Fram - 05.01.1918, Blaðsíða 1

\&±a*tek±2cldcki.
Verzlun
Sig. Sigurðssonar
Siglufirði. Sími 21.
Stærst úrval! Lægst verð!
Sítni 32. Sími 32.
Verzl. Sig. Kristjánssonar
er ódýrasta verzlunin í
bænum.
g¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥
II. ár. Siglufirði 5. janúar. 1918. 1. blað.
Lag’asmíði alþingis.
—o—
33. Lög um breyting á lög-
um frá II. júlí 1911, utn vitagj.
Fyrsta grein laga um vitagjald frá
11. júlí 1911, orðist svo;
Fyrir hvert skip, sem hefir full-
komið þilfar eða gangvél og tekur
liöfn á íslandi eða haldið er út frá
landinu, skai greiða vitagjald, 40
aura af hverri smálest af rúmmáli
skipsins. Skemtiferðaskip, sem flytja
engan farm fyrir borgun, annan en
farþega, skulu greiða 15 auraívita-
gjald af hverri smál. — Undanþeg-
in gjaldi þessu eru herskip og skip,
sem leita hafnar í neyð, en taka
engan farm úr landi né úr öðrum
skipum, né heldur flytja farm í land
eða önnur skip, enda hafi sannast
í sjóprófi eða annari lögfullri sönn-
un, að þau hafi verið í nauðum stödd
af árekstri eða sjóskemdum, af veik-
indum eða farmskekkju eða ófriði.
— Vitagjald skal greiða í hverri ferð
sem skip kemur frá útlöndum, og
skal það int af hendi á fyrstu höfn
er skipið tekur hér við land. Skip,
sem aðeins eru höfð til innanlands
siglinga eða haldið er út til fiskjar
af landsmönnum, greiða vitagjald
einu sinni á ári, þó aldrei minna
en 6 kr. Árgjaldið greiðist í byrjun
útgerðartímans, þar sem skipið er
skrásett. — Stjórnarráð Islands hef-
ir heimild til að semja við stjórnir
annara ríkja um vitagjald fyrirfiski-
skip þau, sem þaðan eru gerð út
til fiskiveiða hér við land.
Lög þessi öðlast gildi 1. jan. 1918
og eru þá jafnframt úr gildi numin
lög nr. 52, 10. nóv. 1913, um breyt-
ing á 1. gr. laga um vitagjald frá
11. júlí 1911-.
34. Lög um breyting á og
viöauka við lög nr. 35, 20.
okt. 1913, um ritsíma og tal-
símakerfi íslands.
Það markverðasta í viðauka þeim
og breytingum sem hér um ræðir,
er eftirfarandi:
Það skal jafnan vera skilyrði fyrir
því, að stofnsettar séu talsímastöð-
var til almennings nota, að hrepp-
urinn ábyrgist starfræksluna eftir
þeim reglum, sem gilda um venju-
legar tálsímastöðvar og stjórnin á-
kveður nánar.
Þegar samningar þeir falla úr gildi
sem nú eru milli símastjórnarinnar
og sveitarstjórnar um greiðslu kost-
naðarins við rekstur símastöðva,
eða stofnsettar eru nýjar stöðvar,
greiðir landsíminn af kostnaði þess-
um ekki minni hluta en hér segir:
a. Af rekstrarkostnaði 1. flokks B.
fjóra fimtu hluta.
b. Af rekstrarkostnaði 2. flokks
tvo þriðju hluti.
c. Rekstrarkostnað símastöðva 3.
flokks greiðir landsíminn venjulega
að hálfu, en rekstrarkostnað þeirra
stöðva, sem settar eru í þágu ein-
stakra manna eða hreppa, án þess
landsíminn hafi tekjur af þeim að
nokkrum mun, greiði hlutaðeigend-
ur að öllu leyti.
35. Lög um fiskiveiðasam-
þyktir og lendingarsjóði.
Lög þessi veita sýslunefndum
heimild til að gera samþykt um
fiskiveiðar á opnum skipum og mót-
orbátum innan 30 smál. Svo sem
um það, hver veiðarfæri og beitu
skuli hafa við fiskiveiðar á hverjum
árstíma, og eins um það, hvort
fiskilóðir og net megi að færu veðri
ogforfallalaustogaf ásettu ráði liggja
í sjó yfir nóttu o. fl.
Rá hafa og sýslunefndir heimild
til að stofna til lendingarsjóðs og
ákveða lendingarsjóðsgjald, er sé
alt að 2 kr. fyrir hverja vertíð af
hlut, eða 1 prc. af afla skipsins eða
3 kr. af lest í rúmmáli skipsins. Alt
þetta með nánari ákvæðum, er liggja
undir samþykki stjórnarráðsins.
Það sem er ef til vill allra best
við lög þessi er, að 11 eldri lög
eru með þeim úr gildi numin, sem
öll meira og mjnna fjölluðu um
sama efni.
36. Lög um breyting á toll-
lögunum,
a. Tölul. 1. orðist svo: Af als-
konar öli, limonaði og öðrum sams-
konar óáfengum drykkjum, sem
ætlaðir eru óblandaðir til drykkjar,
kr. 0,20 af hverjum lítra. (Áður var
sá tollur 0,10 af lítra.)
b. Tölul. 7. orðist svo: Aftóbaki
alskonar, reyktóbaki, munntóbaki;
neftóbaki og óunnu tóbaki kr. 3,00
af hverju kg. (Áður kr. 2,00 af kg.)
