Víðir - 17.05.1952, Blaðsíða 1

XXIV.
17. tölublað.
Reykjavik, laugardagmn 17. maí 10.52.
Vertíðarlok.
FISK AFLINN :
1. apríl 1953:
Slægður fiskur með haus 81.301 lestir
FREÐFISKURINN:
Framleiðela:
1. maí 1952:
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna (501 þús. ks.
Samband íslenzkra samvinnufélaga 1)7 — —
Fiskiðjuver ríkisins 81 — —
1. apríl 1961:
70.294 leslir
1. maí 1951:
473 þús. ks.
63 — —
19 — —
Sanitals 789 þús. ks. 555 þús. ks.
Afskipanir:
Sölumiðstiið hraðfrystihúsanna 37.) þús. ks.
Samband íslenzkra samvinnufélaga .78 — —
Fiskiðjuver ríkisins 10 — —
Samtals 319 þús. ks.
l’yngd kassanna er .70—(iO Ibs.
Frystingin er nú 40% meiri en 19:71.
Togveiðar með rafmagni.
Þýzka ra n nsókna rskipið
„R. 9(1“ gerði dagana 8.—10.
apríl fyrstu hagnýtu tilraun-
irnar með rafmagnsveiðar i
sjó. Tilraunirnar fóru fram í
Kielarnóanum og tókust
mjög vel. Bæði síld og þorsk-
ur dróst að rafstraumnum
eins og fyrir seguláhrif. End-
urteknar tilraunir sýndu, að
með rafmagnsveiðum var
jafnvel hægt að safna saman
dreifðum fiskitorfurn og ein-
stökum fiskum, sem spyrna
við' aðdráttaraflinu, rétt fyrir
framan op vörpunnar. Þorsk-
urinn veitti minna viðnám í
meiri fjarlægð frá rafmagns-
straumnnm en síldin, vegna
]iess að hann er stærri fiskur.
Með hæfilegri spennu er
hægt að utiloka smáan og
ungan fisk frá seguláhrifum
elektróðanna, svo að beinlínis
er hægt að aðgreina veiðina
frá brúnni, eftir tegund og
stærð, áður en hiin er tekin
i vörpuna.
Dr. M eyer telur, að með
þessum tilraunum hafi verið'
sönnuð nytsemi rafmagns-
veiðiaðferðar dr. Kreutzers,
einnig á liafi úti.
Framleiðsla er nú hafin á
rafmagnsvörpu, og menn bú-
ast við að geta reynt það
veiðarfæri í Kielarflóanum
þegar innan .nokkurra mán-
aða.
Sænskur nólveiðaleið-
angur fil íslands í sumar.
Skýrt er frá því í „Svensk
Fiskhandel“, að í sumar muni
verða búinn út sænskur
snyrpunótaleiðangur til Is-
lands í sambandi við hinn
venjulega reknetabátaflota.
Leiðangurinn verður búinn
út frá Gulholmen. Sem móð-
urskip á að nota flutninga-
skútu. 25 manns munu taka
þátt í þessum leiðangri.
Freðfiskframleiðsla
Norðmanna
er nú um 20% meiri en á
sama tíma í fyrra. Það er tal-
ið, að Norðmenn séu búnir að
selja alla framleiðslu sína af
frosnum fiski í ár.
í febrúarlok var búið að
senda úr landi 1266 lestir af
frosnum fiskflökum, og var
meðalverðið sem svarar ísl.
kr. 6.00. % hlutarnir af þessu
fiskmagni höfðu farið til
Bandaríkjanna.
Fins og venjulega eru mikil
þáttaskil í atvinnulífi þjóðar-
innar, þegar vetrarvertíðinni
lýkur. Þá eru teknir upp aðr-
ir veiðihættir eða skipunum
lagt fram að síld. Hjá togur-
unum er samt engin stöðvun,
Jiótt engu að síður sé þar mikil
breyting. Fiskurinn er farinn
af vetrarmið'unum, og nú
verður að leita á ný mið og
þá oi't fjarlægari. Þá er líka
farið á aðrar veiðar eins og
karfa og meira veitt í salt.
