Nýja dagblaðið - 01.05.1938, Blaðsíða 1

Þér lierið af
i
-P—E—Y—S—LT—
frá
VESTU
Laugaveg 40 — Sími 4197
ID/^QfIBIL^IDIHD
6. ár.
Reykjavfk, sunnudaginn 1. maí 1938.
98. blað
sm
ANNALL
121. dagur ársins.
Sólaruppkoma kl. 4,06. Sólarlag kl.
8.47. — Árdegisháflæður í Reykjavík
kl. 6,00.
Veðurútlit í Reykjavík:
Hvass suðaustan eða sunnan átt.
Dálítil rigning.
Sunnudagslæknir
er í dag Sveinn Pétursson, Garða-
stræti 34, sími 1611. Næturlæknir í nótt
er Ófeigur Ófeigsson, Skólavörðustíg
21A, simi 2907 og næturlæknir aðra
nótt er Ólafur Þorsteinsson, Mána-
götu 4, sími 2255. Næturvörður er í
Lyfjabúðinnl Iðunn og Reykjavíkur-
apóteki.
Dagskrá útvarpsins:
Kl. 9,45 Morguntónleikar: Symfónía
nr. 2, eftir Brahms (plötur). 10,40
Veðurfr. 12,00 Hádegisútvarp. 13,00 ís-
lenzkukennsla, 3. fl. 15,00 Miðdegis-
tónieikar: Ýms lög (plötur). 16,00
Messa í Hafnarfjjarðarkirkju (Prédik-
un: Ragnar E. Kvaran. Fyrir altari:
séra Garðar Þorsteinsson). 17,40 Út-
varp til. útl. (24,52m). 18,30 Barna-
tími. 19,10 Veðurfr. 19,20 Hljómplötur:
Þjóðlög frá ýmsum löndum. 19,40 Augl.
19,50 Fréttir. 20,15 Hátíðisdagur verka-
lýðsins: a) Karlakór alþýðu syngur
(söngstj.: Árni Björnsson). b) Erindi:
Sósíalisminn og verklýðshreyfingin
(Ólafur Hansson sagnfræðingur). c)
Karlakór verkamanna syngur (söng-
stj.: Hallgr. Jakobsson). d) Upplestur
Þorsteinn Ö. Stephensen leikari). e)
Hljómsveit Bjarna Böðvarssonar leik-
ur og syngur. 22,15 Danslög. 24,00
Dagskrárlok.
Ljósatími bifreiða
er frá kl. 8.55 að kvöldi, til kl. 4 að
morgni.
Athygli
skal vakin á auglýsingu frá Strætis-
vögnum Reykjavíkum í blaðinu í dag,
þar sem þeir auglýsa ferðir sínar að
Lögbergi í sumar.
Engar samningaumleitanir
fóru fram í gær milli fulltrúa stýri-
manna og Eimskipafélagsins, enda ber
svo mikið á milli, að engar líkur eru
um sættir að svo stöddu.
Ferðafélag íslands
heldur skemmtifund að Hótel Borg
á þriðjudagskvöldið 3. maí og hefst
hann kl. 8,15. Forseti félagsins, Geir
G. Zoéga vegamálastjóri, flytur erindi
um fjallavegi og sæluhús og sýnir
skuggamyndir. Rætt verður um ferða-
lög félagsmanna á komanda sumri.
Félagsmönnum er heimilt að taka með
sér gesti. Aðgöngumiðar fást í Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundssonar.
Skipafréttir.
Gullfoss kom í gærmorgun frá út-
löndum. Goðafoss og Brúarfoss eru
í Reykjavík. Dettifoss fór frá Hamborg
í gær. Lagarfoss kom að vestan og
norðan í gærkvöldi. Selfoss kom til
Grimsby í gærmorgun,
Höfnin.
Af saltfiskveiðum kom i gær togar-
inn Reykjaborgin með 138 fót lifrar
og togarinn Otur kom af ufsaveiðum
með 120—130 smálestir,
Umferðaráð
hefir nú látið gera merki, rauðan
þríhyrning, til að setja á bifreiðar
þeirra bifreiðarstjóra, er styðja ráðið.
