Bændablaðið - 09.01.2014, Blaðsíða 1

1. tölublað 2014 Fimmtudagur 9. janúar Blað nr. 410 20. árg. Upplag 31.000
Sindri Sigurgeirsson, formaður
Bændasamtaka Íslands, krefst þess
að reglur um upprunamerkingar
á öllum landbúnaðarvörum verði
þegar í stað teknar upp á Íslandi og
ekki verði beðið með málið fram í
desember á þessu ári. Þær reglur
nái líka til mjólkurvara. Þess má
geta að upprunamerkingar á
fersku og frosnu nautakjöti tóku
gildi hér á landi haustið 2011.
Augljósir hagsmunir bænda
„Það eru augljósir hagsmunir
íslenskra bænda að neytendur geti
treyst þeim vörum sem frá bændum
koma. Á undanförnum vikum og
mánuðum hafa verið að koma
upp mál þar sem neytendur hafa
verið blekktir með því að einstaka
fyrirtæki hafa blandað erlendu
hráefni saman við framleiðslu
íslenskra bænda án þess að þess
hafi verið getið á vöruumbúðum.
Við slíkt er ekki hægt að una – þetta
gengur gegn hagsmunum bænda,“
segir Sindri.
Á síðari hluta síðasta árs var
upplýst um mál er varða m.a.
fyrirtækja í kjúklingaframleiðslu.
Þar hafði verið flutt inn erlent
alifuglakjöt og síðan selt undir
ís lenskum vörumerkjum.
Innflutningur á smjöri sem blandað
hefur verið saman við íslenskar
mjólkurvörur hefur sömuleiðis verið
harðlega gagnrýndur og blandast
einnig umræðum um tollkvóta og
verndartolla. Þá hefur Bændablaðið
áreiðanlegar upplýsingar um að
svipuð vinnubrögð hafi að einhverju
leyti verið stunduð við innflutning á
kartöflum og ýmsu öðru grænmeti,
sem og á svínakjöti og fleiri
matvörum.
Skylt verður að upprunamerkja
í desember
Samkvæmt upplýsingum frá
Matvælastofnun (MAST) verður
skylt að merkja kjöt á markaði
hérlendis með upprunamerkingum
frá desember 2014. Um verður
að ræða ferskt og fryst svínakjöt,
kindakjöt, geitakjöt og alifuglakjöt.
Þá verður einnig skylt að geta
uppruna aðalhráefnis samsettrar
vöru, sé uppruni þess annar en
vörunnar sjálfrar. Er þetta í samræmi
við reglugerð Evrópusambandsins
sem tekur gildi 13. desember
næstkomandi. Íslendingum er skylt
að taka reglugerðina upp hér á
landi í samræmi við ákvæði EES-
samningsins. Segir Sindri að í ljósi
atburða liðinna vikna sé ástæðulaust
að bíða lengur með að taka upp
slíkar reglur.
Grafalvarlegt mál
„Málið er grafalvarlegt í ljósi
þess að á undanförnum árum og
áratugum hafa íslenskir bændur
verið í þrotlausri vinnu við að bæta
framleiðsluaðferðir sínar og vanda
vörumeðferð í því skyni að bæta
ímynd íslenskra landbúnaðarvara.
Með óvönduðum vinnubrögðum við
sölumennsku á landbúnaðarvörum
er verið að stefna allri þessari vinnu
í stórhættu.“
Telur Sindri ótækt að inn-
flytjendur geti skýlt sér á bak við
það að engin ákvæði séu um að
merkja skuli uppruna alifugla kjöts
né annars kjöts og landbúnaðar-
afurða, utan nautakjöts, hér á landi.
Á þessum forsendum telji sömu
innflytjendur jafnvel boðlegt að
halda því fram að ekki sé verið að
blekkja fólk.
Í dag mælir vissulega ekkert í
regluverkinu á móti því að uppþítt
kjúklingakjöt sé selt hér á landi,
sem og annað kjöt og án uppruna-
merkinga. Einungis er gerð krafa um
að kjötið komi frosið til landsins.
Þessu vill Sindri láta breyta þegar
í stað.
