Verklýðsblaðið - 30.04.1932, Blaðsíða 2

Fánasöngur Rauðliðanna.
(Eftiv Jón Rafnsson. — Lag eftir Hallgvím Jakobsson).
Jón Rafnsnon
Fánasöngur rauðliðnnna tiiheyrir
islenskri öreigameniiingu - hann er
verk tveggja þekktra félaga i hinni
kominúnistisku hreyfingu - kvæðið
eftir Jón Kafnsson verkainann í Vest-
mannaeyjum og lagið eftir Hallgrim
Jakolisson verslunarstarfsmann i
Keykjavik. (Kvæðiö var birt i 1. tbl.
Kauöa-Fánans þ. á. Undir þvi stóð
af misgáningi „Jón Rafnsson, þýddi1',
en það er villa, þvi kvæðið er frum-
samiö).
1. mai, syngja félagar úr F.U.K.,
fánasöng rauðliðanna.
ilolUjrimur Jalrobsson
Hallgr. Jakobsson.
dt. f •■ £\\. ===== =E:E]^=í=35=4=E_íi:j=^trJ= t" ll 1 í JS.j |2'í Í—Þ “N 4
* 0 é’ * * f • - —i—þ-VV—r—r—i— L * 0- 0* J b 3
Kvað við
I u I/
upp-reisn-ar-lag lýsti’ af ör - eigans brá þeg-ar ár - gol-an snert-i þinn
:|=:
frels - is - ins tákn sem að treystum vér á, nú var tak-markið rélt - ur og
15 J5 J J Jí ^ J J h
fald, þú varst vald. Og þú
* I
#- 0
-0-O -
%=t=

-þ $ ? ir
beind - ir oss leið gegn - um skugg - a og skin þar sem skift - ist
Þ V
yl - ur og gjóst.
Þig vér
=£=33=4=
—•—»
é •
-*•------*----4~~
_______________, VIÐLAG:
:}..Ép^^í=jEESEÍr=!É^Í=Í
þ—F—£—frlf— —p— 't
lærÖ - um að elsk - a og vakt - a sem vin, og aÖ verja’ okk - ar fylk - ing - ar brjóst.
Xr
Látt - u
-j—4--j——jft—J—^—jy —JJ
y ■ r VI/
alls stað - ar gja 11 - a þinn upp - reisn - ar söng frá unn - um að há - fjall - a
r
brún, og vér
=t=
%

