Fréttablaðið - 26.11.2009, Blaðsíða 28

Fréttablaðið - 26.11.2009, Blaðsíða 28
28 26. nóvember 2009 FIMMTUDAGUR UMRÆÐAN Anna Margrét Ólafs- dóttir skrifar um list- greinakennslu Menntaráð samþykkti á fundi sínum þann 7. maí 2007 að setja á lagg- irnar starfshóp til að gera úttekt á kennslu í listgrein- um í grunnskólum Reykjavíkur. Þar sem miklar breytingar hafa orðið þetta kjörtímabil á stjórn borgar- innar var fjórum sinnum skipað í hópinn. Undirrituð var formaður þess hóps sem nú hefur lokið verk- efninu. Vegleg skýrsla hefur litið dagsins ljós. Helstu niðurstöður hennar verða kynntar áhugasömum í sal Menntasviðs Reykja- víkurborgar á Fríkirkju- vegi kl. 17 í dag. Hlutverk starfshópsins var meðal annars að skoða hvernig kennslu er hátt- að í þeim listgreinum sem kenna á samkvæmt Aðal- námskrá grunnskóla, kanna hvernig listgreinakennarar skila sér inn í grunnskól- ana að loknu námi og koma með tillögur að úrbótum. Þrír þættir einkenndu vinnu starfshópsins. Í fyrsta lagi rann- sókn, sem var gerð af tölfræði- og rannsóknarþjónustu Menntasviðs og náði til allra grunnskóla borgar- innar. Í öðru lagi vinnufundur með listgreinakennurum, sem var mik- ilvægt innlegg í starfið, en hann sóttu yfir 100 listgreinakennarar. Í þriðja lagi fékk starfshópurinn ýmsa sérfræðinga á sinn fund. Í rannsókn tölfræði- og rann- sóknarþjónustu Menntasviðs var aflað víðtækra upplýsinga um stöðu listgreinakennslu á haustönn 2008 í hverjum árgangi fyrir sig í öllum 36 almennum grunnskól- um Reykjavíkurborgar. Menntun kennara, sem kenna listgreinar samkvæmt námskrá, var könn- uð og aflað upplýsinga um starfs- vettvang útskrifaðra listkennara. Skólastjórar svöruðu ítarleg- um spurningalistum um fjölda kennslustunda og annað náms- framboð í hverri þeirra fimm list- greina sem fjallað er um í Aðal- námskrá, menntun kennara og leiðbeinenda og fjölmarga aðra þætti. Tengiliðir úr flestum skól- anna skráðu upplýsingar um verk- efni á sviðum lista og menningar, þar á meðal heimsóknir á listvið- burði og heimsóknir frá listamönn- um í skólann. Vettvangsferðir skólabarna voru skoðaðar og aflað upplýsinga frá Listasafni Reykja- víkur og Listasafni Íslands. Samtals voru stöðugildi í list- greinum 135,8 í skólunum 36. Listgreinakennarar eru í 122,8 stöðugildum, leiðbeinendur í 7 en almennir kennarar í 6 stöðugild- um. Allir skólar höfðu textílkenn- ara og myndmenntakennara, 33 skólar höfðu tónmenntakennara, 17 danskennara og og 15 leiklista- kennara sem höfðu kennslurétt- indi eða voru leiðbeinendur með sérmenntun í listgreininni. Í skýrslu starfshópsins eru gerðar átta tillögur til úrbóta. Það er ánægjulegt að segja frá því að ein þeirra er þegar komin í framkvæmd. Fjögur svið borg- arinnar, Menntasvið, Leikskóla- svið, Íþrótta- og tómstundasvið, og Menningar- og ferðamálasvið eru í samvinnu við Vinnumála- stofnun farin af stað með tilrauna- verkefni til sex mánaða sem felur í sér að ráðinn hefur verið menn- ingarfulltrúi til að vinna að því að efla listsköpun og menningarlæsi meðal barna og unglinga í borg- inni. Aðrar tillögur bíða afgreiðslu menntaráðs. Höfundur er fulltrúi í Menntaráði og