Fram - 14.09.1918, Blaðsíða 1

&ctck*ck jckJck&kfckX
*
Herrabindi
mest úrval í verslun
Sig-. SigurÖssonar.
II. ár.
Siglufirði 14. september 1918.
36. blað.
Samgöngurnar við Fljót.
Niðurl.
Þá vildi eg minnast með nokkr-
um orðum á samgöngurnar á sjó
milli Siglufjarðar og Fljóta. Fyrir
nokkrum áratugum voru þær mikl-
ar og tíðar, — eingöngu á opnum
fiskibátum og vetrarskipum. — f*ær
voru auðvitað bundnar við veðrátt-
una; — sjór og vindur hindruðu
þær oft tímum saman, en alt um
það voru þær lífsskilyrði fyrir Fljót-
in. Pá ráku Fljótamenn nærfelt alla
verslun sína hér í Siglufirði, og höfðu
alla aðdrætti héðan.
Petta hefir breyst. — Fastaversl-
un er komin í Haganesvík, og auk
þess fá Fljótamenn talsvert af vör-
um frá Reykjavík og öðrum stöð-
um með strandferðaskipunum á
Haganesvík. Þeir sækja því minna
af íítlendum vörum nú en áður til
Siglufjarðar — altaf þó talsvert, —
en aftur í þess stað meira af fiski
og öðrum sjávarafurðum og selja
nær allar sínar afurðir hingað, en
það er orðið næsta sjaldgæft að
Fljótamenn komi hingað sjóleiðina
á bátum sínum eins og í gamla daga,
enda er vinnukrafturinn orðinn of-
dýr til þeirra ferða, og notin lítil, —
bátar heldur ekki til nema smáfleyt-
ur. Síðan vélbátar fóru að tíðkast,
eru þeir mest notaðir til þessara
ferða, og af því Fljót eiga engan
vélbát, þá lenda þessar ferðir ein-
göngu á okkur Siglfirðingum. Við
megum sækja til Fljóta og flytja
þangað alla þungavöru, sem geng-
ur kaupum og sölum milli sveitanna.
Þetta fyrirkomulag er í fyrsta lagi
ósanngjarnt — að annar aðilja
haldi uppi ferðunum, hinum sem
oftast að kostnaðarlausu eða kostn-
aðarlitlu, því þessar ferðir eru dýr-
ar og oft hættusamar. Og í öðru
lagi eru þessar ferðir svo óreglu-
legar og óhagstæðar sem mest má
verða, t. d. engar yfir sumartímann
þegar þeirra er einmitt mest þörf.
Þaer gjöra því næsta lítið gagn og
hafa enga þýðingu nema fyrir hey.
flutninginn.
Afgreiðsla bátanna innra á líka
sinn þáttíþví að gjöra þessarferð-
ir svo óvinsælar, að fæstir vilja fara
Ner. Bæði eru þar slæmar hafnir
°g ekkert gjört af hendi Fljótamann <?
fi' að greiða afgreiðsluna, — ekki
svo mikið sem að þar sé til brygg-
justúfur sem smáfar geti lagt að,
né bátur sem hægt sé að sækja
vörur þeirra á um borð, og oft geng-
ur fullilla að fá einhverja fleytu til
að komast á í land. Siglfirðingar
verða því oftast að hafa þau úrræði,
að hafa bát með sér til að geta af-
greitt sig sjálfir, og er það miður
þægilegt að vetrarlagi.
Eg tel því óvíst að nokkur myndi
fást til eins og nú er, að halda uppi
vélbáts-ferðum að sumrinu milli Siglu-
fjarðar og Fljóta, jafnvel þó nægur
farmur væri trygður, en eins og sakir
standa nú, er það mjög örðugt að
tryggja siíkum bátsferðum farm, til
þess liggja Fljótin oflangt frá sjó,
og vegleysurnar eru þó verstu þrösk-
uldarnir.
Miklavatn liggur sem kunnugt er
eftir Fljótunum endilöngum, fram
fyrir Brúnastaði, — fram í hjarta
sveitarinnar. — f*að er djúpt, —
skipgengt haffærum skipum og að
eins örmjótt rif, —• Hraunamölin —
skilur það frá sjó. Par væri því
frá náttúrunnar hendi einhin
öruggasta höfn landsins ef
skipgengur skurður væri graf-
inn gegnum Hraunamöl. Við
það opnuðust Fljótum, — þessari
mestu frjósemdar og landkostasveit
hér á útkjálkanum, — þeir framtíð-
armögulegleikar sem ekki verða til
þeninga metnir, og um leið hin
hægasta og hagfeldasta samgöngu-
leið fyrir Siglufjörð, að því sem hann
mest vantar — landbúnaðinum.
Daglegar vélbátsferðir milli Siglu-
fjarðar og Miklavatns yrðu tiltölu-
lega ódýrar því leiðin er bæði stutt
og greið og flutningar yrðu nægir,
því ekki er að óttast að markaður
væri ekki nægur fyrir sjávarafurðir
innra og landafurðir hér ytra —
og aðdrættir allir mjög þægileg-
ir frá Fljótárbrú eða þar nálægt, með
bættum vegum.
