Fram - 01.04.1922, Blaðsíða 1

Fiskil nur og taumar |
koma nú meÖ S.s. Island §
Ú sem fer frá Kaupmanna- ?
"f? höfn 25 þ. m. o ' verður |
lj selí í heildsÖlu
í vershi n
Helga Hafliðasonar.
Nafron 0,50 V2 kg.
0,50
g V bago
j-í Kex ós. 1,40
í/
o. m. fl, með niðursetfu verði.
Fái! S. Ðalmar.
i i—iwiwn.milr»n ■ 111,1 r ."..■1 ■ ■L«' . .Jii|M"'■■■■;« ■Mimiiw; iiw i iut_n iihi ;iw» 1 1 _ _
VI. ár. Siglufirði 1. apríl 1922. 11. blað.
, m.i. ITTiiiÍ ... — ■ ...■■■...•" i
Frá Alþingi.
Frv. til laga um fjárliagsár ríkis-
sjóðs. Flm. Jón þorláksson: Tíma-
bilið frá 1. janiiar 1924 til 3Í. marz
1924 skal teljast eitt fjárhagsár. lJar
eftir telst fjárhagsár tíkissjóðs frá
1. apríl livers árs til 31. marz næsta
ár. Flm. gerið grein tyrir þessu frv.
á þessa leið:
Eins og nú er liáttað um fjárhags-
ár ríkissjóðs, sern er almanaksárið
og satnkomutíma Alþingis, sem er
15. febrúar ár livert, iíða næríelt 3
ársfjórðimgar frá því að fjáriög eru
fulisamin og til þesS er þau ganga
í gildi. Á þessa 3 ársfjórðunga falla
nærfelt allar verklegai framkvæmdir
heiis árs, og á því tímabiii tilfalla
svo að segja allar útflutnitigsiifurðir
ársins. Öli aíkoma liins iíðandi ái's
í verslun og aívinntivegum er því
óþekt og að ýmsu leyti ófyiirsjáanleg
þegar fjáriög næsia árs eru í smíð-
um. En þá geíur það að skilja, ;ð
aö öli afkoma atvinnuveganna á
því ári, sem verið er að semjafjar-
lög fyrir, er gersamlega hulin. Pess
vegna hljóta allar áætlanir urn tekju-
liði fjárlaganna að verða mestmegnis
getgatur einar, og Alþingi Iilýtur að
vera í mjög mikilli óvissu uin það,
bve miklar veikiegar íramkviemdir
það má æíla líkissjóöi á fjárhags-
ári því, sern fjárlögin eiga að gilda
fyrir.
Annar ókostur fylgir og að iáta
þannig framkvæmdatíniabil heils árs
vera á milli þingtímans og fjárhags-
árs.þess, sem fjárlög þingsins eiga
að gilda fyrir. Hann er sá, að þetta
eykur rnjög ilkurnar fyrir fjáryeiting-
um í fjáraukalögum. Þetta stafar
annars vegar af því, að ástæour geta
hafa breyzt á hin'uin langa tíma Irá því
fjáriög líðandi ársins voru samin
og þar ti! þau geiigu í gildi, og
getur því verið fram komin nauðsyh
fyrir fjárveitingar, sem ekki var fyrir-
sjáanleg þegar fjárlög voru sarnin;
slíkar fjárveitingai verða þá venju-
lega teknar upp í fjáraukálög á því
þingi, sem starfar í byrjuu fjárhags-
ársins, en of seiní þá að draga ár
öðrum fjárveitingum íjárlagaima til
að jafna þann halla. Hins vegar má
og búast við því,enda nokkur reynsla
þar um fengin, að bæði eiiistakir
menn og lijei uð, sem telja sig þurfá
einhverra fjárfrairtlaga úr ríkissjúði,
sækiþaðallfast aðfá veitingarnar tekn
ar upp í fjáraukalög, svo að til nota
eða framkvæmda geti komið á þvi
sama ári, fremu’r en að fá þær
teknar upp í fjárlög og bíða eftir
þeim til næsía árs. En miklar veit-
ingar í fjáraukalögum eru hættulegar
fyrir fjárhag rikissjóðs, og er því
nauðsynlegí áó finna og íaka upp
slíka tilhögún, að til aukafjárveitinga
þurfi sem minst að koma.
