Alþýðublaðið - 22.06.1985, Blaðsíða 1

alþýðu
i n RT-iT'
Jóhanna Sigurðardóttir;

Ekkert tímamótaþing
Laugardagur 22. júní 1985
116. tbl. 66. árg.
„Það sem mér finnst hafa ein-
kennt þetta þing, er fyrsl og fremst
ágreiningurinn meðal stjórnar-
sinna, einkum nú á síðustu mánuð-
um þingsins, sem hefur tafið mikið
störf þingsins,” sagði Jóhanna Sig-
Afdrif bjórmálsins:
Textabókardæmi
um getuleysi
óhandjárnaðra þingmanna til að taka ákvarðanir
„Ég hugsa að klúðrið í bjórmál-
inu verði lengi í minnum haft og
verði textabókadæmi í framtíðinni
um getuleysi óhandjárnaðra þing-
manna til að taka ákvarðanir, þó
meirihluti liggi fyrir” sagði Jón
Baldvin Hannibalsson er Alþýðu-
blaðið ræddi við hann um örlög
bjórfrumvarpsins, sem hann var
fyrsti flutningsmaður að.
Það hefur ekki farið framhjá
neinum að bjórfrumvarpið hlaut
óvirðulegan dauðdaga á þingi og
tókst ekki einu sinni að fá fram
þjóðaratkvæðagreiðslu. Fyrir
nokkrum vikum þótti ljóst að
naumur meirihluti var fyrir lögleið-
ingu bjórsins. í neðri deild var mál-
ið samþykkt með allnokkrunt
meirihluta, en í efri deild, þar sem
þriðjungur þingmanna sitja kom
annað á daginn. Þar var mjótt á
munum í afstöðunni með eða á
móti bjórnum. En meirihluti þing-
manna deildarinnar hliðraði sér frá
þvi að taka afstöðu og Ragnar Arn-
alds beitti sér fyrir því að breyta
frumvarpinu í frumvarp um þjóð-
aratkvæðagreiðslu, en því hafði
neðri deild áður hafnað. Allsherjar-
nefnd efri deildar dró málið á lang-
inn og komst það ekki til umræðu
Engin kiara-
skerðing hjá
tannlæknum
Laun tannlækna hafa hækkað
um 295°/o frá 1. desember 1981 til 1.
maí 1985. Á sama tíma hafa laun í
landinu hækkað um 198°7o og verð-
lag í landinu hefur hækkað um
299%.
Þetta kom fram í svari viðskipta-
ráðherra við fyrirspurn Jóhönnu
Sigurðardóttur um gjaldskrár-
hækkanir tannlækna. Gjaldskrár-
hækkanir tannlækna á tímabilinu
voru 295%.
Einsog sjá má á þessum tölum,
þá hafa tannlæknar ekki tekið á sig
neina kjaraskerðingu, einsog laun-
þegar hafa þó þurft að gera. Þær
tölur sem hér eru nefndar miðast
við lágmarkstaxta.
Ástæðan fyrir þessu er sú að
tannlæknar ákvarða einhliða sína
gjaldskrá, en eru ekki undir eftirliti
Verðlagsráðs.
Sem dæmi um hækkanir má
nefna það að frá 1. desember 1984
til 1. maí 1985 hækkuðu laun tann-
lækna um tæp 60% en almenn laun
i landinu um 22%. Gjaldskrárbreyt-
ingar tannlækna á þessu tímabili
voru rúm 30%.
fyrr en á næst síðasta virka starfs-
degi þingsins. Þá var þjóðarat-
kvæðagreiðslan samþykkt og málið
sent til neðri deildar. Þar komu
tveir þingmenn, Halldór Blöndal
og Eilert B. Schram, með tillögu um
að deildin áréttaði fyrri afstöðu
sína og samþykkti bjórfrumvarpið
aftur. Ef þessi tillaga hefði verið
samþykkt þá hefði málið fallið af
þingtæknilegum ástæðum; efri deild
hefði gert aftur sínar breytingar og
málið því komið til Sameinaðs
þings þar sem hefði þurft tvo þriðju
atkvæða til samþykktar, en slíkur
meirihluti var ekki til. í ljósi þessa
lagði Jón Baldvin fram málamiðl-
unartillögu sem báðar deildir áttu
að geta fellt sig við: að bindandi
þjóðaratkvæðagreiðsla færi fram
eigi síðar en 15. september.
„Ef neðri deild hefði fallist á
þetta hefði efri deild gert það einn-
ig” sagði Jón Baldvin. „En svo
virðist sem stór hópur þingmanna
hafi hreinlega ekki skilið að þetta
var eina leiðin til að koma málinu í
gegn á þessu þingi. Niðurstaðan er
því þessi: Minnihlutahópar réðu af-
greiðslu og niðurstöðu málsins.
