Framsókn - 16.03.1960, Blaðsíða 1

FRAMSOKN
BÆ J ARMÁLABLAÐ
7. árgangur. Vestmannaeyjum 16. marz 1960 6. tölublað.
4------------------------------------------------ ----------------------------— ----------------------—♦
Varanlegar aðgerðir í
eínahagsmálum
Tina ^ónsdóítir
skáldkona
DÁNARMINNING
Jafnvægi í efnahagsmálum og
varanlegar aðgerðir í efnahags-
málum eru mjög tungutamar
setningar, sem rnjög er hampað
hin síðari árin. En það er nú
með aðgerðirnar í efnahagsmál
unum eins og önnur mannanna
verk að Jrar er ekkert varanlegt
eða óbrigðult, Jrað er ekki til
nema eitt varanlegt úrræði í
efnahagsmálum og það er að
afla meiia en eytt er. Mjög er
Jjví á loft haldið, að íslenzka
þjciðin eyði um efni fram og
til skamnrs tíma hafa hagfræð-
ingar stjórnarvaldanna ekki vilj
að viðurkenna aðra fjárhags-
myndun, en þá sem felst í töl-
um í bókhaldsdálkum bank-
anna. Nú mun hitt mála sann-
ast að engin þjóð í heimi, mið-
að við fólksfjölda, notar jafn-
mikið af tekjunr sínunr til fjár
festingar og öflunar Jress, sem
kölluð eru varanleg verðmæti,
þótt framkvænrdirnar liafi ver-
ið Jrað nriklar að sjálfsaflaféð,
•senr er unrfanr hina eiginlegu
neyslu eyðslu, ef svo nrætti að
orði kveða, liafi ekki nægt til
þess að standa undir öllum lrin-
um stórfelldu franrkvænrdum
umliðinna ára, og mismunarins
lrefur verið aflað nreð lánsfé.
Að sjálfsögðu hefði verið
æskilegra, ef komist lrefði ver-
ið hjá því að stofna til skulda
út á við, en Jrjóðin hefur sjálf
valið þá leið, sem farin lrefur
verið, nreð nriklunr framkvæmd
unr og bættum lífskjörum og
afkomunröguleikunr, og hafa
stjórnmálamenn og bankastjór-
ar verið þar framarlega í flokki.
Jónas Hallgrímsson kvað: „Það
er svo bágt að standa í stað, og
mönnunum nrunar annaðhvort
aftur á bak, ellegar nokkuð á
leið.“
Á efnahagssviðinu hefur Jrjóð
inni tvímælalaust undanfarin
ár nriðað nokkuð á leið og á-
rangurinn af hinunr stórstígu
franrkvænrdunr lrefur komið
glöggt í ljós frá ári til árs í auk-
inni frarnleiðslu, senr á að
standa undir afborgunum og
vöxtunr af erlendunr lánunr
vegna fjárfestingarinnar.
Á sanra tínra og sjávaraflinn
hefur á tveimur árunr aukist
um 100 Jrúsund tonn og önnur
atvinnuafköst tilsvarandi og
þjóðin á fleira kvikfé á fóðrum
heldur en nokkru sinni fyrr,
Jrá skilur hið almenna fólk
ekki Jrörf þess að herða að sér
sultaról eða stolna til atvinnu-
ófriðar.
Guðmundur heitinn Finn-
bogason varpaði eitt sinn franr
Jreirri tillögu, að Jrjóðhöfðingjar
og herforingjar gengju frenrstir
franr til orustu í stríði, og taldi
að ef sá háttur yrði upp tekinn
nryndu styrjaldir leggjast niður.
Alnrenningur í landinu er
sanrmála unr, að margt megi
til betri vegar færa í fjárhags-
kerfi landsins, og er tilbúinn
til eðlilegrar og sanngjarnar
Jrátttöku í slíkum ráðstöfunum,
en þá væri sú forysta best, að
stjórnarlrerrarnir sjálfir gengju
Jrar fremstir í flokki og spöruðu
sjálfir og sýndu ráðdeild um
meðferð fjármuna. Þær ráðstaf
anir einar að draga sanran sjálft
stjórnarkerfið hjá ríki og bæunr
hefði átt að nægja til Jress að
koma á jafnvægi í Jijóðarbú-
skapnum, og getað losað fjölda
fólks frá ónauðsynlegum störf-
um, og flutt Jretta fólk að fram-
leiðslunni, og á hinn bóginn
að laða fram aukin og bætt af-
köst hjá framleiðslunni.
