Ísafold - 15.05.1928, Blaðsíða 1

Afgreiðsla
í Austurstræti 8
Árgangurinn
kostar 5 kr.
Gjalddagi 1. jiilí
Fostbox 697
Vikublað Morgunblaðsins.
54. árg., 31. tbl. — Þr iðjudaginn 15. maí 1928.
ISlsta og besta
frjettablað landsins.
Jón Kjartansson
Valtýr Stefánsson
ritstjórar
Sími 500.
ísafoldarprentsmiðja h.f..
Ef pað er giæpur - -
Þó að nafnafölsunarmálið fræga
af Síðu fái að sofna svefninum
langa í mygluðum skjalaskápum
dómsmálaráðuneytisins, er mál
þetta þannig vaxið, að almenn-
ingur gleymir því ekki. Málið
gefur ágæta lýsingu af því and-
lega fóðri, sem sumir stjórnmála-
flokkar næra á hjörð sína.
„Með lygum skal land vinna“ !
Þetta liefir verið kjörorð Tímans
frá því fyrsta að hann hóf göngu
sína. Slíka fæðu hefir liann ár
eftir ár borið á horð fyrir auðt'rúa
kjósendur. þessa árs. Þegar svo
önnur blöð komu fram á sjónar-
sviðið og fóru að leiðrjetta stærstu
álygar Tímans, tóku foringjarnir
það ráð, að fá leiðitamar sálir til
þess að lcoma í vég fyrir að blöð-
in kæmust í hendur móttakenda.
Með góðu eða illu skyldu þeir fá
blöðin endursend til sendenda.
Þannig varð nafnafölsunarmálið
af Síðu til. Afgreiðslu Varðar
barst haustið 1924 skjal, undir-
skrifað af 17 mönnum, er allir
sögðu sig úr blaðinu. Bn við opin-
bera ránnsókn kom í ljós, að 16
nöfnin voru fölsuð.
Þarna höfðu þjónar Tímalilík-
unnar verið að verki — eins og
fyrir þá var lagt. Skaftfellinga'r
máttu ekki, fremur en aðrir lands-
menn, fá aðra pólitíska fæðu, en
þá sem Tíminn flutti. Læsu þeir
önnur blöð, kynni svo að fara, að
þeir rugluðust í trúnni.
Vörður laga og rjettar á íslandi,
Jónas Jónsson dómsmálaráðherra,
hefir lagt nafnafölsunarmálið af
Síðu á hilluna, og neitar að lofa
mönnum að sjá málskjölin. Þessi
sami vörðu'r laga og rjettar hefir
við og við skrifað um þetta mál í
Tímann, síðast fyrri laugardag.
Hingað til hefir enginn verið í
minsta vafa um, að hjer var glæp-
samlegt atferli framið, sem hegn-
ingarlög vor leggja við þunga
refsingu. í meðvitund manna er
það Ijótur glæpur að skrifa í
óleyfi nafn anna'rs manns. Hjer
voru 16 nöfn fölsuð undir yfirlýs-
ingu, er nota átti í ákveðnum til-
gangi. Enginn liefir verið í vafa
um glæpinn, en hitt var ekki fylli-
lega upplýst, hver hans valdur var
En nú kemur vörður laga og
rjettar, dómsmálaráðherrann, fram
á sjónarsviðið og dregur í efa að
hjer hafi nokkur glæpur verið
framinn. Hann segir í Tímanum:
„Ef hjer hefir vérið um mikið
sakamál að tæða þá“ o. s. frv.
Dómsmálaráðherrann dregur í
efa, að það sje saknæmt að falsa
nöfn 16 manna undir skjal, er
nota á í ákveðnum pólitískum til-
gangi.
í raun og veru er það ekkert
undarlegt, að núverandi dóms-
málaráðherra dragi í efa að hje'r
hafi um glæpsamlegt. atferli verið
að ræða.
Nafnafölsunin er beint áfram-
hald af starfsaðferð Tímaklík-
unnar. Klíkan vildi fá óáreitt að
Rjettarfarið íslenska er að kom-
ast á háskalega braut. Það á að
fara að meta glæpi eftir því,
hvaða pólitíska skoðun þeir menn
hafa, er glæpinn drýgja. Sjo stól--
kostleg sjóðþurð framin af manni,
er telur sig játa trúarjátningu
bolsa eða Tímaklíkunnar, hefir
hann engan glæp framið. Og eldri
sjóðþurðir verða fyrirgefnar þess-
tun mönnum. En ef það eru íhalds-
menn sem eiga í hlut, þá reiðir
vörður laga og rjettar refsivönd-
inn hátt, Slíkum mönnum skal
engin miskun sýnd.
