Íslensk endurreisn - 17.06.1933, Blaðsíða 1

JP I. árg., 7. tbl. Reykjavik, laugardaginn 17. júni 1933«
^ MÁLGAGN ÞJÓÐERNISHREYFINGAR ÍSLENDINGA
Elnkunnarorð: „Verdi gróandi þjóðlíf með þverrandi tár, sem þroskast á gudsrlkis braut“.
Ritstjóri: E ið ur S. Iivaran. — Útgefendur: Nokkrir
Þjóðernissinnar i Reykjavík. — Afgreiðsla: Ingólfshvoli,
2. hæð. — Afgreiðslusími: 28 37.
íslensk Endurreisn kemur. út vikulega. -
ins 6 krónur. Verð í lausasölu 15 aurar.
Fjelagsprentsmiðjan.
Verð árgangs-
- Prentsmiðja:
Jön Sigurðsson
1811 — 17. júní — 1933.
.Tón Sigurðsson er eitt at' þeim sárfáu mikil-
mennum, sein íslenska þjóðin hefir alið. Hann
hefir leyst þjóðina úr álögum eftir margra alda
svefn, mótað og' skapað hið unga ísland. Vjer
getum ekki hugsað oss núverandi kynslóð án
Jóns Sigurðssonar. Hann er forsendan að öllum
framförum og framkvæmdum, sem hjer hafa
orðið, síðan 1874 —- forsendan að íslandi hinu
nýja. Nálega allar framfarir undanfarinna ára
eru ekki annað en holdgan og ímynd hugsjóna
hans, uppskera og ávextir baráttu hans. Svo
stórkostleg' er þýðing Jóns Sigurðssonar fyrir
islensku þjóðina.
Afrekin, sem eftir liann Iiggja eru bæði morg
og margvísleg. Hann leysir verslunarfjötrana
af þjóðinni (1854) . Hann kemur því til leiðar,
að fslendingar taka sjálfir að sjer stjórn sinna
mála (með stjómarskránni frá 1874). í islensk-
um fræðum eru vísindaafrek hans svo mikil, að
þau ein mundu naígja, til þess að halda nafni
/ hans á lofti um aldur og æfi. En stærsta þrek-
virki hans er þó enn ótalið: hann vekur þjóðina
til lífsins, kennir henni að þekkja sjálfa sig og
trúa á sjálfa sig. Hann vekur hana til skilnings
um þjóðrjettindi sín, kröfur sínar, krafta og
köllun. Þannig skapar hann frumskilyrðið að
þroska og þrifnaði islensku þjóðarinnar.
Jón Sigurðsson er hvorttveggja í senn, íntynd
og fjTÍrmynd þjóðar vorrar. Öldmn saman
hafðr hún þráð þann, er megnaði að leysa hana
úr fjötrum þrældóms og þjáninga. Jón Sig-
imðsson skildi þessa þrá hverjum íslendingi
betur. Það var sem hann heyrði hvert hjarta-
slag og hvern andardrátt þjóðar sinnar. t>ess-
vegna tókst honum að ná áheyrn hennar, þess-
vegna varð hann leiðtogi hennar, eldstólpinn,
sem lýsti henni á framsóknarbrautinni til fyrir-
heitna landsins.
Hjá Jóni Sigurðssyni sameinuðust allir bestu
kostir íslendingseðlisins: einurð, þrek og kjark-
ur, staðfesta, drenglyndi, ósjerplægni og ætt-
jarðarást. Við nafn hans loðir enginn ódreng-
skapur og er slikt eftirtektarvert.
Aldrei hefir þráin eftir öðrum Jóni Sigurðs-
syni verið sterkari með þjóð vorri en einmitt
nú. Er slíkt skiljanlegt, þvi að aldrei hafa for-
vígismenn þjóðarinnar verið ólikari honum
heldur en á undanfömum ámm. Aldrei heí'ir
heldur ávöxtunum af starfi hans verið meiri
haetta búin heldur en nú,
Minningin um hann ætti að hvetja þjóðina
tíl {jess að gæta þess, að arfurinn, sem hann íjet
henni eftir, glatist aldrei.
Lögverndað
eiparán.
Ein stærsta svikamyllan, sem Framsóluiar-
ilokkurinn hefir búið til á Alþingi, er skattfrelsi
og útsvarsívilnanir samvinnutelaganna og sýndi
hr. lögfræðingur Gisli Bjarnason greinilega
fram á ]>að í 5. tbl. „íslenskrar Endurreisnar“ og
liefir sú grein vakið mikla atliygli alvarlega
hugsandi manna um land alt. I greininni var
sýnt fram á, hvernig K. E. A. gæti drcgið und-
ir sig hverja stórverslunina á fælur annari
norðanlands, án þess að eigendurnir fengju rönd
við rcist, sakir þess, hve mjög þeim er íþyngt
með sköttum og álögum. Samband ísl. sam-
vinnufélaga og K. E. A. hafa nýlega náð und-
ir sig tveimur stóreignum hjer á landi, íshús-
inu Herðubreið i Reykjavík og íshúsinu og sild-
arstöðinni Bakka á Siglufirði. Báðar þessar
eignir hefi jeg haft undir höndum nokkur und-
anfarin ár. Á Bakka reisti jeg frystihús með
nýtísku frystivjelum, er kostaði 240 þúsund
krónur og' i Reykjavík breytti jeg gamaldags
íshúsi á sama hátt fyrir um 110 þúsund krónur.
