Alþýðublaðið - 23.11.1931, Blaðsíða 3

&LÞYÐUB1&AÐIÐ
S
Kreppan og ihaldið.
i.
Lærdómsrík stund, sem áheyr-
•endur áttu á bæjarstjórnarfun d i í
gærkveldi. Þar ko;m að pvi, að
fulltrúar íhaldsins væru neyddir
til að segja álit sitt u:m hvað gera
skyldi.
FulJtrúar Alþfl. knúðu á, þang-
að til rifaði í hugsanaferil hinna
ýmsu íhaldsfulltrúa. Vel var mér
ljóst áður, að syrjóttar eru sálir
íhaldsmanna, — ef um sálir ætti
að tala, — og að glompótt er
þeirra hyggjuvit. Vissi ég, aÖ á-
girndin var rík í eöli þeirra og
eiginhagsimunahvötin afarsterk.
En ég undraðist, þegar þeir tóku
sig til og spúðu sorpi sínu hver
í kapp við annan. Þetta er vit-
anlega af því að ég er nýr gest-
ur á bæjarstjórnarfundi. Eða ég
geri ráð fyrir því. Ég hafði gert
mér í hugarlund, að íhaldið
„praktíseraði" mjög setninguna-.
„Fíflinu skal á foræðið etja“. Og
ég veit, að fieiri eru þeirrar skoð-
unar. Eg veit líka, að þetta er
ekki ágizkun eitthvað út í blá-
inn. Þeir hafa notað þá flokks-
menn til skítverka, sem óhlut-
vandastir eru að virðingu sinni
og nærsýnastir um fjár-
reiðtir.
Þeir hafia notað þá til þess að
verja alt ódæði og alla firru, not-
að þá til þess að greiða atkvæði
urn óvinsæl mál o .s. frv. Notað
þá vegna þess að þeir voru við-
kvæmastir fýrir eigin pyngju og
ósvífnastir í annara garð.
En í gærkveldi rísa þeir upp í
röðum og hefja hátt kolsvart
merki afturhalds og íhalds. Þeir
tala hver á fætur öðrum og opinr
bera innræti sitt fyrir öllum sæmi-
lega skynbærum áheyrendum. En
einn tekur öðrum fram, gnæfir
eins og hraundrangur upp úr
grámosamó. Það er ekki líkams-
stærðin, sem vekur eftirtekt, ekki
s'körulegur framburður, en það er
hugkvæmni á vissan hátt, og það
er miskunnarleysi samfara sjál.fs-
lelsku. í einu orði: það eru íhalds-
kostirnir(!), sem vekja eftirtekt á
þessum merkisbera íhaldsins í at-
vinnuley sismálunum.
Maggi Magnús læknir, fulltrúi
íhaldsins í atvinnubótanefnd rík-
i isins og „ómerkur" varafuliltrtúi
íhaldsins í bæjarstjórn, hann er
góður til skítverka fyrir íhaldið.
Hann getur vel ausið auri rétt-
lætiskröfur verkalýðsins, án þess
að handstúkur hans dökkni, og
honum virðist standa nokkurn
veginn á sama, þó sálin sé svört.
að eins ef unt væri að vernda
pyngjur arðræningjanna, sem
fylla íhaldsflokkinn. Tillögur M.
Magniús á bæjiarstjórnarfundi í
gærkveldi, þær eru efni í heila
bók. Vegna pess, að í þeim er
fólginn kjarni íhaldsstefnunnar, í-
haldsins hjartfóignasta alvörumál,
vernd þeirra auðæfa, sem vinn-
andi stétt hefir skapað og sem
það hefir kastað eign sinmi á.
