir-
byggjandi ráðstafanir og langtíma-
varnir.
Við höfðunt samband við Örn
Egilsson, einn af þrem föstum
starfsmönnum Almannavarna og
forvitnuðumst örlítið nánar um
námsstefnuna og almannavarna-
mál almennt.
Örn sagði að námsstefnan hefði
verið mjög lærdómsrík, bæði fyrir
okkur og erlendu gestina. Sagði
hann að þeir hefðu lokið lofsorði á
skipulag námsstefnunnar og verið
mjög hrifnir af því starfi sem al-
Frágosinu í Vestmannaeyjum 1973, en þá gengdu Almannavarnir ríkisins
veigamiklu hlutverki i hjálparstarfinu.
Sigurður E. Guðmundsson um:________________________
Aðför borgarstjórnar
að Alþýðuflokknum
Málefni Bæjarútgerðar
Reykjavíkur hafa verið mjög i
brennidcplinum að undanförnu.
Fyrir nokkrum mánuðum bolaði
íhaldið framkvæmdastjórum
fyrirtækisins frá, til að koma eig-
in manni í embættið og nú hafa
borgarstjóri og taglhnýtingar
hans í borgarstjórn knúið það í
gegn að fulltrúum í útgerðarráði
verður fækkað um tvo.
Þegar mál þetta kom fyrir borg-
arstjórn lét Sigurður E. Guð-
mundsson, borgarfulltrúi Al-
þýðuflokksins, bóka eftirfarandi:
Þótt það geti talist rökrétt að
fækka í Útgerðarráði BÚR um 2
fulltrúa af 7 í samræmi við þriðj-
ungs samdrátt i starfsemi fyrir-
tækisins á þessu ári hefur borgar-
stjórnarmeirihlutinn ekki beitt
þeirri röksemd fyrir tillögu sinni.
Um önnur rök getur þó ekki verið
að ræða, enda ekkert tilefni til
þess að taka þetta atriði eitt út úr
þeim tillögum, sem Stjórnkerfis-
nefnd mun væntanlega leggja
fram fyrir lok kjörtímabilsins. í
reynd virðist það eitt vaka fyrir til-
Framhald á bls. 3'
Viðtal við
Örn Egilsson,
starfsmann
Almannavarna
mannavarnir hefðu unnið hér. Á-
stæðan fyrir því að námsstefnan
var haldin hér á landi er sú að við
höfðum orðið að byggja upp mun
öflugara almannavarnakerfi en
flestar aðrar þjóðir vegna erfiðrar
náttúru landsins og gætu því er-
lendar þjóðir lært ýmislegt af okk-
ur.
Við spurðum Örn að því hvernig
búið væri að Almannavörnum að
hálfu fjárveitingarvaldsins. Hann
sagði að því miður væri það ekki
nóg vel, mun verr en i nágranna-
löndum okkar. Þó sagði hann Al-
mannavarnir væru nýbúnar að fá
leiðréttingu á símamálum sínum,
en hingað til hefðu þeir orðið að
notast við hálfgert sveitasímatengi-
borð og hefði það verið algjörlega
óviðunandi ástand, því starfsemi
Almannavarna byggðist mikið á
símanum.
Fastir starfsmenn Almannavarna
eru 3 en auk þess starfa 70 nefndir
út um landið. Ýmsir aðilar tengjast
starfi Almannavarna, t.d. Fljálpar-
sveit skáta, Rauði kross íslands,
Slysavarnafélögin og Flugbjörgun-
arsveitirnar. Alls eru um 3000
manns á landinu í viðbragðsstöðu
ef Almannavarnir þurfa. Öll sú
vinnaersjálfboðavinna. Starfssem-
in byggist því mikið á samstarfi ó-
líkra aðila og þarf því að setja niður
hlutina og hafa á hreinu hvernig
bregðast skuli við í hinum ýmsu
málum. Fyrst er reynt að bregðast
við líkamlegum þörfum íbúa, því
næst andlegum og að lokum félags-
legum þörfum. Skýrasta dæmið um
þetta er náttúrlega gosið í Vest-
mannaeyjum á sínum tíma. Ákveð-
in verkaskipting á milli þessara að-
ila gerir það að verkum að hægt er
að bregðast skjótt við á neyðartím-
Framhald á bls. 2
T=RITSTJÓRNARGRE|N
Hver fjölskylda skuldar
700 þúsund í útlöndum
Erlendar lántökur á að auka um 2000 milljónir
króna. Það var neyðarlending ríkisstjórnarinn-
ar, þegar hún hafði setið við fjárlagagatið mán-
uðum saman, án þess að finna lausn. Þessar
auknu lántökur erlendis samsvara ársiaunum
10.500 launþega í landinu. Nú er svo komið að
hver fjögurra manna fjölskylda í landinu skuld-
ar erlendum lánadrottnum 700 þúsund krónur.
