Vísir Sunnudagsblað - 18.05.1941, Blaðsíða 1

1941
Sunnudaginn 18. maí
20. blað
Guðmundur Einarsson, frá Miðdal:
HVÍTIR PÁSKAR.
Fjallamenn kveðja veturinn
með hópferð um suðurjökl-
ana.
Milli Mýrdals- og Eyjafjalla-
jökuls stendur skáli „Fjalla-
manna“ á Fimmvörðuhálsi í
1100 metra liæð. Þarna er para-
dís skíðafólks, ódáinsakur sesk-
unnar. Við ætlum að dvelja þar
páskavikuna. Þátttakendumir
eru úrvalslið ýmsra iþróttafé-
laga höfuðstaðarins - skemmti-
legt fólk.
Við köstum farangrinum út
úr bílnum á grundinni við
Skóga: Malpokum, sleðum,
tjöldum, húðfötum, rekum,
skíðum og hátíðamat fyrir
fjölda manns: Hangikjöt, bauti
og sigin ýsa. Að Skógum er okk-
ur tekið tveim höndum og þar
bíður Magnús á Steinum með
hestana til að flvtja okkur upp
á jökulinn.
Við þrömmum upp heiðar-
brúnirnar brattar og fölvar eftir
fang vetrarins. Eg gleðst yfir
félögunum og ferðalaginu, því
þetta er einvalalið. Skógaheiðin
er auð og þur, fyrstu veiði-
bjöllurnar eru þegar farnar að
svipast þar um eftir varpstöð-
um. Við þræðum hryggina milli
Skógár og Kvernugils, tærar
bergvatnsár falla þar í fögrum
gljúfrum með fossum og brött-
um flúðum. Vorið hefir farið
höndum um heiðina, en við
liöldum hærra upp á móti. Við
bláan bimininn rísa jöklamir
livítir og hreinir sem brúðarlín,
í 900 metra hæð tekur snjórinn
við. Urðarsvelgirnir við jökul-
röndina skjóta kryppunum upp
úr hjarninu, á efsta geirann,
þar sem vötn falla til norðurs
og suðurs, blasa við 5 vörður á
söðulmynduðum hálsi. Þar
stendur skálinn okkar og ber
við himin. Hið efra er hjarn
og efst á hvolfþökum jöklanna
rjúkandi mjöll. Á móts við
Hvítmögur spennum við á okk-
ur skiðin, hestarnir horftf á okk-
ur kringlóttum undrunaraug-
um, við kveðjum bvggðina eins.
...X?.. ..;..ó.... fcr
Skáli Fjallamanna á Fimmvörðuhálsi.
og tröll Frödings með nokkur-
um trega: „Pá fjellets vidd, der
er storm snor, der er ödsligt,
tomt ocli kalt.“ — en i liugan-
um leynist æfintýraleg þrá er
lreimtar „hvíta páska“.
Skálinn olckar er hlaðinn snjó
og ís, brátt er eldur á arni og
hlýir feldir á setstokkum — ys
og þys í ríki jöklanna — ljós í
gluggum.
I ríki jöklanna er kyrrð og ró.
Það er næstum því hægt að
gleyma ófremdarástandi og
kraðaki þessarar vandræðaald-
ar, því ekkert rýfur þögnina.
Jazz, simi, bílaöskur og póli-
tískt nudd er þagnað, en við
okkur blasir drifhvít veröld —
flughálar skiðabreklcur og
frjálst líf. — Og dagarnir líða,
ýmist glitrandi af sól og blíðu
eða gráir af hrímþoku og kaf-
aldi. Við byggjum snjóborgir,
æfum svig og förum í göngur.
Á kvöldin er hlýtt og notalegt í
skálanum, þótt veðurhljóð ymji
í brúnum Heljarkambs.
Um bænadagana bætist fjöldi
fólks í hópinn. I skálanum er
setinn bekkurinn — almenn
flatsæng — en í snjóhúsum
logar nú á kertum; til að sjá eru
þau eins og maurildi, því snjó-
kögglamir eru ljósgrænir og
gegnsæir að sjá utan frá. Tjöld
eru reist og hlaðnir um þau
þéttir veggir, til skjóls. — Á
Fimmvörðuhálsi er sungið og
kveðið, þar er Drífa Viðar með
gítarinn sinn, og slangur úr
ýxnsum kórum höfuðborgar-
innar.
í hlíðinni sunnan við skálann
liafa skátar reist tjaldbúðir og
snjóhús, en breklcan er sVo
brött, að fæstir okkar leggja í
liana, nema þegar þokuslæðing-
ur er við brúnina.
Á 5. degi er fólkið farið að
litkast af útiverunni — orðið
útitekið, eins og Ólafur Frið-
i’iksson ritstj. ségir. Hann benti
mér eitt sinn á að oi’ðið sól-
brenndur sé norska, og mun það
rétt. Það fólkið, sem bezt notar
liáfjallasólina gengur bert að
bellisstað, þegar logn er. Hauk-
ur bróðir og Guðmundur Sig-
mundsson eru orðnir eirbrúnir.
Við suðui’brún Goðasteins, efst
á Eyjafjallajökli er 20—30 stiga
biti, þegar sólin skín, þótt fi’ost
og kuldi sé norðanvert við
liann i skugganum. Við njótum
útsýnis um allt miðbilc lands-
ins, jafnvel smáfell á Kili sjást
greinilega, og þeir sem bezt vita
segja nöfn á fjöllum og greina
öx’nefni, „því fjöllin væru lílils
virði, ef þau hétu ekki neitt“,
segir Tómas frændi.
Einn daginn göngum við á
Mýrdalsjökul; það er 5—6 tima
ganga frá skálanum, göngufær-
ið er ágætt og skriður á fólkinu,
eitt sinn var talað um að skríða
á skíðunum. „Finnur (Finn-
lendingur) skriður -fui’a vex,
stendur honum byr beinn und
báða vængi.“ Þegar íslendingar
töpuðu flxxginxx og frelsinu
fyi’X’unx, þá umhverfðist merk-
ing þessai-ar fögru sagnar. Nú
tölunx við uixx kappgöngu á
skíðum í stað skriðgöngu —
skriðkeppni. Valur flýgur vor-
langan dag, — svo mörg
eru þau orð. En hvort sem
við nú göngum eða skríð-
um upp Mýi'dalsjökul, þá er
skemmtilegt að sjá skíðafólkið
bugða sig upp á milli sprungu-
beltanna á hájöklinum. Mýr-
dalsjökull er ganxall skjaldgíg-
Snjóborg og tjald
nxeð skjólgörðum.
„Þriggja herbergja
íbúð með öllurn þæg-
indum“.