Tíminn Sunnudagsblað - 14.06.1964, Blaðsíða 12

R. M. Lockley valdi sér ekki þann
veg, sem flestir kusu að ganga, enda
kennimerki þeirra, sem veigur er í,
að fara sínar gölur. Hann fæddist
i sveit við Bristolflóa árið 1903 og
hvarf sextán ára gamall úr skóla og
hóf búskap á heimastöðvum sínum.
En hugur þans beindist snemma að
því að kynnast háttum sjófugla, og
þeirra erinda fór hann margar ferð-
ir út í eyjar á Bristolflóa, þegar
hann átti heimangengt. Leið svo
fram til ársins 1927, að hann brá
á nýtt ráð: Hann seldi jörð sína og
fluttist með konu sína og unga dótt-
ur út í eyðieyju undan Landsenda
á Suður-Wales, Skokkhólma. Þar
lagði hann síðan stund á rannsókn-
ir á lífi fugla jafnhliða búskap, og
hóf að rita um slík efni. En þá varð
hann fyrst þekktur, er hann gerðist
leiðbeinandi við töku kvikmyndar
um líf sýlunnar, ásamt hinum fræga
háskólamanni, Julian Huxley.
Brátt rak að því, að Lockley tók
að ferðast til annarra eyja, rannsaka
þar fuglalíf og kynnast lifnaðarhátt-
um fólks á afskekktum stöðum. Þess-
ara erinda fór hann til ýmissa eyja
við írland og Suður-England vestan-
vert og síðan til Helgólands, Friðar-
eyjar, Rínanseyjar, Færeyja og Vest-
mannaeyja. Einn var sá fugl, sem
hann þráði mjög að kynnast og hét
stóra sæsvala. Urðu ferðir hans og
langdvalir á fjarlægum stöðum smám
saman að þrotlausri leit pílagríms-
ins, sem ekki ann sér hvíldar fyrr en
markinu er náð. Varpstöðvar stóru
sæsvölunnar varð hann að komast á.
. Dag nokkurn í júnímánuði fyrir á
að gizka tæpum þrjátíu árum sigldi
skip fyrir Ileimaklett með Lockley
innan borðs. Enski vararæðismaður-
inn í Vestmannaeyjum kom honum
fyrir í Kirkjubæ hjá Helgu og Þor-
birni Guðjónssyni. Þar dvaldist hann
síðan um skeið og talaði fingramál
við húsbændurna og börn þeirra,
Unni, Engilbert, Leif, Inga og Björn.
Honum þótti reyndar heitt í eldhús-
inu, þegar heimamenn voru setztir
aö matborði, Unnur stóð vdð kola-
vélina og Ilelga var að strauja þvott-
inn, cn ekki unnt að opna glugga.
Þorbjörn sagði sem sé, að menn
fengju nóg af veðrunum úti, þó að
svo væri um gluggana búið, að þeirra
gætti ekki í húsum inni. En hann
undi sér samt vel í Kirkjubæ. Þar
átti heima fólk að hans skapi. Ðreng-
irnír fóru með honum að leita fugla
og hreiðra, og hann varð þess fljótt
áskynja, að í brjósti þeirra sló gott
hjarta. Leifi vöknaði um augu, þeg-
ar hann kom að tómu hreiðri snjó-
tittlings, sem hann vissi af undir
6teini \'ið veginn: Þar hafði sýnilega
orðið sorglegt slys. Og eplið féll svo
sem ekki langt frá eikinni. Þor-
björn var búinn að fá hestasláttuvél,
vissulega góðan grip, sem þó var ekki
gallalaus. Á meðan slegið var með
orfi og ljá hafði glöggt og rýnið auga
bóndans fljótt séð, ef fuglar áttu sér
hreiður í grasinu, og þá var hægurinn
hjá að skilja eftir grasbrúsk í kring-
um hreiðrið og gæta allrar varygðar,
þegar breitt var á og snúið. En þá
var háski á ferðum, er farið var að
slá með sláttuvél. Þess vegna brá
Þorbjörn á það ráð, að hann lét
Leif sitja á sláttuvélinni, en gekk
sjálfur á undan hestunum til þess að
skyggnast um eftir hreiðrum. Lock-
ley var í Kirkjubæ þetta sumar, þeg-
ar slátturinn hófst. í þriðja umfarí
flaug þúfutiltlingur af sex eggjum,
og vegna fyrirhyggju Þorbjarnar og
umhyggju var unnt að bjarga hreiðri
hans.
Á kvöldin sótti Lockley Kirkjubæj-
arkýrnar tólf með börnunum og
fylgdist með því, er þær voru mjólk-
aðar. Ilonum þóttu mjaltastólarnir
skrítnir: Gamlar hauskúpur af naut-
gripum með áfastri sló, sem tekið
var í, þegar þær voru færðar milli
bása.
Loks kbm að því, að hann fór í
úteyjar ineð fiskibáti. Hann komst
ekki í land Álfsey sökum brims, en
i þess stað var honum skotið upp í
Brandinn. Þar taldi hann meira en
þrjú hundruð súlnahreiður, snjótittl-
ingar flögruðu þar um allar urðir og
fjöldi fugla átti sér þar hreiður í
klettunum. Þetta gladdi augað, en
þó var hann ekki alls kostar ánægð-
ur: I-Iann þóttist undir eins sjá. að
hér væri ekkert rúm fyrir stóru sæ-
svöluna, enda varð hann hennar
hvergi var.
Að tveimur stundum liðnum komu
bátverjar, sem farið höfðu að vitja
um veiðarfæri sín, aftur að Brand-
inum og sóttu hann. Að því búnu
var farið með hann lengra suður á
bóginn að _ Hellisey, Súlnaskeri og
Geldungi. í land komst hann ekki,
en súlan var honum hugstæð, og
taldist honum svo til, að hann hefði
séð þarna fast að þrjú þúsund
súlnahreiður. Loks var haldið að
Suðurey, og þar fór Lockley á land,
ásamt einum sjómannanna, og hafði
skóflu meðferðis. Hér hafði honum
sem sé verið heitið því, að hann
skyldi finna varpstöðvar stóru sæ-
svölunnar.
Sjómaðurinn fleygði af sér skón-
um, tók skófluna og hóf uppgöngu
á eyna. Lockley kjagaði á eftir hon-
Sé3 yfir höfnina í Vtstmannacyjum úr tii Heimakletts.
Þorsteinn Jósefsson tók allar myndirnar.
540
1 I M I N N — SUNNUDAGSBLAfl