Stórkostleg nafnafölsun er og
leyfileg, sje him gerð til hagsmuna
klíku þéir*ri, er að Tímanum
stendur. Slíkt er ekki glæpur að
dómi varðar laga og rjettar. En
ef grunur leikur á, að íhaldsmað-
ur hafi leyft sjer noklcuð svipað,
þá skal ekkert sparað, svo að
hægt vei*ði að fá þann seka dæmd-
an.
Þannig hugsar núvérandi vörð-
ur laga og rjettar sjer framkvæmd
refsiiöggjafar vorar! '*•'
Á myndinni: Alexandrine drottning og Ólafur Magnússon, Ijósmyndari.
Banði fáninn.
I.
Þegar grösin fara að grænka í
hlaðvörpunum í sveitinni, er venju
legast komið langt fram í apríl
og þegar seint vorar, sjest græni
liturinn ekki fyr en í maí.
Bændurnir elska græna litinn,
elska liann bæði fyrir fegurðina,
sem hann veitir auganu og gæðin,
sem hann færir þeim. — Hann
vekur vonir þeirra um það, að
eftir komandi sumar verði- tóftir
þeirra fullar af ilmandi grængres-
Eins og kunnugt er fór jeg til
Kaupmannahafnar með e. s. Gull-
fossi í marsmánuði.
Hafði jeg með mjer stótt og fjöl-
breytt Ijósmyndasafn (um 60 stór-
ar myndir), og hafði í hyggju að
lialda sýningu á þessu safni, til
þess að gefa útlendingum kost á
að kynnast fegúrð og fjölbreytni
íslenskrar náttúru.
í Höfn hitti jeg sendiherra
vorn, sem hvatti mig eindregið til
að halda sýninguna, er hann hafði
sjeð myndirnar. Hann kynti mig
hr. ritstjóra Gerfalk, sem var einn
af aðalmönnunum við undirbún-
ing ísl. málverkasýningarinnar í
Höfn.
Hann kom til mín, skoðaði
myndirnar og Iauk liún mesta
lofsorði á þær. Hvatti liann mig
ekki aðeins til að halda sýning-
una, lieldur hvatti mig jafnvel til
að fara með myndirnar til Limd-
únaborgar og lialda þar sýningu
á þeim og sagðist geta útvegað
mjer þar ágætt sýningarhús end-
urgjaldslaust. Sagði hann, að slík
sýning myndi verða til að auka.
mjög ferðamannastraum til Is-
lands. En því miður gat jeg ekki
sint þessu boði að þessu sinni,
vegna þess að tíminn var naum-
ur og kostnaður við slíkar sýn-
ingar altaf töluverður.
Hr. Gerfalk kom mjer í kynni
við hr. Svenn Poulsen, ritstjóra,
sem bauð mjer ókeypis sýningar-
sal B. T., sem liggur á allra besta
stað í borginni (liorninu á Ráð-
húsplássinu og Strykinu).
Sýningin
hófst 3. apríl og stóð til 13. s. m.
og var sýnt alla dagana nema
föstudaginn langa og pásltadag-
inn.
Aðsókn var miklu meiri en jeg
gat. búist við, t. d. komu yfir 1200
sýningargestir á skírdag og ann-
an páskadag yfir 800 gestir. Alls
sóttu sýninguna nær 5000 manns.
Heimsókn drotningar.
Á 3. degi sýningárinnar heim-
sótti hennar hátign drottning AI-
exandrina sýninguna. Hafði hún
einkum ánægju af myndum af
þeim stöðum, sem hún hafði sjeð
hjer á ferðalögum sínum. — Átti
heimsókn drotningarinnar mikinn
þátt í því að vekja eftirtekt á
sýningunni, enda voru öll ummæli
liennar um sýninguna mjög lof-
samleg.
Jeg er í engum vafa um, að
þessi sýning hefir vakið eftirtekt
manna á íslandi. Og vlrtist mönn-
um undantekningarlaust geðjast
vel að myndunum og vakti fegurð
landsins mjög aðdáun þeirra.
