Stormur - 08.11.1924, Blaðsíða 1

STORMU R
Ritstjóri Magnús Magnússon
I. árg.
Laugardaginn 8. nóvember 1924
6. blað
i
I HEILDSÖLU
7
Veiðarfæri:
Fiskilínur 1—6 lbs
Lóðataumar 18 og
20"
Lóðaönglar No. 7
og 8
Lóðabelgir
Netagarn 4 þætt
Maniíla
Seglgarn
Bómullargarn
Trawlgarn vænt-
anlegt
Hampur væntanl. J
Hrcinlætlsvörur:
New-Pin þvotta-
sápa
Ideal sápuduft
Handsápa 12 teg.
Raksápa
Zebra ofnsverta
Zebo fljótandi ofn-
sverta
Brasso fægilögur
Reckitts Blámi
Mansion Bonevax
Cherry Blossom
skósverta i
Fatnaðarvörnr:
Olíufalnaður alls-
konar
Enskar húfur
Hattar karlmanna
Flibbar
Nærfatnaður
Peysur bláar
Regnkápur
Manchetskyrtur
Miiliskyrtur
Nankinsfatnaður
Ýmsar vörnr:
Sissons Brothers
heimskunnu
málningavörnr.
Vatnsfötur galv.
12"
Bollapör
Vatnsglös
Skipskex
Snowflake kex
Svínafeiti
o. m. fl.
Kristján Ó. Skag-fjörð, Rvík.
ersliinarmálin.
»Stormur« gat þess í ávarpi sínu, að
hann mundi láta verslunarmálin til sín
taka og mundi þar eindregið fylgja
frjálsri verslun, en fara ekki að dæmi
þeirra blaða, sem að öðrum þræðiþykjast
fylgja frjálsri verslun, en í raun réttri
hylla innflutningshafta-pólitík, einokun
og ýmiskonar önnur höft á viðskifta-
lífinu.
Stendur blaðið þar líka vel að vígi,
því enginn getur brugðið því um það,
svo með sannindum sé — Tryggvi og
Jónas eru auðvitað til með að segja
það — að kaupmenn standi bak við
þetta blað, og því er ekki um það að
ræða, að hér sé verið að berjast fyrir
málefninu sökum þess, að það sé hags-
munamál einnar stéltar.
Ekki er heldur þetta blað múlbundið
og hálf-volgt eins og sum önnur blöðin
eru hér, sem i raun og veru eru þó
málgögn frjálsrar verslunar, en þora
ekki að segja fullan sannleikann vegna
hræöslu við einstaka þingflokka eða
einstaka menn í þeim.
Petta blað heldur fram stefnu frjálsrar
verslunar eingöngu vegna þess, að það
er sannfært um, að það sé heilbrigðast
þjóðfélagi voru.
bað álitur, að velmegun og fjárhags-
legt sjálfstæði þjóðar vorrar sé mikið
komið undir því, að vér eignumst sjálf-
stæða og vel mentaða verslunarstétt,
sem hefir góða þekkingu á starfi sinu
og vinnur með eigin fé.
Hitt sýnist því að geta verið stór-
hættulegt — og reynslan er því miður
farin að sýna það — að annaðhvort
algerlega óverslunarfróðir menn fari meö
verslunarmálin, eða þá menn, sem ein-
hverja nasasjón hafa fengið af bóklegri
verslunarþekkingu, sem vafin hefir verið
innan í hvíslinga- og óhróðursögur um
kaupmenn og aðstandendur frjálsrar
verslunar, en brestur algerlega alla verk-
lega reynslu.
Má það annars merkilegt heita, hve
nærri því allir sem við stjórnmál fást
nú, skríða flatir fyrir þvi sem þeir kalla
»samvinnu« í verslunarmálum.
Nær allir þykjast nú vera orðnir
heitir og einlægir samvinnumenn og
þreytast aldrei á því að syngja henni
lof og dýrð og fullvissa kjósendur um
trygð sína við hana.
Auðvitað er þetta einn þátturinn í
kosningadaðrinu og dekrinu við bænd-
urna.
Þeir halda að bændum geðjist að
þessu, og því gerir ekkert til þótt sam-
viska þeirra segi þeim alt annað.
Hinu gæta þessir góðu menn ekki að,
í kosningadaðri sínu og kjósendasmölun,
að »samvinnan« í verslunarmálum er
einn anginn af jafnaðarstefnunni og
hann ekki sá minsti.
Með framferði sínu eru þessir menn,
sjálfsagt mikið til í blindni, að »sociali-
sera« bændurna.
Væri þessu enn lengra komið, ef svo
giftusamlega hefði ekki viljað til, að
margir hinir skynsamari og gætnari
bændur sáu að hverju stefndi og hafa
skilið það rétt, að verkahringur þeirra
var annar en að vera að bjástra 1
verslunarmálum án þess að hafa nokkra
þekkingu á þeim sviðum.
Peir hafa skilið • það réttilega, að
samvinnu þeirra átti að vera alt öðru-
vísi háttað en í því að flækjast allir
jafnt í einni samábyrgðarflækju eða vera
allir í félagi um það að kaupa vöru,
sem enginn hafði vöruþekkingu á.
Þeir skildu það réttilega að sveita-
búskapurinn er ekki svo tekjumikill, að
hann þyldi að leggja á sig þá áhættu,
sem altaf hlýtur að fylgja verslunar-
rekstrinum og auðvitað er þvi meiri,
því óstarfhæfari mennirnir eru, sem við
hann fást.
Þeir höfðu líka dæmin fyrir sér um
það, að margir kaupmenn, sem bæði
voru dugandi menn og höfðu mikla
verslunarþekkingu, höfðu verslað svo
árum skifti án þess að safna nokkrum
auði, svo að hjalið um allan kaup-
mannagróðann var því ekki sem áreið-
anlegast.
Pað hefir líka komið á daginn, að
þessir gætnu menn höfðu rétt fyrir sér.
— Kaupfélögunum hefir gengið örðug-
lega að safna rekstursfé, enda þótt vörur
þeirra hafi síst verið ódýrari en kaup-
manna. — Lau best stæðu berjast nú
í bökkum, en fjöldinn er sligaður skuld-
um og viðskiftamenn þeirra sömuleiðis.
Þetta er raunasaga kaupfélaganna hér,
sem ekki verður á móti borið. Af veltu-
fjárleysi kaupfélaganna, samfara póli-
tlskum brellum samviskuliðugra manna,
spratt svo samábyrgðin, sem nú vofir
yfir höfði mikils hluta bændanna í
landinu.
Verður i næsta blaði sýnt fram á
hver voði þar er á ferðum og hve gá-
lauslega þar hefir verið fárið að ráði
sínu af þeim mönnum sem þar hafa
mest um vélað.
A kosningafundunum.
»Vér þurfum að fá járnbraut yfir Helj-
ardalsheiði«, sagði Villi á Bakka. wÞað
skuluð þið fá«, sagði Bernharð, »ef þið
kjósið mig. — Og hann var kosinn.
»Við þurfum að fá brú yfir Eyjafjarð-
ará«, sagði vinnumaður á Eyrarlandi,
sem átti kærustu austur í Fnjóskadal.
»Hana skuluð þið fá, ef þið kjósið migo,
sagði Einar. — Og hann var kosinn.