Alþýðublaðið - 08.01.1985, Blaðsíða 4

alþýðu-
n hT'JT'M
Þriöjudagur 8. janúar 1985
Úlgefandi: Blað h.f.
Stjórnmálarilsljóri og ábm.: Guðmundur Árni Stcfánsson.
Rilsljórn: Friðrik Þór Guðmundsson og Sigurður Á. Kriðþjófsson.
Skrifstofa: Helgi Gunnlaugsson og Halldóra Jónsdóllir.
Auglýsingar: Eva Guðmundsdóttir.
Rilstjórn og auglýsingar eru að Ármúla 38, Rvík, 3. haeð.
Sími:81866.
Selning og umbrot: Alprent h.f., Armúla 38.
Prentun: Blaðaprent, Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn
er 81866
Jón Baldvin Hannibalsson við afgreiðslu fjárlaganna:
Sömu mistökin,
gamla stefnan
Jón Baldvin Hannibalsson formaður Alþýðuflokksins flutti eft-
irfarandi ræðu við þriðju og síðustu umræðu fjárlagafrumvarps-
ins, rétt fyrir afgreiðslu þess á síðasta degi þingsins fyrir jólaleyfi
þingmanna, 20. desember síðastliöinn.
Ég vil leyfa mér fyrst að rifja upp
að við 2. umræðu fluttu þingmenn
Alþýðuflokksins tillögu um 5 millj.
kr. framlag til kjararannsókna, þ. e.
nánar tiltekið úttektar á tekjuskipt-
ingu og launakjörum í þjóðfélag-
inu. Nú hefur fjárveitinganefnd við
3. umræðu tekið til greina tillögu
Alþýðuflokksins að nokkru leyti og
leggur til 800 þús. kr. framlag í
þessu skyni. Ég fagna þessu og
minni um leið á að þarna er kominn
stuðningur i verki við tillögu, sem
upphaflega vaf flutt á vegum Al-
þýðuflokksins og samþykkt á Al-
þingi árið 1980.
I annan stað minni ég á að við 2.
umræðu Iögðum við fram tillögu
um sérstakt framlag að upphæð 3
milljónir króna til aðgerða gegn
ávana- og fíkniefnum. Einnig það
var í samræmi við þingsályktunar-
tillögu sem flutt var og samþykkt á
seinasta Alþingi. Fjárveitinganefnd
hefur einnig tekið tillit til þessarar
tillögu að nokkru leyti með því að
leggja til nú fyrir 3. umræðu að
samþykkt verði einnar milljónar
króna framlag til þessara mála.
Þeirri málsniðurstöðu fagna ég
einnig og þarf ekki að eyða mörgum
orðum í að rifja upp fyrir þing-
mönnum hver nauðsyn er á því að
fylgja eftir almennum orðum og
fyrirheitum í verki í þeim málum.
í þriðja iagi minni ég á að við 2.
umræðu fluttu þingmenn Alþýðu-
flokksins tillögu um 10 millj. kr.
framlag til aðgerða gegn skattsvik-
um. Þessi tiilaga var felld við 2. um-
ræðu. I nafnakalli við þá tillögu
sagði fjármálaráðherra að gert væri
ráð fyrir peningum í þessu skyni, þ.
e. til aðgerða gegn skattsvikum,
undir rekstrarliðum hinna ýmsu
ráðuneyta. Að vísu kom það fram,
að þetta fær nú ekki að öllu leyti
staðist. í máli dómsmálaráðherra
kom það fram að svo væri ekki. Ég
minni á ummæli dómsmálaráð-
herra sem fram komu í svari við fyr-
irspurn frá Jóhönnu Sigurðardótt-
ur um þetta efni þar sem hann
sagði: „Alag á dómstólum er nú svo
mikið orðið að nauðsynlegt er að-
bæta þar við fulltrúa og var óskað
eftir því við undirbúning fjárlaga-
frumvarps nú í vor. Ekki var fallist
á þá starfsliðsaukningu við undir-
búning fjárlagafrumvarpsins, en
það erindi verður væntanlega skoð-
að nánar af fjárveitinganefnd með
hliðsjón af fyrrnefndri þingsálykt-
unartillögu og vænti ég þess að þá
fái þessi beiðni jákvæða fyrir-
greiðsluí1
Síðar í máli dómsmálaráðherra
kom eftirfarandi fram með leyfi
forseta:
„Til að mæta auknu álagi vegna
aukinnar starfsemi skattyfirvalda
að rannsókn skattsvika og auknum
fjölda almennra mála var óskað eft-
ir fimm nýjum stöðum rannsóknar-
lögreglumanna hjá Rannsóknar-
lögreglu ríkisins. Á þetta var ekki
heldur fallist við undirbúning fjár-
lagafrumvarpsins, en ef unnt á að
vera að sinna auknum málafjölda á
sviði skatta og viðskiptabrota verð-
ur að skoða þessa beiðni nánar nú
við afgreiðslu fjárlagafrumvarpsins
og eins í sambandi við Sakadóm."
