Tíminn - 18.03.1980, Blaðsíða 1

„Sáum skyndilega stóra
svarta reykjabólstra”
sagði Eysteinn Tryggvason jarðeðlisfræðingur, sem sá er eldgosið braust út
JSS — ,,Ég var alllangt I burtu,
ásamt öðrum manni, er við tók-
um eftir gufustrók þarna. Við
vorum u.þ.b. hálftima að kom-
ast á eldstöðvarnar, en þegar
við komum þangað var allmikið
gos i gangi f syðri sprungunni”,
sagði Eysteinn Tryggvason
jarðeðlisfræðingur. En hann var
staddur ásamt Halldóri Ólafs-
syni tæknimanni hjá Norrænu
eidfjaliastöðinni við norðurenda
jarðsprungunnar, er eldgosið
braust þar út um fjögurieytið á
sunnudag.
Höfðu þeir verið við rann-
sóknir á Kröflusvæðinu að und-
anförnu og höfðu þeir orðið var-
ir við nokkur umbrot á svæðinu.
„Ég sá þegar gosið braust út i
norðurhluta sprungunnar, rúmu
korteri fyrir fimm. Við höfðum
verið u.þ.b. kilómetra i burtu,
þegar við sáum allt i einu stóra
reykjarbólstra, svipað og sjá
má á flugvellinum þegar
slökkviliðsæfingar eru. örfáum
sekúndum seinna hóf aö kast-
ast i' loft upp glóandi hraunleðja
þarna. Reykurinn leið i burtu,
og þá sást kraumandi hraun-
pyttur, þar sem sauö og bullaði
meö miklum hamagangi”.
Sagði Eysteinn, aö siöan hefði
gerst nákvæmlega það sama
norðan og sunnan við þennan
stað. Sprungan heföi lengst,
þykkur svartur reykmökkur
heföi stigið upp i loftið og örfá-
um sekúndum siðar hefði rauð-
glóandi hraunið verið farið að
slettast upp i loftið.
Liklega hefði fyrsta sprungan
myndast á 10-15 mlnútum og þar
hefði mesta gosið verið. Mesta
hraunrennsliö hefði verið fram
til kl. 7, en þá hefði nokkuð dreg-
ið úr þvi. Gosinu heföi svo verið
lokiö rétt fyrir miðnætti.
Sprungan, þar sem gosið kom
upp nær norðan frá Leirhnjúki
og um það bil fjóra kflómetra
norður undir Gjástykki. Hún er
ekki samfelld og varð aldrei öll
virk. Þó virtist gosiö i syðri
hluta hennar vera nokkurn veg-
inn samfellt, en ekki aðskilið i
gýga. Er um það bil hálfúr kiló-
metri, sem kom upp gos i.
Hraunrennsli var nokkru meira
en varð i umbrotunum 1977 og
sagöi Eysteinn að svo virtist
sem kvikan hefði hlaupið bæði
norður- og suðureftir. Sprungur
hefðu sést allt norður að Hrúta-
fjöllum, sem er norður i Gjá-
stykki. Annars væri mesta
gliðnunin á Leirhnjúkssvæðinu
og virtist hún vera eitthvað á
annan metra, eftir sprungum i
snjónum að dæma.
Sem fyrr sagði var gosið búiö
um miönætti, en i gær risu mikl-
ir gufustrókar upp af gossvæð-
inu. Landsig varð mikið þennan
sólarhring, mikiö hraðar en áð-
ur hefur sést, eftir hallamælum
að dæma. Er gert ráð fyrir að
land hafi sigiö eitthvað á annan
metra I umbrotunum.
Land farið að
rísa nokkuð
hratt
JSS — „Þaö hefur dregið veru-
iega úr skjálftavirkni i dag og
land er tekið að risa nokkuð
hratt”, sagði Karl Grönvold
jarðeðlisfræðingur er Timinn
ræddi við hann i gærkvöldi.
Skjálft avirknin virðist fara
stöðugt minnkandi en er þó ekki
alveg lokið enn".
