Tíminn Sunnudagsblað - 28.03.1965, Blaðsíða 12
' N^
- \v :
Þorpið á Trístansey og |
hraunelfan, sem valt yfir I
frystihúsið og bátavörina j
haustiS 1961.
I.
Botni úthafanna svipar til þurr-
lendisins: Þar <aru firnadjúpir dalir
og háir og víðáttumiklir fjallgarðar.
Einn þessara fjallgarða liggur suður
etfir Atlantshafi miðju, allt norðan
frá Grænlandi og íslandi og lang-
leiðina að suðurskautinu. Á tveim-
ur stöðum, þar sem skemmst er milli
Vestur-Afríku og Suður-Ameríku
verða þó djúp skörð í fjallgarðinn,
og er syðri hluti neðansjávarhryggj
arins áþekkur kynjafiski með harla
stóra eyrugga, því að tveir ranar
ganga út frá honum í Suður-Atlants-
hafi — annar til austurs að strönd-
um Suður-Afríku, en hinn langt
vestur í áttina að Brasilíuströnd.
Nokkrir hæstu tindar þessa fjall-
garðs, sem leynist í miðju Suður-
Atlantshafinu, rísa úr sjó. En það
eru þó oftast einungis blákollarnir,
sem ná yfir hafflötinn. Úti í regin-
hafi, miðja vega á milli meginland-
anna, verða fáeinar klettaeyjar, sem
hrúgazt hafa upp við eldgos. Á suð-
urbrún fjallgarðsins er Bouvetey,
sem Norðmenn hafa helgað sér.
Miklu norðar, svo til mitt á milli
Höfðaborgar og Búenos Aires; er
Goughey, nokkuð í norðu frá henni
Tristan da Cunha, Næturgalaey og
Ókleifisey. Langt í norðri, á svipuðu
breiddarstigi og mynni Kongófljóts,
er svo Uppstigningarey, en sunnar
og austar og utan vert við megin-
fjallgarðinn í djúpinu er Elínarey,
likt og stakur tindur á mótum há-
lendis og láglendis. — Þessar nyrðri
eyjar allar telja Bretar sér.
Tristan da Cunha, sem ég leyfi
mér hér eftir að nefna Trístansey,
gnæfir hátt yfir úthafið, sem umlyk-
ur hana. Keilumyndað eldfjallið rís
úr sjó með bröltum hlíðum, hömr-
ótt og skriðurunnið, viðlíka hátt og
FYRRI HLUTI
276
T t M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