Stöðvarnar munu allar hafa tekið
merkin upp og einnig mun F. í. B.
taka þau upp líka. Þeir, sem merkin
hafa á bifreiðum sínum hafa undir-
gengist ákveðnar skyldur i þágu um-
ferðaráðs.
f blaðinu á þriðjudaginn
byrjar greinaflokkur eftir
Jón Árnason framkvæmd-
arstjóra um atvinnubóta-
vinnu og atvinnubótafé.
Nýtt kaupkröiuhneyksli á SigluÍírði
Þegar Jónas Jónsson varð fimmtugur, var af vin-
um hans og samherjum borin fram sú ósk, að hann
heimilaði að gjört yrði brjóstlíkan af honum, sem
síðan yrði steypt í málm, og eftir hans dag yrði eign
Alþingis. En fé hafði þegar verið lagt fram í þessu
skyni.
Þessa mynd hefir Ríkharður Jónsson gert. Málm-
steypan var framkvæmd í Kaupmannahöfn, en eftir
að henni var lokið og myndin var komin heim, hefir
Ríkharður gert fagran fótstall undir myndina.
í dag, á 53. afmælisdegi Jónasar Jónssonar, verð-
ur honum afhent myndin og henni komið fyrir á
heimili hans.
Mynd sú, er hér birtist, er af frummynd Ríkharðs
Jónssonar af umræddu brjóstlíkani.
Aígreíðsla ijárlaganna
Nýjar tíllogur frá fjárveítínganefnd
Fjárveitinganefnd hefir
gengið frá tillögum sínum
fyrir 3. umr. fjárlaganna,
sem mun hefjast á morgun.
Samkvæmt tillögum nefndar-
innar að þessu sinni hækkar
tekjubálkur fjárlaganna um 515
þús. kr., en útgjaldabálkurinn
um 298.15 kr. Verða þá útgjöld
á rekstrarreikningi alls um
16.673 þús. kr., en tekjur um
17.804 þús. kr. Rekstrarafgang-
ur verður því um 1.131 þús. kr.
Halli á sjóðsyfirliti verður 118
þús. kr.
Á tekjubálki fjárlaganna ger-
ir nefndin þessar hækkanir: Á
áfengistolli 90 þús. kr. á verð-
tolli 180 þús. kr., á rekstrar-
hagnaði Áfengisverzlunarinnar
205 þús. kr., á rekstrarhagnaði
Tóbakseiknasölunnar 30 þús. kr.
og aðrar hækkanir 10 þús. kr.
Hækkanir nefndarinnar eru
aðallega þessar:
11. grein (dómsmál og lög-
gæzla) hækkar um 30.900 kr.
Stafar aðalhækkunin af sérstök-
um lögum um skrifstofufé sýslu-
manna og bæjarfógeta, sem af-
(Frh. á 4. síffu.J
Arangur ráðherra-
íundaríns í London
Heímsblöðin telja að
hernaöarbandalag
Frakka og Englend-
inga sé oröið veru-
leíki
LONDON:
Ráðherrafundurinn í London er enn
helzta umræðuefni heimsblaðanna, og
kemur öllum þeim helztu saman um,
að hann sé einn hinn merkilegasti
atburður, sem gerzt hefir í stjórnmál-
um álfunnar undanfariö. Einkum er
mikil ánægja í enskum og frönskum
blöðum.
Franska blaðið Lejour kemst svo að
orði að hernaðarbandalagið milll
Frakklands og Bretlands sé nú loks
orðið að veruleika og að Þýzkaland
verði að sætta sig við það hvort sem
því likar betur eða ver.
New York Times tekur í sama
streng og segir, að hér sé um meira
en venjulegan vináttusamning að ræða,
Jjví að telja megi að Frakkland og
Bretland hafi gert með sér hernaðar-
bandalag.
Berliner Tageblatt segir, að vonandi
sýni Chamberlain ekki minni skiln-
(Frh. á 4. síðu.)
Steíán Guðmundsson
ráðinn við konungL
leíkhúsíð
Aðsóknin að söng hans
heSir stöðugt farið
vaxandi
EINKASKEYTI FRÁ KHÖFN:
Stefanó íslandi átti að hafa lokið
gestaleik sínum á konunglega leikhús-
inu á föstudaginn var. Hann hefir
nú verið' ráðinn til leikhússins í fyrstu
fjóra mánuði næsta leikárs og á meðal
annars að syngja aðalhlutverkin í
söngleikunum Rigoletto og Madame
Butterfly.
