Verklýðsblaðið - 18.11.1935, Side 3

VERKLÝÐSBLAÐIÐ
VEftKLÝWBLAÐIt)
Útgefandi:
KOMMÚNISTAFL. ÍSLANDS.
Ritstjóri:
EINAR OLGEIRSSON.
Afgr.: Vatnsstíg 3 (þriðju hæð).
Sími: 2184. — Pósthólf 57.
Prentsmiðjan Acta h.f.
KOMMÚNISTAFLOKKUR
ÍSLANDS
(Deild úr Alþjóða-
sambandi kommúnista).
v Formaður:
BRYNJÓLFUR BJARNASON.
Skrifstofa: Vatnsstíg 3 (3. hæð).
Viðtalstími:
Daglega kl. 6—7, virka daga.
Samíylktng
eða neyð og lasismi
Samfylkingarhreyfing’unni á Is-
landi fleygir fram. Vaxandi hluti
Alþýðuflokksins rís" upp og krefst
róttsékari aðgerða og samfylking-
ar. Samningurinn milli Alþýðu-
fiokksins og kommúnista í Vest-
mannaeyjum, ' samfylkingin á
Eskifirði, vaxandi hreyfing á
Norðfirði og Seyðisfirði, og nú
þjóðfylking alþýðunnar á Húsa-
vík í viðbót við þá öldu, sem á
undan var gengin í Ilafnarfirði
og á Norðurlandi, — þetta sýnir
ailt hvert stefnir. Og þó er vöxt-
ur samfylkingarhreyfingarinnar í
Reykjavík aðalatriðið. Allt árið
1935 hefir hér staðið í tákni rót-
tækrar verklýðsbaráttu og vax-
andi samfylkingar (Sogsdeilan,
Andradeilan, sigrar „Iðju“ og
„Sóknar“, barátta húsgagnasmiða
og bólstrara). Hámarkið hefir
náðst með atburðunum í Dags-
brún og Jafnaðarmannafélaginu
og samfylkingu æskulýðsins gegn
nazismanum 9. nóv. — Og við alla
þessa hreyfingu verkalýðsins bæt-
ist svo, uppreisn smáútvegs-
manna.
Allt þetta sannar að samfylk-
ingin er ekki lengur bara frómt
orð og fögur ósk kommúnista,
heldur lifandi hreyfing þúsunda
alþýðumanna og þar á meðal tuga
af áhugasömustu liðsmönnum Al-
þýðuflokksins. En foringjar Al-
þýðuflokksins streitast hinsvegar
á rnóti þessari rísandi öldu og
ieyna eítir mætti að yiha verka-
mönnum sýn um hið sanna inni-
hald samfylkingarinnar. Er grein-
in um „fyrirskipanirnar frá
Moskva“ í Alþbl. í gær gott dæmi,
bæði um hræðslu þeirra við vöxt
samfylkingarinnar og tilraunirn-
ar til að hefta hana. Mun þeirri
grein nánar svarað næst.
En á meðan samfylkingar-
hreyfingin vex meðal fjöldans, en
fo.ringjarnir spyrna á móti, hríð-
versnar ástandið í landinu. At-
vinnuleysi og dýrtíð aukast. 955
atvinnuleysingjar skráðir í Rvík.
Vöruþurð og stöðvun innlends iðn-
aðai’ vofa yfir. Erfiðleikar magn-
ast út á yið,. sérstaklega hvað
Spán og Portúgal sner.tir. Og að-
Hvaða völd heíír Magnús Sigurðsson?
Eru þau Srá Hambros Bank eða eru þau fró íslenzku þjóðinni?
„Kveldúlfur“ hefir lifað á þeirri
blekkmgu, sem honum hefir tek-
izt að koma inn hjá fólkinu, að
hann einn gæti selt fisk á Spáni
og ítalíu.
