Alþýðublaðið - 10.11.1994, Blaðsíða 1

Ágúst Einarsson í flokk með Jóhönnu?
Játa hvorki
né nerta
„Við Jóhanna Signrðardóttir höf-
um þekkst lengi og ræðum saman af
og til. Eg vil hvorki játa því né neita
hvort það verður úr að ég fari og
hjálpi til við að koma á þessari hreyf-
ingu sem er í bígerð. Framboðsmál
hefur ekki borið á góma. Ég hef verið
að kynna mér hvað þarna er á ferð-
inni en á þessu stigi er ekki hægt að
segja hvert framhaldið verður,“ sagði
Ágúst Einarsson prófessor í samtali
við blaðið.
Ágúst var spurður hvers konar
hreyfingu væri verið að mynda. Hann
sagði þarna á ferðinni áhugaverða
hreyfingu sem byggði á annars konar
pólitík en hefði verið höfð hér uppi.
Þarna væri verið að leggja til grund-
vallar atriði eins og trúverðugleika og
heiðarleika í stjórnmálum, ný vinnu-
brögð og breytingar frá þessu hefð-
hundna flokkakerfi. Ef þetta afl
byggðist á hefðbundinni jafnaðar-
stefnu og frjálslyndum viðhorfum
gæti það orðið mjög spennandi í ís-
lenskri pólitík.
Varðandi það hvort fylgi við fram-
boð Jóhönnu í skoðanakönnunum
táknaði óánægju kjósenda með þá
flokka sem fyrir eru sagðist Agúst
geta tekið undir það. Fólki finndist
þar vera skortur á heiðarlegum .5
vinnubrögðum og vilja til að bæta sið- íj
ferði í stjórnmálum. Niðurstaða skoð- g
anakannana að undanfórnu endur- J
spcglaði bersýnilega vilja kjósenda til
breytinga. Það væri blindur maður
sem sæi ekki að -í þjóðfélaginu væri
mikil þörf fyrir nýtt afl með breyttum
áherslum.
Ágúst Einarsson taldi að sú stjórn-
málahreyfing sem nú væri í burðar-
liðnum yrði sjálfstæð hreyfmg án
formlegra tengsla við aðra stjórn-
málaflokka þótt samstarf við aðra
væri auðvitað alltaf opið.
Ágúst: Ef þetta afl byggðist á hefð-
bundinni jafnaðarstefnu og frjálsiynd-
um viðhorfum gæti það orðið mjög
spennandi i íslenskri pólitík.
Alþýðublaðið í dag
Egill Helgason
skrifar um eitraðar
klisjur og orða-
leppa
Silfur Egils 2
Segja Svíar já eða
nei? 4
Margrét S. Björns-
dóttir og nýsköp-
un í pólitík
Pallborðið 3
Tímaritið The Ec-
onomist fjallar um
ESB og Norður-
lönd 5
Solzhenítzín: Nóbelshöfundur ger-
ist einkaritari.
Solzhenítzín
áhyggjufullur
Alexander Solzhenítzín, einhver
merkasti rithöfundur tuttugustu ald-
arinnar og skrásetjari ógnarstjórnar
sovéskra kommúnista, er ekki ýkja
glaður með ástand mála í Rússlandi
þessar mundir. Hann segir að nýrikir
siðleysingjar vaði uppi og steli
þjóðarauðnum, þar riki ekkert lýð-
ræði, en gömlum kommúnistum sem
nú ráði rikjum detti ekki í hug að
biðja forláts á fyrra framferði sínu.
Hann er nýkominn úr löngu ferða-
lagi sem hann fór um allt Rússland til
að ræða við fólk af öllum stéttum um
líf þess og kjör. Því er ekki óeðlilegt
að hann skuli líta á sig sem nokkurs
konar einkaritara rússneskrar þjóðar.
I Alþýðublaðinu í dag birtist úr-
dráttur úr stóru og merku viðtali sem
tímaritið Der Spiegel átti við Solz-
henítzfn nýskeð.
Ég er ekki karlrembusvín
- segir Jón Hallur Stefánsson sem er ásakaður um að hafa
„skrumskælt“ íslenska bókmenntasögu í sjónvarpsþætti með
því að sniðganga kvenrithöfunda.
Sjónvarpsþáttur um íslenskar
bókmenntir á lýðveldistímanum,
sem sýndur var á sunnudagskvöld,
hefur vakið hörð viðbrögð. 12
manna hópur sendi sjónvarpinu í
gær mótmæli yftr því að hlutur
kvenna hefði mjög verið fyrir borð
borinn: Af tólf viðmælendum í
þættinum hefðu verið tíu karlar en
aðeins tvær konur. Þá hefði ekki
verið minnst aukateknu orði á ýmsa
valinkunna og áhrifamikla kven-
höfunda. Undir mótmælin skrifa tíu
konur og tveir karlar. Meðal þeirra
eru prófessoramir Ástráður Ey-
steinsson og Helga Kress, Dagný
Kristjánsdóttir dósent, Soffía Auð-
ur Birgisdóttir ritstjóri og Ólína
Þorvarðardóttir gagnrýnandi hjá
Morgunblaðinu.