C. Tölul. 8. orðist svo: Af tó-
bafcsvindlum og vindlingum (cigaret.)
kr. 6,00 af hverju kg. (Áður kr. 5,20
af kg.)
d. Tölul. 15. orðist svo: Af öll-
um brjóstsykur- og konfekttegund
um kr. 1,25 af hverju kg. (Áður kr.
0,80 af kg.)
Lög þessi öðlast gildi þegar í stað.
37. Lög um lögræði.
Til þess að vera fullráða eða
myndugur, þarf hver maður, karl
sem kona, að vera bæði sjálfráða
og fjárráða. (þ. e. fullveðja maður.)
Osjálfráða og ófjárráða er hver
maður fram til 16 ára aldurs, og
ráða foreldri eða skipaður lögráða-
maður öllum ráðum hans til þess
aldurs. — Eftir 16 ára aldur er
maður sjálfráða, en ekki fjárráða,
þ. e. maður er sjálfum sér að öllu
ráðandi að öðru en fjármálum. F*eim
ræður foreldri eða skipaður lögráða-
maður. Þó er maður 16 ára frjáls
að ráða sjálfsaflafé sínu svo og
gjöfum, sé það eigi bannað af gef-
anda. — Maður, karl eða kona, 21
árs gamall, er fjárráða, og um leið
fullráða (fullveðja) nema sviftur sé
sjálfræði eða fjárræði samkv. lögum
þessum, sem hægt er að gjöia vegna
vanheilsu, vanþroska eða af öðrum
ástæðum. — Ekkjur ogkonur, sem
skilið hafa við bændur sína að fullu
eða að borði og sæng, eru fjárráða
þó yngri séu en 21 árs. — Leyfis-
bréf til lögræðis verður ekki veitt.
38. Lög um bráðabirgðahækk-
un á burðargjaldi.
1. gr. Burðargjöld þau öll og á-
byrgðargjöld innaniands með póst-
um og póstskipum, sem ræðir um í
póstlögum 16. nóv 1907, hækki um
helming. F*ó skulu blöð og tímarit
undanþegin þessari hækkun.
2. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi
og gilda til ársloka 1919.
Fjárhagsáætlun Khafnar.
ÖIL útgjöld Khafnar 1918 eru á-
ætluð 63 og hálf miljón kr. F*ar af
eru nærri 12 milj. til fátækrafram-
færslu, 9 og hálf milj. til spítala, 7
og hálf milj. til skóla og 10 oghálf
miljón upp í skuldir.
Fastar tekjur eru áætlaðar 13 og
hálf miljón, en 50 miljónir er skatt-
ur. F’að samsvarar hundrað kr. á
mann til jafnaðar.
Með sama mælikvarða ættu út-
svör Hvanneyrarhrepps aðvera 110
þús. kr.
Bréfið hans Tómasar.
—o—
í 56. tölubl. Frams ritar Tómas
bóndi á Miðhóli all-langt bréf. Er eg
honum þakklátur fyrir fyrri hluta
bréfsins, bæði hvað snertir garð-
rækt og sjúkrasjóðsstofnanir. Er
hvortveggja þarflegt og í framfara
áttina. Garðræktin ætti og þyrfti að
aukast, og það mikið, þar sem skil-
yrði eru fyrir hendi til þess. F*áeru
sjúkrasjóðsstofnanir mjög nauðsyn-
leg og þörf fyrirtæki og ættu að
myndast í hverri sveit og kauptúni
þar sem ekki eru sjúkrasamlög.
F*á byrjar Tómas á versluninni,
og get eg þá ekki lengur orðið hon-
um samferða. Er hann þar mjög
andvígur kaupmönnum, en lofar
lands- og kaupfélagsverslunina, sem
báðar hafa í mínum augum stóra
ókosti. Landsverslunin er nú það
bákn, sem eg vil sem minst um tala
enda ekki búið að gjöra hennar
reikninga upp enn þá, og því óviss-
ir kostir hennar. En það eitt er víst,
að sami rassinn er undir henni og
kaupfélögunum, og er þá nóg sagt
um hana í bráðina. En kaupfélögin
eru og hafa verið, (þótt menn hafi
ekki veitt því eftirtekt) að mynda
verstu einokun. Til þess að sýna
bæði Tómasi og öðrum sannleikann
í þessu, ætla eg að nefna kjötsöluna.
Síðastliðið haust gáfu kaupfélög-
in bændum hærra verð fyrir kjötið
en þeir gátu, samkv. enska samn-
ingnum, og þess utan von um hærra
verð ef þeim (kaupfélögunum) lukk-
aðist að selja Norðmönnum kjötið,
sem þó á litlu viti var bygt, þar eð
Norðmenn vildu ekkert kaupa, nema
þeim væri fært það í pottinn.
'En kaupfélögin vissu það, að þau
höfðu landsstjórnina á sínu bandi
til þess, að leggja bæði skip og
menn í hættu fyrir kjötið þeirra.
F*etta verð er því aðeins í o[ði en
ekki á borði fyrir bændurna sjálfa,
en kauptúnsbúar og þurrabúðarfólk
fær að súpa seyðið af þessu tál-
verði. F*eir fá að borga 10 til 15
aurum meira fyrir hvert pd. en Eng-
lendingar. Og þar sem kaupfélögin
ná yfir með klærnar, er bændum
ekki frjálst að selja kjötþurfendum
einn einasta bita.
Svo kemur þessi makalausa stjórn-
arvalda auglýsing í haust, sem flestir
munu kannast við. Óháðum kaup-
mönnum er kjöt kynnu að hafa, er