Að þessu sinni verður meiri
röskun á í þessum efnum
vegna breyt|rar aðstöðu til
veiða með botnvörpu og drag-
nót vegna víkkunar landhelg-
innar, og er allt enn óráðið,
inn á hvað'a nýjar leiðir verð-
ur lagt.
Aðkomufólkið streymir úr
verstöðvunum til síns heima,
þar sem ótal verkefni bíða við
óskyld störf við plóg og herfi
í sveitinni. Það þarf kartöfl-
ur með fiskinum og mjólk í
grautinn. Eða lagt er upp í
nýja leit að atvinnu, til þess
svb aftur að leita í verið á ný
í byrjun næstu vertíðar.
Fiskveiðarnar voru stund-
aðar af miklu kappi í vetur
og sjálfsagt víðast hvar hverri
sjófærri fleytu haldið til fiskj-
ar. Hafa það vafalítið verið
yfir 500 skip með yfir 5000
skipverjum. Ekki þarf færri
til að vinna að hagnýtingu
aflans í laiidi. Meiri þátttaka
í fiskveiðunum og vaxandi á-
hugi fyrir útgerð á tvímæla-
laust rót sína að rekja til
bættra starfsskilyrða hjá út-
gerðinni, sem fengizt hafa
l'yrir hinn svonefnda báta-
gjaldeyri. Og mikilvæg er hin
aukna útgerð og atvinna, sem
skapast í kring um hana, fyr-
ir utan gjaldéyristekjurnar,
og mættu þeir gjarnan minn-
ast þess, sem láta ekkert tæki-
færi ónotað til þess að ráðast
að þessu fyrirkomulagi án
þess að benda á annað, sem
gerði sama gagn.
Enn eru ekki fyrir hendi
skýrslur um aflamagnið nema
fram að marzlokum. Þá var
heildaraflinn 80 þús. lestir á
móti rúmum 70 þús. lestum
árin 1951 og 1950. Fiskifélag-
ið ætti að bfrta aflaskýrslur
vikulega eins og Norðmenn
gera. Með núverandi fyrir-
komulagi er það alltaf rúm-
um mánuði á eftir (aflamagn-
ið í marz er tilkynnt 9. maí),
en þetta er bagalegt \'ið af-
urð'asöluna og gefur minni
bendingu um, hvernig hag-
kvæmast sé að haga veiðun-
um.
Við hagnýtingu ai'lans í
vetur er ]>að eftirtektarvert,
hversu sala á ísvörðum fiski
á erlendum markaði hefur
dregizt saman (minnkar um
10% frá árinu áður) á sama
tíma og meira er fryst (60%
aukning) og saltað (10%
aukning). Miklu meira fór
einnig' í herzlu í vetur en áð-
ur, en veiðar fvrir fiskimjöls-
verksmiðjur voru sem engar
í vetur, en miklar á sama tíma
í fyrra.
Við veiðarnar í vetur var
tvennt eftirtektarvert. Annað'
var, hve vel aflaðist í þorska-
netin. Er mjög sennilegt, að
margir hafi hug á að fá sér
net hér syðra fyrir næstu ver-
tíð i von um jafngóðan afla
næst. Ilitt var hinn mikli afli
í hina nýju flotvörpu síðari
hhita vertíðarinnar. Það veið-
arfæri, sem sópar þannig fisk-
inum af hraununum, þar sem
hann er að hrygna og' hefur
átt griðland hingað til, getur
jafnvel orðið' þroskstofninum
hættulegt, en hann er þó ekki
viðkvæmur fyrir mikilli veiði,
eins mikil og viðkoman er.
Gegndarlaus netaveiði á
hraununum getur líka verið'
hættuleg.
En það er hætt við, að
predikanir komi að litlu haldi
í þessum efnum. Það hefur
aldrei heyrzt, að hætt hafi
verið' að nota veiðarfæri fyrir
það eitt, að það hafi náð betri
árangri en annað, sem fyrir
var. Þvert á móti hefur verið
reynt að fullkomna það til
þess að vera enn stórvirkara.
