Morgunblaðið - 13.01.2011, Blaðsíða 6

FRÉTTASKÝRING
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Sparisjóðir á Íslandi sóttu sér rétt rúmlega
40 milljarða króna til stofnfjáreigenda á ár-
unum 2006 og 2007. Nánast allir sparisjóðir á
Íslandi þurftu á fjárhagslegri endur-
skipulagningu að halda eftir hrun bankanna.
Ekki verður annað séð en að aðeins þrír
sparisjóðir hafi lifað af fellibylinn sem skall
af fullum þunga á Íslandi í október 2008. Þar
er um að ræða Sparisjóð Suður-Þingeyinga,
sem hefur höfuðstöðvar sínar á Laugum, en
rekur einnig útibú á Húsavík og á Mývatni.
Um er að ræða lítinn sjóð með alls 13 starfs-
mönnum. Annar sjóðurinn er Sparisjóður
Höfðhverfinga, sem er lítið fjármálafyrirtæki
með fjóra starfsmenn á Grenivík. Aðeins
fyrrnefndi sjóðurinn af þeim tveimur sem
enn eru starfandi jók stofnfé á þensluárunum
2006-07. Sú aukning var þó óveruleg og hljóp
aðeins á hundruðum þúsunda króna. Þriðji
sparisjóðurinn sem enn lifir er Sparisjóður
Strandamanna á Hólmavík, en sjóðurinn tap-
aði þó tæplega hálfum milljarði króna á ár-
unum 2008 og 2009.
Langmest stofnfjáraukning hjá Byr
Þegar Sparisjóður Hafnarfjarðar og Spari-
sjóður vélstjóra sameinuðust varð úr Byr
sparisjóður. Skömmu síðar runnu Sparisjóð-
ur Kópavogs og Sparisjóður Norðlendinga
einnig inn í Byr. Stofnfjáraukningu Norð-
lendinga á árinu 2007 má rekja til samrunans
við Byr, en aukningin fyrir norðan var fram-
kvæmd til að ná réttum skiptahlutföllum –
með öðrum orðum var aukningin gerð til að
stofnfjáreigendur fyrir norðan myndu eiga
hlut í hinum sameinaða sjóði til samræmis
við samninga forsvarsmanna Byrs og Norð-
lendinga. Eftir að Sparisjóður Kópavogs og
Norðlendinga sameinuðust Byr var ráðist í
stærstu stofnfjáraukningu þenslutímans sem
um getur. Í desember voru 23,8 milljarðar
króna sóttir til stofnfjáreigenda Byrs. Ríkið
hefur nú tekið yfir rekstur Byr og stofnfjár-
eigendur tapað nánast öllu sínu fé og margir
skuldsettu sig til að taka þátt í stofnfjár-
aukningunni.
Fyrstur sjóða í vandræði
Sparisjóður Mýrasýslu (SPM) var sá spari-
sjóður sem lenti einna fyrstur allra í alvar-
legum vandræðum, að minnsta kosti ef
marka má fjölmiðlaumfjöllun mánuði fyrir
allsherjarhrunið í október 2008. Strax á fyrri
helmingi ársins 2008 tapaði sjóðurinn tæp-
lega fimm milljörðum króna. Á árinu 2007
var stofnfé sjóðsins aukið úr fimm milljónum
króna í 505 milljónir króna, en sjóðurinn var
að öllu leyti í eigu Borgarbyggðar. SPM skar
sig frá öðrum sparisjóðum að því leytinu til
að vera í opinberri eigu að fullu. SPM lét sitt
ekki eftir liggja í fjárfestingum og yfirtökum.
Eftir að Sparisjóður Siglufjarðar og Spari-
sjóður Skagafjarðar sameinuðust voru þeir í
kjölfarið teknir yfir af SPM. Til að ná svo-
kölluðum skiptahlutföllum réttum gaf Spari-
sjóður Siglufjarðar út stofnfé fyrir meira en
hálfan milljarð króna. Ásamt því að taka yfir
sameinaðan sparisjóð Siglufjarðar og Skaga-
fjarðar tók SPM Sparisjóð Ólafsfjarðar einn-
ig yfir. Áður en bankarnir hrundu haustið
2008 voru þegar hafnar viðræður milli Kaup-
þings og SPM um yfirtöku fyrrnefnda bank-
ans. Það gekk í gegn með þeim hætti sem
lagt var upp með á þeim tíma. Hins vegar
skipaði Fjármálaeftirlitið SPM bráðabirgða-
stjórn snemma árs 2009. Skömmu síðar tók
Arion banki, sem reistur var á rústum Kaup-
þings, við viðskiptavinum SPM víða um land.
