Verklýðsblaðið

Tölublað

Verklýðsblaðið - 08.12.1931, Blaðsíða 3

Verklýðsblaðið - 08.12.1931, Blaðsíða 3
Opið bréf Kratabroddariir taka yfirráðin. Krötur verkalýðsius til kratameirihlutaus i einkasölunui til Jónasar Guðmundssonar verklýðsformanns á Norðfirði. Ég veit naumast hvar ég á að bera niður, til að lýsa starfsemi þinni í verklýðsmálum. Þar er af svo miklu að taka. Hér hafa atvinnurek- endur sagt upp samningum. Ætla mætti að foringinn tæki þegar að halda fundi, til að herða lýðinn í stéttabaráttunni. lýei. í þess stað hélztu fund til að tvístra lýðnum. Blaðið Verkamaðurinn kom af Akureyri. í því var títuprj ónsstunga til „kratabroddanna“ hér á Norðfirði. Þú tókst hana að þér einum. Þú varst einmitt að lesa þetta úti á götu, er þú mættir mér og öðrum manni. Þér var mikið niðri fyrir og spurðir okkur þegar hvort við hefðum ritað þetta. „Nei“ sögðum við. Daginn eftir auglýstir þú fund kl. 4. Ilann var aug- lýstur samdægurs, svo það var ekki sólar- hrings fyrirvari, eins og lög félagsins mæla fyrir. Aðalstarf þitt á fundinum var að hella úr skálum reiði þinnar yfir kommúnista. — „Kommúnistar gera ekkert nema að eyði- leggja alþýðusamtökin og eru hættulegustu ó- vinir félagsskaparins“, sagðir þú. Merkilegt var það, að þú gafst alls ekki kost á þér til samninga, frá félagsins hálfu, eins og undan- farin ár. Jafn harðvígug stéttabarátta eins og nú er í uppsigiingu, mun þó aldrei hafa komið fyrir íslenzkan öreigalýð. Að undirlagi þínu — því gaztu ekki neitað á fundinum og þar með er það sannað — lézt þú á næsta fundi á undan kjósa 2 menn í samningsnefnd, sern bæði þú og aðrir vissu að voru kommúnistum fylgjandi, þó flokksbundnir væru. Var það vegna þess að þú vonaðist eftir kauplækkun og vildir láta hana skella á herðum þeirra? Hélzt þú að hungrið mundi knýja fram kaup- lækkun, án þess að þú þyrftir að vera við það riðinn eins og undanfarin ár? Þú hefir jafnan þakkað þér það, sem gert er hér. En það er tvíeggjað sverð. Það má þá kenna þér urn það að kaupið hér er lægst á Austurlandi, að und- anskildum Fáskrúðsfirði, sem nýfarinn er að heyja stéttabaráttuna. Enginn smábóndi var svo aumur í gamla daga, að hann ekki léti fjallgöngumenn sína hafa nesti og nýja skó til ferðarinnar. Hvað lætur þú þína menn hafa, sem eiga að ganga á milli herbúðanna? Róg- burð í nesti. Svívirðingar í skófatnað. Einar S. Frímann, annar kommúnistinn í nefndinni — hinn er ég, sem þessar línur rita — hefir verið varaformaður Verklýðsfélags Norðfjarð- ar í ca. 18 mánuði. Hann býr í næsta húsi við þig. Allan þann tíma hefir þú vandlega gætt þess, að hann ekki fengi að vita um einn ein- asta stjórnarfund. Svo segir þú: „Þessir menn vinna ekkert eða illt eitt í félaginu“. Er þetta að gefa mönnum kost á að vinna? í annari setningunni á umræddum fundi sagði þú: „Ég vil afsala mér formennskunni í hendur vara- formanns'*. í hinni: „Það væri réttast að reka þessa 2 menn úr félaginu“ og hirtir þann þriðja í númerið. Þar held ég að þú hafir sett met í „krata“-rökfræði hvað samræmi snert- ir og ættir frægur að verða fyrir. Þú hótaðir jafnvel að segja þig úr félaginu, í von um að eitthvað af andlegum vankakindum og sauðar- sálum gerði slíkt hið sama. Fari svo, þá hafa þær aldrei verið í félaginu sín vegna, heldur þín vegna. Þú veizt, að verklýðsfélagsmenn hafa oft neitað að vinna með utanfélagsmönn- um, til þess að fá þá inn í félögin. Er þá ekki enn meiri ástæða til að neita að vinna með mönnum, sem reknir eru