Tíminn - 17.04.1959, Blaðsíða 1

kiofrtingu franska
Í&fnað'armannafiokksins
— bls. 6
43. árgangur.
Reykjavík. föstudaginn 17. ai>ríl 1959.
Dawson fangelsaSur, bls. 3.
Vettvangur æskunnar, bls. 5.
Um Njáluritara, bls. 4.
Rafvæðing dreifbýlisins, bls. 7.
85. blaS.
Tregða Alþingis við að gefa skýlausa viljayfir-
lýsingu er að stofna landhelgismálinu í voða
Þetta er brezka herskipið, sem fylgdist með togaranum Swanella sunnan Islands, cn islenzkt varðskip fylgdist
einnig með togaranurn i því skyni að taka hann og færa til hafnar, ef herskip hindrar það ekki. Myndin er
tekin í gær.
Bretar munu taka það sem merki um
að lát sé á íslendingum og færast því
í aukana í ofbeldisaðgerðum
Seinustu ofbeldisaðgerðir Breta í landhelgismálinu benda
ótvírætt til þess, að Bretar séu að færa sig upp á skaftið og
telji, að nú sé lát á Tslendingum og hægt sé með aukinni
hörku að knýja þá til undanhalds. Orsök þessa er vafalaust
hið kynlega seinlæti Alþingis um að gefa skýlausa yfirlýsingu
um það, að íslendingar muni aldrei víkja frá ákvörðun sinni
um 12 mílna fiskvei.ðilandhelgi og að undansláttur komi ekki
til greina. Sú yfirlýsing má nú ekki dragast lengur, ef málinu
á ekki að stefna í beinan voða.
(Ljósm.: Bragi Nordal)
Fiyta verður eriendri lántöku, ef opinber
ar framkvæmdir eiga ekki aö stórminnk
Fyrrverandi ríkisaíjórn haFði undirbúií máli'ð
en ekki gen<TÍ$ frá Iántöku. Núverandi ríkis-
stjórn kynlega seinlát um þetta. Þingsályktun-
aríillaga Framsóknarmanna rædd í gær
í fyrradag var til umræðu t'.l. þclrra framkvæmdá, sem fyrir-
í-sameinuðu þingi þingsálykt hllgað væ-‘ lanið gengl lil-
unartillaga Eysteins .Tónsson Tll dæmis mætti geta þess, að
2
ar o. fl. Framsóknarmanna
um útvegun lánsfjár.
Fyrsti flutningsmaður mælti fyr
ir tillögunni. Kvað hann hana
fjaila um að ríkisstjórninni yrði,
faliö að útvega 150 millj. kr. lán,
er svo yrði lánað ræktunarsjóði.
fiskveiðasjóði, raforkusjóði og til
hafnaríramkvæmda. Fyrrverandi
stjórn hefði leitað fyrir sér um
lán í Bandaríkjunum, álíka að upp
hæð og til umgetinna framkvæmda.
Ekki. hefði verið gengði frá þessari
lántöku. er fyrrverandi stjórn fór
því. rnáli eftir því mjög skorti fé
Métmæfi
til Breta
Slíka yfirlýsingu hefði Alþingi
auðvitað átt að vera búið að gefa
fyrir löngu. Siðan stjórnarskiptin
urðu hefir engin slik yfirlýsing
verið gerð. og hætta er á, að Bret-
ar dragi af því þá ályktun, að við-‘
horf íslendinga sé að einhverju
leyti breytt, og hyggist nú knýja
íslendinga til undanhalds og samn
inga með auknu ofbeldi. Bretar
eru einmitt kunnir að því að toeita
ir. Pamkvæmt tili. væri gert ráð þeirri aðferð í deilum við aðrar
fyrir að 30 millj. kr. af lánsupp- þjóðir að herða því meira á, sem
hæðinni gengi til raforkusjóðs, en þeir telja undanlátssemina meiri,
á fjívlögum væri auk þess 25 en láta hins vegar undan síga, þeg-
millj. áætlaðar til raforkufram- ar nógu einarðlega er á málum
kvæmda. Þyrfti því, þrátt fyrir haldið gegn þeim. Eru dæmi þessa
þessar 30 miilj. að afla ver.ulegs augljós í Kýpurdeilunni og víðar.
viðbötítrfjár til raforkumálanna i
þegar þar við bættist þá einnig e. ' i_______i i ••
rekstrarhalli hjá rafvetunu.n. Storhættuleg þogn
Af þessu er auðséð, að þögn
íslenzkra stjórnarvalda og Alþing-
frá en nauðsyn bæri til að fylgja komð vel á veg en stjórnina vant-'is nú er stórhættuleg og stofnar
kvæmda á þcssu ári ættu þær aði ennþá heimild til lántökunnar landhelgismálinu i bráðan voða.
80 millj. þyrfti til raforkufram- Fjármálaráðherra kvað mál þetta
bar þá tillögu fram í utanríkis-
málanefnd, að hún bcytti sér fyr
ir að bera fram á Alþingi tillögu
til áiyktunar sem fullkomin ein-
ing væri um og sýnt gæti Bretum
að hugur íslendinga er óbreyttur.
