Lesbók Morgunblaðsins - 25.04.2009, Blaðsíða 12

Háskólabíó við Hagatorg • 107 Reykjavík • Sími 525 4003 • www.haskolautgafan.hi.is
Útlendingurinn/L´Étranger eftir Albert Camus
Ein af perlum heimsbókmennt-
anna nú í nýrri þýðingu Ásdísar
R. Magnúsdóttur. Þetta fræga
skáldverk kom fyrst út í Frakklandi
árið 1942. Þar segir frá skrifstofu-
manninum Meursault sem fær sér
kaffi og sígarettu við kistu látinnar
móður sinnar vegna þess að
honum þykir kaffi gott og langar
að reykja. Við jarðarförina er hann
þjakaður af hita og brennandi sól
en finnur ekki til sorgar. Þegar
hann verður svo manni að bana í
óbærilegu sólskini er hann dæmd-
ur fyrir að hafa jarðað móður sína
með hjarta glæpamanns. Í bókinni
er eftirmáli um höfundinn ásamt
viðauka með æfingum.
Úrval heimsbókmennta
í nýjum þýðingum með frumtextum
Tvímála bækur Stofnunar Vigdísar Finnbogadóttur gefa lesendum tækifæri
til að njóta heimsbókmenntanna og rýna jöfnum höndum í frumtextann og þýðinguna
Villa á öræfum/
Allein durch die Einöd
Hrakningasögur Pálma
Hannessonar, fyrrverandi
rektors Menntaskólans í
Reykjavík og alþingismanns.
Frásagnir sem hafa lengi
notið hylli meðal lands-
manna. Í bókinni eru kort af
sögusviði hverrar frásagnar
í óbyggðum Íslands. Marion
Lerner þýddi á þýsku.
Umskiptin/ Die Verwandlung
eftir Franz Kafk
Ein af þekktustu skáld-
sögum 20. aldar. Sagan
þykir í senn skelfileg og
bráðfyndin en þar segir frá
sölumanninum lúsiðna,
Gregor Samsa, sem vaknar
upp einn morguninn í líki
risavaxinnar bjöllu. Hin
ofurhversdagslega Samsa-
fjölskylda sogast á svip-
stundu inn í einkennilega
martröð. Bókarauki með verkefnum og
spurningum. Eystein Þorvaldsson og Ástráður
Eysteinsson þýddu bókina.
Gustur úr djúpi nætur/
Ljóðasaga Lorca á Ísland
Vísindamenn vara nú Safn
þýðinga á ljóðum spænska
skáldsins Federico García
Lorca sem birst hafa í
blöðum og tímaritum á
Íslandi. Sum ljóðin hafa
verið þýdd oftar en einu
sinni og hér gefst færi á að
bera saman ólíkar þýðingar
á sama texta. Ritstjóri
Hólmfríður Garðarsdóttir.
Yerma – Harmljóð í þremur þátt-
um og sex atriðum / Poema trag-
ico en tres actos y sies cuadro
Leikrit eftir Federico Garcia
Lorca. Fræðilegur inngangur
og æfingar aftast í bókinni.
Margrét Jónsdóttir og Karl
J. Guðmundsson þýddu.
S
jón er sögu ríkari. Myndir á skjá eru
líka ríkari orðum í tónleikaskrá. Það
fékk maður að sannreyna á tónleikum
í Salnum fyrir viku. Þar kom Mel-
korka Ólafsdóttir fram, sami flautuleikarinn
og spilaði listilega konsertinn eftir Atla
Heimi Sveinsson á afmælistónleikunum hans
nýverið. Með Melkorku var Helena Basilova
píanóleikari.
Hið óvanalega við tónleikana voru myndir
sem varpað var á skjá fyrir ofan sviðið.
Myndirnar tengdust því sem verið var að
leika þá stundina, og voru oftast af mismun-
andi fuglategundum, en einnig brá guðunum
Pan og Krishna fyrir. Báðir eru þekktir
flautuleikarar. Yfirskrift tónleikanna var líka
Sögur af fuglum og furðufuglum. Á efnis-
skránni voru tvö verk úr Fuglakatalóg
Messiaens, Digital Bird Suite eftir Yoshi-
matsu, hinn dapri fugl Ravels og annað í
þeim dúr.