Tillækilegast virðist að ráða bót á
þessum annmörkum núverandi tilhög
unar með því að láta fjárhagsárið
byrja rjett um þinglokin, eða laust
eftir þau. En til þess • þarf
annaðhvort að breyta fjárhagssáriuu
eða þingtímanum eða hvorutveggja.
- Hjer er stungið upp á að láta
Ijárhagsárið byija 1 apríl. þá eru
ársfjórðungaskiiti og er það að sumu
leiíi helitugt. Framhvæmdir ársins
eru þá ekki byijaðav að ueinu ráöi,
og því engir ve/ulegir ann.markar á
tilhöguninni'að því er snerjir reikn-
ingsskil fyiir frámhvænídum ríkis-
sjóðs, En það mundi vaida allmikl-
um óþæginduin í þessu efni, effjár-
hagsáiamótin væru seinna að vorinu
eða sumrjpu.
Tíminn frá 15. febr. sem nú er
samkornudagur Alþing’s, og til 1.
aprii. mun þykja nokkuð naumur
ti! aígreiðslu og staðfestingar fjár-
laganna og þyriti þingið þvi að koma
saman nokkru fyr en nú er. Sam-
kvæmt 31. gr. stjórnarskiárinnar
getur konungur kvatt reglulegt, Al-
þingi saman hvenær sein er á tíma-
bilinu frá 1. jan. fil 15. febr. án
þess að lagaboð komi til, og bef-
ir því ekki þótt þörf á að taka
ueitt ákvæði um breytingu á sam-
komutíma alþingis upp í þetta friim
varp,
Til þess að koma breytjngunni á,
rná anuaðhvort byrja með einu fj.ir-
hagsári, er tæki yfir 5 ársfjói ðunga,
eða þá byija með fjárhagsári, er
tæki einungis yfir einn áisfjórð-
uug. Fyrnefnda aðferðin viiðist
naumast vera samrýmanleg við 38.
gr. stjórnarskrárimiar, því að þá
yrði að haida eitt reglulegt þing, án
þess að fjáiiög yrðu afgreidd frá
því, og þess vegna er hjer stungið
upp á að telja tímabilið 1. jan. til
31. mars 1924 eilt fjárhagsár og
yrðu þá fjárlög • íyiir það tímabil
samin á alþingi 1923.
Nýjustu þingfregnir: F j á r-
lögin eru algreidd til efrideildar
með rúmum löO þúsund króna
tekjuhalla.
Spánarmálin. Skeyti er nýkom-
ið frá sendinefndinni íslensku. Voru
í íilefni af því 2 fundir haldnir í
sameinuðu þingi á miðvikudag, fyr-
ir lokuðum dyrum, svo fátt vita
menn um hvað þar hefur gjörst.
En talið er Ifklegt að Spánverjar
muni halda fast fram kröfum sín-
um. Og fullyrt er að fyrverandi
stjórn muni hafa gjört alt sem unt
var að gjört yrði, tii undirbúnings
þess máls. Fregn kom hingað frá
Akurryri um það í dag, að ef til
vill mundi eigi útilokað að enn á
ný fengist ársfrestur til undirbún-
ings málsins hér á landi, en fregn
þessi er ógreinileg, þótt hún hafi
líklega við eitthvað að slyðjast, og
hitt er áreiðanlegt að enginn veit
enu hvað þing og stjórn ætlarfyrir
sér í rnálum þessum.
Samei ning lögsagnaru mdæma
Sigluíjarðar og Eyjafjarðar-
sýsÍLi. Sú fregn hijóp hér um ali-
an bæ í gærdag, að tillaga væri
komin fram um það á alþingi að
sameina aítur Siglufjörð og Eyja-
fjarðarsýslu, og væri Gunnar Sig-
urðsson frá Selalæk flutningsmaður
hennar. Voru menn hálf órólegir
yfir fregn þessari, og þótti hún ill,
töldu raunar ótrúlegt aö alþingi
mundi eftir' tæp fjögur ár svifta okk-
ur þeim lélíiudum sem rnátti segja
að geíin hefðu verið af alþingi sem
aímælisgjöf, á 100 ára afmælisdegi
Siglufjarðar 20. maí 1918, en við
hverju inátti ef til vill eigi búast?
