Stéttabaráttan - 22.03.1977, Blaðsíða 1

Athugið að viðbót
er komin við gíró-
númerið 27810-6.
Arsáskrift...........3000 kr.
Hálfsársáskrift......1800 kr.
Arsfjórðungsáskrift.. lOOOkr.
Baráttuáskrift (gildir
fyrir heilt ár).......5000 kr
10. tölublað.
Þriðjudagur 22. mars.
6.árgangur
Verðkr. 60.
Myndir úr kerskála
MEÐAL EFNIS
ER:
Frá Iðjufundi
SJA BAKSfÐU
Um kenningu
Maós um þrjá
heima
SJA SÍÐU 3.
Veggblaðastríð
í H.Í.
SJÁ SÍÐU 3.
A að leggia
niður #
landbúnað
á islandi?
SJA baksídu
Herstöðva andstœðingar
Erlendir
auðhringir
Samtök herstöðvaandstæð-
inga gengust fyrir ráðstefnu
um erlenda auðhringi og sjálf
stæði íslands, laugardaginn
12. mars síðastliðinn. í aug-
lýsingu frá miðnefnd kom fran
að á henni yrðu flutt fjögur
framsöguerindi og yrðu frjáls
ar umræður um hvert erindi.
Frummælendur voru þeir öl-
afur Ragnar Grímsson, Kjart-
an ólafsson, Jónas Jónsson
og Jón Kjartansson. í ræðum
þeirra komu fram ýmsar at-
liyglisverðar upplýsingar t.d.
um stóriðju hér á landi og um
tilraunir erlendra auðhringa
til að ná yfirráðum yfir stór-
um hluta orkulinda okkar.
Mun Stéttabaráttan væntanlega
gera þeim þáttum betri skil í
næstu blöðum.
Skipulag ráðstefnunnar.
Það var mjög einkennandi á
þessari ráðstefnu, að frum-
mælendurnir og þeir sem
skipulögðu ráðstefnuna virt-
ust ekki skilja mikilvægi þess
að nægur tími yrði til umræð-
na um efni hennar, bæði
mikilvægi baráttunnar gegn á-
sælni erlendra auðhringa og
þá einnig hvernig herstöðva-
andstæðingar geti lagt sitt af
mörkum í þeirri baráttu eða
ERAMIIAUD 'A SÍÐU 3.
w£»
)h;
lí V A!4V-c
Frummælendur tóku sér góðan tfma tii að líytja
mál sitt á ráðstefnunni
Skýrsla Heilbrigðiseftirlits rílcisins um vinnuaðstöðu o'g
hættu á atvinnusjúkdómum í álverksmiðjunni í Straumsvík,
er Matthías Bjarnason, heilbrigðisráðherra, vitnaði í á-diig-
unum hefur beint sjónum manna að heilsufari starfsmanna í
verksmiðjunni og aðbúnaði öllum í sambandi við vinnu þar í
meira mæli en nokkru sinni áður. Menn hafa vanist að líta
á mengun og mengunarvarnir nær eingöngu í sambandi við
umhverfi verksmiðjunnar, s. s. gróðurinn í hrauninu og dýra-
lífið í sjónum. ítarlegar rannsóknir hafa verið gerðar á nátt-
urunni kringum verksmiðjuna og sýnt fram á, hvílík hætta
henni stafar af mengunixmi frá verksmiðjunni. Menn geta því
rétt ímyndað sér hver áhrif þessi mengun hefur og kann að
hafa á starfsmenn verksmiðjunnar sem innilokaðir eru í þessu
eiturlofti nær daglega.
Hræðsla yfirvalda
Það er athyglisvert, að
skýrsla sú, sem Matthías
byggir greinargerð sfna að
mestu á, er send heilbrigðis-
og t ryggingarmálaráðherra
11. ágúst 1972 . Ráðuneytið
hefur sem sagt lumað á niður-
stöðum þessara rannsókna f
hátt íimmta ár. í þá tíð var
það enginn annar en Magnús
Kjartansson, sern gegndi störf-
um heilbrigðisráðherra, sá
þingmaður Alþýðubandalagsins,
sem hvað háværast mótmælti
innrás eklendra auðhringa í
landið. Það sýnir okkur að.'i-
eins hverra erinda þessi
endurskoðunarsinnaflokkur
gengur. Upplýsingar um vinnu-
aðstöðu, er varða líf og heilsu
verkamannanna sitja algjör-
lega á hakanum, þegar um
hagsmuni einokunarauðvaldsins
er að ræða. Er það ekki af
einskærri þjónlcun við Alu-
Swiss auðhringinn, sem yfir-
völd kæra sig ekki um að skýr-
sla þessi verði opinber fyrr
en nú, þegar kröfur um hreirsi
tajki í verksmiðjunni verða æ
háværari ?
