Alþýðublaðið - 06.03.1985, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 6. mars 1985 46. tbl. 66. árg.
Styrktur inn flutningur,
minnkandi kaupgeta:_
Húsgagnaiðn-
aðurinn að
hruni kominn
.Niðurgreiddur innfiutningur,
minnkandi kaupgeta og gífurleg
vanskil: Allt þetta til samans hefur
valdið því að islenskur húsgagna-
iðnaður er nú að hruni kominn og
mörg smærri fyrirtækjanna að
leggja upp laupana og hin stærri að
draga saman seglin.
Nýlega voru GT-húsgögn tekin til
gjaldþrotaskipta. Veltan hjá fyrir-
tækinu var um 34 milljónir en þegar
upp var staðið námu skuldir um 22
milljónir og mest vegna vaxtabyrða.
Stíl-húsgögn, sem fyrir nokkrum
Gestur frá
Nicaragua
Gladys Baez, einn af leiðtogum
Sandinista í baráttunni gegn ógnar-
stjórn Somoza í Nicaragua, er kom-
in til Islands í boði verkalýössam-
taka Alþýðuflokksins, Alþýðu-
bandalagsins og Bandalags jafnað-
armanna, auk EI Salvador-nefnd-
arinnar.
Hún mun ferðast um landið og
ræða við fulltrúa verkalýðsfélaga
og flokka og mun heimsækja
vinnustaði til sjávar og sveita.
í gær hélt Gladys Baez fund í AI-
þýðuhúsinu á ísafirði. í kvöld kl.
20.30 verður fundur í Félagsstofnun
stúdenta, verður sýnd kvikmynd frá
Nicaragua, söngur og umræður
auk erindis gestsins.
Á fimmtudag verður svo fundur
í Félagsheimilinu á Húsavík og að
lokum mun Gladys ávarpa kvenna-
fund í Félagsstofnun stúdenta á al-
þjóðlegum baráttudegi kvenna, 8.
mars.
Sjá nánar frétt á bls. 2.
árum var 12—14 manna fyrirtæki,
er um þessar mundir að leggja
starfsemi sína niður. Fjölmörg önn-
ur fyrirtæki standa höllum fæti,
þeirra á meðal rótgróin fyrirtæki
eins og Víðir.
í samtali við Alþýðublaðið sagði
forstjóri eins húsgagnafyrirtækis-
ins, sem nú stendur höllum fæti, að
stórlega styrktur innflutningur
væri helsta vandamálið.
„Sem dæmi má nefna að við er-
um að gefa út myndabækling í 7
þúsund eintökum. Það kostar okk-
ur 300 þúsund krónur, en í Noregi
og víðar er það ríkið sem greiðir
slíkan kostnað. En það er auðvitað
fleira: Þeir búa við lægri vexti en
gengur og gerist. Þeir fá jafnvel sér-
þjálfaða hagræðingarmenn á veg-
um ríkisins til að breyta til hjá sér.
Þeir búa við miklu lægra raforku-
verð. Og þeir búa jafnvel við það, að
ef þeir ráða til sín menn yfir vissum
aldri í vinnu, þá greiðir ríkið svo og
svo mikið af launum þeirra. Stór
hluti aðflutnings og efnis úr og í
verksmiðju er á kostnað ríkisins.
En þetta er ekki bara í húsgagna-
iðnaðinum og ekki bara í Noregi.
Þetta er á öllum sviðum svona, en
það er mikill feluleikur í kringum
þetta.
Ég held að óhætt sé að segja að
helmingur þeirra fyrirtækja sem í
þessu eru séu að rúlla yfirum, þó
fyrir sé ákveðinn kjarni sem lætur
ekki drepa sig. Hér er lánakerfi slíkt
að ekki verður við unað. Ég get
nefnt dæmi um iðnaðarlán sem tek-
ið var fyrir þremur árum í dollurum
og nam þá um 100 þúsund krónum.
Uppgert eftir þrjú ár kostaði lánið
yfir 500 þúsund krónur, upphæðin
hafði sem sagt fimmfaldast. Á
Framh. á bls. 2
Mótmœlum aðför Norðmanna að íslenskum sjávarútvegi:
Útifundur á
Lækjartorgi á morgun
Þetta stríð verðum við að vinna
Á morgun, fimmtudaginn 7. mars,
verður útifundur á vegum Alþýðu-
flokksins á Lækjartorgi kl. 17:15. Yfir-
skrift fundarins er „Mótmælum aðför
Norðmanna að íslenskum sjávarút-
vegi“.
Fundarstjóri verður Karl Steinar
Guðnason, formaður verkalýðs- og sjó-
mannafélags Keflavíkur. Ræðumaður
dagsins er Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður Alþýðuflokksins.
Hér er um mikið hagsmunamál að
ræða fyrir íslendinga. Lokaorð ræðu,
Kjartans Jóhannssonar, þegar ríkis-
styrkir Norðmanna komu til umræðu á
Alþingi vegna fyrirspurnar Karls Stein-
ars Guðnasonar, kristalla vel hversu
mikið hér er í húfi fyrir þjóð, sem bygg-
ir alla afkomu sína á sjávarútvegi:
„Ég tel að við höfum siðferðilegan
rétt í þessu máli og ég ítreka að þetta
stríð verðum við að vinna. Það er lífs-
spursmál. Annars var landhelgisstríðið
í raun og sannleika unnið fyrir gýg ef
við verðum svo lagðir að velli í við-
skiptastríði með óheiðarlegum aðferð-
um.“
Kennaradeilan:_____________________
Beðið eftir alvörutilboði
Á mánudaginn var launamála-
ráði BHM afhent svokallað gagntil-
boð ríkisins. í tilboði þessu er boðið
upp á 5% kauphækkun yfir línuna
og auk þess eru í því ákvæði um að
þar sem sérstök rök liggja fyrir um
meiri hækkanir, skuli það athugað
nánar.