Fréttaritari útvarpsins í Kaup-
mannahöfn telur sig hafa fengið vit-
neskju um að til mála hafi komið að
Stefanó íslandi yrði fast ráðinn að
leikhúsinu. Hefir hróður hans farið
vaxandi með hverri sýningu og jafnan
uppselt hvert sæti þau kvöld, er hann
syngur. FÚ.
Alþýðuflokkurinn
norski genginn í
a 1 p j ó ðasamband
jafnaðarmanna
KALUNDBORG:
Norski alþýðuflokkurinn hefir geng-
ið inn í alþjóðasamband jafnaðar-
manna og var formlega gengið frá
upptöku hans í gær. Hefir þessi ráð-
stöfun verið samþykkt með yfirgnæf-
andi meirihluta í hinum ýmsu félög-
um flokksins. FÚ.
8 vélstjórar ætla að
stöðva verksmíðj-
urnar, ei stórfelldum
kaupkröfum írá þeim
verður ekki iullnægt
Félag vélsmiða við síldarverksmiðjur
ríkisins á Siglufirði tilkynnti stjórn
verksmiðjanna í fyrradag, að þeir
krefðust mikillar kauphækkunar og
myndu leggja niður vinnu, ef kröf-
um þeirra yrði ekki fullnægt.
Þetta félag vélsmiða var stofnað
fyrir skömmu síðan og munu vera í því
innan við 10 manns. Vinna nú við
verksmiðjurnar þrír vélstjórar 1 1. fl.,
fjórir vélstjórar í 2. fl. og einn vél-
smiður.
Vélstjórar, sem eru í 2. fl. og ekki
eru fastráðnir, hafa nú þessi kjör:
Tímakaup kr. 1,50.
Eftirvinna kr. 2,50.
Helgidagavinna kr. 3,00.
Mánaðarkaup kr. 400,00 og er þeim
tryggt það í tvo mánuði.
Á síðastl. ári námu árslaun þessara
manna hjá verksmiðjunum frá kr.
4.829,57—5.375,25. Meðallaun voru kr.
5.045,14. í ágústmánuði í fyrra höfðu
þrír þeirra eftirfarandi kaup: Einn
kr. kr. 788,40, annar kr. 832,80, og þriðji
kr. 861,90.
Vélsmiðurinn hefir 4000 kr. föst árs-
laun og auk þess sérstakt kaup fyrir
eftirvinnu og helgidagavinnu. Árskaup
hans síðastl. ár varð kr. 4.995,57.
Þær kröfur, sem þessir menn gera,
eru eftirfarandi:
Tímakaup verði kr. 1,85.
Eftirvinnukaup til kl. 10 að kvöldi
verði 50% hærra eða kr. 2,48.
Næturvinnukaup eftir kl. 10 og helgi-
dagkaup verði 100% hærra en dag-
kaup eða kr. 3,70.
Mánaðarkaup verði 460 kr. og verði
þeim tryggt það í fimm mánuði.
Mun þetta svara til, að mánaðar-
kaupið hækki um 15%, tímakaupið um
25%, eftirvinnukaup frá kl. 6—10 um
42%, næturvinnukaup um 84% og
helgidagakaup um 10%.
Auk þess krefjast þeir að fá for-
gangsrétt við vélstjórn og vélsmíöi hjá
verksmiðjunum.
Vélsmiðurinn krefst þess að hafa 10
aurum hærra kaup á klst. í dagvinnu
en vélstjórarnir og tilsvarandi í eftir-
og helgidagavinnu.
Vélstjórar, sem eru í 1. fl. og hafa
fast árskaup, gera þær kröfur, að það
verði 6.600 kr., en þeir munu hafa nú
frá 5500—6000 kr.
Auk þess vilja þeir fá hálfsmánaðar
frí með fullu kaupi að sumrinu,, en
mánaðarfrí, ef það verður tekið að
vetri til.
Þess má geta, að flestir ef ekki allir
þessara manna hafa lágmarksréttindi
sem vélstjórar og hafa ekki stundað
skólanám, nema part af vetri.
Eru þessar kröfur gott dæmi um
það, hversu langt er nú farið að ganga
í ósvífnum kaupkröfum, einkum af
hálfu þeirra manna, sem hafa við
einna bezt kjör að búa.