Af þessu tilefni tel ég fram komin
rök fyrir því að fjármálaráðherra
hafi ekki haft rétt fyrir sér í þeim
efnum, að fyrir þessu hafi verið séð
í rekstrarliðum einstakra ráðuneyta
og því er það, að fluttar eru breyt-
ingatillögur. Þær eru þessar, breyt-
ingatillögurnar frá okkur Jóhönnu
Sigurðardóttur:
„1. Sakadómur Reykjavíkur, al-
mennur rekstur. Fyrir 13 millj. 44
þús. kemur 14 millj. 44 þús.
2. Liðurinn Rannsóknarlögregla
ríkisins, almennur rekstur. Fyrir 37
millj. 130 þús. kemur 39 millj. 130
þús!‘
Viðeyjarstofa
Þá vil ég enn fremur leyfa mér að
vekja athygli á tillögum sem liggja
hér fyrir til afgreiðslu. Þar er fyrst
að nefna tillögu um húsfriðun Við-
eyjarstofu, Nesstofa. í staðinn fyrir
750 þúsund komi 5 milljónir 750
þús. Þessa tillögu þarf ég ekki að
kynna nánar, hún er til þess að
fylgja fram þingsályktunartillögu
sem flutt var af flestum þingmönn-
um Reykjavíkur og Reykjaness um
endurreisn Viðeyjarstofu. Sú tillaga
var flutt með það í huga að í ágúst-
mánuði 1986 á Reykjavíkurborg
stórafmæli frá því að hún hlaut
kaupstaðarréttindi. Þetta tengist
þeirri hugmynd að ríkissjóður og
Alþingi samþykki að minnast þessa
merka atburðar í íslandssögunni
með því að afhenda Reykjavíkur-
borg eignarhluta sinn i Viðey og
jafnframt epdurreista Viðeyjar-
stofu. Ég legg áherslu á það að sú
fjárveiting sem í fjárlögum er að því
er þetta mál varðar, sem er bæði til
Viðeyjarstofu og Nesstofu er alls-
endis ófullnægjandi miðað við þær
framkvæmdir sem hér um ræðir. Ég
tel að ef það er vilji Alþingis að
halda á málum eins og gert er ráð
fyrir í þessari þingsályktunartillögu
vegna200 áraafmælis Reykjavíkur-
borgar, þá er þessi breytingartillaga
nauðsynleg, ef þeir hlutir eiga að
geta orðið að veruleika í tæka tíð.
Öryggismálanefnd
Þá vil ég jafnframt, með leyfi for-
seta, vekja athygli á breytingartil-
lögu, sem er seint fram komin, hún
kom fram núna fyrir nokkrum
klukkustundum og við stöndum að
sem flutningsmenn, við Karl Stein-
ar Guðnason. Þar er um að ræða
breytingartillögu við Forsætisráðu-
neyti, verkefni öryggismálanefnd.
Tillagan er um það, í stað 1 milljón-
ar 332 þús., komi tvær milljónir
krónar. Fjárlagabeiðni öryggis-
málanefndar, allítarlega rökstudd
eftir verkefnum, mun hafa verið
upp á 2,4 milljónir króna, en hér er
farið svona málamiðlunarleið. Það
má kannski minna á að hér urðu
umræður utan dagskrár um örygg-
ismál, þar sem það kom fram í máli
gagnrýnenda ríkis stjórnarinnar að
mikið skorti á að hún hefði undir
höndum nægilega haidbærar og
sannanlegar upplýsingar um ýmsa
mikilvæga þætti öryggismála. Það
fer ekki saman annars vegar að
gagnrýna stjórnvöld að því er þetta
áhrærir og hins vegar að neita að
verja litlum fjármunum sem til þarf
til þess að íslensk stjórnvöld hafi á
sama
hverjum tíma getu til þess að leggja
sjálfstætt mat á flókin, tæknileg
viðfangsefni í utanríkismálum.