úr félagi? Ég segi jú. Hvað þýðir það? Hordauða. Þú telur með öðrum orðum réttast að drepa þessa menn fyr- ir það að þeir eru kommúnistar og það að há- tign þinni var gefið ofurlítið olnbogaskot. Sakir á þessa menn komu engar fram aðrar. Ég spurði þig hvort þú skildir nokkuð hvað kommúnismi væri. „Ég skil það sjálfsagt miklu betur en þú“, var svarið. Gott og vel. Höfuðdrættirnir á mínum skilningi eru þessir: Síldareinkasala íslands er gjaldþrota, eftir þeim upplýsingum, sem aðalfundur hennar gef- ur. Hún skuldar 1.700.000 kr. og á upp í það 109 þús. tn. síldar, sem vart munu nægja fyr- ir helming skuldanna. Ekki vantar þó, að útgerðarmannastéttin, sem ráðið hefir Einkasölunni með tilstyrk í- halds, Framsóknar og krata, hafi ekki gert nógu miskunnarlausar tilraunir til að bjarga sér út úr öllu saman, með því að velta tapinu, sem mest yfir á sjómenn og verkalýð í landi, Sjómannalaunin hafa með aðstoð kratanna verið sett niður í ekki neitt sakir hlutaráðn- ir garinar. Verkakvennalaunin hafa verið lækk- uð og í stórum stíl svikist um að greiða verka- laun. En allt kom fyrir ekki. Útgerðarmannastétt- in setti samt einkasölu sína á hausinn og nú sér allur landslýður þann skopleik hvernig hver flokkurinn reynir að velta skuldinni af sér. Útgerðarmenn og íhaldið þykjast nú vera með afnámi einkasölunnar og langa aftur í sína frjálsu samkeppni. En kratarnir vilja halda henni áfram og hafa nú tekið völdin einir saman. Boða þeir nú þegar minnkun framleiðslunnar og þar með aukið atvinnu- leysi í síldarvinnunni og lækkun kaups. Stjórn einkasölunnar skipa nú: Erlingur Friðjónsson, Finnur Jónsson, Jón A. Pétursson og Gunnlaugur Sigurðsson Siglufirði. Er Alþýðusambandsstjórnin þar með búin að taka á sig ábyrgð og stjórn Síldareinkasöl- unnar opinberlega. Varamenn eru: Halldór Friðjónsson, Jón Kristjánsson, Þorsteinn Sig- urðsson og Haraldur Gunnlaugsson, allir á Akureyri. Þarf nú ekki frekar að spyrja hvers- konar klíkustjórn verður í Einkasölunni þar. En meðan kratar og íhald bítast um hvort betra sé auðvaldseinkasala eða auðvaldssam- keppni og vilja fá sjómennina til að ráða sig upp á hlut næsta sumar, tekur verkalýðurinn sjálfur sína afstöðu, undir forustu Kommún- istaflokksins, móti drottnun útgerðarmann- anna yfir síldarútveginum, móti auðvalds- skipulaginu í síldinni, hvort heldur það birtist í mynd frjálsrar samkeppni eða einkasölu, hvort sem því er stjórnað af íhaldi, framsókn eða krötunum, hverjum fyrir sig eða öllum saman. Á fjölmennum sjómannafundi sem haldinn Róa skal að því öllum árum, að ala upp iiarð- snúinn byltingasinnaðan lýð í stéttabaráttuna, er lætur athöfn fylgja ákvörðun og aldrei missir sjónar á mætti samtaka sinna, né held- ur hinu að bylta um auðvaldsskipulaginu og byggja siðan upp ráðstjórnarríki á rústum þess. Ef þú skilur þetta betur en ég, hvers- vegna ert þú þá, sjálfur öreigalýðsforinginn, slíkur óvinur kommúnista, að þú stóðst í raun og veru með hnífinn á hálsum þeirra, en brast hug eins og Neró gamla forðum. Svarið við óvináttu þinni við. kommúnista liggur þráð- beint við. Þú óttast þá. Hversvegna? Vegna þess, að þeir hafa þveröfugar skoðanir á þjóð- félagsmálum við þig, því annars gæti ekki verið um svona gífurlega óvináttu að ræða frá þmni hálfu. En hverju fylgir þú þá? Auðvald- inu auðvitað. Eða viltu benda mér á eitt ein- asta ríki, þar sem auðvaldið hefir látið í minni pokann fyrir samningavopnum kratanna. Ónei, vesalingur, það munt þú aldrei geta. Og