Fyrstu árin greiddi jeg' Siglufjarðarkaupstað
fleiri tugi þúsunda i útsvar, en þar lijelt altaf
áfram sama útsvarsbrjálsemin, hvernig sem á
stóð og neyddist jeg til að gefa upp fjelagið
Bakka, eingöngu vegna ofsóknar útsvarsnefnd-
ar Siglufjarðar. Mjer er sjerslaklega minnis-
stælt, að Eggert Claessen bankastjóri sagði á
sínum tíma, að ekki væri vogandi að hjálpa at-
vinnufyrirtæki, sem væri útsvarsskylt á Siglu-
firði. Jeg kærði til undirskattanefndar á Siglu-
firði, en fjekk enga leiðrjettingu minna mála.
Síðan kærði jeg til yfirskattanefndar, cn fjekk
heldur ekki neina leiðrjettingu þar, enda var
varla við því að búast, þar sem svo var ástatt,
að maður í undirskattanefnd átti konu sína í
yfirskattanefnd. Mun honum ekki hafa veist
erfitt, að ráða atkvæði konu sinnar þar. Því
næst var kærl til stjómarráðsins, til Tryggva
Þórhallssonar, en allir vita, hverja leiðrjettingu
mála sinna menn áttu von hjá honum, nema
þá að Tímamenn ættu í hlut (sbr. Sandsmálið,
sem fer í bága við úrskurð yfirskattanefnda
allra Norðurlanda nema íslands).
Ekki hafa menn heldur farið varhluta af því,
að Eysteinn skattstjóri hafi ofsótt menn (sbr.
Herðubreið) með sköttum og útsvörum. Eitt
árið nam fúlgan 12000 krónum.
Það er auðvelt að ná öllum eignum manna
undir S. í. S. á þenna hált,
enda eru svona aðfarir ekki annað en
lögverndað eignarán.
Jeg efast um, að sá, sem þetta ritar, hafi
nokkuð minni þekkingu á ishúsrekstri, eða sje
neitt ónýtari eða óduglegri maður, heldur en
t. d. Vilhjálmur Þór eða Jón Arnason,
en það sem hjer gerir misnmninn, er
það, að Alþingi er búið að vernda ann-
an aðilann fyrir sköttum, en ofsækja
hinn.
Það er lítill vandi fyrir þessa menn að láta
„verkin tala“, enda hafa Framsóknarmenn
óspart gortað af því undanfarin ár, en jeg vil
að eins benda á þetta öðrum til viðvörunar,
og til þess að þeir verði vel á verði í framtið-
inni, því að Framsóknarmaðurinn á Siglufirði
og skattstjórinn í Reykjavík eiga hægt með að
veita S. í. S. þá ánægju, að láta annará manna
verk tala fvrir sig.
Óskar Halldórsson.
Framboð til Aiþingis.
Fregnir liafa nú borist af framboðum
til Alþingis úr flestum kjördæmum lands-
ins. Tefla flokkarnir fram flestum hin-
um sömu mönnum, er setið hafa á þingi
undanfarin ár. Þó er vert að geta þess,
að Framsókn hefir dregið Jónas Þor-
bergsson út úr Dalasýslu. Munu Dala-
menn og landsiýður allur fagna þeirri
ráðstöfun, meðan ekki er bætt gráu ofan
á svart.
Það er ekki að sjá af framboðunum,
að nein lífsvenjubreyting s je framundan
hjá liinum ráðandi stjórnmálaflokkum.
Þvi er nú hiklaust haldið fram, að næsta
Alþingi eigi að verða reglulegt löggjafar-
og; f járlagaþing, þótt það sé skýlaust brot
á stjórnskránni. Má því þjóðin búaSt við
nýjtun skattaálögum frá þessu þingi, of-
an á þær drápsklyf jar, sem; fyrir eru, því
að enginn skyldi ætla, að skuldimar
greiddust af sjálfu sjer. í stuttu máli má
búast við því, að sagan endurtaki sig —
sagan um óstjórn, kúgun og réttindarán.
Því miður mtinu Þjóðernissinnar ekki
geta fylgt liði við þessar kosningar, til
þess hefir undirbúningstíminn verið of