Þess vegna er þessi tillaga flutt.
Björgun húsnæðislána-
kerfis
Ég vil, áður en lengra er haldið,
vekja athygli á því að við þessa fjár-
lagaafgreiðslu þá höfum við þing-
menn Alþýðuflokksins flutt tillög-
ur sem eru fyrsti vísir að endur-
skipulagningu ríkisfjármála og þá
ekki síst út frá tekjuöflun og tekju-
stofnum ríkisins. Við fluttum til-
lögur um hækkun á tekjuhlið ann-
ars vegar með aukinni tekjuöflun af
söluskatti, þrátt fyrir óbreytta sölu-
skattsálagningarprósentu, að upp-
hæð 2,1 milljarður króna. Jafn-
framt fylgdum við eftir tillögum
okkar um nýjan eignarskattsauka á
verðbólgugróða undanfarinna ára
sem gert er ráð fyrir að geta skilað
einum milljarði króna og jafnframt
þá minni háttar tillögur um hækk-
un skatta á verslunar- og skrifstofu-
húsnæði, skatt á innlánsstofnanir
og að hagnaður Seðlabanka verði
tekinn í ríkissjóð, alls að upphæð
400 þúsund, þannig að við höfum
gert tillögur um aukna tekjustofna
ríkisins upp á 3,1 milljarð króna.
Þessu höfum við að langmestum
hluta lagt til að yrði varið til þess að
bjarga húsnæðislánakerfi þjóðar-
innar, sem öllum sem til þekkja, ber
saman um að er nú gjaldþrota og
greiðsluþrota.
Sú stefna sem hér er mótuð er
vægast sagt gerólík þeirri sem fram
kemur í ríkisfjármálastefnu ríkis-
stjórnarinnar og skal þó viður-
kennt, að mikið skortir á að nokkur
stjórnarandstöðuflokkanna hafi
gengið nægilega langt í þeim efn-
um, þ. e. hreinlega með því að skila
og leggja hér fram annars konar
fjárlög eða tillögur um heildstæða
stefnu í rikisfjármálum til mótvæg-
is við það stefnuleysi sem nú ríkir.
Ég ætla ekki að hafa þessi orð
mikið fleiri við þessa 3. umræðu.
Aðeins minna á nokkrar staðreynd-
ir um ríkisfjármálin, nú þegar dreg-
ur að lokum fjárlagaafgreiðslu.
Skipbrot stjórnarstefnu
í fyrsta lagi er það dapurleg stað-
reynd að á sama tíma og ríkisstjórn-
in horfir fram á skipbrot stjórnar-
stefnunnar í efnahags- og ríkisfjár-
málum almennt, þá skuli vera stað-
ið með hefðbundnum hætti að af-
greiðslu fjárlaga. Verðbólgan stefn-
ir óðfluga upp i hinar gömlu og
þekktu hæðir. Viðskiptahallinn er
vægast sagt geigvænlegur, erlend
skuldasöfnun heldur áfram að
vaxa, öll yfirlýst markmið um að
stuðla að jafnvægi og stöðugleika í
íslensku efnahagslífi eru fyrir bí og
sýnilegt er af allri afgreiðslu fjár-
laga og lánsfjáráætlun þeirri sem
nú liggur fyrir, að sömu mistökin,
sömu röngu stefnunni er fylgt að
því er varðar stýringu fjármagns og
verið hefur. Það er eins og menn
hafi ekkert lært og engu gleymt.
Þar að auki er leitt til þess að vita
að þau fyrirheit sem gefin eru með
þessum fjárlögum eru mestan part
einberar blekkingar. Það er fljót-
sagt að ef við Iítum á ríkisfjármálin
í heild og þá ber bæði að Iíta á þessi
fjárlög sem hér liggja fyrir og þá
lánsfjáráætlun sem lögð hefur ver-
ið fram, þá er um að ræða endur-
tekningu hinnar dapurlegu sögu frá
því í fyrra, þ. e. við erum hér að af-
greiða ríkisfjárlagadæmi með
hrikalegu gati.
