Alþýðublaðið - 20.02.1992, Blaðsíða 1

Frumvarp um málefni fatlaöra
Geðfatlaðir heyri
lika undir lögin
Jóhanna Sigurðardóttir segir að fatlaðir skuli njóta þeirrar þjónustu
sem fœrt er að veita til að þeir megi lifa eðlilegu lífi
Kári Arnórsson, formaöur Skóla-
stjórafélags Reykjavíkur og skólastjóri
Fossvogsskóla, um niðurskurðinn í
skólamálum
Óttast að
einsetning sé úr
sögunni um sinn
Jóhanna Siguröardóttir félagsmálaráðherra
Jóhanna Sigurðardóttir
félagsmálaráðherra mælti
fyrir nýju frumvarpi til
iaga um málefni fatlaðra í
gær. Hún sagði helstu ný-
mæli frumvarpsins vera:
„Geðfatlaðir heyri undir
lögin, en í því felst ný skil-
greining á fötlun. Aukin
áhersla á rétt fatlaðrá til
almennrar þjónustu svo
og stoðþjónustu. Húsnæð-
ismái fatlaðra og réttur
þeirra til að búa í almenn-
um íbúðarhverfum. Rétt-
indagæsla fatlaðra og nýj-
ar áherslur í atvinnumál-
um.“
Börn nútlur-
unnar tilnefnd
til Óskars-
verðlauna
Kvikmynd Friðriks Þórs
Friðrikssonar „Börn nátt-
úrunnar“ hefur verið til-
nefnd til Óskarsverðlauna
1992, sem besta erlenda
kvikmyndin. Fimm mynd-
ir eru tilnefndar til verð-
launanna: Börn náttúr-
unnar (ísland), The Ele-
mentary School (Tékkósló-
vakía), Mediterraneo (ítal-
ía), The Ox (Svíþjóð), Raise
the Red Lantern (Hong
Kong).
Academy of Motion Picture
Arts and Sciences tilnefndi 5
myndir af 35 frá jafnmörgum
löndum.
Endanleg niðurstaða Aca-
demíunnar verður tilkynnt þ.
30. mars nk., þegar „Óskar-
inn" verður veittur í Los
Angeles.
„Börn náttúrunnar" var
frumsýnd í Stjörnubíói þ. 31.
júlí sl„ og er núna á sínum sjö-
unda sýningarmánuði.
Friðrik Pór Friðriksson er
nú staddur á kvikmyndahá-
tíðinni í Berlín. Hann er
væntanlegur til landsins á
sunnudagskvöld.
Almennt um framvarpið
sagði Jóhanna á Alþingi í gær
m.a.: „Líta ber svo á að í
frumvarpi þessu felist enn
frekari áhersla á þau mark-
mið sem fatlaðir hafa haft að
leiðarljósi í baráttu sinni fyrir
jafnrétti á við aðra þjóðfé-
lagsþegna og rétti til fullrar
þátttöku í þjóðfélaginu.
Þannig er andi frumvarpsins
sá, að fatlaðir skuli njóta
þeirrar þjónustu sem fært er
að veita, til að þeir megi lifa
eðlilegu lífi.
Sumum kann að virðast
sem óþarft ætti að vera að ít-
reka þessi markmið, svo sjálf-
sögð og eðlileg sem þau eru.
Peim vil ég benda á að því
miður er réttindabarátta fatl-
aðra ekki komin. Sú umræða
sem átt hefur sér stað á síð-
ustu mánuðum um sambýli
fatlaðra hefur fært okkur
heim sanninn um hversu mik-
ilvægt er að tryggja grund-
vallarmannréttindi fatlaðra í
löggjöf."