formaður starfshóps um list- greinakennslu í grunnskólum. Listgreinakennsla í grunnskólum ANNA MARGRÉT ÓLAFSDÓTTIR UMRÆÐAN Loftur Guttormsson skrifar um stóriðju Opinber stjórnmálaum-ræða síðustu vikurn- ar um það hvernig bregð- ast skuli við kreppunni á Íslandi ber vitni um að sumir stjórnmálaforingj- ar eru ekki reiðubúnir að draga lærdóm af hrakföll- um síðustu missera og taka til end- urskoðunar þá stefnu sem flestum ber saman um að átti mikinn þátt í þeim. Í bakgrunni fjármálahrunsins er nýfrjálshyggjan. Hér var hún fram- kvæmd á óábyrgari hátt en dæmi munu finnast um í okkar heims- hluta. Matadorar hins einkavædda bankakerfis fengu að leika laus- um hala og létu stjórnast af glýju skjótfengins gróða. Til þess nutu þeir velþóknunar þeirra stjórn- málaafla, einkum Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks, sem höfðu skap- að þeim skilyrði til þess ábyrgðar- lausa athæfis sem lýðum varð ljóst með hruninu. Þessi stjórnmálaöfl gáfu Landsvirkjun heimild til að vinna óbætanleg spjöll á íslenskri náttúru og veita álrisanum Alcoa starfsleyfi sem fékkst þó aðeins út á undanþágu frá alþjóðlegu sam- komulagi um mengunartakmark- anir (Kyoto-bókuninni). Flestum er nú ljóst að virkjunarframkvæmd- irnar við Kárahnjúka og bygging Alcoa-verksmiðjunnar áttu drjúg- an þátt í að magna upp það ástand, með ofþenslu og hávaxtastefnu, sem endaði í hrunadansinum. Ætti reynslan af þessu framferði öllu ekki að kenna mönnum að fátt er háskalegra velfarnaði einnar þjóðar en stjórnvöld og fjárfestingarbank- ar sem í sameiningu láta skamm- tímasjónarmið ráða ferðinni? Úrræði „Kárahnjúkaflokkanna“ Af yfirlýsingum forystumanna þeirra flokka („Kárahnjúkaflokk- anna“), sem öðrum fremur kölluðu hrunið yfir Íslendinga, verður því miður ekki séð að þeir hafi dregið lærdóm af því og tamið sér ábyrg- ari stefnu. Valkosturinn, sem Sjálf- stæðisflokkurinn teflir fram sem kreppuúrræði, er atvinnustefna sem hefur að þungamiðju nýtingu orkulinda (jarðvarma og fallvatna) í þágu áframhaldandi stóriðju. Þar eru efst á blaði tvær risastór- ar álverksmiðjur í Helguvík og á Bakka við Húsavík, auk stækkun- ar þeirrar sem fyrir er í Straums- vík. Formaður flokksins boðar að með slíkum framkvæmdum verði komist hjá því að auka skattaálögur á landsmenn til mótvægis við hinn gríðarlega halla ríkissjóðs. Skatta- stefnu ríkisstjórnarinnar hefur for- maðurinn kallað „brjálaða“ leið. Hvað úrkosti í atvinnuuppbygg- ingu varðar, er svipað uppi á ten- ingnum hjá varaformanni Fram- sóknar, Höskuldi Þórhallssyni (sjá grein hans í Fréttablaðinu 5. nóv. sl.). Svonefnda umhverfisvæna orku beri að nýta í þágu álvers á Bakka við Húsavík sem muni glæða atvinnulíf á Húsavík og öllu Norð- urlandi. Ekki orð um það að var- hugavert kunni að vera að halda áfram á þeirri braut sem atvinnu- lífi á Austurlandi var mörkuð með Alcoa-verksmiðjunni þar. Ekki verður komist hjá að minna á að Samfylk- ingin slóst í lið með álvæð- ingunni þegar hún greiddi götu Kárahnjúkavirkjun- ar á Alþingi og í borgar- stjórn. Það veldur sérstök- um áhyggjum að heyra nú Jóhönnu forsætisráðherra taka undir stóriðjukröf- urnar sem helsta úrræði í