Allar skjálftatalningar fóru úr
skorðum i fyrrinótt er simalinan
upp i Kröflu slitnaði af völdum
gossins. Viö það urðu skjálfta-
mælar óvirkir, þannig að ekki
var hægt aö fá heillega mynd af
ástandinu fyrr en eftir hádegi I
gær, er gert hafði verið við þá.
Mest mun þó skjálftavirknin
hafa oröiöum miönætti á sunnu-
dag og mældust stærstu
skjálftarnir 3 stig á Richters-
kvaröa.
Sjómenn og útvegsmenn á Vestfjörðum:
Hörð átök á fyrsta
sáttafundinum
JSS — Fyrsti sáttafundur I deilu
útvegsmanna og sjómanna á
Vestfjörðum var haldinn i fyrra-
dag, undir stjórn Guðmundar
Vignis Jósepssonar varasátta-
semjara.
Loðnuveiðikvótinn
rétt að fyllast
AM — Bátar á loðnuveiðum eru
nú orðnir fáir, þvi i gærkvöldi
voru aðeins átta eftir á veiðunum.
Það voru þeir Jón Kjartansson,
Börkur, Eldborg, Arsæll, Dag-
fari, Hafrún og Haförn.
Seinni partinn i gær tilkynntu
þeir um siðasta aflann I bili Guð-
mundur, Seley og Helga II., þar
sem þeir hafa nú fyllt kvótann.
Auk Andrésar Finnbogasonar
sem er fastur starfsmaður
Loðnunefndar hafa starfað hjá
Loðnunefnd menn sem bætt hafa
vakt hjá nefndinni ofan á vinnu-
dag annars staöar og kvaöst einn
þessara aukamanna vera alshug-
ar feginn, þegar þetta væri búið.
„Okkur þykir alveg nóg komið af
yfirvinnu i bili”, sagði hann.
„Þar var mættur fyrir hönd út-
vegsmanna og sem málssvari
þeirra Kristján Ragnarsson for-
maöur LltJ. Þarna var þvi raun-
verulega brotiö blaö i langri sögu
samskipta (Jtvegsmannafélags
Vestfjarða og Alþýðusambands
Vestfjarða”, sagöi Pétur Sigurðs-
son formaður ASV er Tlminn innti
hann frétta af fundinum.
Sagði Pétur, að þessi þróun
væri vissulega á verri veginn þar
sem útvegsmenn á Vestfjörðum
væru greinilega búnir að afhenda
Llú alla forsjá sinna mála. A
fundinum hefðu vestfirskir út-
vegsmenn ekkert lagt til mál-
anna. Hins vegar hefði Kristján
Ragnarsson talað fyrir þeirra
hönd og lýst þeirri skoðun sinni að
þar yröi ekki samiö um eitt eöa
neitt. Hefði yfirvofandi vinnu-
stöðvunekki virstneitt aöalatriöi
i hans augum.
Þá sagöi Pétur, að eftir þessar
yfirlýsingar hefðu fulltrúar sjó-
mannafélagsins svarað ósk sátta-
semjara þvi er hann heföi óskað
eftir frestun á boöaöri vinnu-
stöövun, að þeir sæju engan til-
gang i þvi að fresta verkfalli. Sjó-
menn hefði hins vegar verið fúsir
til að fresta vinnustöðvun um ein-
hvern tima ef útvegsmenn hefðu
sýnt einhvern viija til aö ræða
málin.
Loks má geta þess að á
stjórnarfundi sjómannafélagsins
sem haldinn var á laugardag var
samþykkt að fresta vinnustöövun
á linubátum til 30. mars. Er þetta
gertá þeirri forsendu aö skv. eöli-
legum aðstæðum yrðu skipin látin
landa rétt fyrir 20. mars og færu
siöan i einn túr. Ef boðuð heföi
veriö vinnustöðvun á linubátum
frá og meö 20. hefðu þeir stöðvast
miklu fyrr en togararnir.