Félagsmálaráðherra ítrek-
aði að í frumvarpinu væru
lagðar þungar áherslur á
tvennt varðandi búsetumál
fatlaðra: „Möguleika fatlaðra
til að búa í félagslegum íbúð-
„Noregur ætti að ein-
beita sér í auknum mæli að
norðurslóðum og að efla
samskipti sín við Rúss-
land,“ er haft eftir Östr-
eng, yfirmanni Friðþjófs
Nansen-stofnunarinnar i
Noregi, í fréttabréfi þaðan.
Hann bendir á að ef leiðin
fyrir norðan Rússland
verði opnuð fyrir sigling-
um og þann sjálfsagða hlut að
búseta fatlaðra skuli vera í al-
mennum íbúðarhverfum."
Þá leggur Jóhanna Sigurð-
ardóttir félagsmálaráðherra
til að yfirstjórn málefna fatl-
aðra heyri undir eitt ráðu-
neyti, félagsmálaráðuneytið.
Lögum samkvæmt fara heil-
Frá Noregi
um verði Noregur í þjóð-
braut og geti haft af því
verulegan ávinning.
Raunar mætti svipaða sögu
segja um ísland. Verði leiðin í
íshafinu fyrir norðan Rúss-
land opnuð siglingum mun
tíminn sem það tekur að
flytja vörur milli Evrópu og
Japans styttast um helming.
Östreng segir að það myndi
brigðis- og menntamálaráðu-
neyti með mál er lúta að heil-
brigðisþjónustu og menntun
fatlaðra. Sagði félagsmála-
ráðherra að tilgangurinn
með þeim breytingum væri
„að gera yfirstjórn skýrari,
ábyrgð ljósari og eftirlit með
málaflokknum markvissara".
auka vægi Noregs í alþjóða-
viðskiptum og þar með áhrif
landsins í Evrópu.
Félagi Östreng á Nan-
sen-stofnuninni, Castberg,
segir að norskur iðnaður og
verslun geti hafa verulegan
ávinning af samvinnu við
rússneskan iðnað á Kola-
skaga. Það eigi einnig við um
fiskvinnslu, þar sem Rússa
skorti tilfinnanlega þekkingu
og tækni. Þá leggur Castberg
mikið upp úr því að Norð-
menn selji neysluvarning til
Kolaskaga.
Það ætti því að vera eftir
nokkru að slægjast fyrir ís-
lendinga að koma sér upp
góðum samböndum við
Rússa. Eflaust getum við átt
góða samvinnu við þá á sviði
sjávarútvegs, auk þess sem
opnun landsins býður upp á
fjölbreytta viðskiptamögu-
leika á næstu árum.
„Við vitum í raun afskap-
lega lítið enn sem komið
er, það er óljóst hvað gert
verður,“ sagði Kári Arn-
órsson, formaður Skóla-
stjórafélags Reykjavíkur, í
samtali við Alþýðublaðið í
gær. í fyrrakvöld mætti Ól-
afur G. Einarsson á fund
Foreldrafélags Breiðholts-
skóla þar sem skólamálin
með tilliti til niðurskurðar
voru rædd. Á fundinum
var gengið hart eftir svör-
um frá ráðherra um hvort
reikna mætti með að horf-
ið yrði til baka til sama
kerfis haustið 1993. Ráð-
herra hörfaði undan og
lofaði engu þar um.
Kári Arnórsson sagði að
ljóst mætti vera eftir fundinn
í Breiðholtinu að fjölgað yrði
í bekkjardeildum skólanna,
— í tveimur yngstu bekkjun-
um í 24 og í 3. til 10. bekk upp
í 30. Þá virtist ljóst að skóla-
tími hjá nemendum frá 9 ára
til 15 ára yrði skertur um 2
kennslustundir á viku.
„Þetta eru stórar bekkjar-
deildir, og vissulega gerir
þetta kennurum erfiðara fyr-
ir, þeir geta nú sinnt hverjum
nemanda í bekk sínum
minna en fyrr. Þá virðist það
Ijóst að í mörgum skóium
hagar svo til að 30 nemendur
rúmast ekki í kennslustofun-
um.“
Kári sagði að allir hlytu að
taka undir þau sjónarmið að
hér væri horfið aftur til gam-
alla tíma. Væri íslenskt
menntakerfi þó ekki beysið.