Kennarar fengu ekkert sértilboð
þó að kennsla í framhaldsskólum
landsins sé lömuð vegna uppsagna
þeirra.
Þessu tilboði var hafnað sem
samningsgrundvelli.
Gunnlaugur Ástgeirsson, vara-
formaður HÍK, sagði að þetta væri
ekkert tilboð þegar félögin standa
frammi fyrir því að laun fyrir sam-
bærileg störf eru 50—90% hærri en
hjá hinu opinbera. Þetta væru stór-
furðuleg vinnubrögð hjá samninga-
nefnd ríkisins að henda könnun
„Hvernig ávaxtar Seðlabanki og
viðskiptabankarnir gjaldeyriseign
íslendinga og hversu góð hefur
meðalávöxtun verið á árunum
1982,1983 og 1984, hverju um sig?“
„Hvernig er sú ávöxtun í saman-
burði við meðalvexti á skuldum ís-
lendinga á sömu árum?“
Hagstofunnar, sem þeir hefðu átt
þátt í að láta gera, út um gluggann.
„Á þessu tilboði er ekkert að
byggja og því var hafnað einróma.
Við bíðum nú eftir alvörutilboði."
Þessar spurningar hefur Kjartan
Jóhannsson lagt fyrir viðskiptaráð-
herra, Matthías Mathiesen. Kjartan
spyr Matthías einnig um val gjald-
miðla í erlendum lánum, hvort rétt
sé, að útflutningsframleiðendur,
sem fá erlend lán, geti ekki tekið
Éramh. á bls. 2
Vextir gjaldeyris?
Feluleikur bankanna
Hvenœr verður öðrum
fyrirspurnum Jóhönnu svarað?
„Ennþá hef ég engin svör feng-
ið. Eins og kunnugt er hafa bank-
ar og sparisjóðirnir þégar neitar
að svara hluta fyrirspurna minna,
en ennþá hafa svör ekki borist frá
öðrum. Mér hefur verið sagt að
það sé tímafrekt verkefni að ná
saman ýmsum þeim upplýsingum
sem ég leitaði eftir, en ég megi
vænta svara. Á hvern veg þau svör
verða og hvort þau verða full-
nægjandi get ég því ekkert sagt til
um á þessu stigi málsins, en óneit-
anlega lofar byrjunin ekki góðu í
þessu máli.“
Þetta sagði Jóhanna Sigurðar-
dóttir varaformaður Alþýðu-
flokksins í samtali við Alþýðu-
blaðið í gær um feluleikinn í
bankakerfinu, en eins og kunnugt
er þá neituðu lánastofnanir að
upplýsa þingheim um lánapólitík
sína og stefnumörkun t. a. m.
gagnvart stærstu viðskiptamönn-
um. Báru bankastofnanir við lög-
um um bankaleynd, enda þótt
fyrirspurnir Jóhönnu hefðu ekki
miðað að því að tilteknir við-
skiptaaðilar yrðu nafngreindir.
En varaformaður Alþýðu-
flokksins spurði um langtum
fleira en útlánastefnu og vinnu-
brögð banka í þeim efnum. En
bankarnir hafa ennþá ekki svarað
neinu um önnur atriði, eins og
fram kemur í orðum Jóhönnu
Sigurðardóttur hér í upphafi.
Spurningin er hvort fullnægj-
andi svör berast við öðrum atrið-
um í fyrirsprun Jóhönnu eða
hvort þau yfirleitt berast. En Jó-
hanna Sigurðardóttir spurði m. a.
um eftirfarandi atriði: Hver var
auglýsingakostnaður banka og
sparisjóða 1983 og 1984? Hversu
mikið var keypt af veðskuldabréf-
um og spariskírteinum á verð-
bréfamarkaðnum 1983 og 1984?
Hver var vaxtamismunur á inn- og
útlánum banka og sparisjóða á
árunum 1983 og 1984? Hverjar
voru skuldbindingar viðskipta-
bankanna erlendis? Hverjar eru
heimildir viðskiptabankanna til
erlendrar lántöku og hver er
ábyrgð ríkissjóðs í erlendum fjár-
skuldbindingum bankanna? Hver
er ábyrgð lánastofnana gagnvart
tryggingu á innstæðum sparifjár-
eigenda? Hver var eiginfjárstaða
bankanna 1982—1984 og hvert
var eigið fé þeirra á sama tíma-
bili? Þá spurði Jóhanna ennfrem-
ur um vanskilin. Hver hefðu verið
heildarvanskilin og hversu hátt
hlutfall vanskilin hefðu verið af
vaxtatekjum banka og spari-
sjóða? Þá spurði hún um inn-
heimtukostnað, tekjur lögfræð-
Framh. á bls. 2
in umdeild
■ lýhi Banl
f A — hvað se£
'^onald
toltl flQi.
UpPjý*ingar
Rnnkamálinj
fær ckkv
Alþingi