! Tel jeg víst, að svona sýningar
sjeu mjög vel til þess fallnar að
kynna land vort meðal annará
þjóða. Bendir og til þess það, að
seinustu dagana, sem jeg var í
Kaupmannahöfn, gerði jeg varla
annan en svara fyrirspurnum frá
fólki, sem vildi fá að vita hvetnig
liægt væri að komast til íslands,
livað það kostaði o. s. frv. Ljetu
margir þess getið við mig, að þeir
i mundu koma til íslands í sumar
og sumir sögðust hætta við fyrir-
hugaða sumardvöl í öðrum lönd-
um, til þess að komast hingað.
Ólafur Magmxsson.
vinna land með lygum, og hún
taldi sjer leyfilegt að nota öll
meðöl til þess að ná markinu.
Glæpsamlegt atferli til hags-
muna Tímaklíkunni, e*r því ekki
glæpur að áliti núverandi dóms-
málaráðlier'ra. Þessvegna er nafna-
fölsunarmálið af Síðu lagt á hill-
una.
LjósmyndasÝning Olafs (Tlagnússonar
í Kaupmannahöfn.
mu. , :
Hann treystir böndin, sem liver
góður bóndi er bundinn við sitt
heimaland, sína jörð, sem hann
liefir yrkt og lifað á. ,
Hann styrkir sambandið millum
manns og móður lians jarðar, —•
sambandið, sem verður þess trúrra
og ávaxtaríkara, sem bóndinn ann
jörð sinni heitar og vill meira
fyrir liana fórna. — Undir honum
— græna litnum — er sjálfstæði
bóndaus koVnið og einstaklings-
frelsi.
II.
1. maí halda jafnaðarmennirnir
í Reykjavík hátíðlegan. — Jafn-!
aðarmennirnir, sem vilja afnema
einstaklíngsfrelsið og fjötra alt í
járnviðja ríkisvalds og skrif-
finsku.
Jafnaðarmennirnir, sem vilja
svifta bændurna eignarjet.tinum'
yfir jörðum sínum og gera þá að
ánauðugum leiguliðum ríkisvalds-
ins.
Jafnaðarmennirnir, sem vilja
fara eins að við bændurnar okk-
ar nú og Haraldúr konungur, er
hann tók jarðirnar af forfeðrum
vorum, laudnámsmönnunum.
Jafnaðarmennirnir, sem vilja
kollvatpa því þjóðskipnlagi, sem
menningin hefir verið að skapa
i gegnum aldir.
1. maí ganga reykvísltir jafnað-
armenn í skrúðgöngu um götur
borgarinnar. — Margir fánar —
rauðir fánar blakta við hún. —
Og á fánum þeirra og spjöldum
er letrað með stórum stöfum:
„Alræðisvald öreiganna". „Niðnr
með auðvaldið“. „Afnám eignar-
irjettarins“. „Lifi heimsbyltingin/ ‘
Og mennirnir, sem bera þessa
fána eru sömu mennimir, sem nú
ráða Iögum og lofum lijá bænda-
stjórninni íslensku. — Og úr hóp
þessara manna er liann maðurinn,
sem er æðsti vörður rjettar og
laga í landinu. — Og hverjir eru
það, sem hafa fengið þessum
manni þetta vald í liendur? —
Það eru bændurnir íslensku.
III.
Forfeður vorir, landnámsmenn-
irnir, kusu heldur að láta eignir
sínar og óðul, en verða ánauðugir
leiguliðar Haraldar konungs hár-
fagra.
Þeir kusu lieldur að leggja út
á liafið á litlum kænum og leita
lítt numins lands, þar sem óþrjót-
andi erfiðleikar biðu þeirra, held-
ur en að tapa sínu einstaklings-
frelsi.
Heiðvist Haraldar konungs, vin-
áttu og vildargjafir, ættlands-
trygð og auðæfi möttu forfeður
vorir einskis á móti því að vera
sjálfum sjer ráðandi „hafa högg-
frjálst og alnbogarými."
En afkomendur þeirra nú —
bændurnir — hvað gera þeir?
Dr. Richard Beck,
sem undanfarið hefir gegnt pró-
fesso'rsembætti við St. Olav Coll-
ege í Northfield, Minnesota, hefir
fengið prófessorsembætti í ensku
og enskum bókmentum við Thiel
College í Grenville, Pennsylvania,
Bandaríkjunum. Dr. Beek tekur
við hinu nýja embætti sínu í sept.
n.k. f sumar verður Beck í Ithaca,
New York, og fæst þar við rit-
störf og bókmentarannsóknir í.
hinu íslenska bókasafni þa)r.