Ísafold - 08.05.1889, Blaðsíða 2

146
og aptur, þá yrðu það þó samtals 6000
krónur.
2. Landssjóður tryggir væntanlega hlutafje-
lagi því, er skipið á og heldur uppi strand-
ferðunum, hæfilega vexti af hlutabrjefaupp-
hæðinni fyrstu árin.
3. Skipið ætti að geta fengið undanþágu und-
an hafnar- og vita-gjöldum og öllum slík-
um útgjöldum til hins opinbera.
4. Endurgjald fyrir póstflutninga*.
Á fundinum kom fram sú skoðun, að efa-
samt væri, hvort einn gufubátur mundi end-
ast til að fara um allt þetta svæði, sem hjer
er ráð fyrir gjört, ef hann ætti að horna
alla firði, eptir þörfum manna, einkanlega
t. d. kringum kauptíð á sumrin. Jafnframt
var því haldið fram, að gufubátur á þessari
stærð hlyti að geta haft nóg að gjöra mikinn
part árs, þótt hann væri ekki látinn hafa undir
nema Faxaflóa einn, svo framarlega sem hann
væri notaður eins og ástæður væri til. Apt-
ur hjeldu aðrir því fram, að forsjálla væri að
hafa verkefni hátsins heldur of mikið en of
lítið fyrst í stað að minnsta kosti, til þess
að vera vissari um, að fá kostnaðinn endur-
goldinn; það væri hægra að færa út kvíarn-
ar seinna, ef reynslan sýndi, að nóg væri að
gjöra á hinu stærra svæði fyrir fleiri en einn
bát. I annan stað mundi ekki veita af öllu
hinu stærra svæði til að hafa saman hina
áætluðu innstæðu í hlutabrjefum, 80,000 kr.
Undirtektir urðu hinar beztu undir málið
að öðru leyti. Yar meðal annars sýnt fram
á, að jafnmikilsverð umbót á samgöngum hlyti
að koma ekki einungis almenningi í góðar
þarfir, heldur einnig kaupmönnum hvað helzt
— til vöruflutninga milli höfuðkaupstaðanna,
Eeykjavíkur og Isafjarðar annars vegar, en
smáverzlunarstaðanna hins vegar; með tíman-
um mundi hinir stærri kaupmenn og efna-
mestu fara að geka stórkaupmannaverzlun
eingöngu eða mestmegnis, í höfuðkaupstöð-
unum, og byrgja upp smáborgara bæði þar og
einkanlega í hinum smærri verzlunarstöðum
eða til sveita. f>á mundi fara að komast
miklu eðlilegra og hagfeldara lag á verzlun-
ina en nú gerist.
Umræðurnar stóðu fullar 3 klukkustundir,
og hnigu allar í eina átt, að styðja málið.
Síðan var samþykkt í einu hljóði, að stofn-
að skyldi til hlutafjelags, er hefði þann til-
gang, að koma á innlendum gufuskipsferðum
á Faxaflóa og svo jafnframt við vesturland,
ef því yrði við komið og ástæður leyfðu. Eit-
uðu fundarmenn, um 20, undir skuldbindingar-
skjal um að kaupa hlutabrjef í fjelaginu, og
kusu bráðabirgðastjórn, er stofna skyldi til
almennra áskripta til fyrirtækisins og annast
um að fundur yrði haldinn í fjelaginu í júní-
mánuði þ. á., þar sem fjelagið gæti orðið að
fullu stofnsett og lög samin fyrir það m. m.
Hlutabrjefin var ráðgjört að láta hljóða
upp á 100 lu\, og að fjeð yrði greitt smátt
og smátt, í fernu lagi, 25 kr. í einu af hverju
hlutabrjefi 11. sept. og 11. des. 1889, og 11.
marzog 11. júní 1890.
1 bráðabirgðastjórnina voru kosnir á fund-
inum: Arni Thorsteinsson landfógeti, síra
Jens Pálsson og Sigfús Eymundsson agent,
en þeir skyldu aptur bæta við sig 2 mönn-
um, til þess að 5 yrðu í stjórninni alls, og
kusu þeir daginn eptir til viðbótar þá Stein-
grím Johnsen kaupmann og Björn Jónsson
ritstjóra.