Vernd hins iöghelgaða ránfengs
þess, vernd fyrir tilkalli réttra
eigenda. Þannig hrópar auðvalds-
stéttin æfinlega um skattborgara-
rétt sinn, En ég vík nánar að
því síðar. Fyrstia till. M. Magnús
var ályktun að leita fyrir sér úm
atvinnumöguleika annars staðar
á landinu til handia Reykvíking-
um. Önnur tillagan var um átt-
hagabönd, þ. e. gera alla eignia-
lausa verkamienn og bændur á-
nauðuga, fjötra þá fasta við viss-
an stein eða vissia þúfu. Banna
allan innflutning á öreigum til
Reykjavíkur, en opnia borgarhlið-
in fyrir aðstreymi gulJs.
Þriðja tillagan var ályktun, um
nefndarskipun til þess að endur-
skoða fátækrastjórn og framfæri
bæjarins.
Athugum lítils háttar þessia út-
ungun læknis M. Magnús.
20. nóv.
G. B. B.
Áskorun.
Fjölmennur fundur í Sendisveina-
deild Merkúrs leyfir sér hér með
að skora á allar húsmæður bæjar-
ins og aðra að gera pantanir sínar
á vörum svo timanlega, að sendi-
sveinar þurfi ekki að vera að
sendast langt fram á kvöld, eins
og hefir átt sér stað um mörg
undanfarin ár.
Vonar Sendisveinadeildin, að
hlutaðeigendur verði við þessum
tilmælum, þar eð þá mun verða
mikil breyting til batnaðar á kjör-
um sendisveina bæjarins.
Reykjavík, 19. nóvember 1931.
Stjórnin.
Námnslys.
Doncaster, 21. nóv. U. P. FB.
Sprenging varð hér í námu. Tutt-
ugu og fjórir menn biðu bana, en
sjö eru enn inniluktir í námiunni.
(Doncaster er borg í Englandi
við ána Don. íbúatala er 54—55
þúsund.)
Tebjustofn fyrir bæjaifélaflið.
Á bæjarstjómarfundinum á
föstudaginn var samþykt þessi
tiLlaga Héðins Valdimarssonar, er
hann bar fram á bæjarstjórnar-
fundinum 5. þ. m.:
„Bæjarstjórn felur bæjarliaga-
nefnd að semja og leggja fyrir
bæjarstjórnina frumvarp til laga
um hækkun lóðagjalds í Reykjiar
vík, svo tímanlega að leggja megi
slíkt frumvarp fram í byrjun
næsta þings.“
Flutníngur skólabarna úr
Sooabygðinni.
Borgarstjóri skýrði frá því á
síðasta bæjarstjórnarfundi, að af-
gert væri, að Strætisvagnafélagið
láti flytja skólabörn úr Sogum
og Laugahverfi í skóla og úr
fyrir 5 aura fargjald hvora leið.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá lagði Stefán Jóh. Stefánsson
til, að bærinn borgi flutninginn
fyrir öll skólabörnin úr jiessum
hverfum, eins og gert var i fyrra.
Benti hann á, að þótt tíminn, sero
börnin sækja skólann, verði eitt-
hvað lengri í ár en í fyrra, þá
er flutningsgjaldið lægra nú, svo
að ekki er um stóruppliæð að
ræða fyrir bæjiarfélagið, en hins
vegar eru útgjöldin talsverð yfir
veturinn fyrir aðstandendur bam*
anna, ef þeir verða að greiða
farið, því að margt af þessu fólki
sé fátækt barnafólk, en óhæfi-
leg aðferð að gera upp á milli
barnanna eftir efnahag aðstand-
enda þeirra.
íhal d smenn f járhagsnefndarinn-
ar vildu aftur á móti ekki láta
eitt yfir börnin ganga, heldur
lögðu þeir tii, að nefndinni væri
„heimilað, að fengnum upplýsing-
um um ástæður umsækjenda, að
endurgreiða þeim fargjöldin að
roeira eða minna leyti.“ — Töl-
uðu fyrst og fremst þau Aðal-
björg Sigurðardóttir og Jón ÓI-
afsson mieð niðurjöfnuniaraðferð
þessari, og færði Aðalbjörg það
til, að ef öll börnin fengi farið
ófceypis, þá gætu menn úr fieiri
bæjarhlutuin einnig farið fram á
óikeypis flutning sinna biarna, þótt
þau ættu skemmra að fara í
skóla.