þú j kallar þig öreigalýðsforingja. Á þessum sama fundi sagðir þú: „Það er allt lýgi, sem er í Verklýðsblaðinu“. Það prédikar skaðsemi auð- valdsins, sem og ógnir kreppunnar. Ofanritaða var í Varðarhúsinu 3. des., vóru eftirfarandi tillögur samþykktar: Fundurinn álítur að reynzlan af Síldareinka- sölunni sé rohtögg á ríkisrekstur innan auð- valdsskipulags. Jafnframt lýsir fundurinn þeirri skoðun sinni, að gamia frjálsa sam- keppnisfyrirkomulagið sé jafn ómögulegt nú og áður, svo engin bót væri að því að fá það aftur nú- Þessvegna álítur íundurinn eina möguleik- ann fyrir sjómannastéttina tii að öðlast trygga afkomu og varanlegar bætur á kjörum sínurn þann, að auðvaldsskipulagið með allri sinni frjálsu samkeppni og einkasölum, sé af- numið og sósíalisminn komist á. Skorar fund- urinn á alla sjómenn að hefja harða baráttu fyrir þessu takmarki og hugsjón allra vinn- andi stétta, sem nú er eina björgunin út úr því hörmupgarástandi, sem auðvaldið hefir leitt alþýðu í. En meðan auðvaldsskipuiagið stendur, skor- ar fundurinn á sjómenn að fylkja sér urn eft- irfarandi hagsmunakröfur, til þess að forða þeim sem mest frá afleiðingum kreppunnar: 1. Afnám hlutaskiftanna, en í staðinn komi kaup og premia, þó svo að lágmarkslaun minnst 640 kr. séu tryggð sjómönnum yfir síldveiðitímann. 2. Sjómenn fái í viðbót við núverandi út- borgun 5 kr. á tunnu, er gangi á undan öllum öðrum greiðsluni Síldareinkasölunnar. Fundur sjómanna í Reykjavík skorar á fulltrúa Alþýðusambandsins, sem nú hafa al- ger yfirráð yfir Síldareinkasölunni, að fram- kvæma undireins eftirtaldar kröfur sjómanna: 1. Greiða af því fé, sem inn kemur héðan af til Síldareinkasölunnar, beint til sjómanna allt upp í 7 kr. hlut á tunnu fyrir síldina í sumar og gangi sú greiðsla fyrir öllu öðru. 2. Tryggja sjómönnum, sem á síld verða framvegis, hvort heldur þeir eru ráðnir upp á hlut eða kaup og premiu, lágmarkskaup, t. d. 640 kr., er þeim sé greitt beint frá Einkasöl- unni. 3. Tryggja það að vinnulaun gangi sífellt fyrir öllum öðrum greiðslum þannig, að sjó- menn og verkafólk í landi fái kaup sífellt út- borgað á haustin áður enn nokkuð annað er greitt. fullyrðingu fengu verkamenn beint í hausinn, á fundi, frá þér, foringjanum, þegar þú áttir af herða þá sem bezt í stéttabaráttunni, sem fyrir höndum er. Með þessari síðasttalinni full- yrðingu neitar þú því að nokkurt auðvald og nokkur kreppa sé til. Hugsun þín er þá þetta. Ykkur verkamönnum líður vel, því að engin fjárkreppa eða fátækt sækir að ykkur. Látið því allt kyrt liggja og sofið rólegir. Auðvald er ekki til. Það er bara ein af lygum Verklýðs- blaðsins. Hversvegna telur þú lýðnum trú um þetta ef þú ekki fylgir auðvaldinu? Þú skipar í raun og veru öreigum að sofa, til þess að auðvaldið geti tekið vígi þeirra fyrirhafnar- laust. Þú hefir ekki getað fundið betra ráð en þetta til að sundra samtökum öreiganna, enda mun það ekki gott og ósigur*vís, ef notað væri. Fjármálastjórn þinni er þannig háttað, að verklýðsfélögin hér Austanlands hafa kastað mest öllu sínu fé í hina botnlausu eyðisluhít þína, Jafnaðarmanninn. Hann hefir þó aldrei fiutt ærlega setningu í stéttarbaráttumálum öi'eigalýðsins, að undanskilinni einni smágrein, sem einmitt er eftir Einar S. Frímann. Sex hundruð króna blóðtaka þótti þér mátuleg í

x

Verklýðsblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Verklýðsblaðið
https://timarit.is/publication/345

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.