Nýi tíminn - 13.02.1958, Blaðsíða 5

Fimmtudágur 13. febrúar 1958 — NÝI TÍMINN — (5
Vísmdamenn teija sig hafa
um um
Turoumaa
mirfiöuum
j-.ynjasögur um snjómemi hafa verið á kreiki allt frá
lokum ..síðustu aídar en leyndarmálið' um þessar dular-
fuilu verur ev óleyst enn. SíÖustu vikumar liafa þessa'r
sögur. blcssaö. upp á ný og vakið mikla athygli vegna
þcss að söTurnur eru trúlegri en áður og vehnetnir vís-
indamcnn fulfyr'ð'a að þeir hafi séð snjómenn.
Sovézki valnafræðingurinn af þvi hafi séð þcssa kynlegu
Pronin, sem nýlega tók þátt í veru á sveimi þar i héraðinu.
j rrðeðlisfræðileiðangvi til Asíu, ■ Kirgísar. sem cru harðgerð
ritaði gre.'n í bláðið ísvestia 18. fjaJiaþjóð nokkrú norðar, segja
janúar s,l. og segir þar frá marga húsmuní, jafnvel matará-
fundum sinum við snjómann í höld og fatnað. hafa horfið úr
híbýlum sínum og sumt áf þessu
hafi siðar fundizt aftur hátt
uppi í fjö'ium.
dölum Pamírfjalla.
Furðuleg. vera
Þann 12. ágúst s.i. var Pronin
staddur í dal einum í Pamírfjöll-
úm í Miðasíu þar sem fljótið
Baljandkik rennur. Sér hann þá
furðulega veru á hreyfingu i
snjónum í um það bii • 500
metra fjarlægð. Vera þessi líkt-
ist manni en likaminn var mjög
boginn og kræklóttur. Handlegg-
irnir 'voru lengri en á vénjuleg-
uin manni og fæturnir digrir og
gleiðstæðir.
Prohin segist hafa virt þessa
kyrijaveru fyrir sér í 5—8 mín-
útur en þá hvarf hún bak við
klctt. Þrem dögum seinna sá
hann ha.na aítur um sólsetursbil,
en aðeins stulta stund, því
dimmt var orðið og veran hvarf
í klettasprungu.'
Dularfullt at\ik
Pronin var önnum kafinn við
vísindarannsóknir og leitaði ekki
nánar að snjómanni þessum, En
meðan-á leiðangrinum stóð skeði
dularfullt atvik, sem talið er
vera- í tengslum við snjómann-
inn.
Skinnbátur leiðangursmanna
hvarf skyndilega af fljótsbakk-
anu.m. Mánuði seinna fundu vís-
indamenn í leiðangri frá Úsbek-
istan bátinn 5 kílómetrum ofar
frá staðnum er hann hvarf frá.
Það 'er hulin ráðgáta hvernig
skinnbátnum hefur verið komið
andstreymis upp fljótið því það
ér mjög straumhart og í því
margir fossar og flúðir.
Margir liafa séð liana
Pronin skýrir frá þ.ví í grein
sinni að hann hafi komízt að
því í viðræðum við fólk það er
býr á þessum slóðum að margt
Mavgar fjTÍrspurnir
Pronin ritaði einnig grein um
þessa dularfullu atburði í blað-
I ið Koausomolskaja Pravda og
! síðan hafa stréýmt til haiis fýr-
irspurnir um málið. Ýmsír hafa
spurt að því hversvegna hann
hafi ekki elt snjómanninn og
rannsakað klettasprunguna. Vís-
, indamaðurinn hefur svarað því
i til að snjómaðurinn hafi staðið
uppi á. háum snárbröttum kletti,
sem jaínvel færustu fjallgöngu-
'riienn hefðu ekki getað klifið.
Ao lokum skýrði Pronin frá
því að það væri álit sitt að lífs-
skilyrði væru i Pamírfjöllum
fyrir slikar verur. Baljandkik-
dalur þýðir orðrétt Milljón-geita-
dalur. Snjómenn gætu því nærzt
á geitakjöti og auk þess margs-
konar berjategundum sem þarna
vaxa.
Grein sinni lýkur Pronin með
því að segja það von sína, að
upplýsingar sínar muni hvetja
sérfræðinga ti! að fara Ieiðang-
ursferð til þessara héraða og
rannsaka nánar hina dularfullu
snjómenn.
Áþreifanleg sönnunargögn
vantar
riKosrÆSriioIskaja:.' Fravda., licfur-
-fgert fyrirspurnir til ýmissa
íVægra yísindamanna óg sþúrt
'tnn álit- þeiría á tilveru shjó-
manhs. Eru þeir flestir þeirrar
skoðunar að möguleikar séu á
tilveru snjómanna en leggja á-
herzlu á að afla þurfi áþreifan-
legra sönnunargagna áður en
hægt sé að slá neinu fösfu um
málið.
