Alþýðublaðið - 16.10.1985, Blaðsíða 1

Bókhaldskunnátta fyrirtækja:
Miðvikudagur 16. október 1985
197. tbl. 66. árg.
Aðeins rúmlega þriðja hvert fyr-
irtæki á íslandi, 35“/o, hefur bók-
haldið í lagi, ef marka má niður-
stöður úr úttekt þeirri sem embætti
skattrannsóknarstjóra fram-
kvæmdi nýlega og náði til ríflega
Svarti listinn:
Hefur fyrirtækið
ekki starfsleyfi?
Einkafyrirtœki tekur saman svartan lista yf-
ir skuldara og selur hverjum sem hafa vill, en
virðist ekki hafa lögbundið leyfi.
Svarti listinn sem bankastjórarn-
ir blaða i áður en þeir taka ákvörð-
un um hvort þorandi sé að veita við-
skiptamönnum lán, er að stærstum
hluta unninn af einkafyrirtæki i
Hafnarfirði. Reiknistofa bankanna
kaupir upplýsingar um dóma,
gjaldþrotaskipti og nauðungarupp-
boðsauglýsingar af fyrirtækinu og
bætir við upplýsingum sem fengnar
eru úr bankakerfinu, einkum um
lokun ávísanareikninga. Svo virðist
sem einkafyrirtæki það sem hér um
ræðir hafi nú ekki formlegt starfs-
leyfi- frá Tölvunefnd svo sem skylt
er samkvæmt lögum.
Starfsleyfi var gefið út árið 1982
til handa Reiknistofu Hafnarfjarð-
ar en eigendur þess fyrirtækis hafa
nú skipt fyrirtækinu upp og vinnsla
„svarta listans" er nú í höndum
annars þeirra, Gylfa Sveinssonar,
og fyrirtækis hans, sem nú heitir
Reiknistofan í Kópavogi en mun
innan skamms breyta um nafn og
heita þá Reiknistofan hf.
Ekkert starfsleyfi hefur verið gef-
ið út til handa nýja fyrirtækinu og
ekki heldur sótt um slíkt leyfi.
Að sögn Gylfa Sveinssonar er
svarti listinn gefinn út tvisvar á ári
og kostar 2.800 krónur. Upplýsing-
ar eru tengnar hjá dómstólum að
því er varðar dóma vegna vanskila,
en auk þess eru upplýsingar um
gjaldþrotaskipti unnar upp úr Lög-
birtingablaðinu og þeir sem fá á sig
auglýsingar um nauðungaruppboð
í dagblöðum, lenda einnig á þessum
lista. í því sambandi skiptir engu
máli hvort viðkomandi eign er seld
eða eigandanum tekst að koma í
veg fyrir uppboð á síðustu stundu
með því að greiða skuldina eða
semja um hana. Nafn hans fer óhjá-
kvæmilega inn á svarta listann í
báðum tilvikum.
Þannig eru í rauninni tveir svartir
listar í gangi. Sá fullkomnari, sem
unninn er af Reiknistofnun bank-
anna með viðbótarupplýsingum
um lokun ávísanareikninga ásamt
Framh. á bls. 3
BJ endanlega klofið?
Kristín Kvaran: Ef BJ deyr við úrsögn okkar
hlýtur það að hafa verið dautt fyrir.
„Ef Bandalag jafnaðarmanna
deyr við úrsögn okkar úr lands-
nefndinni þá hlýtur það að hafa
verið dautt fyrir. Við erum að reyna
að sýna fram á að landsnefndin er
aðeins nefnd sem kjörin er á milli
landsfunda. Bandalag jafnaðar-
manna kusu um tíu þúsund manns
í síðustu kosningum, en i lands-
nefndinni eru aðeins örfáar mann-
eskjur. Ef það á að fara að reka
landsnefndina eins og eitthvert
einkafyrirtæki, þá nennum við ekki
að standa í þessu,“ sagði Kristín
Kvaran, þingmaður BJ, er Alþýðu-
blaðið ræddi við hana í gær í tilefni
af úrsögn hennar og Koibrúnar
Jónsdóttur úr landsnefnd Banda-
lagsins.
Það hefur vart farið framhjá
neinum að Bandalag jafnaðar-
manna riðar nú til falls vegna inn-
byrðis sundrungar flokksmanna.
Má heita að BJ sé gjörsamlega klof-
ið í tvennt, í „jafnaðarmannaarm"
og „frjálshyggjuarm". Þingmenn-
irnir Stefán Benediktsson og Guð-
mundur Einarsson eru taldir hlið-
hollir frjálshyggjuarminum, hvers
talsmenn eru ötulastir formaður og
varaformaður landsnefndarinnar,
Kristófer Már Kristinnsson og Val-
gerður Bjarnadóttir. Kristín og Kol-
brún teljast hins vegar til jafnaðar-
mannaarmsins og sögðu sig úr
landsnefndinni þegar bréf var borið
út um lokaðan fund nefndarinnar.