Ólafur Friðriksson benti á, að
þetta værj hin sífelda íhaldsrök-
seind, ef eitthvað, sem kostar fé,
á -.a'ö gera fyrir almenning, — að
það sé ófært, því að þá komi
kröfur um fleira af slíku tæi.
Þar eð börnin séu skyld að
sækja skóla, þá eigi þau að fá
flutning í hann án endurgjalds.
Ihaldsfólkið hélt fast við nið-
urjöfnunanaðferðina og feldi til-
Lögu Stefáns um að láta ganga
jafnt yfir börnin öll, en samþykti
tillögu sinna manna, sem flokkar
þau eftir efnahag foreldra þeirra
eða annara aðstandenda.
„Boíöaöu ostinn lambið mitt!“
Nú kreppir meira að alþýðu
manna en nokkurntíma áður um
marga tugi ára.
Til þess að skorturinn verði
enn sárari og nísti betur, kepp-
ast auðvaldsblöðin um að storka
fátæklingunum sem allra mest.
Einn „Tíma“-spekingurinn sagði
eitthvað á þá Leið einu sinni í
haust, að það bæri ekki vott um
þröng hjá Reykvíkingum,, ef þeir
keyptu ekki ostinn norðlenzka,
sem hafður var hér til sýnis og
sölu. „Visir“ sagði það óþægilegt
fyrir fátæklingana, sem ekki
hefðu vín fyrirliggjandi heima hjá
sér, að geta ekki komist í bakarí
á kvöldin til þess að kaupa kök-
ur handa gestunum. Moggi vildi
líka vera fyndinn og kvað eina
ráðið vera þiað, áð vinna meira
og taka minna fyrir vinnuna. —
Hvað verður langt þangað til að
þeir, sem eru sólarmegin í lífinu
og hafia nóg af öllum nauðsynj-
um, þora ekki annað en hugsa
sig um hvort vogandi sé að
slöngva svona særingum framari x
þá, sem kveljast af skorti á öllu
því nauðsynlega? Líklega verður
það langur tími, og að minsta
kosti er þeim góðu lierrum óhætt
að halda þessu gríni áfram á
meÖan vér erum á því þroska-
stigi að kjósa þá til fulltrúa
fyrir okkur, Jakob Möller og
Magnús dósent. 0. S.
ÓSagið á stldar~
útvegiisum.
SíldffiH’einkfisalan.
Ég sé, að Óskar Halldórsson
hefir fundið hvöt hjá sér til þess
að skrifa um Einkasöluna i „Mgbl.“
hinn 8. nóv. Öll grein hans ber
það með sér, að það hafi verið
útgerðarr aður, sem vanur er að
vera meira á haus en löppum í
útgerðarrekstrinum, því gremin er
lítið annað en árás á kaup
verkafólksins á Siglufirði. En eins
Qg öllum er kunnugt, þá kenna
slíkir útgerðarmenn jafnan kaupi
verkafólksins sem hjá þeim vinnur,
um slíkar ófarir sínar, þótt þeir
geti jafnaðarlega kent sínum eigin
klaufaskap og óstjórn á útgerðinni
umþær.Ég hirði þvi ekki að fara
frekar út í þessi skrif Ó H., því
þau falla um sjálf sig alveg eins
og atvinnufyrirtæki hans hafa svo
oft gert. Er víst maðurinn með
þessum ósköpum fæddur, að alt
sem hann snetir hendi við verði
að falla um sjálft sig og verða að
engu. Um eitt get ég þó verið
sammála Ó. H., og það er pað. að
vafalaust hefði mátt fá hæfari
menn til að stjórna Einkasölunni
en gert hefir verið. Og sumpart
supum við nú seyðið af því, og
sumpart af því skipulagsleysi, sem
allsstaðar er ríkjandi í auðvalds,
heiminum, sem er orsök hinnar