Mengun í kerskálum og seina-
gangur við uppsetningu hreinsi-
tækja
Það má líta á skýrslu heil-
brigðisyfirvalda sem óvæntan
stuðning við baráttu okkar
verkamanna í Straumsvík fyrir
betri vinnuaðstöðu. Það er
einkum þrjú atriði, sem skipta
hvað mestu máli í því sambanli
l)Krafa um fúllkomin hreinsi-
tælti, 2)viðurkenning á að hætta
sé á atvinnusjúkdómum á
svæðinu, en hingað til hefur
fyrirtækið tregðast við að játa
að svo væri, 3) krafa um stytt-
ri vinrtútíma. Verkamenn í
kerskála eru þegar farnir að
ræða kröfur fyrir komandi
samninga og í því sambandi
hafa þeir sett á oddinn kröfuna
um styttingu vinnuvikunnar.
(Sj á grein um þetta annars
staðar í blaðinu).
í sjónvarpsviðtali sváráði
Ragnar Ilalldórsson, forstjóri
ísal, skýrslu heilbrigðisyfir-
valda sem áróðurskenndum
greinarskrifum og órökstudd-
um fullyrðingum. Og í svari
íslenska Allelagsins til Heil-
brigðiseítirlitsins, er birtist
í Morgunblaðinu 5.inars er
fullyrt, að loftið íkerskálum
sé næslum skaðlaust og að
l'. rirtækið hafi hraðað upp—
sotningu lireinsitæicja oins og
mögulcgl hcfur verið. Við sem
lúirum st.arl'að íkerskálunum í
nokicur ár vitum fullvel, að
fullyrðingar forráðamamia
fyrirtækisins eru út í hött.
í greinargerð ísals segir m. a.
að vinnuaðstaðan í Straumsvík
sé mun betri "... en víðast
hvar annars staðar í málm-
bræðslum. Stafar þetta af því
hversu góð loftræsting er þar,
en endurnýjun lofts fer fram
upp um gólf kerskálans og út
um rjáfur. " Það er nú svo.
Vissulega væri vinnustaðan al-
gjörlega óbærileg, ef ekki væm
fyrir hendi viftur á þökum skál-
anna, sem soguðu burt mesta
rykið. En það er ekki nóg.
Kerin eru opin og upp úr þeim
stígur gasmökkur og um hætt-
una, sem af honum stafar
þarf vart að deilá. Þannig
hagar til um mörg störf í ker-
skálunum, að starfsmenn
þurfa beinlínls að standa yfir
kerunum. Þeir sem óþægilega
hafa orðið fyrir barðinu á
slíkum gasmekki hafa vart
náð andanum og jafnvel kast-
að upp af þeim sökum.
Fyrir fáeinum árum var
talsvert rætt um kerbrot eða
úrgang úr kerum, sem tekin
höfðu verið úr sambandi, sem
sturtað hafði verið í sjóinn
með alvarlegum afleiðingum
fyrir dýralífið þar. Nú er
þessi úrgangur úr kerunum
fínmalaður og því síðan hellt
á kerin. Þegar svo kerin eru
brotin gýs upp mengn óþefur
af þessu og er það síst til
að bæta loftið í skálanum.
Einnig má benda á, að loftið
í kerskálunum er misjafnlega
slæmt. Það fer eftir veðri og
vindum. Þegar hvassviðri er,
slær menguninni aftur niður
í skálana, þannig að loft verð-
ur mjög slæmt.
í svari íslenslca Alfélagsins
við skýrslu heilbrigðisyfir-
V.alda segir einnig að... "unn-
ið hefur verið sleitulaust að
hreinsitækjamálum fra' 1972.."
Ef svo hefði verið, væri ánd-
rúmsloftið í kerskálunum vafa
laust mun betra en nú er.
Hreinsitæki Jóns Þórðarsonar,
sem tilraun var gerð með
snemma árs '72, reyndust
óbrúkanteg^ En síðan var
ekkert gert í þessum málum
fyrr en í ársbyrjun 1976,
þegar farið var að gera til -
raunir með að loka kerunum
með þar til gerðum þekjum,
sem að öllum líl<indum munu
verða til að bæta andrúmsloft-
ið lil muna. Þessum tilraun-
um helur miðað ákaflega sein-
lega, því aðtins tvö kcr cru
þannig útþúin af 280. Allar
ylii lýsingar um að sleitulaust
I RAMHAUDA BAKSÍÐU
a fyrirtækisins