Vesturland - 09.12.1938, Blaðsíða 1

VESTURLAND
BLAÐ VESTFIRZKRA SJÁLFSTÆÐISMANNA
RITSTJÓRI: ARNGR. F R. BJARNASON
XV. árgangur.
ísafjörður, 9. des. 1938.
47. tölublað.
Hlidstæd dæmi.
Hýðing Hólmfasts og „frelsi og fullveldi“ Finns
Atvinnuhótavinnan.
Það er löngu af sú tíð þegar
verkamenn höfðu næga atvinnu.
Nú er svo breytt, að þeir verða
að ganga atvinnulausir vikum og
jafnvel mánuðum saman, og horfa
vonaraugum á opinberar fram-
kvæmdir eða svonefnda atvinnu-
bótavinnu.
Atvinnubótavinnan hér í bæn-
um hefir lengst af verið lítil, a.
m. k. miðað við þörfina, en aldrei
hefir hún verið minni en í ár,
og mikið af vinnunni unnið af
föstum styrkþegum bæjarins.
Þykir flestum þar öfugt þjóið,
því tilgangur atvinnubótavinn-
unnar hlýtur fyrst og fremst að
vera sá, að styðja þá sem bjarga
sér án þess að þiggja opinberan
styrk, en ekki til þess að létta
af þeim kostnaði, sem bæir og
hreppar hafa áður borið vegna
fátækraframfæris, enda mun óvíða
þannig háttað með atvinnubóta-
vinnuna eða jafnvel hvergi nema
hér.
Aldrei verður verkamönnum
sárara atvinnuleyslð en fyrir jól-
In. Oían á daglegar þarfir bætist
þá, að geta gert sér og sínum
dagamun um hátiðarnar, og bæta
úr mörgu, til fæðis og klæðis,
sem orðið hefir að bíða.
Það er þvf háttur flestra bæj-
arfélaga, að láta vinna sem mesta
atvinnubótavinnu í desember og
miðla henni meðal sem flestra.
Þar sem lítil atvinnubótavinna
fór fram hér í bænum í nóvem-
bermánuði væntu verkamenn þess
að stöðug atvinnubótavinna yrði
i desember. Þeir vissu um þörf-
ina, og ráðgerðu, að þeim sem
völdin hafa væri þörfin augljós,
ekki síður en þeim sjálfum.
En þetta hafa oröið verka-
mönnum vonbrigði, eins og fleira
sem þeir hafa reynt af valdhöf-
um bæjarins. í dag eru að eins
14 dagar til jóla, og enn hefir
engin atvinnubótavinna verið i
desember, svo kunnugt sé.
Þar sem verkefni um þennan
tíma eru naumast önnur en grjót-
rnulningur er ekki hægt að koma
að nema fáum mönnum í einu,
svo margur þurfandi verður út
undan, þótt vinna hefjist nú um
helgina, sem vonandi verður.
Erlend tiðindi.
Vináttusáttmáli
Frakka og Þjóðverja.
Eftir langvinna ófriði og úlfúð
milli þessara voldugu nágranna
hafa þau merkilegu tiðindi gerst,
að þeir hafa nú gert „vináttu-
sáttmála" sin á milli. Var hann
undirritaður 6. þ. m. af utanrík-
málaráðherrum beggja þjóðanna.
Sáttmálinn er í þremur liðum. í
1. lagi eru viðurkend núverandi
landamæri beggja ríkjanna, í 2.
lagi heita báðar þjóðirnar að ieit-
ast við að jafna ágreiningsmál
sín með samkomulagi, og í 3.
lagi, að gera ekki sáttmála sem
þennan við önnur ríki, án vit-
undar beggja ríkjanna.
Flestir telja sáttmála þennan
mikilsvert spor að auknum friði
í Evrópu, og er honum fagnað
í frönskum og þýzkum”blöðum.
Blöð annara þjóða hafa og yfir-
leitt tekið sáttmálanum vel.
Ýfingar ítala og Frakka.
ítalir hefja nú ýfingar við Frakka
og hafa stofnað til fjölda funda,
sem krefjast Tunis Korsíku og
Nissa úr höndum Frakka. Tunis
lögðu Frakkar undir sig 1881,
og er það nú blómleg nýlenda,
enda hafa Frakkar varið miklu
fé til viðreisnar landinu. Áður en
Frakkar tóku landið höfðu ítalir
leitað þar fótfestu, en gátu ekki
haldið hlut sínum fyrir Frökkum.
íbúar Korsíku eru flestir ítalskir
að þjóðerni, en eyjan hefir lotið
Frökkum síðan 1779. Nissa fengu
Frakkar með friðarsamningum
við ítali.