Þessi blekking er að missa all-
an mátt sinn.Upp á síðkastið hefir
orðið að kúga útvegsmenn til að
láta Kveldúlf selja fiskinn. Verði
sú kúgun brotin á bak aftur, er
Kveldúlfur búinn að vera og hel-
greipar hans á íslenzkum fiskút-
vegi losaðar. Mönnum er sem sé
orðið Ijóst, að vald Kveldúlfs á
Spáni og Italíu byggðist eingöngu
á einokunarvaldi hans hér heima
— og hyrfi með því.
En þótt trúin á Kveldúlf og
sölusnilld Richards Thors sé að
Jéh&nnes úr Kötluin*:
»Dauðinn á
og fleiri sögur« eftir
Skyldi ég annars nokkumtíma
fá frið til að skrifa skáldsöguna
mína, fyrir skáldsögum hversdags
lífsins, sem alls staðar eru að ger-
ast ?
alsökina á öllu þessu á hin drottn-
andi fjármálaklíka Reykjavíkur,
Kveldúlfur og Landsbankinn —
og nú bæta þeir beinu landiáða-
bruggi ofan á Gismondi-mútum-
ar og spönsku múturnar.
Meðan hinsvegar ríkisstjórnin
ekki tekur fram fyrir hendurnar |
á þessari klíku, þá skellur ábyrgð- !
in af ástandinu í augum fjöldans
á ríkisstjórriina sjáífa — og íhald-
ið skellir allri skuldinni á hana
með samvizkulausu lýðskrumi
sínu að fasista sið. Og því verður
ekki neitað, að með því að gerast
sverð og skjöldur Kveldúlfs og
Landsbankans, þá tekur ríkis-
stjórnin og stjórnarflokkarnir á
sig meðábyrgðina af vaxandi ]
neyð á Islandi, aukinni hættu á
fasisma og tefla lýðræðinu í
hættu.
Mótsetningin á milli pólitikur
verkamannanna í Alþýðuflokkn-
um, sem þeir reka í Dagsbrún og
heimta í Jafnaðarmannaíélaginu
að rekin sé, — og pólitíkur ríkis-
stjórnarinnar er orðin geysileg.
M.eðan ungir jafnaðarmenn og
kommúnistar slást saman gegn
nazistum og sigra þá, — horfir
Haraldur hræddur á aðfarir
Kveldúlfs og þorir ekki að af-
hjúpa landráðabrugg hans.
Samfylkingin er orðin dægur-
mál, — orðin Iifandi, vaxandi
hreyfing verkalýðsins á íslandi
livert sem litið er.
Frestun á því að skapa hana ;
opinberlega milli Alþýðuflokksins ;
og Kommúnistaflokksins, getur
aðeins orðið vatn á myllu auð-
valdsins og afturhaldsins.
Samfylkingin yerður að sigra
— og það fljótt.
líagnús Sigurðssori.
víkja. fyriv hátri á kúgun Kveld-
úlfannn. og viðurstyggð á fjár-
glæfrum í sambandi við Gismondi-
málið Ög : nönsku múturnar, — þá
lifir .ennþá trúin á, að Landsbank-
þriðjn hæð
Hfsiidór Síefárssou
Á þessari spurningu endar þetta
nýja smáságnasafn Halldórs Stef-
ánssonar. Það er að vísu ein sögu-
hetjan sem spyr, en mætti vel
skoðast sem spurning höf. sjálfs
— svo þorstlát og önnum kafin
athyglisgáfa segir til sín í þessari
bók, s\o rík samrunatilhneiging
við atburðarás tilverunnar. En
sem betur fer hefir þó Halldór
Halldór Stefánsson.
fengið ffið til þess að skrifa þama
átta skáldsögur úr hversdagslíf-
inu — og það svo vel, að úr hefir
orðið merkur atburður í íslenzkri
bókmenntasögu.
Já, vissulega eru þetta skáld-
sögur úr hversdagsíífinu, svo trú-
ar staðfeyndum veruleikans, að
nærri stappar nektarkennd — og
þó um leið þrungnar einhverju
dulmagni, sem knýr hug lesand-
ans áfram, dulmagni hinna þöglu
spurninga, sem ólga á bak við
hverja setningu.