Api, en ekki rnaður
Einn þessara vísindamanna,
líffræðingurinn Uryson, starfs-
maður við vísindadeild fyrir
mannfræðirannsóknir í Sovét-
ríkjunum, telur fréttina .athygl-
isverða enda þótt hér kunni að
vera um apa að ræða en ekki
mann.
Hann getur þess sð þetta
kunni að vera ævaforn apateg-
und, lík manni, og lifi hún í sér-
stöku loftlagi og við sérstök
náttúruskilyrði. En það er vís-
indunum hulið hvernig slík vera
hefur lifað fram á þennan dag.
..Það er ósennilegra að hér sé
urri að ræða mann af tegundinni
Pithecanthropus eða Sinanthrop-
|:us. s’enf lekizt háfi að lifá áfram
1 í l|shá' ás.tandí- óg a' ísöld' án •
þess áð táka breytinguni þróuri-,
••"ímnnaV." 1
}- <" \ I
'j Snjómeivn ræna mjöii
ítalska blaðið II Faese skýrði
nýlega frá því áð snjómcnn hafi
gert mikinn usla í þorpinu Kulu
í Nepal. sem liggur í 300'. metra
hæð. Hafa þorpsbúar orðið að
leita aðstoðar yfirvaldanna í
héraðiriu og' biðja uiTtr vernd
; gegn' snjóófreskjum.
- Þorpsbúar ,segja að í byrjun
janúar hafi furðulegar mann-
yerur sézt á ferli þar í þorp-
snu. Hafi þær greínilega hrökl-
azt niður í dalinn vegna hung-
urs í fjöllunum. Verur þessar
voru allmjög líkar öpum en líkt-
ust þó meira risastórum og öfl-
ugum mönnurn.
Réðst inn í kornmyllu
Vitnisburður eins þórpsbúans
var á þá leið að ein slík vera
hafi ráðizt inn í kornmyllu sína
og étið allar kornbirgðir sínar
upp til agna með hinni mestu
græðg'i. Að svo búnu hafi snjó-
rnáður .þéssi þrifið myllusteih-
irin, serii vó riokkur hundruð
'kíló;'' ög' mölbrotið l-.ánn. Siðán
hljóp hann i brott' miklu hraðar
eri mennskur maður. . MyllUeig-
andinn þorði ekkert að aðhaíast
meðan á þessu stóð og þóttíst
heppinn að halda lifi. Hann seg-
ir snjómanninn hafa haft keilu-
laga höfúð ; og ;vera yfir tvo
metra á hæð.
i— .. ... ■
Kona ein úr þorpinu heíur
svipaða sögu að segja. Hún sá
snjómann hverfa inn í myllu'
sína. Þar var hinsvegar ekkert
mjöl og varð snjómaðurinn þá
svo æfur að hann braut allt og
bramlaði i myllunni og hljóp
síðan á brolt.
iol og stemolía á Grænlandi
Herra ritstjóri.
I Þjóðviljanum þ. 28. jan.
er sagt frá furidi mikilla kola-
laga og steinolíunáma á Nugs-
suak-skaga á Grænlandi. Það
er sízt ofsögum sagt af kola-
lögum þeim, sem þama eru.
En það sætir furðu, að ís-
lenzkir menn skuli nefna staði
á Grænlandi útlendum nöfn-
um, þegar menn vita hin ís-
lenzku nöfn á. þeim. Nugssuak
hét Eisunes til forna, og það
er hið elzta nafn, sem raenn
hafa gefið því. Nafnið mun
annaðhvort stafa af kolaeld-
um eða af því, að viða ervt
leirlög þar svo þrungin af
steinolíu, að þau loga 'ef eldur
(t. d. eldspýta) er borin að
þeim.
En þessi kolalög á Vestur-
Grænlandi ná yfir miklu
iiasr kðHmíisistí
IðSRSRtHm
Kommúnistar unnu sigur i
aukakosníngum sem fram fóru
í Marseille, annarri stærstu borg
Frakklands fyrra miðvikudag.
Þeir voru áður stærsli flokkur
‘b.orgarinnar, en bættu. nú enn
hlutfall sitt, fengu 38.8%
. greiddra atkvæða, en höfðu 36,2
í síðustu .almennum þingkosn-
ingum í janúar 1956 Kosið ^úsundum holienzkra þegna hefur að undanförnu verið vísað
verður aftur i Marseille, þar sem 11 r Indónesm og hafa þeir flestir farið heim til llollands. Mynd-
engiirn frambjóðandi hlaut ,in sem tekin er í Djakarta sýnir stórt brezkt farþegaskip, sem
hreinan meirihluta. | notað var ti! þessara flutninga.
stærra svæði en Eisunes. Þau
ganga suður á Bjarney
(Disco) og norður á Króks-
fjarðarhciði fyrir norðan' Um-
anak-fióann. En við Umanak-
flóa og við strendur hans eru
heil fjö'll og eyjar af állavega
litum marmara. Er þessa
marmara bæði getið í Kon-
ungsskuggsjá og Grænlands-
lýsing ívars Bárðarsonar frá
ca. 1360.
