Ísafold - 15.03.1919, Blaðsíða 1

Kemur ut l—2 <
í vlku. Veröáip. í
5 kr., erlend'.s 7^/j (
kr. e*'i 2 dollnrjborg- '
tsb fyrlr miðj&n júlí j
erlendia fyrirfravn. t
Liuss-saia 10 a. olnfc J
Riistlörl: Ólafar Bjnirnsína.
Uppsögn (akrifl.
bundin við áramót,
er ógild nema kom-
; in só til útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
só kaupandi skuld-
I laus við blaSið.
Taisimi nr, 454.
XLVI. árg.
Reykjavík laugardaginn 15. mrrs 1919.
11. tölublað.
og þessa árs (1919) kaupir hæðsta verði mót peningum
út í hönd
w
Sírni 422.
Heykjavík.
son
Strnn.: Oskar.
Hér sjáið þér model 90. Ein af hálfri miijón Overland bifreiða sem notaðar eru í heiminum. Falleg,
kraftmikil, þægileg jafnvel á verstu vegum. Fjöðrunum þannig fyrirkomið, að verstu vegir finnast sem sléttir.
Óvenjulega sver togleðursdekk miðað við stærð bifreiðarinnar.
Rúmgóð fyrir farþega. Oll stjórnartæki eru á stýrinu, svo kvenfóik getur auðveldlega stjórnað henni.
Létt, þægileg, kraftmikil og eyðir litlu.
Selst með öllu tilheyrandi fyrir aðeins lcr. 5000 — Fimm þÚSUJSd.
Umboðsmaður vor er
|. Þorsteinsson, Reykjavik.
Willys Overland Inc. Toledo Ohio, U. S. A.
Danska ráðuneytið.
í sex ár sat Zahle-ráðuneyt'ð við
völd og hefir engin stjórn orðið
svo langlíf þar í landi síðan á dög-
am Estrups. Og á þessum árum
hefir stjóruín fengið að sýna það
hvað hdn gat. Víða var þröngt fyr-
ir dyrum hlutleysingja á þessum
árum, en fæstar þjóðir voru þó jafn
illa settar og Danir. En þar sýndi
ráðuneyti Zahles að það var mikl-
um vanda vaxið, þvi að þnð mun
flestra álit, að engin hlutlaus stjórn
hér í álfa hafi stýrt jafu laglega
milli skers og báru.
Stjórninni hefir verið borið það á
brýn að hdn hafi verið ráðrlk og
og þózt einvöld. En af því ætti hdn
sist að hafa ámæli, því að sanr.ar-
lega er hverri þjóð meiri þörf á
duglegri stjórn, sem þorir að taka
á sig ábyrgð, heldur en fraœtaks-
lausri stjórn, sem ekkert þorir að
aðhafast. Með dugnaði sínum tókst
stjórninni að varna þvi að gengið
væri á rétt Dana i ófriðnum og
henni tókst lika, að koma i veg
lyrir það, að dýrtíðin magnaðist
svo i Damnöik sem í öðrum ná-
lægum löndum og hefir hvergí á
Norðurlöndum verið eins ódýrt að
lifa eins og Danmöik þessi árin.
En ófriðarráðstafanirnar hafa kost-
að offjár og margar hverjar hafa
ekki verið vinsælar. Hefir furðan-
iega haldist sá friður, sem flokkarn-
ir sömdu með sér i upphafi ófriðar.
I stjórnartð Zahles gerðust tveir
ínerkisatburðir, sem lengi mun minst
1 sögu Danmerkur. Vesturheimseyjar
voru seldar Bandarikjunum og ís-
land fékk fullveldi. Verður eigi ann-
að ragt en að ráðuneytið komi mjög
viturlega fram í báðum þeim mál-
um, enda þótt það sætti svæsnum
árásum, sérstaklega fyrir eyjasöluna
og því væri borið það á brýn, að
|>að væri að vinna að upplausn ríkis-
ins. Og mörgum Ðana mun finnast
að Danmörk hafi minkað mikið
meðan Zahle sst við stýrið. En það
líður frá með timanum, því að ekk-
ert hefir Danmörk minkað við þetta,
en hdn á fynr sér að stœkka og að
því hefir Zahle-stjórnin unnið með
festu og gætni.
