Íslendingur - 01.09.1939, Blaðsíða 1

XXV. árgangur.J
Ritstjóri og afgreiðslum.: Jakob O. Pétursson, Fjólugötu 1. Sími 375. Pósthólf 118.
Akureyri, 1. sept. 1939
36. tölubl.
Allt frá því að vitkjun Laxár var
ákveðin, hefir andað köldum gusti
frá ákveðnu blaði hér í bænum til
þessa nauðsynjamáls. Síðan hafist
var handa um framkvæmd verksins
hefir það eyltallmiklu lúmi til árása
á þá, sem mest hafa unnið að
undirbúningi þess og umsjón. —
Petta blað er að vísu minnsta
blaðið í bænum, á minnsta lesenda-
hópinn og nýtur minnstrar virðing-
ar norðltnzkra blaða. Pess vegna
hafa þær raddir, sem fram koma í
blaðinu, oftast verið látnar ótrufl-
aðar En svo lengi má hamra á
illgirnislegum getsökum í opinberu
málgagni, þó lítið sé, að ekki sé
rétt að láta þeim ósvarað.
Undanfarnar vikur hefir Alþýðu-
maðurinn birt greinaflokk undir
fyrirsögninn j. Hvað á að gera?
í upphafi hans er rætt um frarr.-
kvæmd rafveituvinnunnar á þann
hátt, að ekki má láta ösvarað.
Blaðið segir, að »þrátt fyrir raf-
veituvinnuna, meiri útgerð en venjul.
hafi verið, töluverðar húsabygging-
ar« o. s. frv. gangi margir atvinnu-
lausir, og vill það kenna bæjar-
stjórninni um, enda segir blaðiÓ
síðan: », • • • helst lítur út fyrir,
að þessi máttarvöld* hefðu glaðst
mest af því, að enginti bæjarbúi
hefði fengið handtak að gera við
þetta fyrirtæki* (þ. e. virkjuti Lax-
ár). -
Pá segir blaðið loks, að svo
langt hafi »aumingjahátturinn á
þessu sviði« gengið, »að V'P.nu-
færum þurfamönnum bæjarins
hefir ekki einu sinni verið tryggð
sumaratvinna við byggingu raf-
veitunnar« (Lbr. Alþm)
Sú staðreynd, að enn í sumar
skuli hafa borið á atvinnuleysi hér
í bænum þrátt fyrir rafveituvinnuna,
aukna útgerð, o. s. frv., sýnir að-
eins, að innstreymi verkamanna til
bæjarins hefir verið óvenju mikið
upp á síðkastið, og getur bæjar-
stjórn þar enga rönd við reist.
Hitt skal skýit fram tekið, að við
rafveituvinnuna vinna eingöngu
bæjarmenn, að fám fagmönnum og
einum verkstjóra undanskildum og
2 eða 3 mönnum. sem e. t. v. rná
deila um, hvort telja beri bæjarmenn
eða ekki.
En meðal þeirra manna eru einn
eða tveir ungir menn, er stunda
nám við Menntaskólann, og væri
sannarlega hart að bægja þeim frá
vinnu, þar sem hún er skilyrði
þess, að þeir geti haldið námi sínu
áfram.
Alþm. ætti ekki að vera hneyksl-
*) bæjarstjórnin, ath. ísl.
aður yfir því, þótt þurfamenn bæj-
arins séu ekki látnir ganga fyrir í
vinnu við virkjunina. Sú vinna er
engin atvinnubótavinna, og verk-
takar mega sjálfir velja mennina úr
hópi allra verkamanna bæjarins, og
taka þeir sem vonlegt er fyrst til-
lit til verkhæfni mannanna, en ekki
hvort þeir eru á sjálfs sín framfæri
eða bæjarins. Samt sem áður eru
allmargir þurfamenn bæjarins í
vinnu við virkjunina.
í öðru lagi er það háskaleg
kenning, að bærinn eigi jafnan að
sjá þutfamönnum fyrstum fyrir
vinnu og mun þessi kenning alveg
ný hjá Alþm. Bærinti ætti rniklu
fremur að láta þá sitja fyrir vinnu,
sem við lítil efni og skort á at-
vinnu bjarga sér og sínum á eigin
spýtur og hjálpa þeim á þann hátt
til að komast undan opinberu
framfæri. Hin aðferðin yrði aðeins
til að fjölga styrkþegunum, þegar
atvinnuleysi er,
Staðhæfing Alþm. um að helzt
lúi út fyrir, að bæjarstjórnin mundi
gleðjast mest af því, að enginn
bæjatbúi fengi vinnu við rafveituna,
er svo langt neðan við öll rök
og alia óbrjálaða ályktunargáfu, að
eigi þarf að svara. En þau um-
mæli, eins og flest önnur skrif
blaðsins um rafveitumálið, virðast
öll stjórnast af gremju aðstandenda
þess yfir því, að Vinnumiðlunar-
skrifstofan fékk ekki að hafa út-
hlutun rafveituvinnunnar með hönd-
um. —.
Sérleyfisferðirnar
og úthlutun þeirra
Pær auglýsingar, sem mest eru
áberandi í blöðum og útvarpi nú í
sumar, eru frá tveim bifreiðastöðv-
um. er sérleyfi hafa á landleiðinni:
Reykjavík -- Akureyri, og má mörg
um þykja það furðulegt, þegar um
»skipulagðar« samgöngur er að
ræða. Pað er ekki ætlunin með
línum þessum að mótmæla auglýs-
ingunum, þótt margir séu teknir
að fá leiða á þeim, heldur taka
sk'ptingu þessara hraðferða til at-
hugunar.