Það er mesti misskilningur að
hinn raunverulegi ríkisfjármála-
vandi sé fólginn í einhverjum 700
milljóna króna halla. Þegar litið er
á hvort tveggja, fjárlög og lánsfjár-
áætlun, þá erum við að ræða um
hallarekstur á ríkisrekstrinum sem
varlega má áætla 3—3,5 milljarða
króna. Það er ömurlegt til þess að
vita að ríki og stofnanir þess, hyggj-
ast taka enn 8 milljarða að láni og
endurgreiða aðeins 5. Að annað ár-
ið í röð stefnir í nettóaukningu er-
lendra lána upp á 3 milljarða kr.
Ef litið er á fjárfestingardæmið
miðað við þessar risavöxnu tölur,
þá er rétt að rifja hér aðeins upp, að
þessi hálfi 9. milljarður sem tekinn
verður að láni, hann skiptist þann-
ig; að í A-hluta flárlaga koma 1,8
milljarðar kr., B-hluta 1,3 milljarð-
ar, hjá fyrirtækjum ríkisins 1,8
milljarðar, hjá húsbyggingarsjóð-
um ríkisins 1,5 milljarðar rúmir, hjá
fjárfestingarlánasjóðakerfinu 1,4
milljarðar og síðan má bæta við Vi
milljarðs króna vanmati í þessu
Framhald á bls. 3
MOLAR
Jesús fæddist ekki
í gripahúsi.
Jólin eru nýliðin og enn einu-
sinni hlustuðum við á jólaguð-
spjallið og fylgdumst með atburð-
um sem gerðust fyrir tæpum tvö
þúsund árum, þegar lítið svein-
barn var borið í þennan heim í
fjárhúsi austur í Galileu og lagður
í jötu. Og enn einusinni fylltust vit
okkar af viðkunnanlegri lykt hús-
dýra og mörgum varð eflaust
hugsað til sótthreinsaðra fæðing-
arstofnana nútímans.
En Jesús fæddist alls ekki í
neinu fjárhúsi. Ástæðan fyrir því
að kristnir menn hafa álitið það er
meinleg þýðingarvilla á guðspjöll-
unum. Það er að minnsta kosti
skoðun enska guðfræðingsins,
Kenneth Bailey.
Saga þessi er byggð á einum
ritningarstað í Lúkasarguðspjalli.
Þar segir: Fæddi hún þar son sinn
eingetinn, vafði hann reifum og
lagði hann í jötu, því það var
ekkert rúm fyrir þau í gistihúsinu.
Orðið „katalyma" í gríska
frumtextanum hefur hingað til
verið þýtt sem gistihús. En „kata-
lyma“ þýðir öllu frekar gestaher-
bergi að mati Bailey, sem hefur
dvalið í meira en 30 ár í Miðaust-
urlöndum. Þar hefur hann starf-
að sem prófessor við guðfræði-
deild háskólans í Beirut.
Bailey samþykkir að frelsarinn
hafi verið lagður í jötu en að það
þýði að hann hafi fæðst í gripa-
húsi telur hann af og frá. Á þess-
um tímum höfðu flest heimili
gripahús á neðri hæð, en uppi var
stór dagstofa og gestaherbergi.
Auk þess dregur hann mjög í
efa að Jósef og María hafi átt i
útistöðum við óvingjarnlega gisti-
húsaeigendur. Tíðarandinn var
slíkur að gestrisni var mjög al-
menn. Þar sem Jósef var ættaður
frá Betlehem átti hann eflaust
ættingja þar og þeir hefðu orðið
mjög móðgaðir ef hann hefði
reynt að fá inni í gistihúsi.
Bailey álítur rétt að gestaher-
bergið hafi verið upptekið og að
María hafi þvi orðið að fæða barn
sitt í dagstofunni og síðan hafi
hún lagt það í jötu. Jesús fæddist
því á gestrisnu heimili umkringd-
ur ættingjum og vinum, alveg
einsog flest gyðingleg börn fyrr og
síðar.