Framkvæmdafréttir Vegagerðarinnar - 28.08.2006, Blaðsíða 4

4
Öruggari vegir
EuroRAP
Í þessu blaði er kynning á EuroRAP verkefninu sem Félag
íslenskra bifreiðaeigenda stendur að í samvinnu við Sam­
gönguráðuneyti og Umferðarstofu. Vegagerðin leggur til gögn
vegna skráningar. Markmið þessa verkefnis er að stuðla að
öruggari vegum til að afleiðingar mannlegra mistaka í akstri
verði síður alvarlegar. Vegir eru skoðaðir samkvæmt gátlista
og allir varhugaverðir staðir eru skráðir inn í tölvu. Kerfið
reiknar síðan einkunn sem er sett fram sem stjörnur, ein til
fjórar.
Mér sýnist að þarna sé komið verkfæri sem geti nýst Vega­
gerðinni ágætlega. Sjálfsagt gætu okkar starfsmenn unnið
svipaða úttekt og fengið sömu niðurstöður en það er líka gott
að fá utanaðkomandi fagmenn til að rýna vegakerfið á þenn­
an hátt. Kerfið skilar niðurstöðunum á mjög skýran hátt með
tölvugrafík þannig að auðvelt er að fá góða yfirsýn yfir vanda­
málin sem við er að etja.
Aðgreindir umferðarstraumar
En þegar upp er staðið er stærsti galli vegakerfisins ákaflega
augljós og við höfum verið minnt illilega á það undanfarna
daga. Vegir þar sem gagnstæðir umferðarstraumar eru ekki
aðgreindir eru stórhættulegir. Fjórir látnir í þremur slysum
á örfáum dögum segja alla söguna. Þessi aðgreining verður
stóra verkefnið í vegagerð næstu áratugina líkt og bundna slit­
lagið hefur verið á dagskrá sl. aldarfjórðung.
Tilraunakaflinn á Sandskeiði þar sem gagnstæðir umferðar­
straumar eru aðgreindir með víravegriði er fyrsta skrefið á
þessari vegferð. Það var því frekar sorglegt að horfa upp á
smekklausan fréttaflutning Ríkissjónvarpsins laugardaginn
12. júlí sl. þar sem mótorhjólaökumaður lýsti skoðun sinni á
víravegriði með því að dreifa niðursneiddu brauði á jörðina
en það átti að tákna mótorhjólaökumann sem myndi lenda á
svona vegriði. Raunveruleikinn er sá að flestar tegundir veg­
riða eru hættulegar fyrir mótorhjólaökumenn sem missa stjórn
á farartæki sínu og renna eftir veginum því uppistöðurnar eru
óvarðar. Svo er spurningin hvort viðkomandi sé betur kominn
á vegi án miðdeilis þar sem hætta er á að hann lendi framan á
bifreið sem kemur úr gagnstæðri átt ef honum hlekkist á.
Í nýrri skýrslu EuroRAP verkefnisins í Evrópu sem var lögð
fram um leið og forkönnun EuroRAP á Íslandi var kynnt, er
notkun víravegriða í Svíþjóð sérstaklega lofuð. Wired barri-
ers are a cost-effective and fast solution to seperating traffic
on long stretches of single carriageway. 1) „Víraleiðarar eru
hagkvæm og skjót lausn við að aðgreina umferðarstrauma á
vegum með eina akrein í hvora átt“ segir þar á bls. 46.
Ef tilraunin í Svínahrauni á eftir að gefast vel að vetri, þ.e.
miðdeilirinn á ekki eftir að safna snjó eða vera til trafala við
snjóhreinsun, þá höfum við líklega búnað sem getur aukið
öryggi langflestra vegfarenda á stórum hluta vegakerfisins.
En þetta er tilraun og áður en lengra verður haldið er næsta
víst að upplýsingum um reynslu annarra þjóða verði safnað
saman til skoðunar. Og einnig athugað nánar hvort nýjar
útfærslur á þessari lausn gefi meira öryggi. Hugsanlega má
setja mjúka plasthólka yfir vírana til að illa vörðum vegfarend­
um sé síður búin hætta af þeim.
En um mótorhjól má segja almennt að fáir ökumenn hagn­
ast meira á því að virða hraðatakmarkanir en þeir sem aka
mótorhjóli og hafa enga vörn af bílbeltum, loftpúðum eða
traustri byggingu ökutækis. Því miður virðast þessi algildu
sannindi ekki ná til allra.
Áhættumat
EuroRAP á eftir að gagnast okkur vel við endurbætur á vegum
og umhverfi þeirra. En það sem okkur skortir er kerfi sem getur
hjálpað okkur að forgangsraða úrbótum með áhættumati. Ég
sé fyrir mér reiknilíkan sem getur tekið inn landupplýsingar,
geometríu vegar, magn umferðar, mældan raunhraða, vegyfir­
borð, vegbúnað og upplýsingar um fyrirstöður við veg. Út frá
þessum upplýsingum mætti reikna líkindi þess að alvarlegt
slys verði á hverjum stað og kostnað við að lækka líkindin
niður fyrir viðsættanlega tölu. Þannig mætti reikna út hvar
takmarkaðar fjárveitingar kæmu að mestu gagni. EuroRAP
Viktor Arnar Ingólfsson
útgáfustjóri skrifar
Þessi staður á vegakerfinu fær líklega ekki góða einkunn í EuroRAP fyrir öryggi vegsvæðis. Þetta eru Klofasteinar við
Vestfjarðaveg, skammt norðan við Búðardal. Þegar þessi vegur var byggður fór af stað saga um álfabyggð í steinunum. Þeir
voru samt færðir úr vegstæðinu í sæmilegri sátt en greinilega ekki nógu langt. Líklega myndu bæði álfar og ökumenn fagna
því í dag að steinarnir yrðu færðir í örugga fjarlægð frá vegi.