Eg veit að margir munu verða
vantrúaðir á mögulegleik þessa fyr-
irtækis — það kosti offjár. — Það
er satt, það mundi kosta mikið, en
varla svo að það væri ókleyft. Ouð-
mundur Davíðsson á Hraunum segir
mér, að gegnum mölina, þar sem
dýpst er útifyrir — austan við Skeið-
hólmann, —sé um 150 metrar. Mig
brestur auðvitað þekkingu til að
dæma um hvað mikið myndi kosta
að grafa þarna 150 metra íangan
skurð, en hitt veit eg með vissu,
að ókleyfur yrði kostnaðurinn ekki.
Og eitt sjá víst margir með mér, n.
1. það, að landið okkar hefir ekki
efni á því, að láta þessa möguleg-
leika og aðra svipaða liggja óat-
hugaða, það kostar ekki offjár að
láta verkfræðing skoða þennan stað
og gjöra mælingar, sérstaklega nú,
þegar* landið hefir heilan flokk verk-
fræðinga i þjónustu sinni. Og ef
línur þessar mættu verða til þess,
að vekja tnenn til umhugsunar um
þessi tvö, að mínu áliti, —- mjög
syo þýðingarmiklu skilyrði fyrirfram-
förum Siglufjarðar og Fljóta, — ak-
veg yfir Siglufjarðarskarð og skipa-
skurð gegnum Hraunamöl — og
umhugsun og athugun málsins svo
verða til þess, að mögulegleikar
fyrir framkvæmdum verksins yrðu
athugaðir, — mælingar og kostn-
aðaráætlanir gjörðar af sérfræðing-
um — þá er tilgangi þeirra náð.
Jón Jóhannesson.
Áhyggjuefni.
— .♦
Áhyggjuefnin eru mörg með þjóð
vorri á þessum tímum. Dýrtíðinmikla
og margir örðugleikar við að geta
fengið nægileg matvæli inn í landið.
Síldveiðin, sem margið byggðu
vonir sínar á, hefir brugðist tilfinn-
anlega hér norðanlands í sumar og
þar af leiðandi hafa margir orðið
fyriratvinnutjóni. Ómunanlegurgras-
brestur um land alt er ekki lítill
hnekkir fyrir landbúnaðinn. Út af
þessu fæðast margar áhyggjur í
hugum manna og er það ekki að
furða — og jafnvel þó að ýmsir
kunni að líta dökkum augum á fram-
tíðina.
En þó er eitt ótalið, sem valda
mun öllum góðum og hugsandi
mönnum og konum miklu meiri á-
hyggju heldur en dýrtíð, fiskileysi,
grasleysi, hafís og harðindi og jafn-
vel eldgos og drepsóttir, þótt vér
vissum að vér ættum það í vænd-
uni. Og það er: spilling æsku-
lýðsin s.
Ressu til sönnunar skal eg aðeins
benda á lífið hér á Siglufirði í sum-
ar, og ætla eg þó ekki að fara að
lýsa því út í æsar, vil ekki saurga
nokkurt blað með því og ekki held-
ur vera þektur fyrir að snerta minsta
fingri mínum við slíkum óþrifnaði.
Það er ógurlega sorglegt að sjá
unga menn reika ölvaða um götur
Ný bók
Ást og hatur
eftir hinn góðkunna höfund
Marie Sophie Schwartz
sama höfund og sögurnar Ástin
sigrar og Vinnan göfgarmanninn,er
nýkomin út og fæsthér í Siglufirði
hjá Helga Hafliðasyni, Friðb. Níels-
syni og í prentsmiðjunni. Verð 2 kr.
dag eftir dag og nótt eftir nótt og
raska friði manna í húsurn, án þess
að skeyta minstu vitund um lands-
ins lög eða sinn eiginn heiður og
velferð andlega og líkamlega, og svíf-
ast ekki að hafa í frammi ýmiskon-
ar klæki og siðleysi. Og þó er enn
þá sorglegra að vita ungar stúlkur
varpa sér út í hringiðu spillingar-
innar og glata sakleysi sínu, sjálf-
stæði og mannorði.
Og hugsum oss þessar stúlkur
eiga fyrir hendi að verða konur,
húsmæður og mæður. Getum vér
búist við því, að þær, sem eru orð-
nar lamaðar andlega og líkamlega
af óreglulegum Iifnaði, geti verið
færar til, að uppfylla hinar kröfu-
miklu, háleitu og helgu skyldur sem
konur og mæður?
Retta er alvarlegt áhyggjuefni. Á
ungu kynslóðinni — og einkum
konunum — byggistframtíð íslensku
þjóðarinnar. Ef að konur vorar eyði-
leggast þá er úti um ísl. þjóðina!
Mér fljúa í hug vísuorð, sem eitt
sinn voru kveðin á kaffihúsi í Khöfn
sem heitir Helv. — —
»Hér er spilling hrikavaxin.
Hvað mun þessu fólki bjarga?*
Já, hvað bjargar?
Eg get hugsað, að einhver, sem þetta
les, kunni að segja sem svo: »Pað
er ljóti trúleysinginn, sem þetta skrif-
ar, trúir hann því ekki, að neitt geti
bjargað ?
Rá er því til að svara.
»Veit eg Drottins heilög höndin
hefir máttinn
til að lífga og lækna sárin,
lama reisa og þerra tárin.«
En eg er að missa trúna á ungu
kynslóðinni, og tekur mig mjög
sárt að þurfa að segja það. Hún
hirðir lítt um köllun sína. Spilling-
in fer vaxandi í kaupstöðunum og
þaðan berst eitrið út um sveitirnar,
sem hafa þó verið — og eru vona