Fréttablaðið - 04.01.2010, Blaðsíða 4
4 4. janúar 2010 MÁNUDAGUR
lyf?
Kynntu þér þinn rétt á lfi.is
Þarft þú að nota lyf að staðaldri?
Frumtök • Hjartaheill • Beinvernd • Lyfjafræðingafélag Íslands
v
VEÐURSPÁ
Alicante
Basel
Berlín
Billund
Eindhoven
Frankfurt
Friedrichshafen
Gautaborg
Kaupmannahöfn
Las Palmas
London
Mallorca
New York
Orlando
Ósló
París
San Francisco
Stokkhólmur
HEIMURINN
Vindhraði er í m/s.
Hitastig eru í °C.
Gildistími korta er um hádegi.
15°
-1°
-7°
-1°
2°
-2°
-2°
1°
1°
22°
1°
20°
2°
12°
-7°
-1°
16°
-5°
Á MORGUN
Hæg breytileg átt
um allt land.
MÁNUDAGUR
Víðast 3-8 m/s.
-5
-3
-2
-5
-7
-2
-8
-2
-12
0
-6
5
6
5
4
3
7
8
10
5
5
6
-6
-6
-4 -12
-10
1
0
-4
-8
-6
KULDALEG KORT
Það verður áfram
heldur kalt á land-
inu einkum í inn-
sveitum norðaust-
anlands þar sem
frost hefur náð
20 stigum síðustu
daga. Á morgun
verður talsvert frost
um allt land en á
miðvikudag hlýnar
heldur vestan til á
landinu.
Elísabet
Margeirsdóttir
Veður-
fréttamaður
STJÓRNSÝSLA Taki forseti Íslands
sér lengri umþóttunartíma en til
dagsins í dag vegna Icesave-lag-
anna kann hann að mati Eiríks
Tómassonar lagaprófessors að
vera brotlegur við stjórnarskrá.
Eiríkur segir ekki við neinar
reglur að styðjast um hversu lang-
an tíma forsetinn geti tekið sér til
að gera upp hug sinn. Almennt séu
lög undirrituð jafnóðum og þau
berast frá Alþingi.
„Það er ekkert athugavert við að
forsetinn taki sér einhvern umþótt-
unartíma, en hann má að mínum
dómi ekki vera lengri en örfáir
dagar,“ segir hann og bendir á að
ákvörðun forseta hafi legið fyrir
daginn eftir að lögð voru fyrir
hann lög um fjölmiðla í júníbyrj-
un 2004. Þau voru ekki lögð fyrir
forseta fyrr en viku eftir að þau
voru samþykkt á Alþingi.
Frídagar um áramótin segir
Eiríkur að geri stöðuna sérstaka
nú. „Ef þetta hefði gerst í miðri
viku hefði maður talið tímann full-
langan nú þegar.“
Eiríkur segir tímann hins vegar
geta skipt máli, enda sé þingið
búið að samþykkja lagafrumvarp
og síðan er gert ráð fyrir því að
ef forsetinn synji lögum staðfest-
ingar þá öðlist þau þegar gildi.
„Það getur oft legið á að lög öðlist
gildi, þótt það geti verið misjafnt.
Í þessu tilviki sem við stöndum
nú frammi fyrir sjáum við að þótt
lögin komi ekki til framkvæmda
fyrr en eftir langan tíma þá getur
skipt máli að eytt sé óvissu um það
hvort þau öðlist gildi til frambúð-
ar eða hugsanlega til bráðabirgða.
Þess vegna væri það að mínum
dómi brot á stjórnarskrá ef forset-
inn færi að draga þetta á langinn
umfram örfáa daga,“ segir hann
og kveðst telja að forsetanum beri
að gera upp hug sinn ekki síðar en
í dag.
Ólafur Þ. Harðarson, prófessor
í stjórnmálafræði, segir erfitt að
geta sér til um mögulegar afleið-
ingar þess synji forseti Íslands lög-
unum staðfestingar. „Það er nátt-
úrlega líklegt að það gæti leitt af
sér mikla pólitíska upplausn og
alvarlegt ástand,“ segir hann, en
rifjar um leið upp að það sama hafi
menn haldið árið 2004 þegar fjöl-
miðlalögin hafi verið lögð fyrir
forsetann. „Þá varð reyndar ekki
pólitísk upplausn. Hins vegar eru
aðstæður kannski miklu erfið-
ari núna en voru þá,“ segir hann.
