Tíminn - 24.12.1955, Blaðsíða 13

JéLABLAÐ TÍMANS £955
13
HEI/AIR HANNESSON:
Gljúfrm miklu i Arizona,
Á'ður en við höldum yf-ir fjöllin
miklu í vestri skulum við virða
fyrir okkur eitt af undrum verald-
ar, Coloratío-gljúfrin rniklu, sem
eru í rlkinu Arizona. i Ameríku
ganga þau undir nafninu: ,.The
Grand Canyon“. Hið mikla gljúf-
ur. Gljúfrin eru sannarLega þess
virði að fara þúsundir mílna til að
sjá þau. Þau eru 217 mílur á
lengd, 8—20 milur á breidd og á
aðra mílu á dýpt. Spánverjar sáu
i þetta náttúruundur fyrstir Evrópu-
| manna árið 1540 og hafa þau síðan
I verið álitin eitt merkilegasta nátt-
i úruundur í heiminum.
| Þrátt fyrir það er uppruni þeirra
, ákaflega einfáldur, eins og svo
j margt í náttúrunnar ríki. Þar hef-
| ur gerzt nákvæmlega það sama og
I við getum daglega séö í bæjarlæk
hér á íslandi. Vatnið í fljótinu
1 Colorado hefur grafið sér mikla og
I veglega braut um aldirnar og
i sprengt og myndað þetta hyldýpi
j með hjálp náttúruafla eins og hita
og kulda, sem molað hafa kletíana
j i sundur um ár og aldaraðir. Það'
! hiá lesa jarðsögutímabilin úr
| hamraveggjunum og áhugamenn í
! jarðfræði geta átt þarna skemmti-
i legar stundir. Þjóðgarðar eu á báö-
I um hamraveggjunum og er þar allt
friðað, dautt og lifandi.
i Bandaríkjamenn eða öllu heldur
| yfirvöld þarna í Arizona, hafa tek-
j ið upp þá stefnu, að hafa enga
j hirðingu i þessum þjóögarði, til
j þess aö hafa allt þar sem eðíilegast
i og náttúrulegast — og er það meira
1 en Bandarkjamenn lrafa haft orð á
j sér að gera, en þannig er það samt.
j Á hamraveggnum er loftsteinn, sem
i vegur nokkur hundruð pund. Mist-
| ilteinar vefja sig milli trjánna og
gamlir trjáboli liggja sums staöar
[ yfir gangstíginn. Allt á að vera sem
| frumlegast og eðlilegast í náttúr-
j unnar ríki. Frumstæðir Indíánar
1 lifa hér í nágrenninu og skemmta
J þeir gjarnan ferðamönnum með
j æðisgengnum dönsum og trúarat-
1 höfnum.
L
Haldið yfir fjöllin.
Ferðinni er nú heitið yfir Kletta-
fjöliin eða Snæfjöllin (Sierra Ne-
. vada).
Vegurinn er allhrikalegur á köfl-
um, en mjög góður. Lögboðin
lándamæri Nevada og Kaliforníu
eru þarna i einu fjallaskarðihu, og
hafa yfirvöld Kaliforníu þar nokk-
'gjúfrin • Yfir Sierra Nevada •
rníu • Chinatown • Risafurur
lndiánaiiöjð'uiginn Guli Hnifur.
(Ljósmyndu Heimir H.)
urn viðbúnaö. Bifreiðar eru stöðv-
aöar og leit gerð' í þeim að for-
boðnum ávöxtum, sern yfirvöld rík-
isis leyfa ekki. að séu fiuttir inn
fyrir landarnærin sökum sýkingar-
hættu. Florida oy Kalifornia saka
lrvort annað um shka 'sýkingu á á-
vöxtum, en bau gióaldin eru mikið
metnaðarmál þeirra Mun hér vera
um aö ræða æva^amlan rig milli
þessara tveggja s-ólarlanda. En
hvað um það, við ökum áfram milli
fagurra fjallava' na í gegnum mikil
skógarþykkni. þar sem varað er við
hættuleg.um björnum. Hér í einu
skarðinu er minnismerki um hundr
uð landnema, sem urðu úti i skörð-
um þessum á leið sinni til liinna
ókunnu Icntía ha.ntían fjalla. Hér
eru snjóbreiður. þar sem aðdáendur
vetraríþrótta leíka ns'ir sínar áriö
um kring. Skógarbirnimií láta lítið
yfir sér í betta skiptí og brátt tekur
að lialia undan fæti.
Kaiifornia við Kyrrahaf.
Við erum nú að koma inn í auð-
ugasta riki heims, fylkið Kalifornía
við Kyrráhaf á vesturströnd (J.S.A.
Kaliforniubúar haía alit milli him-
ins og jarðar. Þeir hafa jafnt snjó
cg ís sem pálma og ávaxtaekrur.