Annars vegar minnihluti sem er á
móti bjór og studdu tillögu Hall-
dórs og Ellerts — sem eru með bjór
— til að koma málinu fyrir kattar-
nef. Hins vegar minnihluti sent var
algerlega andvígur þjóðaratkvæða-
greiðslu. 1 þeim hópi voru þing-
menn sem eru fylgjandi bjór en
neituðu að sætta sig við málamiðl-
un og útilokuðu þannig málið þvert
gegn vilja sínum. Fullyrðingar í DV
um að við Guðmundur Einarsson
höfum eyðilagt málið eru hrein öf-
ugmæli. Það var sá hópur þing-
Framh. á bls. 3
urðardóttir í viðtali við Alþýðu-
blaðið í gær, skömmu áður en þingi
var slitið og þingmenn fóru í sumar-
frí.
• Hún kvaðst vera fríinu fegin,
enda hefur álagið á þingmenn verið
mjög mikið að undanförnu. Ríkis-
stjórnin hefur hrúgað inn stórum
lagabálkum á síðustu stundu og
lagt áherslu á að afgreiðslu þeirra
yrði hraðað fyrir þinglok.
„Ríkisstjórnin hefur misboðið
þinginu með því að leggja fram
fjölda mála, sem hún ætlar þinginu
að afgreiða á nokkrum döguml’
Við spurðum Jóhönnu hvort hún
teldi að þetta þing markaði einhver
ákveðin tímamót og hvort sam-
þykkt hefðu verið lög á þinglnu,
sem ættu eftir að hafa stefnumárk-
andi áhrif á þjóðfélagið, einsog
stjórnarsinnar hafa látið í veðri
vaka.
„Almennt séð er ekki hægt að
segja að á þinginu hafi verið sett lög
sem munu marka sérstök tímamót.
Þessi lagafrumvörp ríkisstjórnar-
innar eru meira og minna bitlaus
lög. T.d. munu lögin um fram-
kvæmdasjóð og byggðastofnun,
sem ríkisstjórnin ætlaði sér að nota
sem andlitslyftingu.engu skila í við-
leitni þeirra til að bæta efnahags-
stjórnina”
En hvað með þingmál Alþýðu-
flokksins?
„Við höfum lagt fram mikið af
málum. Einsog gerist og gengur þá
hefur stjórnarandstaðan átt erfitt
með að ná málum fram, en nokkur
þingmál okkar urðu þó samþykkt,
bæði frumvörp og þingsályktunar-
tillögur, sem ég tel verulegan ávinn-
ing í. Ég nefni sem dæmi þings-
ályktunartillögu, sem við Jón Bald-
vin fluttum, um að leita skuli sam-
komulags um að ríkissjóður yfir-
taki hluta Seðlabankabyggingar-
innar undir Stjórnarráð íslands. Þá
get ég nefnt breytingu á lögum hús-
næðisstofnunar, sem snertir heilsu-
spillandi húsnæði. Einnig má nefna
lagfæringu á barnalögum og al-
mannatryggingalöggjöfinni,” sagði
Jóhanna Sigurðardóttir að lokum.
Verkalýðsmálaráð
A Iþýðuf/okksins:
r
Abyrgðarleysi
Alþýðubandalags
Vegna sainþykktar frá verkalýðs-
málaráði Alþýðubandalags sem les-
in var í Ríkisútvarpi í hádegi
fimmtudags liefur stjórn verkalýðs-.
inálaráðs Álþýðuflokksins gert svo-
fellda samþykkt:’
Verkalýðsmálaráð Alþýðu-
flokksins rninnir á samþykkt sína i
apríl sl. undir kjörorðinu „Kjara-
bætur án kollsteypu”. Þar var á það
Framh. á bls. 2
Tillaga krata samþykkt:
Stjórnarráðið
1 Seðlabankann
Alþingi hefur að tillögu þing-
manna Alþýðuflokksins verið falið
að hefja nú þegar viðræður við
Seðlabanka íslands með það að
markmiði að verulegur hluti af ný-
byggingu bankans verði nýttur í
þágu Stjórnarráðsins.
A lokastarfsdegi þingsins var
þessi þingsályktun samþykkt eftir
breytingar allsherjarnefndar.
Nefndin breytti tillögunni úr áskor-
un á ríkisstjórnina um að Ijúka ný-
byggingunni svo fljótt sem auðið
væri og yfirtaka hana með öllu
undir Stjórnarráðið og láta bank-
anum í makaskiptum byggingu
Framkvæmdastofnunarinnar. Eftir
ofangreinda málamiðlun gat meiri-
hluti'Alþingis fellt sig við grund-
vallarhugmyndina, um að bygging
Seðlabankans færi undir Stjórnar-
ráðið — þ.e. verulegur hluti hennar,
enda ljóst að Framkvæmdastofnun
hverfur ekki þó nafna- og form-.
breyting hafi átt sér stað.
Ljóst er að nýting Stjórnarráðs-
ins á verulegum hluta Seðlabank-
ans getur haft mikinn sparnað í för
með sér, þar sem það býr nú við
verulega þröngan húsakost og
greiðir á ári hverju tugi milljóna
króna í húsaleigu vegna ýmissa
ráðuneyta og stofnana.
