Skinfaxi - 01.04.1971, Blaðsíða 5

t
HELGI VALTÝSSON
STOFNANDI SKINFAXA
Helgi Valtýsson kennari og rithöfund-
ur lézt á Akranesi 6. marz 1971 níutíu og
þriggja ára að aldri. Hann var fæddur í
Nesi í Loðmundarfirði 5. okt. 1877.
Foreldrar hans voru Helga Rustikusdóttir
og Valtýr Valtýsson, er þá voru ábúendur
í Nesi.
Tvítugur að aldri fór Helgi til Noregs
og hóf nám við kennaraskóla i Volda á
Sunnmæri 1897. Tók hann kennarapróf
þaðan árið 1900. Fór hann svo heim til
íslands aftur og hélt unglingaskóla á
Seyðisfirði í tvo vetur, fór svo aðra Nor-
egsför 1903 og var á leikfimis- og skilm-
ingaskóla í Osló einn vetur. Var hann
íafnframt við stundakennslu þar í horg-
inni. Að því námi loknu fór hann á ný
til Seyðisfjarðar og var skólastjóri Barna-
skólans þar 1904—1906. Haustið 1906 réð-
ist hann kennari við Barnaskólann í
Reykjavík. Það ár var Ungmennafélag
Reykjavikur stofnað og var Helgi einn af
stofnendum þess. Hann hafði kynnst
ungmennafélagshreyfingunni í Noregi og
oröið snortinn af þeim hugsjónum, sem
vakið höfðu æsku Noregs til framsóknar
á sviði menningarmála þjóðarinnar. Árið
áður höfðu Norðanmenn, Jóhannes Jó-
sepsson, Þórhallur Bjarnason og fleiri
flutt heim með sér frá Norðurlöndum
eldmóð ungmennafélaganna og stofnað
Ungmennafélag Akureyrar. 1907 gerist
Helgi kennari við Gagnfræðaskólann í
Flensborg. Þá um sumarið var Samband
ungmennafélaga fslands stofnað á Þing-
völlum. Var Helgi einn af stofnendum
þess og gætti áhrifa hans mjög fyrstu
árin. Hann var sambandsstjóri U.M.F.f.
1908—1911, stofnaði Skinfaxa 1909 og var
ritstjóri hans til 1911. Þegar Helgi hættir
kennslu við Flensborgarskóla, liggur leið
hans enn til Noregs. Var hann blaðamað-
ur og fyrirlesari í Noregi 1913—1920. Var
það einkum á vegum Ungmennasam-
bands Noregs. Jafnframt var hann á
þessum árum við kennslu í Lýðháskólan-
um i Leirum og menntaskólanum á Voss.
Árið 1920 stofnar Helgi íslandsdeild líf-
tryggingafél. „Andvaka", flytur þá heim
til Reykjavíkur, gerist forstjóri líftrygg-
ingafélagsins og hefur það starf á hendi
til 1930. Þá keypti Samband íslenzkra
samvinnumanna íslandsdeild tryggingar-
félagsins.
Á þessum árum var Helgi, sem áður,
ötull liðsmaður U.M.F.Í. og stóð meðal
annars fyrir námskeiði í vikivökum, sem
það efndi til í Reykjavík. Var fjölmenni á
þessu námskeiði og komu þátttakendur
víða að af landinu. Bók hans, íslenzkir
vikivakar og söngleikir, kom út 1927 og
var notuð við vikivakakennslu næstu ár-
in, þar sem framhald varð á kennslu
vikivaka og söngleikja.
Eftir að S.Í.S. hafði tekið við Andvöku,
fluttist Helgi frá Reykjavík og kenndi í
nokkur ár við lýðskóla, fyrst við Reykja-
skóla i Hrútafirði og svo við Núpsskóla í
SKINFAXI
5