Þeir hafa stórhríöar og frost og
einnig eilíft sumar. Þetta er ríki
tíýrra málma — gull, sem glóir af
hitabeltissól. Þaö er engin furða,
þó aö auknefni Kaliforníu sé: „Hið
gulina riki“. Hér eru himinhá fjöll,
sléttnr og eyoimerkur. íbúarnir eru
hreyknir af hinu ágæta landi sínu
og segja: „Allt er bezt í Kaliforníu".
Þar er bcrg, Los Angeles, sem með
áírarnhaldandi vexti verður brátt
stærsta borg í heimi. Hér hefir
tækiri mannsandans og hugvit
runnið saman við gjafmilda nátt-
úrima' svo að hrein Paradís verður.
Eftii’ skemmtiiegan akstur yfir
íjöilin miklu komum við niður í
frjóscm ávaxtahéröð Sacramentó-
oalsins. Hér blasa við ávaxtatré í
ítað snióskaflanna fyrir örstuttu
síöan. Nú er hlýtt og notalegt, og
Kaliforníusólin skín í öllu veldi
sinu. Kalifornía er „The Golden
state“ sem fyrr, því að enn lýsir af
sól og gulli. Borgin Sacramento er
höfuðborg bessa mikla rikis, en
Kin'verskar blómarósir vid Kyrrahaf
| Nokkrar af risafurunum mililu i Yoseinite-þjóðgarðinuin i Sudur-Kali-
forniu. Ein þeirra er 5000 ára göinul.
hefur bó ekki meira en 200.000 íbúa,
en Bandaríkjamenn hafa vit á því
aö safna ekki öilu íóikinu á einn og
sama blettinn, og 'leggja því á-
herzlu á það, ao stærsta borgiri sé
ekki höfuðborgin.
V‘ð ...Gvllva Hiiðið“.
Gégnt . stórborginni San-Fran-
ci co við Gulina Hiiðið, eða The
Golden Ga:e, er háskólaborgin
Berkeley. Hérna er ríkiiháskólinn
með' þúsundir nemenda, en háskóli
þessi er frægur fyrir nierkar vís-
inöaiðkanir og uppgötvanir. Vis-
incamenn í Berkeiey voru fyrstir
til að framleiða lífræn efni úr óiíf-
rænum fyrir skömmu, en sú merka
uppgötvun er líkleg til að teljast
til stóratburða. Þar er kjarnorku-
ver mikið og lögðu visindamenn
íyrstu hönd að smíöi kjarnork-u-
sprengjunnar. Vopnaðir hermenn
eru á verði við kjarnorkuverið og
bannað að bera tkotvopn og taka
Heiinir Hannesson.
myndir. Geymir cr þarna mikill,
þar sem aíomin eru klofin, og síð-
an er unniö úr þessuiri ögnum
mesta afl, sem fundizt hefir á
jörðu. Vísindastarfsemi færist stöð-
ugt i aukana i Bandarikjunum eins
og glögglega má sjá á því, að mik-
ill fjöldi Bandaiíkjamanna hafa
fengið Nóbeisverðlaunin í margvís-
Iegum greinum vísinda, svo sem
lækni' fræði, eðiis- og efnafræði.
Eins og fyrr var getið þá má kalla
Berkeley éinskonar vöggu kjarn-
orkusprengjnnnar, live skemmti-
legt, sem það kann nú að vera.
Vissulega er beizlun kjarnorkunn-
ar einn merkasti atburöur í sögu
visindanna cg má þaö með fuiium
rétti þakka Bandarikjamönnum.
Að vísu ber að geta bess, að vís-
indámenn margra þjóða lögðu
margir góðan sfcsrf til þessarar
uppgötvunar — en það ver'öur að
hafa i huga, aö Bandaríkin báru
höfuðþungann og lögöu mest fram,
enda hafa þeir alla tíð átt færustu
uppfyndinga irienn eins og Wright-
bræður, Ediscn cg Morse.
Af sjónarhól.
Það var fagur sumárdagur, þeg-
ar ég var statídur þarna við San-
Francisco flóann. Mikil útsýnis-
hæð er þarns skammt fyrir ofan
Berkelev, en baðan er hið dýrleg-
asta útsýni yfir stórborgabreið-
urnar. Allt er skógi vaxiö og frið-
ur hvílir yfir öilu. Hér rikir ekki
þessi hraði, sem e'inkennandi er
fyrir stórborgir á austurströndinni
eins og New York og Chicago.
Stærsta brú i heinii liggur yfir
fióann milli Oakland og San-
Francisco. Kyrrahafið í ómæli
Framlr. á bls. 33.
Pósthús og simslöð Kinverja
i San-Francisco.