Þannig sé ekki hægt að gefa sér að
ríkisstjórnin myndi hrökklast frá
nú þótt lögin yrðu ekki staðfest.
„En það kemur alveg til greina.“
Ólafur telur hins vegar lík-
legra að forsetinn staðfesti lögin,
þótt ómögulegt sé um það að spá.
„Hann hefur líka opnað þann
möguleika að synja.“
olikr@frettabladid.is
Synjun gæti valdið
pólitískri upplausn
Ólafur Þ. Harðarsonar stjórnmálafræðingur segir erfitt að meta áhrifin neiti for-
setinn að skrifa undir Icesave-lögin. Stjórnin gæti hrökklast frá. Jaðrar við stjórn-
arskrárbrot að bíða lengur með undirskrift, segir Eiríkur Tómasson lagaprófessor.
NÁTTÚRUFAR Hekla getur gosið með
skömmum fyrirvara, að sögn Frey-
steins Sigmundssonar, jarðeðlis-
fræðings hjá Jarðvísindastofnun
Háskóla Íslands. Rætt hefur verið
um að Hekla „sé komin á tíma“ en
fjallið hefur gosið reglulega.
Haft er eftir Freysteini á Vísi.
is að þrýstingur í kvikuhólfi undir
Heklu sé sambærilegur við það
sem hann var síðast þegar Hekla
gaus. Þetta geti þýtt að langtíma-
fyrirboði um gos í fjallinu sé kom-
inn fram og að sýna þurfi aðgæslu.
Freysteinn segir hins vegar að
skammtímafyrirboðar goss séu
litlir jarðskjálftar og jarðskorpu-
hreyfingar. Þeir muni ekki sjást
fyrr en nokkrum klukkustund-
um fyrir gos. Því sé ómögulegt að
segja til um með vissu hvenær gos
kunni að hefjast. - óká
Hekla sögð komin á tíma:
Sami þrýsting-
ur og var síðast
MEXÍKÓ, AP Mexíkóski eiturlyfja-
baróninn Carlos Beltran Leyva var
handtekinn í Culiacan, þar sem
hann og bræður
hans ólust upp og
stofnuðu glæpa-
klíku sem lengi
hefur verið ein
sú valdamesta í
landinu.
Aðeins hálfur
mánuður er síðan
Arturo bróðir
hans var drep-
inn þegar her-
inn gerði árás á dvalarstað hans í
Guernavaca. Óljóst er hvort Carlos
tók við forystu glæpaklíkunnar
eftir fráfall Arturos.
Eftir að Felipe Calderon tók
við forsetaembætti í Mexíkó
hefur hann lagt mikla áherslu á
baráttu gegn fíkniefnabarónum í
landinu. - gb
Fíkniefnastríðið í Mexíkó:
Annar barón
hnepptur í hald
CARLOS BELTRAN
LEYVA
GENGIÐ 31.12.2009
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
232,8087
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
124,60 125,20
201,11 202,09
179,38 180,38
24,101 24,243
21,608 21,736
17,464 17,566
1,3477 1,3555
195,18 196,34
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
VERSLUN Útsölur hófust í
Kringlunni og Smáralind síðast-
liðinn laugardag. Að sögn starfs-
fólks verslunarmiðstöðvanna var
aðsókn mikil og meiri en búist
var við. Útsölunum lýkur í byrj-
un febrúar en útsölur mega sam-
kvæmt reglum Neytendastofu
ekki standa lengur en í sex vikur.
Á heimasíðu Neytendasamtak-
anna má nálgast verklagsregl-
ur í kringum útsölur en samtökin
hafa í gegnum árin orðið vör við
töluverð vandamál sem skapast í
kringum útsölurnar. -jma
Útsölur hófust í janúar:
Meiri aðsókn
en búist var við
LÖGREGLUMÁL Harður fjögurra
bíla árekstur varð á Akureyri
á laugardag, á Mýrarvegi við
Skógarlund.