Flokkurinn (uldi rétt að hreyfa
þessu í utanríkismálanefnd frein
ur en kasta um það eigin tillögu
inn í þingið, því að það hefði gct-
að vakið deilur og yerði talið gcrt
í flokkspólitískum áróðri. Mál
utanríkismálanefndar eru ekki
kunngerð fyr en fram koma í þing
inu, en það voru aðrir en Fram-
sóknavmenn, sem skýrðu opinber
lega frá þe'ssari tillögu þeirra í
nefndinni.
En svo undarlega bregður við, að
ulanríkismálanefnd hefir ekki unn
ið að þessum málum, og er það und
arlegt og.vítavert seinlæti, sem nú
er að koma okkur í koll.
ekki að dragast saman frá því, og nnindi mælast til þess við fjár-
sem 10 ára áætluniu gerði rá'ð fyr vetinganefnd.
Það eru nú liðnir um þrír mán Venja Breta
uðir síðan Framsóknarílokkurinn
Eán fann hollenska
Denny 100 mílur út
skipið Henry
af Reykjanesi
Eins og kunnugt er orSið
af fréttum, sendi hollenzka |
skipi'ð Henry Denny, sern |
var á leið til Vestmannaeyja ' sagði Guðmundur
frá Liverpool, út neyðar- heyrðum við a<i
SkipiÖ mun hafa fengií á sig brotsjó, sem braut
brúna og eyðilagði loftskeyta- og siglingatæki
skeyti um sjölevtið í fyrra-
kvöld. Síðan heyrðist ekkert
til skipsins, þar til í gær-
morgun, er dauf neyðar-
nierki heyrðust á ný, og leit
bar ekki árangur um nóttina
vegna óljósrar staðarákvörð-
unar. Mörg skip tóku þátt í
leitinni, svo og flugvélar frá
varnarliðinu. Laust fyrir kl.
3 í gær fann landhelgisgæzlu
flugvélin Rán Henrv Denny
um 100 mílur suður af
Reykjanesi.
Blaðið náði tali af Guðmundi
Kærnested, skipherra, í gær.
Skýrði Guðumundur svo fríá',"að
Rán hefði verið í gæzluflugi út
af Reykjaneii í gærmorgun, en
ekki átt að taka beinlinis þátt
í' leitinni.
i-nnan íslenzkrar fiskveiðilögsögu. ,
Lagði ráðlierrann áherzlu á, að Óljós neyðarmerki
báðuni þessum kröfum yrði svar- „Skömmu eftir hádegið heyrð
áð án tafar. um við til skipa, sem vorii að
(Frá utanríkisráðuneytinu). reyna aö rniða Henry Denny."
„Ennifremur
óljós .neyffar-
ur fengum við upplýsingar um
hvar skipið hefði talið sig statt
merki hefðu heyrst frá skipinu. kvöldið áður, eða um 140 mílur
Við fórum þá að leggja eyrun suður af Reykjanesi. Við reiknuð
eftir því sem skipin ræddu sín um út áætlatW staðarákvörðun
á milli og vinna úr því. Ennfrem (Franihald á 2. siðu)
Það hefir verið á það bent með
gildum rökum studdum dæmurn
úr erlendum blöðum, að ekki sé
ólíklegt, að Bretar hefðu aldrei
ráðist í ofbeldisaðgerðirnar, ef
þeir hefðu fundið nógu einarða og
samstillta afstöðu allra íslenzkra
stjórnmálaflokka þegar í upphafi.
Þegar eftir að Valafellsmálið kom
til hefði skýlaus yfirlýsing Al-
þingis átt að koma fram, en svo
varð ekki, og nú hafa Bretar tvi-
vegis sýnt óheyrilegt ofbeldi með
því að hindra töku togara meira en
8 mílur innan fiskveiðilandhelginn
ar, og færa sig sýnilega upp á
skaftið i ofbeldisaðgerðunum.
Seinlæti Alþingis hefir þegar
stofnað málinu í mikla hættu, og
nú má það ekki dragast lengur að
(Framh-W á 2, siðu).
Eins og kunnugt er hindraði
liindraði brezkt herskip 14. 1». m.
íslenzkt varðskip aö taka brezkan
togara, sem staðinn var að ólög-
legum veiðum um 8,5 sjómílur
jnnan islenzkrar fiskveiðilögsögu
vestur af Snæfellsnesi.
Hefir utanríkisráffheria afhent
brezka sendifuíHrúanum harðorð
mótmæli vegna framkomu hins
brezka herskips og krafðist þess,
áff Vindhelgisgæzlunni sé þegar í
stað gert kleii't a'ð halda áfram
töku togarans.
Jafnfraint ítrekaði ráðhcrrann
fyrri kröfur sínar í sainbandi við
atburðinn á Selvogsbanka 25.
marz sl. er brezkt lierskip hindr-
aði töku togarans Carella, sem
staðinn var að óiöglegum veiðum
Þessi mynd var tekin úr islenzku gæzluflugvélinni Rán i gær, er hún flaug yfir hollenzka skipið, sem var í nauö-
um statt sunnan við ísland. Sjór var úfinn mjög. (Ljósm.: Bragi Nordal)