I byrjun vertíðar urðu
sorgleg sjóslys, er bátar fór-
ust frá Akranesi og Grinda-
vík með allri áhöfn, og ann-
ars staðar, þar sem varð meiri
eð’a minni björgun. Isleiizkt
skip fórst einnig við framandi
strendur með allri áhöfn.
Annars má segja, að megn-
ið af vertíðinni hafi verið á-
gætt og góð tíð. Aflamagn
var að fáum verstöðvum und-
anskildum eins og í meðalver-
tíð og heildaraflinn mun meiri
fyrir einmuna góðar gæftir
mest alla vertíðina.
Verstöð'varnar eru nú
margar hverjar tómar og eyði-
legar. Happasælli vetrarver-
Brezkir skipstjórar á
námskeiði fyrir
Grænlandsveiðar.
I Hull eni nú haldin sér-
stök námskeið fyrir togara-
skipstjóra um fiskveiðarnar
við vesturströnd Grænlands.
Námskeiðin eru sótt af 8 til
10 skipstjórum og stýrimönn-
um að meðaltali í einu. Sum-
ir þeirra skipstjóra, sem taka
þátt í námskeiðunum, hafa
að baki sér yfir 20 ára reynslu
í togveiðum á öðrum slóðum.
Fiskalli Norðmanna
var 8. maí 134 þús. lestir.
Á sama tíma í fyrra var hann
um 20 þús. lestum meiri, eða
1 50/
/o-
Vorveiðin hefur gengið vel
við Finnmörkina og er nú um
7 þús. lestum meiri en á sarna
tímá í fyrra. Hefur þetta
hresst upp á heldur rýran afla
frá vet rarvertíðirini.
Hvalveiðiútgerðin í
Færeyjum á í miklum
erfiðleikum.
Færeysku hvalveiðiútgerð-
arfélögin hafa orðið að hætta
við fyrirætlanirnar um að'
halda áfram veiðunum, þar
sem allt stofnfé þeirra er þrot-
ið.
Það standa þó vonir til, að
hægt verði að taka upp stór-
hvalveiðina að nýju í ár, en
undir öllum kringumstæðum
mun það fyrst geta orðið, þeg-
ar liðinn er mánuður eða
meira fram á vertíðina.
tíð er lokið. Fram undan er
ekki eins dökkt í álinn og áð-
ur. Bjartar vonir um meiri
afla eru tengdar við víkkun
landhelginnar.
Auknar veiðar Brefa
við Grænland.
í „Fisli Trades Gazette“
fyrir skönimu segir á þessa
leið:
„Aðaláhugi fiskimannanna
nú seiu stendur beinist að
veiðunum við Grænland.
Skipktjórarnir taka þátt í
námskeiðum fyrir Grænlands-
veiðar, og rannsóknarskip
rannsaka miðin.
Vegna hinna nýju takmark-
ana, sem Norðmenn og ís-
lendingar hafa sett, mun fisk-
ur frá Grænlandi vissulega
verða það, sem binda verð'ur
vonirnar við í framtíðinni, —
þökk sé hinni óbrigðulu
þrautseigju fiskimannanna.
Væri það ekki mundum við
vissulega áður en langt um
liði hafa „fljótandi“ fiskbúð'ir
við strendurnar“.
Brezkir togarasjómenn fá
minna fyrir lýsið.
Um 7000 togarasjómenn —
3000 frá Hull' og 4000 frá
Grimsby — verða að sætta
sig' við minni hlut vegna verð'-
lækkunar á lifur og lýsi frá 26.
apríl. Þetta stafar af því, að
fyrir eru miklar birgðir af
hvallýsi, jurtafeiti og öðru
feitmeti, sem hafa valdið
verðlækkun á heimsmarkað-
inum.
Verðlækkunin verður frá 7
sh. niður í 6 sh. fyrir gallon
af lifur, sem flutt er í land
af hafi, sömuleiðis verður
lækkun úr 93 sh. 4 d. niður
í 80 sh. fyrir 180 lítra tuimu
af gufubræddu þorskalýsi. Út-
gerð'armennirnir fá 50% af
því, sem inn kelnur, og sjó-
mennirnir ásamt skipstjórun-
um fá hinn helminginn.