12-menningarnir gagnrýna að
ekki hafi verið minnst aukateknu
orði á Elfnborgu Lárusdóttur, Guð-
rúnu frá Lundi, Þómnni Elfu
Magnúsdóttur og fleiri kvenhöf-
unda frá liðinni tíð. Þá hefðu kven-
höfundar samtímans verið snið-
gengnir, til dæmis Fríða Á. Sigurð-
ardóttir, Álfrún Gunnlaugsdóttir,
Kristfn Ómarsdóttir, Þómnn Valdi-
marsdóttir, Elísabet Jökulsdóttir og
Ragna Sigurðardóttir. Ekki var
minnst á þær í þættinum. Þá er gerð
athugasemd við þá fullyrðingu
Guðmundar Andra Thorssonar að
íslenskir kvenrithöfundar geti ekki
verið fyndnir af því þeim liggi svo
mikið á hjarta. „Átti þetta að vera
fyndið?“ spyija 12-menningamir -
og er ekki skemmt.
Jón Hallur Stefánsson skáld og
bókmenntafræðingur var umsjón-
armaður þáttarins umdeilda ásamt
Sigfúsi Bjartmarssyni. í samtali við
Alþýðublaðið sagði Jón Hallur að
það hefði „vissulega verið ámælis-
vert að einungis tveir af tólf við-
mælendum vom konur. Það stóð
nú ekki til í upphafi, heldur æxlað-
ist bara þannig,"
Hvað síðan varðaði hlut kvenna í
þeirri bókmenntasögu sem sögð
var í þættinum sagði Jón Hallur að
konur hefðu goldið þess að um-
sjónarmennimir vildu ekki
„drekkja fólki í nöfnum. Við nefnd-
um því færri höfunda sem nær dró
Hvar er Guðrún frá Lundi? spyrja
áhrifamenn í íslenskum bók-
menntum.
samtímanum."
Jón Hallur bar eindregið af sér
þær sakir að hann væri bókmennta-
legt karlrembusvín. „Nei, alls ekki.
Það er hægt að tína til ótal höfunda,
karla og konur, sem kannski hefði
verið ástæða til að fjalla um í þætt-
inum. Tíminn leyfði það því miður
ekki.“
Framsóknarvist. Guðmundur, Valgerður og Jóhannes Geir takast í hendur fyrir slaginn um
efstu sætin á lista Framsóknarflokksins í Norðurlandskjördæmi eystra.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson missir þingsæti sitt til Reykjaness við næstu
kosningar. Það verður harður slagur hjá Framsóknarflokknum fyrir norðan:
Þrír þingmenn munu
berjast um tvö sæti
„Ég hefði viljað að það færi fram próf-
kjör við val á listann í stað þess að láta
kjördæmisþing um þetta. En ég beitti mér
ekki fyrir prófkjöri og því verður valið á
milli einstaklinga á kjördæmisþinginu og
eins og málin standa 1' dag mun ég reyna
að tryggja mér sæti,“ sagði Jóhannes Geir
Sigurgeirsson alþingismaður í samtali við
blaðið.
Jóhannes Geir er 6. þingmaður Norður-
landskjördæmis eystra. Við næstu kosn-
ingar flyst það sæti til Reykjaneskjör-
dæmis. Við síðustu kosningar skipaði
Guðmundur Bjarnason 1. sætið á lista
Framsóknarflokksins, Valgerður Sverris-
dóttir 2. og Jóhannes Geir 3. sætið. Jó-
hannes vildi ekki viðurkenna að Fram-
sóknarflokkurinn væri búinn að tapa sæti
á Norðurlandi eystra við næstu kosningar
þótt það yrði 6. sætið sem fiyttist til
Reykjaness. Það þyrfti bara að spýta í lóf-
ana og herða baráttuna. Hvað hann sjálfan
varðar þá ætti eftir að raða í sæti á fram-
boðslistanum en vissulega skapaði þetta
aukna baráttu milli þessara þriggja þing-
manna flokksins í kjördæminu.
Valgerður SveiTÍsdóttir sagði ljóst að
þriðji maður framsóknar í kjördæminu
væri fallinn vegna þess að 6. sætið flyst á
Reykjanes. Hún kvaðst keppa að endur-
kjöri og Guðmundur Bjamason hefði lýst
því sama yfir. Valgerður sagði að röð á
framboðslista fyrir undanfamar kosningar
hefði verið valin af fulltrúum kjördæmis-
þings. Þetta væri þrefalt þing, það er að
flokksfélög kjördæmisins senda þrisvar
sinnu fleiri fulltrúa á þingið en ella. Val-
gerður taldi að ef ekkert sérstakt drægi til
ti'ðinda færi kjördæmisþingið ekki fram
fyrr en íjanúar.
Valgerður Sverrisdóttir vildi ekki taka
undir þær raddir að konur ættu sérlega
erfitt uppdráttar innan Framsóknarflokks-
ins. Við val í efstu sæti á lista tlokksins í
Reykjavík og á Austurlandi náðu konur
ekki þeim árangri sem þær stefndu að.
Valgerður sagðist vera svekkt fyrir þeirra
hönd en yfirlýsingar út af þessu gengju
alltof langt. Hins vegar væri ljóst að slakt
gengi kvenna í stjórnmálaflokkunum yrði
til að viðhalda Kvennalistanum.