Sjö milljarðar í Keflavík
Sparisjóður Keflavíkur (SPKEF) réðst í
stofnfjáraukningar fyrir samtals sjö milljarða
króna á árunum 2006 og 2007. Sömu sögu er
að segja hjá SPKef líkt og Byr – margir
skuldsettu sig til að taka þátt í stofnfjár-
aukningunni.
Í gær sendi SPKef sam-
bærilega tilkynningu út,
nema hvað að þeim sem tóku
lán til að taka þátt í aukning-
unni 2007 er boðið að
greiða það til baka á 25
árum. Þeir sem
greiða lánið upp
strax fá jafn-
framt 10%
afslátt.
Fyrirsögn hér
Sparisjóður
Bolungarvíkur
Stofnfé aukið 2006 og
2007: 560 milljónir
Sparisjóður
Strandamanna
Selt stofnfé 2006 og
2007:Óverulegt
Sparisjóður
Skagafjarðar
Í eigu SPM
Sparisjóður
Svarfdæla
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 500 milljónir
Sparisjóður
Siglufjarðar
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 516 milljónir
Sparisjóður
Ólafsfjarðar
Í eigu SPM
Sparisjóður
Norðlendinga
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 2,7 milljarðar
Sparisjóður
Höfðhverfinga
Stofnfé aukið 2006 og
2007:Óverulegt
Sparisjóður
Suður-Þingeyinga
Stofnfé aukið 2006 og
2007:Óverulegt
Sparisjóður
Þórshafnar og nágr.
Stofnfé aukið 2006 og
2007: 249 milljónir
Sparisjóður
Norðfjarðar
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 217 milljónir
Sparisjóður
Vestmannaeyja
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 350 milljónir
Sparisjóður
Mýrarsýslu (SPM)
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 500 milljónir
Sparisjóðurinn í
Keflavík
Stofnfjáraukning 2006 og
2007: 7 milljarðar
SPRON
Stofnfjáraukning í árslok
2006: 4,5 milljarðar
Byr sparisjóður
Stofnfjáraukning í árslok
2007: 23,8 milljarðar
nb.is
Í eigu SPRON
Sparisjóður
Kaupþings hf.
Engin stofnfjáraukning
Stofnfjáraukningar hjá sparisjóðum sem voru starfandi í árslok 2007
Grunnkort: Landmælingar Íslands
Tugir milljarða í stofnfé
 Sparisjóðir víða um land seldu eða gáfu út nýtt stofnfé fyrir rúmlega 40 milljarða króna á árunum 2006
og 2007  Aðeins þrír sparisjóðir lifa enn í sömu mynd og fyrir hrun  Meira en helming heildarstofnfjár-
aukningar sparisjóða má rekja til Byrs sparisjóðs  Stofnfjáreigendum í SPKef boðnir nýir skilmálar
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. JANÚAR 2011
6 VIÐSKIPTI
Greint var frá því fyrir skömmu að Seðlabanki
Íslands hefði lokið samningum um end-
urskipulagningu skulda fimm sparisjóða. Um
var að ræða sparisjóði Bolungarvíkur, Svarf-
dæla, Vestmannaeyja, Þórshafnar og Norð-
fjarðar. Þar að auki var samið við Sparisjóð Suð-
ur-Þingeyinga og Höfðhverfinga um greiðslu
skulda við Seðlabankann, en þær skuldir voru
tilkomnar vegna ádráttar á lánalínur hjá Spari-
sjóðabankanum, eða Icebank. Vegna samning-
anna þurfti Seðlabanki Íslands að fella niður
kröfur fyrir rétt rúmlega 4,5 milljarða króna.
Hins vegar eignaðist bankinn 90% stofnfjár í
ein- hverjum sjóðanna, til að mynda
sparisjóðum Svarfdæla og Þórs-
hafnar. Ekki liggur ljóst fyrir hvers
vegna Seðlabankinn tók ekki yfir
stofnfé sjóðanna í heild sinni, í
ljósi umfangsmikillar niðurfell-
ingar á kröfum. Einn heimilda-
manna Morgunblaðins sagði að
stofnfjáreigendum yrði hugs-
anlega leyft að halda 10%
sinnar eignar í sínum spari-
sjóði til að auka líkur á endur-
greiðslu lána, tekinna vegna
stofnfjáraukningar sjóðanna
sem um ræðir.
Fellir niður 4,5
milljarða vegna
sparisjóðanna
SAMIÐ VIÐ SEÐLABANKANN
Seðlabanki Íslands