Aðspurð um vægast sagt fjand-
samlegan tón í málflutningi lands-
nefndarformannsins og hvort BJ
næði sér nokkurn tímann upp úr
þessum deilum sagði Kristín, að
Kristófer Már yrði að gera það upp
við sjálfan sig hvort hann telur mál-
flutning sinn BJ til framdráttar eða
ekki.
„Það hlýtur að vera hans mat
hvort hann heldur þessum skrípa-
leik áfram eða ekkiý sagði Kristín.
fjögur hundruð fyrirtækja í
Reykjavík, Reykjanesi og Norður-
landi eystra.
Niðurstöður þessarar rannsókn-
ar voru kynntar blaðamönnum í
gær og sagði skattrannsóknastjóri,
Garðar Valdimarsson, við það
tækifæri að hann væri sannfærður
um að rannsóknir af þessu tagi skil-
uðu árangri og fyrirtæki í þeim at-
vinnugreinum sem rannsakaðar
Garðar Valdimarsson,
skattrannsóknastjóri
hefðu verið myndu í mörgum tilvik-
um bæta ráð sitt.
Það vekur sérstaka athygli í nið-
urstöðum rannsóknarinnar að tvær
þjónustugreinar sem eðli málsins
samkvæmt ættu að vera færar um
að halda bókhaldinu í lagi og í því
formi sem lög mæla fyrir um, koma
mjög illa út úr rannsókninni. Hér er
um að ræða fyrirtæki í lögfræði- og
bókhaldsþjónustu.
Bókhaldsþjónustan er að vísu ör-
lítið yfir meðallagi. 38% fyrirtækja
í þessari grein reyndust hafa bók-
haldið í lagi en fyrirtæki sem annast
lögfræðiþjónustu gátu aðeins í
23°/o tilvika sýnt bókhald sem
reyndist vera í samræmi við lög.
Garðar Valdimarsson, skattrann-
sóknarstjóri, og Skúli Eggert Þórð-
FUJ-Hafnarfirði:
Erlingur Kristenson formaður
Á fundinum urðu miklar um-
ræður um starf félagsins undanfar-
ið og mikill hugur í mönnum að
.efna til átaks í tilefni af væntanleg-
um sveitarstjórnarkosningum.
Þá fór fram á laugardaginn fram-
haldsaðalfundur Félags ungra jafn-
aðarmanna í Reykjavík. Fjölmarg-
ar ályktanir lágu fyrir fundinum og
urðu um þær talsverðar umræður.
Aðalfundur Félags ungra jafnað-
armanna í Hafnarfirði var haldinn
sl. laugardag og var formaður kjör-
inn Erlingur Kristenson, skrifstofu-
maður.
í stjórn félagsins voru auk hans
kjörin þau Emil Þ. Sigurðsson,
María Kjartansdóttir, Marínó
Hafnfjörð Þórisson og Ingólfur
Jónsson, en til vara Rannveig Haf-
berg og Elín Harðardóttir.
verstir
— Aðeins tœplega
fjórða hvert fyrirtœki í
lögfræðiþjónustu hef-
ur bókhaldið í lagi.
arson, deildarstjóri, sem skýrðu
niðurstöðurnar fyrir blaðamönn-
um í gær vildu taka sérstaklega
fram að niðurstöðurnar væru
mælikvarði á ástand reikninga og
þótt reikningar væru í ólagi, væri
ekki þar með sagt að um skattsvik
væri að ræða. Aðspurður sagði
Garðar þó að reynslan sýndi að
ákveðin fylgni væri milli ágalla í
bókhaldi og skattsvika.
Markmið rannsóknarinnar var
að sögn þeirra tvímenninganna,
fyrst og fremst að kanna ástandið í
bókhaldi fyrirtækja í þeim atvinnu-
greinum sem kannaðar voru, en
ekki að sannreyna skattskil fyrir-
tækjanna eða hugsanleg skattsvik.
Engu að síður voru skattsvik svo
augljós hjá nokkrum fyrirtækjum
að ekki verður hjá því komist að
láta þessi fyrirtæki sæta nánari
rannsókn. Ekki vildu þeir Garðar
og Skúli upplýsa nákvæmlega
hversu mörg þessi fyrirtæki væru né
í hvaða atvinnugreinum en létu á sér
skilja að þau væru upp undir tíu
talsins.
Samkvæmt lögbundinni þagnar-
skyldu embættisins er ekki unnt að
skýra frá því hvaða fyrirtæki um er
að ræða fyrr en ef til þess kemur að
opinber ákæra verði gefin út. á
hendur þeim.
Rafmagnið
hlutfalls-
lega ódýrara
Sé miðað við byggingarvísi-
tölu, hefur orðið veruleg lækk-
un á raungildi kostnaðar við
heimilishitun með rafmagni á sl.
tveimur árum, að því er segir í
frétt frá Iðnaðarráðuneytinu í
gær.
Verð raforku til húshitunar er
nú aðeins rúmlega 68% af þvi
sem það var í ágúst 1983, en á
þessu timabili hefur verð á raf-
orku til húshitunar aðeins
hækkað einu sinni. Það var um
sl. áramót.