Erlendis, þar sem við þekkj-
um best tii, þekktist ekki ann-
að en einsetning skólanna,
og hefði svo verið um langan
aldur. Þar væru bekkjardeild-
ir, af þeirri stærð sem hér ætti
að taka upp, óþekktar. Kári
sagði að Islendingar verðu
mun minna fé til menntamála
en nágrannaþjóðir, sé miðað
við þjóðartekjur.
„Þessi stefna í skólamálum
Vísitala byggingarkostn-
aðar lækkaði annan mán-
uðinn í röð, þegar hún var
reiknuð hjá Hagstofu Is-
lands. Hún reyndist miðað
við verðlag um miðjan
febrúar 187,1 stig og
lækkaði um 0,1% frá fyrra
mánuði. Síðustu þrjá mán-
uði hefur vísitala bygging-
arkostnaðar lækkað um
0,2%, en síðustu 12 mán-
uði hefur vísitalan hækk-
Kári Arnórsson
er þeim mun einkennilegri
að nú undirbúum við kynslóð
fyrir harðnandi samkeppni
við aðrar þjóðir í viðskiptum.
Við þurfum á því að halda að
þessi kynslóð verði vel
menntuð. Veigamest tel ég í
dag að skólar verði einsetnir
en því er nú ekki víða að
fagna. Tvísetningu skólanna
fylgir mikill hringlandaháttur
fyrir alla sem við sögu koma
og óþægindin mikil," sagði
Kári.
Einsettir skólar eru nánast
ekki til á íslandi, utan Foss-
vogsskóli, sem Kári Arnórs-
son stýrir, og e.t.v. Réttar-
holtsskóli. Reynslan þar hef-
ur verið ómetanleg að allra
dómi, fyrir börnin, foreldr-
ana og kennarana. Þar sem
einsettir skólar starfa kemur í
ljós að lyklabörnunum svo-
nefndu fækkar til muna og
fólk á auðveldara með að
sinna störfum sínum utan
heimilis. Kári Arnórsson
sagði að nú væri svo komið
að hann óttaðist að einsetn-
ing Fossvogsskóla væri ekki
lengur í myndinni.
Kári Arnórsson benti að
lokum á að einsetning skóla
og lenging skóladags ætti að
skila þjóðinni beinum hagn-
aði upp á 2—2,5 milljarða
króna á ári samkvæmt
skýrslu Hagfræðistofnunar
Háskóla íslands, sem nýlega
var gefin út.
að um 5,7%.
Það sem olli lækkun vísitöl-
unnar var verðlækkun á stáli
og timbri.
Launavísitala fyrir febrúar
er óbreytt, segir Hagstofan,
hún er 127,8 stig. Samsvar-
andi launavísitala sem gildir
við útreikning greiðslumarks
fasteignaveðlána er einnig
óbreytt, 2.795 stig í mars
1992.
ALÞÝÐUFLOKKUR
Á AÐALSTÖÐINNI
ALÞÝÐUFLOKKURINN þessa stundina, auk þess
ræður ríkjum á Aðalstöð- sem stefna flokksins í ýms-
inni — FM 90,9 — á tíman- um málaflokkum er kynnt.
um frá kl. 7 til 9 fyrir há- Ef þú ert að lesa Alþýðu-
degi. Þar mun að sjálfsögðu blaðið snemma dags, skrúf-
verða rætt um þau stjórn- aðu þá á 90,9 og fylgstu
mál sem efst eru á baugi með.
Sjá ávinning í
opnun N-íshafsins
- og verslunar við Kolaskaga. Ætti einnig að gefa
íslendingum ný tœkifœri
Byggingavísitalan
NIÐUR Á VIÐ