atvinnumálum Íslendinga. Hvar er ábyrgðarkenndin? Þrennt vekur nú sérstaka athygli í málflutningi Kárahnjúkaflokk- anna. Í fyrsta lagi er látið að því liggja að jarðhitasvæðin suðvestan- og norðaustanlands geti lagt fyrir- huguðum tveimur risaálverum til þá orku sem þau munu þurfa á að halda fullbyggð þannig að komist verði að mestu hjá því að grípa til vatnsaflsvirkjana í gamla stílnum. Hvað álverið í Helguvík áhrær- ir hefur þó Sigmundur Einarsson jarðfræðingur sýnt fram á að mikið vantar á hægt verði að virkja slíkt magn jarðvarma í náinni framtíð (sjá grein Sigmundar, www.smu- gan.is, 13. nóv.). Hvað um álverið á Bakka? Eru horfurnar eitthvað betri þar hvað það varðar að beisla nægilega varmaorku fyrir full- byggt álver? Í öðru lagi – og nátengt hinu fyrrnefnda – er látið eins og virkj- anleg jarðvarmaorka muni á næst- unni ekki aðeins duga til handa risaálverunum tveimur og stækk- uðu álveri í Straumsvík heldur skapi hún nú þegar skilyrði fyrir ýmsar aðrar atvinnuskapandi framkvæmdir eins og netþjónabú í Sandgerði og á Keflavíkurflugvelli. Það verður að teljast ábyrgðarlaust athæfi hjá stjórnmálaforingjum að gylla fyrir þjóðinni ný atvinnu- tækifæri á jafnfölskum forsend- um. Eða hvernig skyldu þeir koma út ef brugðið væri á þá mælikvarða hinna nýja gilda sem nýafstaðinn þjóðfundur hefur boðað? Í þriðja lagi er ljóst að Kára- hnjúkaflokkarnir skirrast ekki við að nota kreppuástandið, sem þeir bera höfuðábyrgð á, til þess að leiða kjósendur til fylgis við áframhald- andi álvæðingu landsins. Verði hún að veruleika munu allir helstu orku- kostir landsins bundnir að miklu leyti einni atvinnugrein sem legði þá að líkindum til meirihlutann af öllu verðmæti vöruútflutnings frá landinu. Ef svo færi mundu ekki mörg þróunarlönd jafnast á við Ísland að efnahagslegri einhæfni. Loks blasir við að hrunið hefur orðið Kárahnjúkaflokkunum tilefni að kæfa í eigin röðum þann vott af umhyggju fyrir umhverfinu sem farið var að brydda á í málflutningi þeirra „fyrir hrun“. Áframhaldandi álvæðing er nú boðuð rétt eins og hún sé óviðkomandi þeim ógnum sem nú steðja að mannkyni, losun gróðurhúsalofttegunda og hlýnun loftslags. Málflutningurinn fyrir áframhaldandi álvæðingu endur- ómar hér þau skammtímasjónar- mið sem réðu ferðinni hjá þess- um sömu flokkum fyrir 2007. Þrátt fyrir hrunið er eins og ekkert hafi gerst. Höfundur er prófessor. Eins og ekkert hafi gerst LOFTUR GUTTORMSSON UMRÆÐAN Steindór J. Erlingsson skrifar um lyfja- fyrirtæki Sífellt koma fram fleiri sönnunargögn um að læknar við suma af helstu læknahá- skólum Bandaríkjanna setji nafn sitt á vís- indagreinar sem skrifaðar eru af huldu- höfundum fyrir lyfjafyrirtækin“. Þessu er haldið fram í frétt sem birtist í New York Times 4. ágúst sl. og því bætt við að grein- arnar séu skrifaðar til þess að auka sölu á lyfjum. Ef við horfum sérstaklega til geðlyfja er þetta ekki nýtt vandamál. Hvernig geta læknar svívirt Hippókrat- esareiðinn með þessu móti? Í nýlegri vísindagrein eftir bandaríska geðlækn- inn Kenneth S. Kendler er því haldið fram að geðheil- brigðisrannsóknir stjórnist of oft af hugmyndafræði- legum rökum en