Þessum kröfum ítala hefir að
vonum verið illa tekið í Frakk-
landi, og líka i Tunis. Hafa
Frakkar þar hafið mótmæli gegn
kröfum ítala, og gert aðsúg að
bústað italska ræðismannsins þar
og ráðist á ítalska borgara.
Ekki má enn sjá hvernig þess-
um ýfingum lyktar. Þær geta
hjaðnað aftur, en líka orðið til-
efni styrjaldar. Sem stendur virð-
ast ítalir reiðubúnir að berjast
við Frakka út af landaþrætum
þessum, en flestir spá, að stýrt
verði hjá friðslitum.
Skemtiklúbbur Fylkis
heldur dansleik að Uppsölum
10. þ. m. kl. 9 síðd.
Finnur Jónsson gat i ræðu sinni
á fullveldisdaginn, hins alþekta
dæmis um kúgun Dana hér á
landi, er Hólmfastur var hýddur
við staur á Bessastöðum fyrir að
selja fisk I öðrum kaupstað en
fyrir var lagt af kúgunarstjórn-
inni dönsku. Lét Finnur svo sem
sér blöskraði slfk kúgun.
Vaka,
tímarit um þjóðféiags- ogmenn-
ingar-mál, geflð út að tilhlutun
Vökumanna.
1. hefti þessa nýja tímarits er
að koma á bókamarkaðinn, og
fer glæsilega af stað með efni og
búning. í þetta hefti rita af þjóð-
kunnum mönnum þeir Ásgeir
Ásgeirsson, Jónas Jónsson og
Magnús Jónsson professor, og
fjöldi ungra efnilegra höfunda
eiga þar kvæði og ritgerðir.
Vaka er óháð einstökum stjórn-
málaflokkum; vill vernda frelsi og
lýðræði, og ræða þjóðfélags- og
menningarmál frá ólikum sjónar-
miðum.
Ritstjóri Vöku, Valdemar Jó-
hannsson, er ungur áhugamaður,
sem mikils má af vænta.
Forsíðu þessa Vökuheftis prýð-
ir gullfalleg mynd frá Breiða-
fjarðareyjum; margar aðrar mynd-
ir eru I heftinu.
Á yfirst. ári er ætlað að útkomi
3 hefti af tlmaritinu, og kosti
samtals 3 kr., en framvegis komi
4 hefti á ári; verð 4 kr.
Haldi Vaka svo áfram, sem
hún byrjar,. verður hún eigulegt
tímarit.
(Grott piano óskast keypt.
Ritstjóri visar á kaupanda.
í sfðastliðnum mánuði var bóndi
austan úr sveitum settur í járn,
og fluttur f fangahúsið f Reykja-
vik. Hann hafði það eitt til saka
unnið, að hann flutti með sér til
Reykjavíkur eina flösku af rjóma
til að selja eða gefa kunningja
sínum, en hafði ekki fengið leyfi
mjólkursölunefndar til þess.
M u n i ð
rakarastofu mina,
í Kaupfélagshúsinu,
Dömu, herra- og barna-
klippingar.
Komið sem fyrst.
Fljót og góð afgreiðsla.
Virðingarfylst
Jónas Halldórsson.
Bíó Alþýðuhússins
sýn i r:
Laugardag kl. 9
hina marg-eftirspurðu mynd:
Eigum við að dansa.
Aðalhlutverkin leika hið vin-
sæla danspar:
Fred AstaireogGingerRogers.
V egna jólaauglýsinga
kemur næsta blaðs Vesturlands
um miðja næstu viku.
Skilið auglýsingum tímanlega.
Hver er munurinn á kúguninni hjá eldri og yngri Hólmfasti?
Báðir vildu koma afurðum sínum til verðs; sjómaðurinn fiskinum
og bóndinn rjómanum. Sjómaðurinn var af kúgunarstjórn Dana
hýddur.við staur, en bóndinn var af kúgunarstjórn Finns og hinna
rauðu settur f járn og fiuttur í svartholið.
Munurinn er sá, að kúgun yngri Hólmfastar er sýnu meiri, og
að danska kúgunarstjórnin kom fram hræsnislaust og án undirferli.
Hún lézt ekki vera að auka „frelsi alþýðunnar** meðan hún var að
ramfjötra hana og kúga, eins og rauðu loddararnir gera nú á dög-
um, og enginn frekar en Finnur Jónsson, sem liklega hefir arðrænt
alþýðu allra manna mest, fyr og sfðar.
Og svo eru þessir kúgunarpostular, sem telja má arftaka dönsku
einokunarinnar og kúgunarinnar hér á landi með „frelsi" á vör-
unum. Fussum, svei, Finnur!