Bílarnir, sem komu úr gagn-
stæðri átt, rákust þar saman á
gatnamótunum. Engin slys urðu
á fólki en töluvert tjón varð á bíl-
unum. Áreksturinn er rakinn til
slæms skyggnis, snjós og hálku.
Skemmtanahald var til fyrir-
myndar um helgina á lands-
byggðinni og óvenju rólegt að
sögn lögreglunnar á Akranesi,
Ísafirði og Akureyri. - jma
Lögreglan á Akureyri:
Fjögurra bíla
árekstur í hálku
fyrir norðan
TADSJIKISTAN, AP Að minnsta kosti
tuttugu þúsund manns misstu
heimili sitt þegar harður jarð-
skjálfti varð í Pamírfjöllum á
laugardag.
Ekki bárust fréttir af neinum
dauðsföllum af völdum skjálft-
ans, sem mældist 5,3 stig. Marg-
ir fengu inni hjá ættingjum, en
aðrir fengu skjól í skólum eða
öðrum opinberum byggingum.
Jarðskjálftar eru algeng-
ir í Tadsjikistan, sem er fátækt
ríki í hálendinu norður af
Afganistan. Þar búa 7,3 millj-
ónir manna, sem áður tilheyrðu
Sovétríkjunum. - gb
Jarðskjálfti í Tadsjikistan:
Tugir þúsunda
heimilislaus
KRINGLAN Útsölurnar hófust á laugar-
dag. FRÉTTABLAÐIÐ/DANÍEL
STJÓRNSÝSLA Talið er líklegt að við-
semjendur Íslands nýti sér heimild
til að hverfa frá samningum um
Icesave fáist ekki staðfest lög um
ríkisábyrgð vegna þeirra.
Heimildir blaðsins innan stjórn-
kerfisins herma að þar þyki fólki
einsýnt að forsetinn hafi fáa aðra
kosti en að staðfesta lögin. Að
öðrum kosti falli samningar við
Breta og Hollendinga um sjálfa sig
og ekkert verði eftir til að kjósa
um.
Í samningum sem gerðir hafa
verið um Icesave eru ákvæði í þá
veru að verði þeir ekki staðfest-
ir fyrir nóvemberlok 2009 þá geti
samningsaðilar dregið sig til baka.
Fari svo þá sé ekkert til að greiða
atkvæði um í þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þá er sagt til lítils að fyrri
lög um Icesave taki gildi, verði nýju
lögunum hafnað, samningarnir hafi
kveðið á um skilyrðislausa og óaft-
urkræfa ríkis ábyrgð. Þannig gætu
hvorki Bretar né Tryggingarsjóð-
ur innstæðna undirritað samninga
án ríkisábyrðar. Tryggingarsjóður-
inn geti ekki skrifað undir samn-
ing sem hann hefur ekki burði til
að standa undir og sama gildi um
Breta og Hollendinga sem áttu að
fá í hendur yfirlýsingar frá bæði
íslenska lánasjóðnum og ríkislög-
manni um að lögin væru í samræmi
við samningana, fælu í sér óskil-
yrta ábyrgð. Samningar við Breta
og Hollendinga falli því um sjálfa
sig án ábyrgðar ríkisins. - óká
Viðbúið að Bretar og Hollendingar segi upp samningum verði lögum hafnað:
Ekkert um að kjósa eftir synjun
FRÁ ÁTÖKUM VIÐ STJÓRNARRÁÐIÐ
Mótmælendur við Stjórnarráðið fyrir rétt
tæpu ári þegar gerður var aðsúgur að
Geir H. Haarde, sem þá var forsætisráð-
herra. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
ÓLAFUR Þ.
HARÐARSON
MÓTMÆLI Hátt í þúsund manns komu saman á Bessastöðum á laugardaginn og
kröfðust þess að forsetinn staðfesti ekki lögin um Icesave. FRÉTTABLAÐIÐ/EGILL AÐALSTEINSSON
EIRÍKUR
TÓMASSON