'RITSTJORNARGREIN'
Þingslit
Alþingi, 107 löggjafarþingi hefur verið slitið. Þing-
menn fríinu fegnir og ríkisstjórnin þó trúlega enn
fegnari. Um margt er þetta eftirminnilegt þing. í
fyrsta lagi sat það lengur en nokkurt annað þing áð-
ur og í öðru lagi urðu þingmálin á sjötta hundrað og
fjöldi þingskjala á fimmtánda hundrað. Hins vegar
er eftirtekjan ekki í samræmi við tímalengd eða
fjölda mála. Stórum þingmálum var slengt fram í
þinginu á síðustu dögunum. Stjórnarflokkarnir hafa
átt í æ meiri örðugleikum meöaðsamræmaskoöan-
ir sínar og ágreiningur þeirra á meöal sffellt að
skjóta upp kollinum. Loksins á miðju ári voru láns-
fjárlög samþykkt og erlendar skuldir þar með komn-
ar upp í tæplega 64% af þjóðarframleiöslu. Talaði
ekki einliver um það að segja af sér, ef erlendu
skuldirnar færu yfir 60%? Nýju útvarpslögin voru
lamin i gegn með fylgi minnihluta þingmanna og
stjórnarandstaðan knúði á um að eitthvaö yrði gert
f húsnæðismálum.Félagsmálaráöherrann guggnaði
þó á búseturéttarmálinu þrátt fyrir gefin fyrirheit.
Samþykkt nýrra laga um framleiösluráð virðist hafa
valdið fjaðrafoki meðal bænda og í þeirra röðum eru
komnar upp raddir um það að stofna nýjan Fram-
sóknarflokk. Virðist þá fokið í flest skjól fyrir gömlu
Framsókn. Þaðmál semeinnamestaumfjöllun fékk
í fjölmiðlum var bjórmálið. Þar voru tveir kostir f
boði. Annaðhvort að samþykkja eða fella f rumvarpið
eins og það lá fyrireöa þá hinn að leggja málið f dóm
kjósenda. Þingið gat á hvorugan kostinn fallist og
því má búast við að það mál gangi aftur á næsta
þingi og kannski afturog aftui um næstu ókomin ár.
r
I lok þessa þinghalds er þó eitt Ijóst. Ftíkisstjórnin
er ónýt. Þegar helstu umræður manna á meðal eru
um það, hvort kosningarverði í vor, f haust eðaí vetur
gefur þaö augaleið að þjóðin hefur misst trú á
stjórninni. Þaöerlíkagreinilegt aðýmsirstjórnarlið-
ar innan þingflokks Sjálfstæðisflokksins una verr
og verr vistinni f faðmi Framsóknar og því fyrr sem
þeir rffa sig lausa þaðan þvf betra.
Hagur launafólks í fyrirrúmi
Þaðferekki milli málaaðforysta Alþýðubandalags-
ins er hundfúl út f nýgerða kjarasamninga. Sú tfð er
vonandi liöin að Alþýóubandalagsforystan geti beitt
fyrir sig verkalýðshreyfingunni eins og jarðýtu til
þess að ryðja óánægjuöflum braut sjálfri sér til
framdráttar. Skftt veri með hag launafólks sjálfs. Það
er meira að segja svo langt gengið, að forseti A.S.Í.
sem er miðstjórnarmaður f Alþýðubandalaginu og
öllum hnútum kunnur á þeim bæ, segir verkalýðs-
málaráð flokksins ekki kallað saman svo mánuðum
skipti og viti því ekki hvað um erað ræða. Hins vegar
boðaði verkalýðsmálaráð,ið opinn fund sem for-
dæmdinýgerðansamningog vill þess vegna hafna
þeim kjarabótum sem þó fengust til bráðabirgöa.
Þetta fólk telur að hörð átök, verkföll og djöfulgang-
ur á vinnumarkaönum verði Alþýðubandalaginu
helst til bjargar.
Það fer ekki milli mála aö Alþýöuflokkurinn mundi
stórauka fylgi sitt mióað við núverandi aðstæður.
Það voru samt kratarnir innan verkalýðshreyfingar-
innar sem létu skynsemina ráða og tóku hag launa-
manna fram yfir flokkshag.
Um þetta sagði leiðarahöfundur DV sl. fimmtudag:
„Fleira var athyglisvert við friðarsamninginn. Full-
trúar Alþýðuflokksins i Verkamannasambandinu
knúðu hann þar fram, þótt skoðanakannanir bentu
til, aó flokknum mundi vegna afar vel f haustkosn-
ingum, sem menn voru farnir að spá. Skýringin er
auövitað sú, að menn tóku hagsmuni launþega fram
yfir flokkshagsmuni og stjórnarandstöðuhags-
muni. Slíkt er of sjaldgæft hér á landi. En vonandi
geta menn Ifka grætt pólitlskt á ábyrgum geröum”..
— B.P.