Efni sagnanná er sótt í bölheim
jarðar, til manna, sem mæðast og
örmagnast undir byrðí samfélags-
háttanna, — jafnvel kattarflæk-
ingur er gerðúr áð mikjlyægri
persónu, sem hvæsir grænar glyrn
urnar inn í myrkur þeirra mátt-
arvalda, sem skaþa lífverunum
alla þessa viðþolslausu þjáningu.
Hér er ekki rúm til að rekja
söguefnin, .en öll geyma þau ó-
Framh. á 4. síðu.
inn og „fjármálasnillingurinn“
Magnús Sigurðsson sé það eina,
sem bjargi fjárhag landsins, og
án Magnúsar verði ekki komizt
af. Það sé á Magnúsi, sem það
byggist, að ísland geti fengið lán,
— og hinsvegar sé Magnús slíkur
valdamaður hjá Hambros Bank, að
hann yrði óðar sendur hingað sem
fulltrúi enska bankans, ef hann
yj-ði settur frá sem bankastjóri
Landsbankans. Á þessari trú elur
Magnús sjálfur og Jónas frá
Hriflu skrifar síðan lofgerðir um
hann í „Nýja Dagblaðið“ út frá
þessu sjónarmiði. Og á trúnni á
Magnúsi lafir Kveldúlfur.
Ilvað segja staðreyndimar og
reynslan um „fjármálasnilld“
Magnúsar Sigurðssonar ?
Staðreyndimar eru eftirfar-
andi:
1) Aft undir l'jármálastjóm
Magnúsar Sigurðssonar er ástand-
ið orðið svo út á við, að Hambros
Bank bannar ríkinu að taka ný
lán eða ganga í nýjar ábyrgðir.
— Hvort ástandið er í raun og
veru svona slæmt skal ekki full-
yrt, en það er það að svo miklu
leyti sem Magnús Sigurðsson fær
að ráða því, skýra það fyrir Ham-
bros Bank og vera milligöngumað-
ur milli brezku bankanna og ísl.
i íkisstjórnarinnar. Hitt er ósann-
að, hvort Magnús Sigurðsson hef-
ír átt sinn þátt í að fá Hambros
Bank til að gera þessar kröfur.
2) Að undir f jármálastjórn
Magnúsar Sigurðssonar er Lands-
bankinn hættur að yfirfæra gjald-
eyri til útlanda, og hefir þó Lands-
bankinn haft alræði að heita má
um veitingu gjaldeyrisleyfa, en
fullnægir þeim nú ekki. Hinsveg-
ai hefir ekki heyrst að meiri
gjaldeyrisvandræði hafi orðið í
sambandi við greiðslu mútanna til
Spánar en svo, að bankinn hafi
i'áðið við þau.
3) Að undir f jármálastjórn
Magnúsar Sigurðssonar er búið að
festa veltufé Landsbankans í
tryggingarlausum lánum til Kveld
úlfs, þannig, að Kveldúlfsklíkan
hefir fyrir þau lán klófest Lands-
bahkann þannig, að hann lætur að
vilja hennar um útvegun á einok-
un á fiskinum.
Er nú þessi árangur af „fjár-
málasnilld“ Magnúsar Sigurðsson-
ar svo glæsilegur að ástæða sé til
að krjúpa fram og tilbiðja hann,
eins og liggur við að Jónas frá
Hriflu og helztu fylgifiskar hans.
geri — ásamt íhaldinu, sem þó er
að þakka fyrir Kveldúlf?
Nei, — ávöxtur þessi verðskuld-
'ar aðeins eitt: Brottrekstur
Magnúsar Sigurðssonar og klíku
hans frá Landsbankanum, um
■)
leið og Kveldúlfur er gerður upp.
Er það hættulegt fyrir íslenzku
þjóðina, að reka Magnús frá?
Hættulegast er auðsjáanlega —
af þeirri reynslu, sem fengin er
— að hafa hann áfram.
Og .hvaða hætta fylgir því að
reka háhri ? Su’mir halda að Ham-
bros. Rank yrði óður ,og uppvæg-