I
t
LM- rf-i
p—jj—1=-------þ þ 1 i-
heit - um að fylkja’ oss fast um þá stöng, þar sem fán - i vor blakt - ir við hún.
=£:
S
þ
i h 5
,_h__•__________.. _ i
*" P W " * \ !=_
b " '
Þegar daprast oss gangan við ellinnar ár,
þegar opnast hin síðustu skjól,
signdu blóðrauði fáni vor héluðu hár,
undir hækkandi öreigasól.
Láltu alls staðar gjalla o. s. frv.
Lát á blóðrauðum grunni þá bera við ský
okkar blikandi hamar og sigð.
Fylltu vetrarins heim þínum voraldargný,
til að vekja um gjörvalla byggð.
I
Sá óttalegi atburður gerðist fyrir nokkru
vestur í Ameríku, að ræningjar fóru inn í
hús ungra hjóna og höfðu á brott með sér
dýrmætustu eign þeirra: son 18 mánaða
garnlan. Hjónin voru þekkt áður fyrir sakir
frægðar og auðs: Lindbergh fluggarpur og-
lcona hans, nú eru þau orðin heimskunn vegna
sorgar þeirrar, sem þessi svívirðilegi glæpur
hefir bakað þeim.
Allar hugsanlegar ráðstafanir hafa verið
gerðar til þess að finna drenginn, eh til þessn
reynzt árangurslausar. Lögregla Ameríku og
glæpamenn hennar hafa tekið höndum saman
í leitinni. Lögreglan hefir lagt á sig vökur og
skóslit. Glæpamennirnir hafa lagt arðvæn-
vænlegt starf sitt á hylluna og tekið upp
mikið af hinum dýrmæta jazztíma útvarpsins
til ræðuhalda. Ófriðarfréttir Austurálfunnar
urðu að Jioka af forsíðum stórblaða Ameríku
fyrir umsögnunum um mannránið og mynd-
um af glæpamannaforingj um og öðrum, sem
framarlega hafa staðið í leitartilraununum.
Miklar fjárupphæðir hafa verið boðnar þeim,
sem fundið gætu barnið og ræningjum þess
heitið uppgjöf sakar. Samúðarskeytum og
fögrum kvæðum um litla drenginn horfna
hefir rignt, en ekkert hefir dugað, menn bú-
ast við að barnið muni hafa verið myrt. Lög-
gjafar Ameríku hafa tekið til íhugunar, að á-
kveða dauðahegningu eftirleiðis við rnannrán-
um.
Þessi sorgarsaga frá Ameríku er ekki ný,
hún er alltaf að gerast, bæði þar á landi og
annarsstaðar í heiminum. Frá óteljandi ó-
þekktum foreldrum er daglega rænt börnum.
Líkamsþrótti þeirra er rænt með ofvinnu, ó-
nógu viðurværi og óhollum húsakynnum, unz
þau deyja frá foreldrunum, sem enga pen-
inga hafa að bjóða ræningjunum í lausnar-
gjöld fyrir börnin sín, sem þeim þykir eins
vænt um og Lindberghs-hjónunum um sitt,
þeir geta heldur ekki heitið ræningjunum
uppgjöf saka, ef þeir vildu skila aftur börnun-
um, því ]?að er ekki saknæmt að ræna börn-
um óþekktra foreldra. — Málið, tungan, þessi
skringilega hljóðathöfn, sem öllum þjóðum er
svo heilög, að upprunaleg hugtök brjálast,
fyrir mátt hennar, kallar barnarán frá ó-
þekktum foreldrum: slys, sjúkdóma, illt upp-
eldi, úrkynjun, eða öðrum „orðu.m“, sem koma
ábyrgðinni af ræningjunum yfir á foreldrana
sjálfa. Aldrei mundi lögregla Ameríku, eða
nokkurs annars lands, samþykkja það að
glæpamenn hjálpuðu til þess að gefa óþekkt-
um foreldrum barn þeirra aftur, t. d. með
því að stela brauðhleif eða mjólkurlítra handa
því.
Allsstaðar eru börnin tekin frá mæðrunum
og myrt, stór hraust börn, sem eru þeim því
dýrmætari, sem þau eru orðin þeim fyrir-
vinna, en tungan á nóg orð yfir slík mannrán,
þau orð eru borin fram með fagnandi fjálg-
leik: föðurlandsást! helg skylda! frelsi! Og
svo láta ræningjarnir börnin drepa hvert arm-
an og horfa hreyknir á leikinn sem þeir kalla
stríð, á meðan þeir hlúa að búkum sínum með
klæðum barnanna og hinna óþekktu foreldra,
og eta sig ofmetta í matnum, sem þau höfðu
búið sér til með miklum erfiðismunum. Og þá
menn, sem hrópa upp um svívirðingu þess-
konar mannrána og barnamorða, kallar tung-
an föðurlandssvikara, lögbrjóta, stjórnleys-
ingjar o. fk, því tungan er mönnunum heilög.
Hvernig væri annars að mannkynið þegði í
svo sem tvær kynslóðir, ætli hin upprunalegu
hugtök nytu sín ekki betur á eftir, svo mönn-
um skildist að þetta Lindberghs barnsrán er
hliðstætt ránum barna óþekktra foreldra? Og
þessa uppástungu löggjafanna í Ameríku um
aauðahegningu við barnsránum, hverra sem
er, ættu menn að athuga betur.
Hd. St.
Suðurpóllinn
(Umsögn úr verkamannabréfi).
Innst við Vatnsmýrina, neðan Laufásvegar,
standa saman fjögur íbúðarhús. Eru þau ekki
sérlega reisuleg né íburðarmikil þótt manna-
híbýli séu. f nálægri tilsýn eru þau álíka svip-
mikil eins og þegar horft er af Kömbum á
beitarhús austur á Breiðumýri í Flóa. Þessi
hús eru nefnd einu nafni: „Suðurpóll“.
í upphafi var Póllinn (svo nefndur í dag-
legu tali) byggður sein bráðabirgðaskýli fyrir
verkamenn og skyldulið þeirra. Og þegar
fyrsta þúsið hafði verið reist, kom fram knýj-
andi þörf og bæta öðru við. Þannig var svo
aukið við unz húsin voru orðin fjögur. Það
síðasta var reist fyrir 14 árum. Ef spurt væri
um kostnaðaraðila, mundu fáir trúa að nefnd-
ur yrði bæjarsjóður Reykjavíkur, höfuðstaðar
íslands. En þó er nú svo að hér standa hans
framkvæmdir fyrir allra augum. Og skal nú
reynt að lýsa þeim í aðaldráttum.
Suðurpóllinn er þannig settur, að húsin
mynda einskonar hringbyggingu.
Eitt er það, sem setur talsvert einkennileg-
an svip á Suðurpólinn: Salernin standa öll í
einni sérbyggingu innan í húsahringnum.
Þykja þau ekki setja neinn fegurðarblæ á
þessar byggingar. Og því síður virðist smekk-
vísin hafa verið á marga fiska hjá þeim, sem
sögðu fyrir um þetta fyrirkomulag.
Þá er enn eitt afbrigði sem vert er að geta
um: Vatn til neyzlu og annara hluta er tekið
utan húsa. Vatnspóstar tveir standa sinn við
hvorn enda salernanna. Er þar stundum slæm
aðstaða á vetrum þegar svell er í kring. Og
harla þungan annmarka má telja það, að
allt skólp verður að handfæra úr húsunum.
1 Pólnum eru íbúarnir nokkuð þétt settir í
íbúðirnar, sem allar eru í minna lagi. 1 einni
stofu og eldhúsi munu víðast vera 5—6
manns. Og dæmi mun til að þarna hafi í einní
íbúðinni búið hjón með 10 börn.
Þegar Suðurpóllinn var byggður, voru hús-
in fyrst klædd að utan með tjörupappa. Og
það var eigi fyr en mörgum árum seinna, að
þau voru klædd með járni. Var pappinn þá
svo af sér genginn og fúi kominn í alla undir-
stokka, að ekki varð komist hjá endurbótum.
Með þessu móti hafa þessar byggingar því
orðið margfalt dýrari en þær annars hefðu
þurft að vera.
Tvennt er það, sem athuga mætti í sambandi
við Suðurpólinn: Fólk það, sem þar hefir
búið og býr enn, er fátækur verkalýður. Hins
vegar hitt, að framkvæmdir eiga ráðendur
Reykjavíkur. Er því tæplega unnt að álykta
á annan vég en þann, að hér sjáist greinileg
merki ■ óvirðingar í garð öreiganna.