Önnur hinna tveggja bifreiðar-
stöðva, er séileyfi hafa á leiðinni:
Reykjavík — Akureyri, er í Reykja-
vík en hin á Akureyri. Akureyrar-
stöðin, B. S. A., hefir sex ferðir á
viku, þar af fjórar um Borgarnes
en tvær um Akranes, Reykjavíkur-
stöðin, sem í fyrra hafði þrjár
ferðir á viku og eina þeirra um
Akranes, hafði fyrst á þessu sumri
þrjár hraðferðir á viku, allar um
Akranes og hefir nú nýlega fengið
fjórðu ferðina, einnig um Akra-
nes. —
Fólk, sem illa þolir sjó, en þarf
að fara þessa leið, kýs yfirleitt
heldur ferðina, er fellur um Akra-
nes, því þar er sjóleiöin um helm-
ingi skemmri.
Af þessu leiðir, að sá séileyfis-
ha'i, er fær allar sínar ferðir um
Akranes, nýtur auðsærra sérréttinda
fram yfir hir.n, er fær aðeins þriðju
hverja ferð sína þá leið.
Pegar á það er litið, að Bifreiða-
stöð Akureyrar hefir alls staðar
brotið ísinn í landssamgöngum
milli fjarlægra landshluta og haldiö
þar uppi áhættusömum ferðum
meðan vegleysur voru þar, sem nú
eru góðir vegir, og slit á bílum
helmingi meira en nú, virðist lítil
sanngirni vera í úthlutun séileyf-
anna.
BSA hóf fyrst allra bifreiðar-
stöðva áætlunarferðið milli Akur-
eyrar og Reykjavíkur og Akureyrar
og Austfjarða og tapaði oft á
þessum ferðum. Hún tók líka fyrst
upp hraðferðir (eins dags ferðir)
milli Akureyrar og Reykjavíkur. En
óðar og vegirnir batna, svo að
ferðirnar verða nokkurn veginn
áhættulausar, tekur ríkisvaldið í
taumana og leggur brautryðjandan-
um til keppinaut, sem ekki er þá
látinn sitja við sama borð, heldur
fengnar beztu og eftirsóttustu ferð-
irnar í hendur.
Frá sjónarmiði okkar Akureyringa
er mat ríkisvaldsins á áhættusömu
brautryðjendastarfi BSA í samgöng-
um Llendinga allt öðru vísi en
það ætti að vera Og satt að
segja álíta margir aðalástæðuna þá,
að BSA er nú einu sinni búsett á
Akurcyri en ekki í Reykjavík.
Akureyringar munu seint sætta
sig við að á þá sé litið eins og
Helgu í öskustónni, — eða þeim
skipað á krókbekk í þeim málum,
sem ríkisvaldið hefir (hlutun um
eða ræður yfir.
Bæjarbúi.
NÝJA-MO
|
Föstudags- laugardags- og
sunnudagskvöld kl. 9:
Marla
Walewska
Tal- og hljómmynd í 10 þált-
um. Aðalhlutverkin leika tveir
ágætustu kvikmyndaleikarar
heimsins:
Greta Garbo og
Charles Boyer
Pessi stórfenglega og íburðar-
mikla stórmynd hefir hlotið |
heimsfrægð og meiri aðsókn
en dæmi eru til um sögulegar
kvikmyndir. Hún gerist á ár-
unum 1807-1812 og segir
frá ástum pólsku greifafrúar-
iimar Maríu Walewsku og
Napoleons keisara. Það hefir
verið vandað alveg sérstaklega
til þess að bregða upp réttri
mynd úr þessu tímablli úr lífi
Napoleons og eru jafnvel
skrautmunir allir í myndinni
þeir réttu. í hlutverki Napole-
ons er hinn heimsfrægi franski
»krrakter*-leikari Charles Boyer
og hefir það til margra ára
verið hans heitasta ósk að fá
að leika N>poleon í kvikmynd.
Sunnudaginn kl. 5:
Eg hefi
skrökvað
Hornsteinn verður lagður að
nýju kirkjunni á sunnudaginn
kemur, kl. 11 f. h. Verða þar flutt-
ar ræður og „Geysir“ syngur.
I.O.O.F, == 120919 —
Skip brennur. Sildveiðiskipið
»Unnur*, eign Karls Friðrikssonar
og jakobs Jónssonar Akureyri,
brann á þriðjudagsnóttina Uti fyrir
Rauðunúpum, Kom eldurinn upp í
vélarrúminu og magnaðist svo fljótt.
að hann varð ekki slökktur. Skips-
höfnin komst slypp og snauð í nóta-
bútana og þaðan um borð í Stellu,
er lá í námunda. Síðar kom björg-
unarskúian Sæbjörg og flutti áhöfn
»Unnar« til Siglufjarðar. Skipstjóri
á *Unni« var Sveinn Frímannsson.
Útiskemmiun halda Sjálfstæð-
isfóiögin á Akureyri að Vogum n. k.
sunnudag. Meðal ræðumanna þar
verður Jakob Möller fjármálaráð-
herra. Þetta verður síðasta útisam-
kjma féFganna á þessu sumri.
v -