ekki vísindalegum. Sem dæmi um þetta nefnir Kendler þá tilhneigingu innan geðlækn- isfræðinnar undanfarna áratugi að finna einfald- ar líffræðilegar skýringar á orsökum geðsjúkdóma. Hann segir slíkar skýringar ekki til. Sem dæmi um einfalda skýringu má nefna tilgát- una um að orsök þunglyndis liggi í ójafnvægi í seró- tónínbúskap heilans. Hér er um umdeilda tilgátu að ræða (SJE, Fbl., 8. janúar, 2009). Hún er lyfjaiðnað- inum mikilvæg því algengustu þunglyndislyfin, sk. SSRI-lyf, eiga að lækna þetta ójafnvægi. Stundum er óheiðarlegum aðferðum beitt til að verja tilgátuna og lyfin. Í fyrra birtust tvær vísindagreinar þar sem ítar- lega er greint frá því hvernig GlaxoSmithKline (GSK) og forveri þess birti neikvæða rannsókn á virkni SSRI-lyfsins Seroxats sem „jákvæða“. Um er að ræða rannsókn nr. 329 á virkni Seroxats á þung- lyndi í unglingum, sem birtist í Journal of the Amer- ican Academy of Child and Adolescent Psychiatry (JAACAP) árið 2001. Þar er því haldið fram að lyfið „sé áhrifaríkt á meiriháttar þunglyndi í ungl- ingum og almennt vel þolað“. Í umræddum greinum kemur hins vegar fram að rannsókn nr. 329, auk tveggja ann- arra, leiddi í ljós að Seroxat var ekki fremra lyfleysu í að meðhöndla þunglyndi í ungling- um, auk þess hafði lyfið slæmar aukaverk- anir. GSK hafði áhyggjur af því að þessar neikvæðu niðurstöður gætu dregið úr sölu lyfsins til fullorðinna einstaklinga. Því var ákveðið að birta rannsóknina sem „jákvæða“ og var almannatengslafyrirtæki, sem sérhæf- ir sig í læknisfræði, fengið til þess að skrifa grein um rannsóknina. Eftir að fyrsta uppkast fyrirtækis- ins lá fyrir gerðu hinir eiginlegu „höfundar“ rann- sóknarinnar, 22 talsins, litlar efnislegar breytingar á greininni þar til handrit var sent til birtingar. Rétt er að taka fram að þótt því sé haldið fram í texta JAACP-greinarinnar að Seroxat sé gott til þess að meðhöndla þunglyndi í unglingum eru allar neikvæðu niðurstöðurnar birtar í töflu í greininni. Þrátt fyrir töfluna virðist blekkingarleikur GSK hafa tekist vel því af þeim 153 greinum sem vísað hafa í virkni lyfsins í rannsókn 329 er því haldið fram í 68 greinum að virknin sé jákvæð. Lesandinn gæti skil- ið 54 aðrar greinar sem svo að virkni Seroxats sé jákvæðari en niðurstöðurnar gefa til kynna. Í ein- ungis 31 grein er rétt greint frá niðurstöðunum og í 12 þeirra eru „höfundar“ greinarinnar sérstaklegar gagnrýndir fyrir blekkingarleikinn. Að undanförnu höfum við orðið vitni að því hvern- ig hugmyndafræði ný-frjálshyggjunnar og gróða- fíkn hefur leitt íslenskt samfélag í miklar ógöngur. Á hliðstæðan hátt hefur serótónín-hugmyndafræðin og gróðafíkn varpað dimmum skugga yfir þróun, mark- aðssetningu og mögulegan lækningamátt SSRI-þung- lyndislyfja. Þennan blekkingarleik mikils minnihluta geðlækna og lyfjaiðnaðarins verður að stöðva. Höfundur er vísindasagnfræðingur. Lyfjafyrirtæki og blekkingar STEINDÓR J. ERLINGSSON Mikið úrval af kuldafatnaði á börnin 5.990kr.Verð frá Kuldabuxur 13.990kr.Verð frá Kuldagallar 8.990kr.Verð frá Stærðir 80-120 Stærðir 128-174 Úlpur 10.990kr.Verð frá
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.