Neisti - 09.01.1937, Blaðsíða 1
i
\
i
i
V
Utgefandi: Jafnaðarmannafélag Siglufjarðar.
V. árg.
Siglufirði, laugardaginn 9. janúar 1937
1. tbl.
Arið sem leið.
Nú árið er liðið í «ldanna skaut
og aldrei það kemur til baka.
Árið 1936 hefir verið viðburða-
ríkt, bæði hér heima hjá okkur og
úti í heimi. Á ýmsu hefir oltið,
bæði góðu og illu og mun hér
verða getið þess helsta, sem gerst
hefir á hinu liðna ári.
Yfir atvinnulífi þjóðarinnar má
segja að heldur hafi birt á árinu.
Pað var svo komið, að markaðir
voru að lokast fyrir okkar aðal
framleiðsluvöru — saltfiskinn, og ef
þjóðin átti að iifa, varð eitlhvað að
koma í staðinn. Á árinu var ótrautt
unnið að því, að auka atvinnu-
möguleikana, gera frr’mieiðsluna
fjölbreyltari og leita markaða fyrir
þær vörur, sem framleiddar voru.
Mikið ávanst og sýnir sú reynsla,
sem þegar er fengin, að verið er á
réttri leið.
Fyrri hluta ársins má segja’ að
hafi svart verið, aflabrögð á vetrar-
vertíðinni með einsdæmum slæm,
útgerðin tapaði og margur sjómað-
urinn gekk slippur frá og vinna í
landi þeim mun minni, sem þorsk-
aflinn var verri en á árinu á und-
an. Pegar sumarið kom litu menn
þó bjart fram á leið. Útlit með
síldveiðarnar var yfirleitt gott, og
einnig útlit fyrir sæmilegt verð fyrir
afurðirnar. Vonbrigði urðu ekki.
Veiðin var alveg í meðallagi, lág-
marksverð síldar til söltunar hækk-
aði um kr. 1,00 — eina krónu —
á tunnu til sjómanna og útgerðar-
innar og hækkun á málið í bræðslu
um kr. 1,28 — eina krónu tuttugu
og átta aura — að jafnaði.
Verðmæli útfluttra síldarafurða
voru á árinu um 15 miljónir króna,
og er það meira en nokkru sinni
áður.
I fyrra um áramót voru til um
18 þúsund smálestir af saltfiski
óseldar. Nú um áramótin voru ekki
nema um 5 þúsund smálestir, svo
að selst hefir á árinu um 13 þús.
smálestum meir en aflaðist.
Oll árin, síðan við eignuðumst
hin stórvirku atvinnutæki, togarana,
hefir feykilegum auðæfum verið
hent í sjóinn, sem þó var búið að
afla. Öllum þorskhausum, hryggj-
um og öllum úrgangsfiski var fleygt.
Augu manna hafa nú opnast
og er að því unnið, að nýta alt til
fulls, og hefir árangurinn nú þegar
orðið sá, að á hinu liðna ári voru
fiuttar út karfa-afurðir fyrir nær
tvœr miljónir krótia og upsi og
og annar úrgangsfiskur fyrir nærri
eina rniljón og er þó vinsla þessi
og nýting enn á tilraunastigi.
Verðmæti útfluttra eða seldra
sjáfarafurða á árinu 1936 nema um
41 miljón lcróna, og er það um
þrem miljónum króna meira en
árið á undan.
Um landbúnaðinn má segja, að
til hins betra hafi orðið á árinu,
afurðaverð hækkað og heyfengur
bænda yfirleitt góður.
Hagur þjóðarinnar batnaði á ár-
inu efnalega, verslunarjöfnuðurinn
varð hagstæður um 7 miljónir kr.
í stjórnmálunuin hefir á ýmsu
gengið. íhaldsöflin, sem sjá dauð-
daga sinn skamt undan, hafa grip-
ið til hinna ótrúlegustu ráða, til
þess að halda sér uppúr á, svo
sem: stöðvunar á þeim atvinnu-
tækjum sem þau hafa yfir að ráða,
síldarverkfalls, lýðræðishjals o.fl.o.fl.
Ráð þessi leiddu til þess, að
þjóðin sá, að ef hagur hennar and-
lega og efnalega á að verða góður,
mega íhaldsöflin ekki hafa ráðin
yfir atvinnutækjunum, og komu
fram háværar raddir og kröfur um
það, að tækin yrðu af þeim tekin
og þau rekin af því opinbera, með
hag heildarinnar fyrir augum.
Pjóðin vissi lika, — var búin að
fá reynslu af verkurn íhaldsins —
að lýðræðishjalið var aðeins á vör-
unum, en í huga þess var einræði,
ofbeldi og hermdarverk.
Örþrifaráð íhaldsins snerust gegn
því sjálfu og færðu það nokkru
nær dauða sínum.
Alþýðuflokkurinn og Framsókn-
arflokkurinn, sem með völdin fara
í landino, hafa fram komið ýmsum
þjóðþrifamálum og má þar fyrst
til nefna alþýðutryggingarnar og
og framfærslulögin, lögin um fríar
skólabækur o. f 1., sem er til stórauk-
ins hagnaðar og öryggis allri al-
þýðu manna.
Á árinu efldust verkalýðssamtöin
meira en nokkru sinni áður, mörg
félög gengu í Alþýðusambandið og
bættust þar með á annað þúsund
meðlimir í hin skipulögðu samtök
verkalýðs landsins.
Alþýðusambandsþing var hnldið
og var það fjölmennasta þing verka-
lýðsins, sem haldið hefir verið hér,
síðan samtökin voru mynduð.
Á þinginu ríkti fullkomin eining,
enda voru þaðan afgreidd mörg
mál og merkar tillögur, sem til
hagsbóta verða fyrirhinar vinnandi
stéttir og heildina, þegar til fram-
kvæmda koma.
Merkust samþykta frá þinginu er
eflaust starfskráin — tveggja ára
starfskrá Alþýðuflokksins — sem
innfelur í sér endurnýjun atvinnu-
tækjanna bæði á sjó og landi, al-
hliða víðreisn atvinnuveganna bæði
1