Það tekur því almennan verkamann fjögur heil
áraðvinnafyrirskuldum fjölskyldu sinnarí út-
löndum — vinna fyrir skuldum sem misvitrir
stjórnmálamenn hafatekið. Og þessi lán hafa
stjórnvöld tekið án þess að ráðgast nokkuð við
þá, sem borga munu brúsann; almenning i
landinu. Nei, þaö eru einfaldlega tekin lán .og
síðan er reikningurinn sendur launamönnum.
Og í hvað skyldu þeir svo fara hinir erlendu
fjármunir, sem nú áaðtakaað láni — heiiirtveir
milljarðar króna? Skyldu þessir peningar eiga
að fara til arðbærra fjárfestinga, sem siðan
gætu staðið undirfjármagnskostnaði lánsins?
Nei, ekki aldeilis. Þau erlendu lán, sem rlkis-
stjómin tekurfara í allt annað. Þessirfjármunir
verða notaðir til að rétta af hallarekstur ríkis-
stofnana. Þeirfaraí greiðslur vegna barnsmeð-
iaga. Þessir peningar fara í útflutningsupp-
bætur til að borga kjöt ofan í útlendinga. Svo
fara stórar fjárhæðir til að rétta af skuldasöfn-
un þá sem oröið hefur í sjávarútvegnum vegna
mistaka I fjárfestingum á þeim vettvangi síð-
astliðin ár. Loks fer hluti þessara fjármuna í
húsnæðismálin. Það hefur aldrei gerst fyrr aö
halda þyrfti úti hinu opinbera lánakerfi hús-
næðismálanna hér á landi með erlendum lán-
um. Hins vegarhafastjórnvöld alveg gleymt því
hvernig á að standa undir kostnaöi vegna hús-
næðislánanna. Það hafa margir íbúðakaup-
endur og húsbyggjendur fengið að reyna síð-
ustu mánuði, þegar afgreiðsla lána frá Hús-
næðisstofnun hefur dregist vegna fjárskorts.
Það ástand mun fyrirsjáanlegaversnatil muna
þegar líöur á þetta ár.
Aukning erlendra lánaersiðlaus. Meö slíkum
aðgerðum er aðeins verið að velta vandanum á
undan; fresta honum. Það eru síðan þeir sem á
eftir koma, sem borga þurfa.
Ríkisstjórnin hefur ekki aðeins aukið álögur
á fólk með því að gera það ábyrgt fyrir gífurleg-
um upphæðum í formi erlendra lána. Stjórnin
hefur og skorið niður launin um 30%. Þess ut-
an hefur ríkisstjórn Steingrlms ráðist að fé-
lagslega geiranum með margvisiegum hætti.
Nokkur dæmi um það: Stjórnin hefur skorið
niður lán til námsmanna. Farið eins að með
sjúkradagpeninga til húsmæðra og launa-
fólks. Stjórnin hefur margfaldað greiðslu sjúk-
linga fyrir ýmsa þjónustu í heilbrigðiskerfinu.
Þá hefur hún stórlega dregið úr þátttöku trygg-
inganna í tannlæknakostnaði unglinga. Þá hef-
ur hún hækkað verðið á landbúnaðarvörum til
heimilanna.
Fleiri dæmi mætti nefna, þar sem ríkisstjórn-
in hefur lagt til atlögu gegn félagshyggjunni,
og beitt niðurskurðarhnífnum á félagslega
þjónustu í landinu. Við fjárlagaafgreiðslu var
t.a.m. framlag til Framkvæmdasjóös fatlaðra
lækkað um 54% eða um 71 milljón króna. Á
samatímaerbönkunum í landinu gefinn kost-
ur á auknum gróða. Skattar á þá vóru lækkaðir
um nokkur hundruð milljónir.
Og öldruðum og öryrkjum er ekki hlift frem-
ur en öðrum, þv.í grunnlífeyrir þeirra hefur rýrn-
að um 25% á 12 mánaða tlmabili.
Auknar erlendar lántökur. Launahrap. Skerð-
ing félagslegrar þjónustu. Þetta eru nokkrir
merkimiðar núverandi ríkisstjórnar.
- GÁS