Fundur til að semja lög fyrir fjelagið m.
m., hefir nú verið ákveðinn 29. júní þ. á., og
kaupmönnum og öðrum helztu mönnum, bæði
embættismönnum og bændum, á hinu fyrir-
hugaða ferðasvæði gufubátsins send áskorun
frá bráðabirgðastjórninni um að safna áskript-
um fyrir hlutabrjefum til fyrirtækisins.
Bólusetning á íslandi.
Bólusetning hefir ekki verið sem beztu
lagi hjer á landi hingað til, og þó er það
einkar-áríðandi einmitt að því er ísland
snertir, að það mál sje jafnan í góðri reglu,
með því að það er miklu örðugra viðfangs
hjer en víða annarstaðar, vegna strjálbýlis,
að bólusetja fólk hópum saman í snatri, ef
bólan kæmi upp einhverstaðar á landinu.
Jeg ber nú ekki móti því, að skortur á
bóluefni hefir hingað til átt nokkurn þátt í
þessu; en nú er bót ráðin á því, með því að
heilbrigðisráðið danska hefir að beiðni minni,
heitið að senda að minnsta kosti um tíma
kauplaust talsvert meira bóluefni til lands-
ins en áður. Jeg er þess vegna nú fær um að
hjálpa blóusetjurum og aukabólusetjurum um
bóluefni, ef þeir leita mín um það og segja
greinilega til nafns síns og heimilis. Verður
þá hver beiðni rituð í bók, og bóluefnið sent
hlutaðeigendum, þeim að kostnaðarlausu, í
þeirri röð, sem þeir gefa sig fram. Oskjurn-
ar eða trjehulstrin, sem bóluefnið er sent í,
óskast endursend mjer við tækifæri. Hverri
sendingu verður látin fylgja dálítið skýrslu-
eyðublað, er bólusetningarstofnunin í Khöfn
óskar að fá ritað á, hvernig bólusetningin
hefir gengið úr því efni, sem sent er í hvert
skipti, til þess að komast fyrir, hvernig hent-
ugast muni að senda það, eptir því sem til
hagar hjer á landi.
Með því að. það er mjög áríðandi fyrir yfir-
völdin, að vita greinilega, hvernig gengur
með bólusetninguna, eru bólusetjarar beðnir
að við hafa hina mestu nákvæmni, er þeir
semja skrár þær um bólusetningar, er senda
skal hjeraðslæknunum, eins og líka lagt mun
verða fyrir hjeraðslækana af amtmönnum,
samkvæmt konungsbrjefi 24. marz 1830, að
senda ársskýrslur sínar um þá, sem bólusettir
hafa verið í þeirra umdæmi, til landlæknis,
reglulegar en átt hefir sjer stað að undanförnu.
Landlæknirinn á íslandi, Keykjavík 4. maí 1889.
SCHIEEBECK.
Uppbót frá lífsábyrgðarstofnuninni.
Hinn 5. marz síðastl. komu út lög frá hinu
danska löggjafarvaldi, sem munu hafa tals-
verða þýðingu fyrir ýmsa menn hjer á landi,
en það eru lögin um uppbótargreiðslu (Bonus’-
Udbetaling) til skiptavina «Lífsábyrgðar- og
framfærslustofnunarinnar frá 1871».
þcgar stundir liðu fram, sýndi reynslan,
að manndauðinn meðal þeirra manna, sem
höfðu keypt sjer lífsábyrgð hjá stofnun þess-
ari, varð minni en ráð hafði verið fyrir gjört,
þegar iðgjöldin fyrir tryggingarnar voru
reiknuð og ákveðin, og höfðu því iðgjöldin í
fyrstu verið sett of há. Stofnunin hafði
þannig haft talsverðan hag af þessum trygg-
ingum. En þetta var gagnstætt tilgangi
stofnunarinnar, því að svo er -til ætlazt, að
hún engan ábata hafi fram yfir það, sem er
nauðsynlegt til að greiða þau gjöld, sem hún
tekst á hendur, og standast fjártjón, sem að
höndum kann að bera. þess vegna ákveða
hin umræddu lög, að stofnunin skuli greiða
þeim skiptavinum sínum uppbót, sem nokkurn
halla hafi beðið af of hátt settum iðgjöldum.