Hringdi ritstj. blaðsins til alþ.manns
okkar hr. Síefáns Síefánssonar, í
gærkvöldi. Tjáöi hanu oss að í gær-
dag hefði mál þetta verið tekið út
af dagskrá, og mundi eigi aftur
koma til umræðu fyr en efíir helgi.
Annars gaf þingmaðurinn það í
skyn að álit hans væfi, að lillaga
þessi mundi fram komin af bekni
við sig. Svo væri m il með v.exti að
hann fyrir hönd sparnaðamefiidar
hefði ilutt fram tillögu um samein-
ing Árnes- og Rangárvallasýslu í 1
lögsagnaiumdæmi, og hefðu svo
þingmenn þeirra sýslna komið með
þessa tillögu eins og móti hinni.
Annars bjóst aiþ.maðurinn við því,
að allar tillögur sem fram væru
komnar um sameining lögsagnar-
umdæma yrðu íeldar, og að við
Siglfirðingar myndum als eigi jourfa
að veia hiæddir um að slíkt næði
fram að ganga, hvað okkur snertir.
Hryggilegar slysíregnir.
Vélsk. »Talisman« strandar og
12 menn týna lífi.
Fjórir bjargast nauðuglega.
Sunnudaginn 19 f. mán. lagði
vélsk. »Talisman«, eign ÁsgeirsPéí-
urssonar kaupmanns á Akureyri, af
síað frá Akureyri Ætiaði suður fyrir
land á þorskveiðar og var hlaðið
fiystri síld til verstöðvanna syðra.
Regar út fyrir land kom, hrepti skip-
ið mótvind og mátti tvívegis snúa
við hingað inn til Sigluíjarðar. Varð
og einnig vart við lítilshátfar dekk-
!eka og vélbilun, en gert að hvoru-
tveggja hér. Lagði skipið síðan út
héðan á fimtudagsmorguninn 23. í.
mán, en þann dag gekk hér í versta
norðaustanveður með stórhríð og
frosti er hélst fram um helgina, og
voru rnenn hér strax órólegir um
afdrif skipsins. Eréttist ekkert til
þess þar til seintú pait sunnudags-
ins að fiegn kemur um það frá Ak-
ureyri að eiganda skipsins hafi þann
sama dag borisí símskeyti um að
»Talisman« hefði strandáð iaugar-
dagsnóttina á Sauðanesi milli Súg-
andafjarðar og Önundarfjarðar og
að 12 menn hefðu farist.
Frásögn sti um slysfarir jaessar,
sem hér fer á eftir, er að mestu eftir
»Verlcamanninum« á Akureyri sem
út kom þriðjudaginn 28. mars og
segist blaðið liafa góðar heimildir
fvrir frásögn sinni; kemur hún einn-
ig vel saman við fréttir fjær, er hing-
að hafa borist tim sorgaratburð
þennan.
Eins og áður er getið, lagði skip-
ið út af Siglufirði kl. 10 f. h. s. I.
fimtudag. Pegar það var komið vest-
ur í Htmaflóa, varð það fyrir stór-
sjó, er braut káetukappann og sko!-
aði honmn út; misti skipið þar anti-
an áttavitann, sjókort og fieira Stóðu
skiþverjar efíir það við dælurnar,
þar til skipið strandaði. Dreif nú
skipið fyrir sjó og vindi, þar til
öndverða laugardagsnótt, að skip-
verjar sáu til yita, er þeir álitu
Straumnesvita; æiluðu þeit þá að
hleypa inn á ísafjarðardjúp. En jælta
reyndist viti vestan við ísafjarðar-
djúp og lenti skipið því of nærri
laudi og strandaði kl. 12 unt nótt-
ina norðan á Sauðanesi, milli Súg-
audaljarðar ogÖnundarfjarðar. Brirn
t