Hið myndræna skiptir miklu máli í popp-
heiminum þar sem tónleikar eru stundum
hálfgert leikhús. Slíkir tilburðir hér, þar sem
ekki aðeins voru myndir á skjá, heldur líka
uppstoppaðir fuglar á sviðinu, og ljóða-
upplestur, heppnuðust ótrúlega vel. Maður
var ekki bara á venjulegum tónleikum, þetta
var meira. Myndirnar, og einnig ljóðin eftir
Hannes Pétursson, Margréti Jónsdóttur,
Hannes Sigfússon og David Hickman, sköp-
uðu stemningu sem hjálpaði fólki að upplifa
tónlistina. Að vísu var upplesturinn óraf-
magnaður og dálítið óskýr; enn betra hefði
verið ef hann hefði verið í gegnum hátal-
arakerfi Salarins. Ég hugsa að margir hafi
ekki náð merkingu ljóðanna, sem var auðvit-
að nokkur galli á sýningunni.
Það liggur við að sjálf spilamennskan hafi
verið hálfgert aukaatriði. En svo var ekki.
Melkorka er flinkur flautuleikari og flest sem
hún spilaði kom vel út. Voice eftir Takemitsu
var t.d. frábært og varð enn áhrifameira með
hjálp ofurhægs dans eins ljóðaupplesarans á
svölum Salarins. Píanóleikarinn var líka góð-
ur og spilaði einleiksverk eftir Ravel (Oi-
seaux triste) og Messiaen (Le Courlis
cendre) af fíngerðum þokka. Samleikur
þeirra tveggja var jafnframt sérlega vand-
aður.
Þetta voru frumlegir tónleikar með óvana-
lega vel ígrundaðri efnisskrá. Í heimi sígildr-
ar tónlistar, sem einkennist því miður alltof
oft af stöðnun, mætti vera miklu, MIKLU
meira svona.
Morgunblaðið/Ómar
Fuglasöngur Melkorka Ólafsdóttir og Helena Basilova fögnuðu komu farfuglanna á tónleikunum með verkum
fyrir píanó og flautu sem byggja á náttúrunni og karakterum úr goðafræði.
Fuglar og furðufuglar
TÓNLIST
JÓNAS SEN
Myndir á skjá eru líka
ríkari orðum í tónleika-
skrá. Það fékk maður að
sannreyna á tónleikum í
Salnum fyrir viku.
SALURINN Í KÓPAVOGI | Kammertónleikar
Melkorka Ólafsdóttir flautuleikari og Helena Basi-
lova píanóleikari fluttu verk eftir Roussell, Messia-
en, Takemitsu, Ravel og Yoshimatsu. Laugardagur
18. apríl. bbbbm
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. APRÍL 2009
12 LesbókGAGNRÝNI
Kvikmyndir
Man on Wire
bbbbm
„Petit gerði sér manna
best grein fyrir ógn-
þrunginni hættunni,
uppákoman var í raun
leikur við dauðann.
Nærvera hans í hálfs
millimetra fjarlægð;
það mátti engu muna, engin feilspor leyfileg.
Hann var smeykastur við fyrsta skrefið, þar var
nærvera fallsins yfirþyrmandi. Félagar hans
stóðu á öndinni – uns þeir sáu hann brosa. Petit
hafði unnið leikinn.
Marsh kemur spennunni óhugnanlega vel til skila,
byggir myndina sterklega upp með því að gefa
undirbúningnum og félagsskapnum góðan tíma.
Það sem meira er, hann kemur til skila þeirri ólýs-
anlegu ástríðu sem fær mann til að arka út í op-
inn dauðann.“
Sæbjörn Valdimarsson
Leiklist
Ódó í gjaldbuxum
„Þórey Sigþórsdóttir er sögumaðurinn og stúlkan
sem breytist í skrímsli. Og hún vinnur mikið af-
rek. Hvernig hún byggir upp þennan langa og
mikla texta af vitsmunum og tilfinningu en ekki
tilfinningasemi; hvernig hún vinnur með íróníuna
sem er notuð til að fá fjarlægð eða betur sagt
setja melódrama hrollvekjunnar í rétt ljós. Hvern-
ig hún syngur; hvernig hún býr til hreinar stórar
hryllilegar myndir svosem líkskurð og nauðgun;
hvernig hún býr til tíma einungis með því að
liggja alveg grafkyrr; hvernig hún upphefur auð-
magnið með ótrúlegum losta. Svona gæti ég
haldið lengi áfram en það er engin ástæða til að
taka frá áhorfendum allt það skemmtilega,
fyndna og ögrandi sem felst í texta og sviðsetn-
ingunni sem líka er afrek frá hendi Ásdísar sem
hér setur upp að ég held í fyrsta sinn á sviði. […]
Því þetta er sýning fyrir fólk sem hefur gaman af
góðum texta og að velta því fyrir sér hvað er of
eða van, gaman af að lesa í myndir og gaman af
að horfa og hlusta á leikara sem kunna sitt fag.“
María Kristjánsdóttir
Í GANGI