Uppbótin nær að eins til áranna 1871—1885,
og greiðist að eins fyrir þann part af þessu
tímabili, sem hlutaðeigandi trygging hefur
verið í gildi. Engin trygging, sem hefir verið
keypt eptir árslok 1885, veitir því rjett til
uppbótar. þar að auki eru allar þær trygg-
ingar útilokaðar frá uppbót, sem voru gengnar
úr gildi eða komnar úr ábyrgð stofnunarinnar
1. janúar 1889 á hádegi; þó getur maður,
sem keypt hefur handa einhverjum difcyri
eptir mann látinn» (sbr. Leiðarvísi stofnunar-
innar 1887, 13. skrá) fengið uppbót, þó að
njótandi lífeyrisins sje dáinn, ef kaupandinn
hefir verið á lífi 1. janúar 1889 á hádegi, og
verður hann þá að krefjast uppbótarinnar af
stofnuninni eða umboðsmanni hennar fyrir
23. júní næstkomandi, og láta af hendi
dánarvottorð lífeyrisnjótanda, ef stofnunin.
hefur ekki fengið það áður. Skiptavinir, sem
hafa tryggt líf sitt fyrir 1871, eru skoðaðir
eins og þeir hefðu keypt trygging í byrjun
ársins 1871.
þessar tryggingar veita mönnum rjett til
uppbótar :
a) allar lífsábyrgðir, sem veita trygging
fyrir því, að stofnunin borgi ákveðna pen-
ingaupphæð í eitt skipti að manni látnum.
Tegundir hennar eru : 1) «æfilöng lífsábyrgð»
(Leiðarvísir 1.—4. skrá); 2) «lífsábyrgð um
stundarsakir» (Leiðarv. 5. skrá) ; 3) «lífsáb.
með útborgun» (6. skrú); 4) «höfuðstólstrygg-
ing», og 5) «trygging ef annar lifir mann»
(Leiðarv. bls. 32).
b) «Lífeyrir eptir mann látinn» og «erfða-
renta» (Leiðarv. 13. og 14. skrá). nLífeyrir
eptir mann dáinnn, sem njótandi á að fá æfi-
langt, fær uppbót, hvort sem kaupandi hans
og njótandi voru báðir á lífi eða að eins annar
þeirra 1. jan. 1889 á hádegi. Hafi báðir
verið á lífi við árslok 1885, er uppbót greidd
til þess tíma. Hafi þar á móti annar þá
verið dáinn, er uppbótin að eins greidd til
byrjunar þess mánaðar, sem dauðadagurinn
er í.
Aptur á móti veitist engin uppbót þeim,
sem hafa keypt annan lífeyri en úífeyri eptir
mann látinm eða «erfðarentu», heldur ekki,
fyrir «klausturtrygging» eða «frestaða útborg-
anir» eða «sparisjóðstryggingar».
Uppbót verður greidd eiganda tryggingar.
Tryggingarskjalið — sem annaðhvort er á-
byrgðarskýrteini («Police») eða innskriptar-
skýrteini — skal leggja fram, um leið og
uppbót er greidd, til áskriptar.
Uppbót verður eigi greidd fyrr en 24. júní
1889. Ef tryggingarskjalið er ábyrgðarskýr-
teini, er uppbót borguð þeim, sem hefur á-
byrgðarskýrteinið í höndum. Sje tryggingar-
skjalið innskriptarskýrteini, er uppbót borguð
annaðhvort þeim, sem tryggður er, eða þeim,
sem í skýrteininu er nefndur rjettur viðtakandi
tryggingarfjárins. Sje það tekið fram í skýr-
teininu, að annar þessara manna sje eigandi
tryggingar eða hafi öll umráð yfir henni,
verður engum öðrum en honum greidd upp-
aót. Ef ábyrgðarskjalið ekki er í höndum
rjetts eiganda og vilji eigandinn mótmæla
því, að uppbótin verði borguð eptir þeim
reglum, sem nú voru sagðar, skal hann setja
fram kröfu sína skriflega til stofnunarinnar
eða umboðsmanns hennar fyrir 23. júní 1889.
Uppbót fyrir lífeyri eptir mann látinn er
borguð kaupanda hans, ef ekki er farið að
taka til lífeyrisins ; annars greiðist hún njót-
anda lífeyrisins. Tryggingarskjalið þarf ekki
að leggja fram við útborgunina.