Íslensk endurreisn - 28.11.1933, Blaðsíða 1

(
I. árg., 30. tbl.
Reykjavík:, þriðjudaginn 28. nóvember 1933.
MÁLGAGN ÞJÓÐERNISHREYFINGAR ÍSLENDINGA
Elnkannarorð: „Veröl gróandl þjóðlif með þverrandi tár, aem þroskast ú gudsríkls braut“.
Útgefendur: Nokkrir Þjóðernissinnar í Reykja-
vík. — Afgreiðsla: Ingólfshvoli 2. hæð. — Af-
greiðslusími: 28 37.
lslensk Éndurreisn kemur út vikulega. — Árs-
fjórðungsgjald kr. 1,50. Verð í lausasölu 15
aurar. — Prentsmiðja: Fjelagsprentsmiðjan.
Vcrður Uim1»á,taJlotiim
aukinn um 8 skip?
Vidtal vid Óskar Halldórsson, útgferdarmann.
Blaðið liitti Óskar Halldórsson útgerðarmann,
sem er nýkominn frá útlöndum, að máli, og
spurði hann frjetta um þá línuveiðara, sem
hann keypti í Belgíu.
— Jú, það er rjett, að jeg keypti þessi 8 skip
og eru það ágælis skip, og þekkjum vjer þrjú
systurskip þeirra lijer á landi. En það, sem alt
málið' stendur á, enn þann dag í dag, er að
mjer hefir ekki enn tekist að fá innflutnings-
'leyfi á skipuiium. Eins og kunnugt er, þá er
innflutningsbann á skipum, og sömuleiðis er
bannað með lögum, að selja skip til útlanda.
í landinu finst ekkert cfni til að byggja skip
úr. Það virðist því ekki liægt um vik, að efla
fiskiflota þjóðarinnar eða kaupa skip í staðinn
fyrir þau skip, sem árlega farast og ganga úr
sjer. Þetta fyrirkomulag gelur ekki verið þræls-
legra, en þa'ð er.
— Viljið þjer ekki lýsa þessum skipum fyr-
ir oss?
— Jú, það get jeg, en það geri jeg best með
því, að sýna yður afrit af brjefi mínu til inn-
flutnings- og gjaldeyrisnefndar.
— Megum vjer birta kafla úr þcssi brjefi?
— Já, það er velkomið (og fer lijer á eftir
kafli úr brjefinu):
„Reykjavík, 10. nóv. 1933.
Jeg liefi nýlega keypt 8 linuveiðara (drifters)
af úlgerðarfjelagi í Ostende í Belgíu.
Skip þau, sem jeg keypti, eru öll bygð á ár-
unum 1922—1923 í Selby á Englandi, og eru
um 95—100 smálestir brúttó, með 180—200
Iiestafla gufuvjelum. Skipin eru öll nú sem
stendur á síðasta og næst siðasta ári i enska
Lloyd „klassa“. Skip þessi voru fyrir nokkrum
árum seld af firmanu Pickering & Haldane í
Hull til þessa útgerðarfjelags í Belgíu, og eru
ekki önnur skip til af þessari tegund neinstað-
ar, eftir því, sem Pickering & Haldane sögðu
skipstjóranum á Dettifossi og Jóni Oddssyni
i Hull, fyrir nokkrum dögum, nema 3 skip hjer
á íslandi, og eru það systurskip þeirra og eins
bygð að öllu leyti og þessi skip. Skip þessi eru
línuveiðararnir Fróði, Fjölnir og Venus. Skip
þessi keypti á sinni tið Halldór Ivr. Þorsteins-
son, skipstjóri, liingað til landsins fyrir kr.
68.000.00 hvert þeirra, eftir því sem jeg best
veit.
Áður en mjer verða afhent sldpin í Oslende,
verða þau öll „klössuð“ upp með 4 ára Lloyds
enskum „klassa“. Skip þessi eru tiltölulega lít-
ið notuð (að eins 3—4 ár) og eru þau óslitin,
jafnt vjel sem skrokkur. Jeg setti sem skilyrði
fyrir kaupunum á nefndum skipum, að jeg
fengi innflutningsleyfi á þeim lijer á íslandi, og
enn fremur, að maður með sjerþekkingu
(Lloyds), sá scm jeg útnefndi, væri ánægður
með skipin fyrir mína hönd. Að visu gerði jeg
þetta sem varúðarráðstöfun, þvi að mjer var
ljóst í bvrjun, að endurnýjun á „klössuninni“
var kjarninn í öllu málinu og uppistaðan fyrir
því, að mjer yrðu aflient góð og gallalaus skip.
Mjer liefði aldrei dottið í liug, að kaupa þessi
skip, ef jeg hefði ekki sjálfur átt slikt kosla-
skip, Fróða, áður, auk þess sem jeg þá strax
við fyrstu skoðun sá, að skipin voru óslitin.
Jeg skal geta þess, að það eru ekki til i Eng-
landi eða Noregi, nje annarstaðar þar, sem jeg
þekki til, nýrri skip (linuveiðarar) en þessi,
að undanteknum 2 skipum, svo kölluðum
„Grænlandsborgum“, sem Aalesundsmenn eiga
og cru notuð til fiskveiða við Grænland, og cru
þau fleiri hundruð smálestir að stærð og með
olíuvjelum, að mig minnir.