Kröfur um afléttingu tolla
Í kjölfar innflutnings MS á smjöri
fyrir jólin hafa komið upp háværar
kröfur frá hagsmunaaðilum í verslun
og þjónustu um að felldir verði niður
verndartollar á allar landbúnaðar-
afurðir sem fluttar eru til landsins.
Sindri segir að BÍ hafi strax komið
því sjónarmiði á framfæri að innflutt
smjör verði skilmerkilega merkt á
neytendapakkningum Hins vegar
sé það staðreynd að langflestar
landbúnaðarvörur séu þegar fluttar
inn án tolla. Þetta eigi til dæmis við
um allt hveiti og kornvörur, pasta,
hrísgrjón, sykur, matarolíur, ávexti
og grænmeti. Þá verði að hafa í
huga að íslenski markaðurinn sé
viðkvæmur örmarkaður sem jafna
megi við smáborg í Evrópu.
„Tollar eru liður í opinberri stefnu
stjórnvalda gagnvart innlendum
landbúnaði. Þeir eru lagðir á til að
jafna samkeppnisstöðu íslenskrar
búvöru framleiðslu. Flestöll
iðnaðar samfélög hafa tollkvóta á
landbúnaðar vörum. Sem dæmi beita
Evrópusambandið, Bandaríkin,
Sviss og Noregur öll tollum til að
hafa áhrif á viðskipti með búvörur
og verð á innanlands markaði.
Eigi að síður er afar mikilvægt að
fyrirtæki umgangist þessar reglur
af virðingu og misnoti ekki kerfið,“
segir Sindri Sigurgeirsson.
/HKr.
Formaður Bændasamtaka Íslands afar ósáttur við blekkingarleik við sölu búvara:
Krefst þess að strax verði innleiddar
reglur um upprunamerkingar
– segir ólíðandi að góðri ímynd íslenskra landbúnaðarafurða sé fórnað fyrir stundargróða einstakra fyrirtækja
Súkkulaðidrengirnir í OmNom á Seltjarnarnesi hafa sett á fót súkkulaðifyrirtæki þar sem þeir framleiða lífrænt súkkulaði alveg frá grunni. Er framleiðsla
þeirra þegar farin að vekja athygli utan landsteinanna. Frá vinstri á myndinni eru Óskar Þórðarson, Kjartan Gíslason og Karl Viggó Vigfússon. Á myndina
vantar André Vivase, sem hefur hannað allar umbúðir utan um súkkulaði þeirra félaga, en hugmyndin að ævintýrinu er komin frá Kjartani. – Sjá nánar í
umfjöllun á bls. 22–23 um Matarmarkað Búrsins sem haldinn var í Hörpunni fyrir jólin. Mynd / HKr.
16
Auka þarf lífræna
mjólkurframleiðslu
Hannar klakabrjót
til að koma í veg
fyrir kal í túnum
18 34
Bærinn okkar
Fremri-Gufudalur
Ný lög um velferð dýra tóku gildi
um síðustu áramót. Lögin taka
til alls dýrahalds, hvort sem er í
atvinnuskyni eða gæludýrahalds.
Með nýju lögunum fær
Matvælastofnun frekari úrræði til
að taka á málum þar sem brotið
er gegn velferð dýra, en eldri lög
um dýravernd frá árinu 1994 höfðu
verið mikið gagnrýnd vegna þess
að í þeim þótti skorta á leiðir til að
taka á brotum á dýravernd. Með
nýjum lögum ætti að vera hægt að
beita þvingunarúrræðum sem koma
munu í veg fyrir endurtekin brot á
dýravelferð.
Á sama tíma tóku gildi ný lög
um búfjárhald. Með þeim færist
allt búfjáreftirlit frá sveitarfélögum
til Matvælastofnunar. Ráðnir hafa
verið sex búfjáreftirlitsmenn sem
starfa undir stjórn héraðsdýralækna
í hverju umdæmi. Þá er unnið að því
að endurskoða aðbúnaðarreglugerðir
fyrir búfé en því verki er enn ólokið.
Ný lög um
dýravelferð
Búfjáreftirlit
flyst til MAST
– Sjá nánar um málið í grein frá
Matvælastofnun á bls. 23