Þessi raungildislækkun, gild-
ir, eins og áður segir, sé miðað
við hækkun byggingarvísitölu á
þessum tíma, en svo sem kunn-
ugt er hefur einnig orðið nokkur
lækkun á raungildi launa á þess-
um tíma.
Jón Ottar Ragnarsson:
„Frjálshyggjan leiðir til ófarnaðar
og andlegrar gróðureyðingar“
„Frjálshyggja er ailt annað en
frjálslyndi. Það er öfgastefna til
hægri, sem hvergi hefur leitt til
annars en ófarnaðar og andlegrar
gróðureyðingar“. Það er Jón Ott-
ar Ragnarsson, dósent, sem þann-
ig kemst að orði í grein í Dagblað-
inu/Vísi í síöustu viku.
Jón Óttar skefur ekkert utanaf
hlutunum, þegar hann ræðst gegn
frjálshyggjunni með góðum og'
gildum rökum. Hann segir m.a.,
að í atvinnulífinu geti þessi
stefna, í fyrstu, haft svipuð áhrif
og frjálslyndar stefnur, en í vel-
ferðar- og menningarmálum sé
hún skemmsta leiðin til glötunar.
Þessi leið banni rikisstuðning við
rannsóknir, þróun hugvits og
hugbúnaðar, raunar við allt sem
kallast æðri menntun, vísindi og
menning.
Jón Ottar segir frjálshyggjuna
stefnu hinna nísku, sem spari eyr-
inn og kasti krónunni, og halda að
með því móti séu þeir að stuðla að
nýrri framfarasókn. Því miður
séu það alltof margir, sem átti sig
ekki á því, að þessi stefna myndi
ekki leysa efnahagsvandann,
heldur endanlega koma þjóðinni
á kaldan klaka. Það er augljósara
en frá þurfi að segja, að velji ríkis-
stjórnin þessa stefnu, verði frjáls-
lynd öfl á íslandi endanlega að
finna sér nýjan farveg.
Jón Óttar er þarna að lýsa sjón-
armiðum fjölmenns hóps, sem er
við það að gefast upp á Sjálfstæð-
isflokknum, þeirri afturhalds-
semi og Thatcher-isma, sem hefur
heltekið ýmsa forystumenn
flokksins. Þessi hópur finnur eng-
an hljómgrunn fyrir skoðanir sín-
ar í Sjálfstæðisflokknum.
í grein sinni segir Jón, að iík-
urnar á verulegum árangri ríkis-
stjórnarinnar í framhaldi af upp-
stokkun séu ekki miklar. Skuggi
frjálshyggjunnar hvíli sem mara
yfir íslensku þjóðfélagi, og geti
hvenær sem er lokað síðustu
smugunni. Hann segir orðrétt:
„íslenskt þjóðfélag er á heljar-
þröm. Hvert sem litið er blasa við
gjaldþrota atvinnufyrirtæki,
jafnvel heilir atvinnuvegir i
spennitreyju skuldklafans. Ef
uppstokkun ríkisstjórnarinnar
getur orðið til þess að hleypa nýju
blóði í þá framfarasókn, sem hér
var rétt að hefjast, er hún bæði
tímabær og nauðsynleg. Til þess
að það takist verður stjórnin að
hafna öfgum til hægri og vinstri,
og gera frelsi einstaklingsins og
velferð hans að meginmarkmiði
og kjölfestu".
Jón Óttar Ragnarsson er einn
hinna frjálslyndu, framfara-
sæknu menntamanna, sem tais-
vert hafa látið i sér heyra að und-
anförnu. Um leið og hann gerir
kröfu til frelsis einstaklingsins til
athafna, krefst hann velferðar
fyrir alla þegna, og vill ekki að
eyðilagt verði það sem áunnist
hefur.
Hann vill jafnframt, að ríkis-
valdið styðji menntun og menn-
ingu, vísindi og listir, og hafnar
þar með þeim Thatcher-isma, sem
Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið
að gæla við. Grein Jóns er alvar-
leg viðvörun til Sjálfstæðisflokks-
ins. Því miður verður Jón Óttar,
eins og margir aðrir, fyrir miklum
vonbrigðum. Frjálshyggjan mun
tröllríða aðgerðum hinnar upp-
stokkuðu ríkisstjórnar, og ekkert
getur komið í veg fyrir það, nema
ef vera skyldi nokkrir Framsókn-
armenn, sem ekki vilja láta rústa
endanlega félagshyggjuáform
Framsóknar, og slíta stjórnarsam-
starfi frekar en að kokgleypa allan
óþverrann.
Frjálslynt fólk á borð við Jón
Óttar á eftir að verða hálfgerðir
landleysingjar í stjórnmálum, ef
það telur Sjálfstæðisflokkinn
eina flokkinn og einu leiðina til
pólitiskrar sáluhjálpar. En Jóni er
það nokkur huggun, að ekki veld-
ur sá er varir.