Orsökin til þess að ráðuneytið er
fallið, er sd eins og fyr hefir verið
frá skýrt hér í blaðinu, að lands-
þingið feldi fyrir henni lántöku-
frnmvarp sem þjóðþingið hafði sam-
þykt. Þótti það furðu gegna og tæp
lega í samræmi við grundvallarlögin
að landsþingið neyddi stjórnina til
fráfarar, þar sem það er óuppsegjan-
legt, en stjórnin hafði meiri hluta
þjóðþingsins að baki sér. Þó fór það
svo, ?.ð Zahle beiddist lausnar hinn
1. þ. m. Konungur mun hafs verið
tregur til að samþykkja lausnar
beiðnina, þvi að eftir að hafa láðg-
ast við fiokksforingjana á þingi, lét
hann það um mælt, að hann tæki
ekki við neinni stjórn, sem ekki
hefði meiri hluta þjóðþingsins að
baki sér. Viitist svo, sem þar af
roætti ráða, að hann vildi ekki, að
Zihle færi frá, þvi að honum fylgdi
meiri hlutinn. Að visu var það ekki
heilsteyptur flokkur heldur tveir
flokkar, radikalir og jafnaðarmenn.
Sd leiðin, að mynda samsteypu-
stjórn, virtist ófær, og Ove Rode
innanríkisráðherra lýsti beinlínis
yfir þvi, að radikali flokkurinn vildi
alls eigi mynda stjórn með öðrum
flokkum. Hefir það þá liklega kom-
ið til orða og senniiega þá helst
Alþýðufræðsla Stúdentafélagsins
Gaðbrandur Jónsson
flytur erindi um
cJíir^jugart og vigi.
sunnudag 16. marz. kl. 5 síðdegis
í Iðnaðarmannahúsinu.
Aðgangseyrir 25 aurar.
verið hafður augastaður á utan-
tikisráðherranum, en radikalir hafa
áður lýst yfir þvi, er slíkt bar á
góma, að þeir »!ánuðu ekki Sca-
venius.*
M i n n i s 1 i s t i.
Xlt>ýftnfél.bókasafn Templaras. B kl. 7—8
Sjrgarstjóraskrifst. opin dagl. 10 —12 og I -B
Bnjarfógetaskrifgtofan opin v. d. 10—18 og 1—B
Bnjargjaldkerinn Lanfásv. B kl. 10—18 og 1—B
Llandsbanki opinn 10—4.
Landakotskirkja. Gubsjþj. 9 og 8 á helgrun
iMsndakotsspitali f. sjúkravitj. 11—1.
liandsbankinn 10—8. Bankastj. 10—18.
Landsbókasafn 18—8 og B—8. Útl&n 1—8
bandsbúnabarfélagsskrifstofan opin fré. 18—8
Landsféhirbir 10—2 og 4—B.
Ciandsslminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga daga 10—8
Listasafnib opið á snnnudögum kl. 12—2.
N&ttúrngripasafnib opib l>/t—2*/« & snnnud.
Póathúsib opiö virka d. 10—S, snnnnd. 10-11.
--- böggladeildin 10 -3 og 5—6 v. daga.
Bam&byrgb Iglands kl. 1—6.
Btjórnarr&bBBkrifstofnrnar opnar 10—4 dagl.
Taisimi Beykjaviknr Pósth.8 opinn 8—18.
Vtdistabahælib. Heimsóknartimi 12—1
HóöminjasafniD opiti sd., þrd., fimtd. 1—8.
Þjó&skjalasafnib opió sunnnd., þriöjnd. og
fimtudaga kl. 12—2.
O. A. Vinje.
Ekkert norska skáldið þeirra, sem
ummytiduðu og sköpuðu líf Norð-
manna á síðast’iðinni öld, er eins:
Htið þekt hér eins og Vinje. Björn-
son og Ibsen hafa farið hér, eins
op annarstaðar, sina glæsilegu sig*
urför. Lie og Kielland hafa verið
þýddir á Islensku og lesnir svo að
segja jafnframt islenskum höfundum.
Wergeland og Welhaven þekkja
menn og að nokkru. En Vinje
hefir verið svo hljótt um, að allur
þorri manDa mnn ekki vita meira
um hann en það, að hann var norskt
skáld — ef menn þá vita svo mik*
ið. Færri munu vita en ættu, að
hann var einn þeirra manna, sem settí
sitt glögga og sérkeunilega meiki
á þjóðlifið norska, og að hann var
faldurinn á þeirri bylgju sem reis
upp og gnæfir enn með vaxandi hæð
og krafti — landsmáls-hreyfingnnni.
Og þó er, ef til vill, i lífi og
stirfsemi þessa einkennitega skálds,
um auðugastan garð að gresja allra
norsku skáldaDna, mestar mótsagnir
að finna og flesta ósamkvæma krafta.
í þessu greinarkorni verður ekkí
sýnt, hvilíkum umbreytingaöldum
starfsemi Vinje var undirorpin. Hún