Ilversu margar þúsundir
miiíjóna tonna af ágætum koi-
um liggja' þarna. í jörðu, það
veit erigínn, þótt koialcg þessi
séu ekki nýfundin, heldur
gamalkunn. Kolalögin eru víða
þrír metrar á þykkt. ef leir-
rákir, sem kunna að vera í
Iögin, eru taldar með. Þessar
leirrákir, og svo leirinn und-
ir kolunum er þrunginn af ol-
íu frá kolunum. í greinargerð
um gæði þessara kola, segir
H. B. Krenchel í bókinni „De
danske Atlanterhavsöer” bls.
528: „Gæði kolanua eru hér um
bíl hin sömu og venjulegra
Newcastle-kola. — Hitagikli
þeirra er ca. 6400 hitaeining-
ar, og askan er sárKtil“.
Haustið 1919 tók kyndarinn
á. millilandaskipinu ,Godthaab‘
við mjög daufa birtu 9 sýnis-
horn af þessum kolum úr
. kolarúmi skipsins. Atvinnu-
málaráðúneýfið í Reykjavik
lét efnarannsóknarstofu Is-
lands rannsaka þau. Raki í
þeirn reyndist 5—6%, aska
10—12% og notagildi í hita-
eimngum ca. 5374. Tvö sýnis-
hornin reyndust mjög af-
brigðileg. Annað var nánast
leirmoli með 14,25% raka og
18.30% ösku og með 3815
eininga hitagildi. Hitt, vaxtar-
knáþpur af pálma, með 4%
raka, 6.55% csku og 5980
hitaeininga notagildi. Um gæði
kolanna sagði Gísli Guð-
mundsáon éfnafræðingur:
„Kolin brenna fremur ört,
ef þau hafa nægilegt loftað-
streynii, og eru eklti daunill,
enda’er örlítið um brennistein
í þeim. Fyrst I stað brenna
kolin með Iöngum ioga, en
hann sioknar brátt, og úr því
brcnna þau iogaiítið. Askan
er miklu léttari í sér en venju-
leg steihkolaaska. Yfirlcitt
virðast kolin ágætis cidsneyti,
og eru áreiðanicga eins góð og
skozk koi. Eftir þessum níu
sýnisliornum að dæma, virðast
grænlenzku kolin vera mitt á
milli ágætis brúnköia og stein-
kola, bæði hvað úíiit og gæði
snertir“.
Þessi vestur-grænlenzku kol
eru úr pálmaskógnm, en þó
eiginleg steinkol, ekki bi*ún-
kol. Olíumagn þeirra er feikna
mikið. Fyrir síðari lieims-
styrjöldina sóttist brezkt
syndikat með 100 millj. gull-
króna fjármagni eftir því, að
fá að bræða þau og franiieiða
úr þeim, benzín, olíu og um
1000 verðmæt efni, sem notuð
eru í meðala- og efnaiðrtaðin-
um. Um það leyti var mikið
kapp á það lagt í Þýzkalandi,
að bræða kol, og hvílir efna-
og meðalaiðnaður Þýzkaiands
aðailega á kolabræðslunni
þar.
í nánasta sambandi við þsssi
vestur-.grænlenzku kolalög
eru lög af rauðum járnsand-
steini með 38—48% af járni.
Mikið er til af þessum járn-
sandsstejni. Lægi þá -ekki næst
að nota kolin til þess, að
■ bræða þetta járn? Svo mætti
nú virðast, en elrki cr ég fær
um að svara því. Ef til viíl
eru kolin of f-'it fyrir „há-
ofna“, þ. e. valda sprenging-
um, svo bræria þurfi þau
fyrst? En mikil og ágæt kol
eru þarna. I kolunum virðist
livorki vera gc-". vatnsagi eða
önnur óþægindi í sambandi við
nám þessara kola. Kolalögin
liggja út að f jörðum og víkum,
efiaust víða með góðum rsjálf-
gerðum höfnum. (í núverandi
kolábrot norð.austan á Bjarn-
ev hefur þó ve-U.ö ráðizt á op-
inni strönd). Veðurskilyrði eru
þarna það góð, að vinna má
allt árið, mest logn og heið-
ríkjur, en þó fremur kalt að
veti'inum. Hafís kcmur þarna
aldrei, en sjóinn leggur m
köldustu mánuði ársins.
Framhald á 10. siðu.