Hin svokallaða „viðreisn“
Jr.e. efnahagskerfið nýja, sem
lögfest var í s.l. mánuði hefir
ekki Jrann hljómgrunn meðal
þjóðarinnar, sem líklegt er að
Milli tímanrarkanna 3t. jan.
1882 og 29. febrúar rg6o er
löng mannsæfi, ævi Unu Jóns-
dóttur skáldkonu og grasa-
læknis.
Una Jónsdótir var fædd við
kröpp kjör og umkomuleysi,
eins og kallað er, og varð ung
að byrja að vinna hörðum hönd
um fyrir sér og sínum, en hin
íslenzka seigla og bjartsýni sigr
aði allar torfærur, má með
vissri líkingu segja að Una hafi
verið meðal manna jafningi
Fjalldrapans nreðal íslenzkra
jurta, jressari fallegu harðgerðu
og yfirlætislausu jurt. Una
fæddist í Dölum í Vestmanna-
eyjunr og bjó hér r Eyjum
lengst ævinnar, en yngri ung-
dómsár sín átti hún heima í
sveitum sunnanlands, og munu
nrinningarnar frá Stóru- Borg,
þar sem Una átti lengst heima,
þess tínra sem Irún bjó utan
Vestnrannaeyja lrafa orkað á
hana um að setja merkið hátt.
Una Jónsdóttir var lrá kona,
beinvaxin, og fríðleikskona,
nreð bjartan sólrænan svip, og
setti mark sitt lrátt með þeim
liætti, að snúa nrótlæti í með-
læti og breiða um sig birtu og
yl og hjálpa samferðafólkinu
hvar, sem jrví var viðkomið.
Hugur Unu var fylltur sam-
felldri sólarsýn, hús sitt sem
hún konr upp við erviðar að-
stæður nefndi lrún Sólbrekkur,
og er það staðsett í bænunr
ofarlega í miðri Heiðinni, sem
vesturhluti bæjarins er byggður
í, líkt eins og Fjalldrapinn
breiðir úr sér í miðjum hlíðum.
skapi því langan aldur, þessar
aðgerðir lrafa aukið mönnum
ugg og kvíða og lanrað bjart-
Framhald á 2. síðu
Sólbrekka, er eins og að von
unr lætur, ekkert stórhýsi, en
Sólbrekka er sú lrúsbygging
hér í Eyjum, sem varð til þess
að vísa mörgunr síðar veginn
til Jress að eignast Jrak yfir höf-
uð sitt, og má segja að þessi
húsbygging lrafi með vissum
lrætti orðið fyrirmyndin um
lrinar almennu lrúsbyggingar
félítils fólks, og Jrarna bjó Una
með Guðmundi Guðlaugssyni
nær fjóra áratugi, og braut
brauðið og deildi út fiskunum,
og var ekki eftirgangssöm um
greiðslu frá þeim, sem þurfandi
voru.
Á vissunr tíma ævinnar hafði
Una orð á Jrví að lrafa ekki
á ungum aldri átt kost á því
að svala fróðleiksþrá sinni, en
þetta bætti hún sér upp með
lestri góðra bóka og langri lífs-
reynslu og kynnum af samferða
fólki. Una fékkst nokkuð við
Ijóðagerð, þar var að vísu ekki
um verulegt bókmenntagildi að
ræða, en þar var sömu hlýjuna
að finna í garð samferðafólksins
eins og í daglegri umgengni
og allri franrkomu, og svo þakk
ir og árnaðaróskir til þeirra
sem greitt lröfðu götu hennar.
Eftir að Una lrafði komið
upp lrúsi sínu, Sólbrekkunni,
og baráttan fyrir . daglegtu
brauði fór að léttast, tók hún
og Guðmundur að safna lífs-
grösunr og sjóða úr þeim saft
og lyf, sem mörgum konru að
góðu gagni og hjálpuðu sjúkum
og Jrjáðum til þess að endur-
nýja lífskraftana.
Nú hefir Una Jónsdóttir lok
ið lrérvist sinni, sanrferðamenn
irnir minnast lrennar með þökk
og virðingu og senda lífsföru-
naut hennar Guðmundi Guð-
laugssyni samúðarkveðjur og
Jrökk fyrir hans þátt í starfinu.