Erindi þcssa brjefs er, að biðja um innflutn-
ingsleyfi á þessum skipum, vegna þess, að jeg
hefi fengið svo sjerstaklega góð kaup á þeim.
Skipin ætlu að geta verið komin liingað til ís-
lands fvrir og um áramót, altilbúin til fiskveiða,
])ví að eftir nýfengnu símskeyti frá eiganda
skipanna, lofar hann að liafa fyrsta skipið til-
búið 4 ára Lloyd-klassað hálfum mánuði eftir
að innflutningsíeyfi er fengið.
Nokkuð mikið af kaupverði skipanna fæ jeg
að láta standa sem lán á skipunum, í Belgiu.
Lánið endurgreiðist með jöfnum afborgunum
á nokkrum árum, og þann liluta kaupverðsins,
sem þarf að borga út við afliendingu skipanna,
get jeg útvegað mjer í útlöndum, og má endur-
greiða það á lengri tima.
Það þarf engum að blandast liugur um það,
að belri og heppilegri skipakaup haí'a ekki lengi
verið gerð og fást lieldur ekki, enda liefir, eft-
ir að það fór að kvisast, að jeg keypti skipin, |
komið til mín fjöldi sjómanna, er vilja kaupa
þessi skip, bæði einstaklingar og fjelög sjó-
manna, cr vilja kaupa þessi ski]). — Jeg hafði
hugsað mjcr að selja sex þeirra og nota tvö
sjálfur.
Jeg sendi nefndinni lijer með votlorð um,
hvernig systurskip þessara skipa hafa reynst
hjer á landi, og er eitt frá Lloydsmanni hjer, hr.
skólastjóra .Tessen, sem er eftirlitsmaður og
skoðunarmaður þessara skipa lijer á landi.
Til Innflutnings- og gjaldeyrisnefndar, Póst-
hússtræti 3.“
Getur vei’ið nokkur fyrirstaða, að þjer l'á-
ið innflutningsleyfið ?
— Hún getur ekki verið nxeiri en liún er.
Jeg hefi i tvær vikxir samfleytt átt í sífeldu
basli við innflutningsnefndinaoglagt fraxxx mörg
vottorð fi'á ýmsum stofnunxmi og mönnum, er
liafa mælt með innflutningi skipanna. Foi'stjóri
Sjóvátryggingafjelagsins, hr. Brynjólfur Stef-
ánsson, liefir látið svo um mælt, að hin um-
ræddu skip xnxmdu njóta bestu váti’yggingar-
kjara hjá sjer og liefir hann rejmslu fyrir því,
vegna ])ess, að fjclagið liefir ti’ygt systurskip
þeirra, sem íslendingar eiga, 2 að tölu. Enn
fremur hefi eg hin bestu meðmæli frá herra
skólastjóra E. Jessen, unxboðsmanni Lloyds-
fjelagsins lijer á landi. Engin línuveiðagufu-
skip munu hafa þurft eins litla viðgerð hjer á
landi, eins og hin umræddu 3 skip. Allir þeir,
senx við xxtgerð fást, kunna að meta það.
í Ostende fjekk jeg hetri afgreiðslu en hjá
innflutningsnefndinni hjer, þvi að jeg dvaldi
þar að eins i sex klukkustundir og á þeinx tima
skoðaði jeg skipin, keypti þau, og voru allir
samningar gjörðir og undirskrifaðir, bæði við
banka og' seljendur.
Áður en jeg fór, höfðu margir kunningjar
mínir talað um skipakaup við mig, og það er
sorglegt, að hinir ráðandi mcnn skuli ekki sjá
þann ískalda raunveruleika,
að skipafloti ókkar er allur að ganga úr sjer
og altof lítill, miðað við hina miklu fólksf jölgun.
Jeg lxafði hugsað mjer, að með innflutningi
skipanna yrði að nokkru leyti hætt úr alvinnu-
levsi hjer i bæ, þvi að á skipunum sjálfum
myndu um 150 islenskir sjómenn fá atvinnu,
auk lxinnar miklu atvinnu, er skapaðist við
útgerð skipanna i landi.
Afli skipanna er varlega áætlaður til jafns
við afla 4—5 botnvörpunga.
— Hvernig hefir útgerð' línubátanna gengið
undanfarið?
— Síðan ráðningarkjörum linubátanna var
breytt, hefir útgerð þeii’ra gengið bctur en ann-
ara skipa. í byrjun gekk útgerð þessi illa, en
nú er fengin nxikil þekking í þessari grein henn-
ar og reynslan ’búin að kenna mönnuni, að út-
gerð þessa má í-eka með góðunx hagnaði. Beitu-
kostnaður er nú miklu nxinni en áður.
Jeg efast ekki unx, að útgerð linubáta rnuni
vaxa hlutfallslega meira hjer á landi en önnur
útgerð, eins óg hjá Norðmönnum, sjerstaklega
ef bvgð' yrði stóx’, ný síldarverksmiðja við
Húnáflóa.